W2 HC.2 De psychotische patiënt Flashcards
Psychose: te veel/weinig aan neurotransmitter Dopamine. Wat zijn de gevolgen daarvan?
- Te veel in centrale deel: positieve symptomen
- Te weinig in frontale deel: negatieve symptomen
Wat is een psychose?
Tijdelijke verstoring van de normale werking van de hersenen, waarbij de patiënt de realiteit anders ervaart.
Wat zijn de positieve symptomen (verschijnselen die erbij zijn komen) van een psychose?
- Hallucinaties (akoestische, visuele, tactiele, olfactorische)
- Achterdocht en waanideeën
- Verward denken
- Desorganisatie / chaos
Wat zijn de negatieve symptomen (ontbreken van gedrag dat normaal wel aanwezig is) van een psychose?
- Belangstelling daalt
- Apathie/ initiatiefloosheid
- Interesseverlies
- Verminderde concentratie
- Emotionele vlakheid
- Zelfverwaarlozing
Gevolgen van het anders ervaren vd realiteit?
(Irreële) belevingen en overtuigingen zijn realiteit voor de patiënt:
- Gedachten, gevoelens en gedrag zijn niet onder controle
- Veelal is er geen ziektebesef
- Angst is bijna altijd onderdeel van de psychose
Oorzaken van pyschose?
Samenspel van factoren tussen kwetsbaarheid, omgevingsfactoren en gebeurtenissen:
- Kwetsbaarheid voor psychose: erfelijkheid speelt een rol
- Omgevingsfactoren en gebeurtenissen: drugs/alcohol, stress, slapeloosheid, trauma, lichamelijke ziektes (bv schildklierafwijkingen of vergiftiging), bevallen, opgroeien in een stedelijke omgeving, migratie en sociale uitsluiting.
DD psychose:
- Hypothyreoïdie
- Vitamine B12 of foliumzuur deficiëntie (Kan ook door lachgas gebruik)
- Hypercalciëmie
- Virale encefalitis
- Neurosyfilis
- Hersentumor
- (Postpartum)
Kan ook bij verschillende psychische stoornissen:
- Schizofreniforme stoornis / schizofrenie
- Schizoaffectieve stoornis
- Bipolaire stemmingsstoornis
- Depressie
- Persoonlijkheidsstoornissen
Feiten en cijfers
- Elk jaar ontstaat een eerste psychose bij 1 op de 10000 inwoners in de leeftijd van 15-45jr.
- Bij 1/3 van de mensen met een eerste psychose is er sprake van vrijwel volledig herstel.
- Ca. 3 op de 1000 mensen lijdt aan schizofrenie
- Schizofrenie komt voor in de hele wereld en in alle lagen van de bevolking (iets meer bij mannen dan vrouwen).
Diagnostiek psychose
- Anamnese
- Heteroanamnese
- Psychiatrisch onderzoek
- Lichamelijk onderzoek & bloedonderzoek
- Neurologisch onderzoek
- (Medicatievrije) observatie
Behandeling psychose?
- Stabiele omgeving bieden thuis of in ziekenhuis (rust, regelmaat en steun, herstellen dag/nachtritme)
- Medicatie
-> Rustgevende medicijnen (b.v. lorazepam of promethazine
-> Antipsychotica (b.v. haloperidol, olanzapine, quetiapine, clozapine)
-> Monitoren bijwerkingen - Daginvulling/ therapie: sport, activitetitentherapie, spycho-educatie, cognitieve gedragstherapie, (vrijwilligers)werk, e.d.
- Ondersteunen sociaal netwerk
Leren omgaan met eigen kwetsbaarheid voor psychose
- Kans op herhaling verkleinen dmv medicatie, herkennen van vroege symptomen, weten waar je terecht kunt met je vragen
- Psycho-educatie over psychose, signaleringsplan, crisiskaart
- Verandering in sociale contacten en relaties, studie/werk, sociaal stigma
- Toekomstverwachting bijstellen, studie, werk, hobby
- Rouw en verlies verwerking
Omgaan met een psychotische patiënt in de praktijk:
Maak contact, let daarbij op:
- Niet te dicht op de huid (letterlijk en figuurlijk)
- Wees duidelijk en voorspelbaar: doe wat je zegt en zeg wat je doet.
- Reageer zo rustig mogelijk, wees geduldig. Bied veiligheid.
- Neem de ander serieus:
-> Uitvragen wat er aan de hand is
-> Verplaats je in de realiteit v.d. ander: ga er niet in mee, maar geef aan dat je het anders ziet: geen discussie over de waarheid
-> Ga in op hoe de ander zich voelt
- Herhaal zo vaak als nodig de uitleg die je geeft.
