Vrije wil debat Flashcards
Wat zijn de twee voorwaarden van vrije wil?
- Er moeten handelingsmogelijkheden zijn om uit de kiezen.
Bedreiging: determinisme.
- Als ik kies moet hij mijn keuze zijn (geen interne of externe dwang).
Bedreiging: gebrek aan controle.
Wat is determinisme?
Alles in de wereld, inclusief onszelf, is onderworpen aan strikte, uitzonderlingsloze natuurwetten.
‘worst case scenario’
Waar gaat het vrije wil debat over?
Gaat vrije wil samen met determinisme? Is dit compatibel?
Wat zijn de twee posities binnen incompatibel?
Incompatibel; vrije wil en determinisme gaan niet samen
- Libertarisme: vrije wil bestaat, er is geen determinisme.
- Hard determinisme: er is geen vrije wil, dus er is determinisme.
Wat zijn de twee posities binnen compatibel?
Compatibel: vrije wil en determinisme gaan wel samen.
- Klassiek
- Nieuw.
Leg het consequentie-argument uit (incompatibel).
Toestand van de wereld op t1 (tijdstip)= p1 (propositie)
Toestand van de wereld op t2 (na t1) = p2.
L= alle natuurwetten.
Determinisme is dus (P1+L) –> P2
Vb: rechter oordeelt op t2 (tijdstip) dus onderdeel van P2.
P2 volgt uit P1+L, dus zou de rechter anders willen oordelen moet hij p1 of L veranderen.
p1 kan vóór de geboorte van de rechter zijn, dan is het al niet aan te passen. L kan ook niet aangepast worden, want je kunt natuurrechten niet veranderen.
Conclusie onder determinisme: de rechter had niet anders kunnen doen, want er is geen vrije wil.
Leg het Liberatarisme uit (incompatibel)
Gaat uit van het consequentie-argument.
De wereld is niet gedetermineerd, we hebben vrije wil.
Geen populaire optie: hoe kun je liberalist zijn, zonder substansiedualist te zijn? Immateriële zielen vallen niet onder de natuurwetten, dus geen probleem met consequentie argument. Maar als je fysicust bent waar haal je dan ongedetermineerdheid vandaan die niet random is?
Leg het hard determinisme uit (incompatibel)
De wereld lijkt gedetermineerd dus we hebben geen vrije wil.
Hoe kunnen we dan verantwoordelijk gehouden worden voor ons handelen? Geen morele verantwoordelijkheid meer voor ons handelen; straffen is puur voor ontmoediging en gedragscorrectie.
Wat is de aanval op de uitspraak ‘Could have dan otherwise’ als vrije wil?
Er zijn betere betekenissen van vrije wil die onafhankelijk zijn van of de wereld gedetermineerd is of die daar juist op rekenen.
Wat is klassiek compatibilisme?
We moeten ‘could have done otherwise’ conditioneel maken: als ik anders zou hebben besloten, dan zou ik anders gehandeld hebben.
Zolang we geen interne of externe dwang ondergaan, zijn we vrij om te handelen naar onze redenen.
Volledig compatibel met en zelfs afhankelijk van determinisme. We moeten niet opeens willekeurig iets anders doen dan we besloten hebben. (Dennett)
Leg de reactie uit op “in een deterministische wereld had ik niet anders kunnen willen, is dat erg?”
Incompatibilisten: ja, want het betekent dat we niet anders kunnen doen dan wat we doen.
Compatibilisten: nee, want waar het om draait bij onze vrijheid is dat we kunnen doen wat we willen doen.
Vrijheid is het tegenovergestelde van onvrijheid. Afwezigheid van onvrijheid gaat prima samen met een gedetermineerde wereld.
Determinisme is geen externe kracht die ons dwingt. Als wij gedetermineerde keuzes maken, maken wij die keuzes. Daarnaast kunnen handelen is wat vrije wil is.
Leg de Hiërarchische wil van Frankfurt uit (nieuw compatibilisme)
Vrij zijn is willen wat je wil, is dat dit een zinnige notie?
Onderscheid tussen eerste-orde en tweede-orde verlangens.
Eerste-orde verlangen: willen roken.
Tweede-orde verlangen: verlangens over verlangens–> willen stoppen met roken.
Wanneer ben je vrij volgens het nieuw compatibilisme?
Je wil is: dat eerste-orde verlangen dat je handelen bepaalt.
Als ons tweede-orde verlangen in overeenstemming is met ons eerste-orde verlangen zijn we vrij: dan willen we wat we willen.
Dit is een definitie over vrije wil die te maken heeft met onze alledaagse ervaring en het heeft niets te maken met determinisme.
Waarom is het belangrijk voor mensen om een vrije wil te hebben, volgens het nieuw compatibilisme?
Voor mensen is het belangrijk om een vrije wil te hebben, omdat we tweede-orde verlangens hebben.
