materieel strafrecht

Question 2

welke versie van strafrecht zie je binnen de archaische rechtscultuur?

Answer 2

nadruk op wat uiterlijk wordt waargenomen

gaat dus niet om de dader, maar om de daad

Question 3

gevolgaansprakelijkheid

Answer 3

werd de strafmaat in hoofdzaak bepaald door de maat van de aangerichte schade

Question 4

waarom werden dieren bestraft in een dierenproces?

Answer 4

dieren = rechtssubjecten

• gewone gerechtelijke procedure
• had dus geen betrekking op schuld

Question 5

waarom werd er gebruik gemaakt van gevolgaansprakelijkheid?

Answer 5

er werd nog niet gekeken naar schuld of opzet

Question 6

Waarom was het een probleem dat er geen ontoerekeningvatbaarheid / schulduitsluitingsgronden waren?

Answer 6

bij een accusatoir proces staan de ‘dommen en dullen’ terecht

Question 7

Waarom was er zo een heftige straf bij personen die zelfmoord pleegden?

Answer 7

FILIPS WIELANT 1510 = hoge straf want enormiteit van daad = “wie zichzelf dood, die doodt ziel en lichaam”

Question 8

straffen voor personen die zelfmoord hadden gepleegd?

Answer 8

inbreuk jegens de goddelijke majesteit → ezelsbegrafenis (kerkelijk recht) of een schandstraf (wereldlijk recht)

“sleepstraf”= sleepstraf’ was bedoeld om de daad publiekelijk te veroordelen en afschrikking te bieden ==> vervolging op de galg gehangen

Question 9

Waren pogingshandelingen strafbaar voor 1200?

Answer 9

Nee, geen strafbaarheid

Question 10

overgang van materieel strafrecht in late middeleeuwen? 1200

Answer 10

==> overgang van daadstraf naar schuldstrafrecht

Question 11

Wat hield het schuldstrafrecht in?

Answer 11

Dat er wordt gekeken naar de toerekenbaarheid en verwijtbaarheid van de dader

Question 12

moraaltheologie over toerekenbaarheid?

Answer 12

1: wat als de zonde is vergeven –> wegnemen van verwijtbaarheid
2:ieder mens kan redeneren in begrippen als goed of kwaad en aan de hand hiervan zal handelen, wetende dat dit handelen acceptabelof onacceptabel is. Jonge kinderen en mensen met een psychische stoornis konden dit echter niet; zij wisten het onderscheid tussen goed en kwaad immers niet en derhalve kan hen dan ook geen verwijt worden gemaakt

thomas van aquino

Question 13

thomas van aquino over restitutieleer?

Answer 13

De restitutieleer houdt dus in dat wanneer iets weg wordt genomen, het terug moet worden gegeven. Als het niet precies kan worden teruggegeven, dan een soortgelijk goed. Kan dit tevens niet, dan een geldbedrag ter vergoeding

Question 14

Welke elementen vanuit het romeinse recht worden overgenomen door eerst de canonisten en daarna de wereldlijke juristen?

Answer 14

zowel objectieve als subjectieve bestanddelen

Question 15

welke objectieve als subjectieve bestanddelen zien we in het romeins recht?

Answer 15

→ subjectieve elementen: dolus + culpa + animus
→ leeftijdsgrenzen: 7 jaar - 14 jaar
Animus → oogmerk

Question 16

wat betekent dolus in het romeins recht?

Answer 16

opzet

Question 17

culpa? =

Answer 17

schuld of nalatigheid.

Question 18

wanneer zien we principe van leeftijdsgrenzen verschijnen?

Answer 18

door de doorwerking van romeins recht

Question 19

welke soort leeftijdsgrenzen zien we na 1500?

Answer 19

1) Leeftijdsgrenzen 7 en 14 jaar
(2) Onder 7 jaar : doli incapax (niet in staat om boos opzet te vormen).
Vanaf 14 jaar : doli capax (in staat om boos opzet te vormen).

(3) Tussen 7 en 14 jaar : oordeel van de rechter

Question 20

wat werd er gezegd over dronkenschap als uitsluitingsgrond?

Answer 20

eerst: Wielant: “.. tenzij zij zichzelf doleus dronken hebben gemaakt”
hierna: Johannes Voet “… verdachte heeft zich opzettelijke en onachtzaam in een gevaarlijke situatie begeven”

Question 21

welke specifieke delicten noemt wielant als een schulduitsluitingsgrond?

Answer 21

• deelneming
• recidive
• samenloop
• strafbare poging
• levensdelicten

Question 22

wat was de bestraffing bij deelneming?

Answer 22

Alle deelnemers dezelfde straf

vaak keek de rechter wel hoe betrokken ze waren - bepaling van de mate

Question 23

hoe werkte bestraffing bij samenloop en recidive?

Answer 23

Straf oplopend in zwaarte in geval van recidive

zwaarste delict werd gebruikt bij samenloop

Question 24

wat werd bij de strafbare poging bestraft (filips wielant)

Answer 24

de criminele intentie van de dader
in het geval van een mislukte of verhinderde uitvoering van een delict

Question 25

Wat speelde een grote rol in de bestraffing van een levensdelict? (doodslag, en moord)

Answer 25

indirect doodslag -> opzet gericht op de daad
directe doodslag -> opzet gericht op daad én het resultaat

Question 26

Wat straf je dus bij moord?

Answer 26

opzet bij de daad en niet op het gevolg

Question 27

wat zegt Filips Wieland over zelfdoding en de straf hiervan?

Answer 27

gestraft tenzij ‘een ziekte, gebrek van de geest of grote melancholie’

Question 28

wat gebeurde er in de zaak van Gerrit Spaendonck?

Answer 28

17 jarig jongetje - zelfmoord

eis: lichaam naar galgenveld moet worden gesleept - en zijn goederen verloren

Question 29

waarom werden de dode lichamen van personen die zelfmoord hadden gepleegd alsnog bestraft?

Answer 29

aanvankelijk als voorzorgmaatregel - angst voor vampieren
hierna: schande als vanuit religie en het kerkelijk recht

Question 30

Hoe speelt de schuldstrafrecht door op het gebied van zelfdoding?

Answer 30

Wilde een suïcidant voortaan worden gestraft, dan moest zijn levensberoving aan hem kunnen worden aangerekend. En zo werd de verwijtbare zelfdoding voortaan onderscheiden van de verontschuldigbare zelfdoding.

Question 31

wat houden verwijtbare zelfdoding en verontschuldigbare zelfdoding in?

Answer 31

In beide gevallen had de dader opzettelijk een einde aan zijn leven gemaakt, maar in het tweede geval kon hem niet kwalijk worden genomen dat hij dat had gedaan. Dan had de dader een einde aan zijn leven gemaakt omdat hij bijvoorbeeld leed aan een zware ziekte, of aan een psychische stoornis, of hij had zijn leven had beëindigd uit mistroostigheid of wanhoop.

verwijtbaar: wanneer je bv door zelfdoding aan de arm van de wet probeerde te ontkomen –> kunt hem dan alleen straffen voor de zelfdoding

Question 32

postume bestraffing van gillis van ledenberg? (1619)

Answer 32

pleegde zelfmoord tijdens proces van hoogverraad?

werd buiten Den Haag het gekiste lichaam van Gilles van Ledenberg aan de galg gehangen.

Question 33

Matthaeus II en zijn invloed op schulduitsluitingsgronden binnen het nederlands strafrecht?

Answer 33

nadruk legde op de intentie en toerekeningsvatbaarheid van de dader –> menselijke benadering en flexibele benadering van strafrecht

Question 34

Matthaeus II en differentatie binnen verschillende gradaties van verwijtbaarheid en uitsluitingsgronden?

Answer 34

Poena ordinaria= gewone straf
poena extra ordinem= de poging dient lichter te worden gestraft.