voorbeeldvragen + TT Flashcards
1
Welke strafrechtelijke acties(s) kon het slachtoffer van een diefstal ondernemen tegen de dader in de opeenvolgende perioden van het Romeinse rijk?
fase 1: Doden van de pleger in het delict (twaalf tafelen)
fase 2: naar evenredigheid of vrijwillige afkoop
fase 3: een boetebedrag betalen (flexibel)
* poenale actie voor geldboete
* reispersecutoire actie: schadeverogeding of revindicatie
Hierna: publieke bestraffing
1: 3 koppige rechtbank
2: permanente rechtbank
hierna: keizertijd
ambsthalve vervolging via cognitie proces
1
Beschrijf hoe bij het delict iniuria het accent werd verschoven van fysieke kwetsing
naar psychische krenking.
eerst: nadruk op fysieke kwetsing = Wet van 12: “verminkingen bv”
hierna: praetor - nieuwe procedure - opzettelijke vernedering
1
Wanneer en waardoor verdween het onderscheid tussen private delicten (delicta privata) en publieke misdrijven (crimina publica) definitief uit het Romeinse recht?
3e eeuw: cognitie proces –> berechting door keizer
toen het cognitie-proces in de 3e eeuw eenmaal standaardprocedure was geworden, het klassieke onderscheid tussen delicta privata en crimina publica kwam te vervallen. Ongeacht of door het gepleegde delict de belangen van een privaat persoon waren aangetast, dan wel het gemeenschapsbelang, competeerde dat delict de keizerlijke rechtbank. Waar het voortaan steeds de overheid was die de pleger van het delict met een criminele actie – een actio criminalis – strafrechtelijk vervolgde, daar kon een eventueel slachtoffer van dat delict nog slechts vergoeding van de door hem geleden schade vorderen, door het instellen van een civiele actie, een actio civilis.
1
Welke vernieuwingen werden er tijdens de Late Republiek door de praetor geïntroduceerd met
betrekking tot de strafbepalingen van de Wet der Twaalf Tafelen die betrekking hadden op
lichaamskwetsingen?
eerst: wet van twaalf tafelen - zware lichaamkwetsingen met vaste boetes
praetor: flexibel bedrag
dit had eerst alleen betrekking op fysieke kwetsing maar actie radius werd uitgebreid
romeinen
In de Late Republiek (264–27 v.Chr.) kon het slachtoffer van een diefstal waaraan
meerdere daders hadden deelgenomen, diverse acties tegen deze daders instellen.
a. Welke waren deze acties en wat hielden zij in?
Zowel een poenale actie als een reipersecutoire actie
De eerste
actie was bedoeld om een dief te beboeten en dus te bestraffen voor het delict
dat hij had gepleegd; de tweede actie was bedoeld om het gestolen goed te
revindiceren dan wel de waarde daarvan vergoed te krijgen.
Hoe kon je acties instellen tegen dieven? Kon dit tegen elke dief?
De poenale actie kon tegen elk van de dieven worden ingesteld omdat zij allen
moesten worden gestraft voor het delict dat zij hadden gepleegd De
reipersecutoire actie kon slechts tegen één dief worden ingesteld omdat het
slachtoffer slechts één keer schade had geleden
Maakte het wat betreft deze acties iets uit of de dieven op heterdaad waren
betrapt of dat zij achteraf waren aangehouden?
Voor de reipersecutoire actie maakte dit niets uit (3 punten), voor de poenale
actie wel, aangezien de geldboete het viervoud van de waarde van het gestolen
goed betrof als de dieven op heterdaad waren betrapt, terwijl de boete het
tweevoud van de waarde van het goed betrof als de dieven achteraf waren
aangehouden
Wat is een actio poenalis? En waar vonden we deze actie?
Om deze geldboete betaald te krijgen diende het slachtoffer een civiele procedure tegen
de dader aan te spannen en een actio poenalis tegen hem in te stellen, een private strafactie
gericht op het verkrijgen van een geldboete.
Voor sommige private delicten was de mogelijkheid
tot het instellen van een dergelijke actie reeds in de Wet der Twaalf Tafelen opgenomen, voor
andere zou zij eerst worden geïntroduceerd in het praetorische recht, het ius praetorium
waarmee de regels van het oude ius civile werden aangevuld en gemoderniseerd
Wat is het karakter van een poenale actie?
In de eerste plaats
konden deze acties, als het delict door meer dan één persoon was gepleegd, worden ingesteld
tegen alle daders. Zij allen hadden zich immers schuldig gemaakt aan een strafbaar feit, en dus
moesten zij ook allen worden beboet.
Voorts konden deze poenale acties in bepaalde gevallen ook worden gecombineerd met
een zogeheten reipersecutoire actie, dat wil zeggen een actie ‘die verkleefd was met de zaak
zelf’.
germaans / frankisch recht?
Welke strafrechtelijke acties konden worden ingesteld tegen iemand die een delict had gepleegd waarmee hij de gehele stam had benadeeld?
Bij een delict dat de gehele stam benadeelde, kon de dader vredeloos worden verklaard. Dit betekende dat de persoon uit de stam werd gestoten en zijn bescherming binnen de gemeenschap werd ontnomen. Er waren twee graden van vredeloosheid:
Absolute vredeloosheid: Deze was onherroepelijk en kon niet worden goedgemaakt. De dader werd permanent uit de stam verbannen en in sommige gevallen kon dit leiden tot de doodstraf.
Relatieve vredeloosheid: Dit was een tijdelijke situatie waarbij de dader na betaling van een zoensom weer in de stam kon terugkeren
Lex Salica en Lex Ribuaria = bepalingen over vredeloosheid
In welk(e) opzicht(en) stond een verzoeningsprocedure in het teken van hetgeen uiterlijk kon worden waargenomen?
uiterlijkheden, proeven om de (on)schuld te bewijzen via godsoordelen –> uitkomst bewijst wie gelijk heeft
Eedhelpers: Deze personen ondersteunden de waarheidsclaim van een partij door een formele eed af te leggen, zonder inhoudelijke verklaringen te geven. Het ging hier vooral om de betrouwbaarheid van de eedhelpers, vaak familieleden van de betrokken partijen.
In welke opzichten week de strafprocedure voor het Karolingische hofgerecht af
van de traditionele verzoeningsprocedure?
In de V procedure:
* slachtoffer klaagt aan
* voorzitter niet actief
* formalistisch
* godsoordelen
* slachtoffer moet straf afdwingen
* stam beslist
K hofgerecht
* in naam van de koning
* verhoor van getuigen en verdachte
* tortuur
* koning spreekt oordeel uit en voert straf uit
In welk(e) opzicht(en) stond het accusatoire strafproces in het teken van hetgeen uiterlijk kon worden waargenomen?
Eedhelpers: Deze personen legden een formele eed af ter ondersteuning van de waarheidsclaim van een partij. Hierbij werd geen inhoudelijke verklaring afgelegd, maar het ging om de geloofwaardigheid en zichtbare aanwezigheid van de eedhelpers.
Godsoordelen: Proeven zoals de vuur- of waterproef werden gebruikt als zichtbaar teken van schuld of onschuld. De uitkomst van deze proeven werd gezien als een goddelijk oordeel en was direct waarneembaar voor alle betrokkenen.
Was er bij de accusatoire strafprocedure sprake van een rechter in oude zin of een rechter in nieuwe zin? En hoe was dit bij de inquisitoire strafprocedure? Licht uw antwoord toe.
**Accusatoire strafprocedure: **In deze procedure was er sprake van een rechter in oude zin. De rechter speelde een passieve rol, was voornamelijk aanwezig om de regels en formaliteiten te bewaken, en liet het initiatief voor het proces bij de partijen zelf.
Inquisitoire strafprocedure: Hier was er sprake van een rechter in nieuwe zin. De rechter speelde een actieve rol in het onderzoek naar de waarheid, voerde zelf onderzoek uit, en nam beslissingen op basis van de verzamelde feiten en bewijzen. Dit type rechter was verantwoordelijk voor het opsporen en vervolgen van de misdaden.
In het dierenepos Van den vos Reynaerde brengt de haan Canteclaer het lichaam van zijn dode dochter Coppe voor de rechtbank. Waarom doet hij dit?
De dode hen Coppe – het corpus delicti – wordt door haar familieleden op een lijkbaar naar de koning gebracht als een teken van “blijkende schijn”. Door het lijk te
tonen staat het vast dat er een moord is gepleegd
klacht met de dode
