Vöðvar Flashcards

1
Q

Beinagrindavöðvar eru undir stjórn?

A

Sómatíska / Sjálfráða taugakerfisinns.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Sléttir vöðvar eru undir stjórn?

A

Sympatíska / Ósjálfráða taugakerfisins.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Hvaða efni þarf að vera til staðar til þess að samdráttur í beinagrindavöðva geti átt sér stað?

A

Calsíum. Ef Calsíumstyrkur er lágur þá er vöðvinn slakur.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Hvernig er frymisnet beinagrindavöðva?

A

Bæði slétt og gróft frymisnet.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Hvernig eru frumur beinagrindavöðva? langar/stuttar?

A

Þær eru mjög langar, geta orðið allt að 4 cm.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hvað eru þverrákóttir vöðvar (beinagrinda) mörg % af þyngd mannslíkamanns?

A

Þeir eru 40% af þyngd líkamanns. Eru stærsti einstaki vefjaflokkurinn.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Hvernig er beinagrindavöðvi uppbygður? (4)

A

Vöðvi => vöðvaknippi => Vöðvafruma => myofibril => sarcomera => myofilament => aktín + mýósín

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hvað er það sem gerir vöðvafrumu kelift að dragast saman og hverjar eru 2 megingerðir þess?

A

Samdráttarprótein gera vöðvafrumu kleift að dragast saman.

2 megin gerðir: aktín og mýosín örþræðir. - Mýosín þræðirnir eru mun þykkari og áberandi ef vöðvafruma er skoðuð.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Eykst fjöldi vöðvafrumna með aldri eða lyftingum?

A

Nei, hann er sá sami í smábarni og fullorðnum. en getur verið breytilegur á milli einstaklinga.
Þegar við lyftum lóðum stækkum við vöðvafrumur, fjölgum þeim ekki.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Hverjar eru 3 týpur vöðvafrumna?

A

Týpa 1 - Slow-oxidative = Myosin-ATPasi hægur - Loftháð öndun (hvatberar, myoglobin) - Rauðir vöðvar.
Týpa 2A - Fast-oxidative = Myosin -ATPasi hraður - Loftháð öndun (hvatberar, myoglobin) - Rauðir vöðvar.
Týpa 2B - Fast-glycolytic = Myosin-ATPasi hraður - Loftfirrð öndun. (Glycogen) -Hvítir vöðvar.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Sléttar vöðvafrumur (6)

A
  1. Eru litlar og spólulaga.
  2. kjarni er miðlægur.
  3. Samdráttarprótein = actin og myosin.
  4. Ekki t-tubuli, 5.Ekki endaplata, 6.Ekki sarkómerur.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Í sléttum vöðvum, hvort er meira af actin eða myosin?

A

Meira af actin samdráttarpróteini.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Dæmi um single-unit og multi-unit vöðva?

A

Single-unit = Smáþarmar, leg, þvagblaðra, æðar
- Gap junctions.
Multi-unit = Lithimna, hárreisivöðvar, öndunarvegur og fl .
-Hver

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Hvernig eru boðspennur í sléttum vöðvafrumum?

A

Calsíum boðspennur.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Samanburður sléttra- og beinagrindavöðva

A

Sléttir = Mjög hægvirkir miðað við beinagrinda. Ekki eins þróað frymisnet. ATP-asa virkni myosins mun hægari.
Beinagrinda: Þar dugir 1 boðspenna til að metta Ca2+ bindistaði, ekki í sléttum.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hvíldarspenna sléttra vöðvafrumu er í kringum?

A

-60 mV.

17
Q

Ef vöðvafrumur skemmast, hvaða frumur geta bætt það upp að einhverju leyti?

A

Satellite frumur

18
Q

Hver er samdráttareining vöðvanns?

A

Sarcomera.

19
Q

Í hvaða svæði skipptist sarcomeran?

A

M-línu: sem er í miðjunni á Sarcomerunni og skiptir henni tvennt.
H-Svæði: Þar er einungis mýósín, ekkert aktín.
A-Band: Afmarkar svæðið sem mýósínið byrjar og endar, inniheldur hluta af aktíninu.
I-Band: Inniheldur bara aktínið.
Z-línan: Afmarkar Sarkómeruna sjálfa.

20
Q

Actín..

A

“þunna fílamentið”. Hefur 2 milikvæg stýriptótein:

Trópómýósín: Lýtur út eins og vír og snýr að mýósíninu í hvíld og kemur þannig í veg fyrir að mýósínhausinn geti bundist aktíninu, semsagt felur bindistaðinn í hvíld.

Trópónín C: Á þessu próteini sest Calsium á það. Við það að calsíum sest á það hliðrast trópómýósínið og bindistaður mýósíns expose-ast!

21
Q

Mýósín..

A

“Þykka fílamentið”

  • Nokkrar mýósín einingar búa til þetta þykka fílament og þetta er mótorinn fyrir samdrátt.
  • Hefur haus og skaft og lýtur út eins og margar mislangar golfkylfur bundnar saman. Þessir hausar geta bundist aktíni við samdrátt en í hvíld eru engin tengsl þar á milli.
22
Q

Í vöðvafrumu, hvað gerist þegar mýósín hausinn tengist aktíninu?

A

Aktín og mýósín þræðirnir dragast nær hvoru öðrum.
Við þetta minnkar H-svæði og I band.

*Muna: Við samdrátt minnkar H-svæði og I-Band.

23
Q

Hver eru 3 skref korssbrúarhringsins?

A
  1. Hvíld - Trópómýósínið á aktíninu eru að fela bindistaðinn fyrir mýósínhausanna.
  2. Taugaáreiti - Calsíum flæðir inn í sarcomeruna og styrkur calsíum eykst. Calsíum binst Trópónín C og við það hliðrast trópómýósínið og fer af mýósínhausunum.
  3. Við þetta teygja mýósínhausarnir sig upp, bindast aktíninu og toga í það. H-bandið og I-bandið styttist. (mýósín togar í aktín)
    (4. Mýósín endurhleðst svo það getur bundist Aktíni aftur og endurtekið hringinn.)
24
Q

3 leiðir sem vöðvaþræðir geta myndað ATP:

A
  1. Fosfórílering ADP af kreatine fosfatensími.
    - Kretínfosfat er brotið niður í Kreatín + Fosfat. Fosfathópurinn frá Kreatíninu binst þá ADP og þá fáum við ATP.

2) Oxunarfosfórílering ADP í hvatberum.
- Hér taka hvatberarnir ADP og fosfórýlera ADP-ið og þá myndast ATP. (fyrstu 5-10 mín af æfingu)

3) Fosfórílering ADP í glýkólýsu hringnum í umfryminu.
- Ef intensity æfingar fer yfir 70% er þessi leið notuð.
- Niðurbrot sykurs býr þá til ATP og mjólkursýru.

25
Q

Í beinagrindavöðva. Boðspenna fer niður eftir taugafrumunni í gegnum?

A

Alfa og beta mótórfrumur sem eru báðar hvetjandi, það er ekki til letjandi boð til beinagrindarvöðva

26
Q

Hvernig er ferli samdráttar allt frá taugaboðefnum í taug þar til samdráttur hefur átt sér stað?

A
  • ACh losnar í taugaenda, tengist nikótínskum viðtökum og þá eykst leiðni fyrir jónir
  • Na+ streymir inn og K+ fer út.
  • Himnuspennan lækkar, boðspenna myndast í himnu sarcomerunnar og berst í T-tubuli sem leiðir boðið áfram í SR. (Sarcoplasmic Reticulum).
  • Calsíum losnar út, binst troponin C og aktín og mýósín bindast => vöðvasamdráttur.
27
Q

Þegar við erum að þjálfa þol erum við í rauninni að?

A

Í raun og veru að reyna auka hvatberana og blóðflæði með aukningu háræða og þar með súrefni til vöðva.

28
Q

Hver er munurinn á Ísótónískum samdrætti og

Ísómetrískum samdrætti?

A

Ísótónískur samdráttur: Þegar vöðvinn styttist þegar samdráttur á sér stað. (flexa bixep t.d.)
Ísómetrískur samdráttur: Þegar vöðvinn styttist ekki þrátt fyrir samdrátt. (spenna vöðvan með útréttan handlegg t.d.)

29
Q

Í beinagrindavöðvum tengist Calsíum trópanín C, gerist það líka í sléttum vöðvum?

A

Nei, í sléttum vöðvum tengist Calsíum Calmodulini.