strafrecht germanen Flashcards
volksverhuizingen waarom?
tussen de 3e en 5e eeuw. De Hunnen duwen de Germaanse volkeren vooruit, waardoor de Germaanse stammen het West-Romeinse Rijk binnen moeten vallen. Uiteindelijk valt Rome in 476 v. Chr. Het Oost-Romeinse Rijk ondervindt hier geen last aan, dit omdat de stammen westwaarts gericht waren
resultaat van volksverhuizingen?
dat er een einde komt aan het West-Romeinse rijk en dus ook een einde aan de eenheid die dat rijk bood. Er was sprake van een sterke desintegratie van gebied en gezag, dit omdat op het grondgebied van de West-Romeinen diverse Germaanse stamkoninkrijken ontstaan. Een belangrijk stamkoninkrijk waren de Franken.
verschillen tussen germanen en romeinen
- Germaanse stammen hadden elk eigen recht en gewoonten
- Romeinen: 1 rechtstelsel voor heel de samenleving
welke rechten golden er in het romeinse recht?
vaak dus 2
1. voor romeinen
2. voor germaanse inwoners
Franken en germanen
Het koninkrijk van de Franken was van de stamkoninkrijken het best georganiseerd en het christendom werd onder de bevolking verspreid. De Frankische koningen hadden uiteraard het gezag, maar de andere Germaanse volken hadden wel een relatief zelfstandige positie en het eigen stamrecht bleef behouden
origine et situ Germanorum
werd omstreeks 98 geschreven door de Romein Publius Cornelius Tacitus en is een etnografische studie over de diversiteit van de Germaanse stammen die buiten het Romeinse Rijk leefden
Kritiek op origine et situ Germanorum
Zijn bronnen waren anderen, hijzelf is er nooit geweest
Hiernaast was niet elke stam hetzelfde
tacticus
straffen bij germanen
1.Onder dit recht verschilden straffen al naar gelang het misdrijf. Verraders en overlopers werden opgehangen, ontucht werd bestraft met verdrinking in een moeras.
2.Onderscheid in straffen was symbolisch: misdaden wil men bij het bestraffen aan de kaak stellen, schanddaden verbergen.
3.Lichtere vergrijpen is de strafmaat aangepast: bepaalde geldboete in paarden en kleinvee. Een deel van de boete komt ten goede aan de koning of stam, deel aan slachtoffer of familie ervan.
parallel met romeinen in straffen?
ernstige delicten - zware straf
lichte delicten - financieel afgedaan
onderscheid tussen publiek en private sfeer
Gebroeders grimm
veel studies en werken op het gebied van de Germaanse, en in het bijzonder de Duitse, taal- en letterkunde
deel van de duitse historische school
fase 1: private delicten
Wat gebeurde er in de eerste fase wanneer er een delict of vete ontstond tussen families>
eigen richting en heel misschien wat evenredigheid
vrijwillige verzoening –> afkopen van wraak onder een door jouw bepaald bedrag
Leges barbarorum oorsprong?
Als in de Frankische periode de gewoonterechten worden opgeschreven in de leges barbarorum. Is dat een soort verschriftelijking van het Romeinse recht. Je gaat er daardoor een beetje vanuit dat het gewoonterecht nooit verandert
Lex Salica
is één van de oudste gewoonterechten
fase 2: private delicten
Wat gbeeurde er toen de koning meer grip kreeg op de rechtspleging binnen stammen?
verplichtige verzoening
faidus (privaat) en fredus (publiek) –> het is een catalogus met allerlei misdrijven met daarop staande geldboetebedragen. Maar je moest het niet alleen meer goedmaken met de familie van het slachtoffer, maar met de hele stam. De geldboete werd gesplitst. Een deel ging naar het slachtoffer waarmee de vrede tussen families werd hersteld (faidus). En een deel gaat naar de koning (fredus). Maar hoe strijk je dat geld dan op? Dat gebeurt door de verzoeningsprocedure
fase 2L prive
verzoeningsprocedure?
- voor een stamvergadering
- Klacht indienen
- Dader kon verweer voeren
- vergadering bepaalt
- Koning of zijn vertegenwoordiger was voorzitter en sprak vonnis uit
- formalistisch bewijs –> uiterlijkheden
- bv door juist een proceseed uitvoeren
- ook godsoordelen en proeven in gebruik
publiek delict
bronnen van publieke delicten?
vredeloosheid
Leges barbarorum
-lex Salica (ca. 520)
-lex Ribuaria (ca. 620)
2 vormen van vredeloosheid?
absoluut:
- kun je niet meer goed maken en onherroepelijk
relatief
- tijdelijke situatie, mogelijkheid tot herstel
vredeloosheid?
Verlies van stamvrede als straf voor acties die de hele stam schaden.
resultaat: Verbannen uit de stam en stamgebied.
Lex Ribuaria – geestelijken - waar komen ze vandaan?
De geestelijken hadden de wetten opgeschreven. De koning die de wetten uitvaardigde, kon helemaal niet schrijven. Degene die konden schrijven, waren de geestelijken. Die hebben op verzoek van de koning de wet opgesteld en ze hebben wel bepaalde beschermende bepalingen ten opzichte van zichzelf opgenomen
Lex Salica - 2 vormen van bewijs
- onschuldbewijs
- waarheidsbewijs
beide door middels van doen van een eed en of bewijs geven
Wat gebeurde er als je een absolute vredeloze vond?
Je moest ze doodslaan - want ze zijn een warg (beestman / wolf)
Peter stump verhaal
verdacht dat peter een weerwolf was
erg heftige straf
Waarom hebben geestelijken ook wetten geschreven?
bekering van de Germanen tot het Christendom
met christelijke zware sancties - zoals grafroof
Inconsistentie bij tacticus?
vredeloosheid
vermeld geen vredeloosheid - maar twee soorten doodstraf
want personen ter dood veroordeeld gevonden in moerassen
“Vaak werd je gewoon ter dood gebracht als je iets tegen de stam hebt gedaan. Dat je je uit de voeten mocht maken bij delicten tegen de stam, is het dus waarschijnlijk niet zo dat je je nog uit de voeten mag maken. Je werd waarschijnlijk gewoon gedood”
