Taugakerfið

Question 1

Heilastofn skiptis í?

Answer 1

1. Miðheila (midbrain/hindbrain)
2. Brú (Pons)
3. Mænukylfu (Medulla oblongata)

Question 2

Hvar eru stjórnsöðvar fyrir hjarta, blóðrás og öndun?

Answer 2

Í mænukylfu.

Question 3

Tengsl dópamíns við ýmsa sjúkdóma

Answer 3

Talið er að skortur á dópamíni geti verið byrjun á Parkison.
Talið er að of mikið dómapín geti orsakað geðklofa.
Oft notað L-dópa (forveri dópamíns) til að halda sjúkdómum niðri.

Question 4

Hvað er í Diencephalon? (2)

Answer 4

Stúka og undirstúka.

Question 5

Hvað er í Telencephalon? (cerabrum) (5)

Answer 5

• Stundum kallaður hvela-heili.
  1. Corpus stritaum (Hefur fjölda kjarna t.d. basal ganglia sem sér um stjórn hreyfinga)
  2. Corpus Callossum (tengslin milli hvelaheila)
  3. Hippocampus (hefur með minni og tilfinningalíf að gera, inniheldur Amygdala þar sem tengls milli tilfinninga og ósjálfráða viðbragða er. Geta orðið flog í hippocampus og þá hefur sá partur hefur verið fjarlægður hjá flogaveikum.
  4. Olfactory lobes (senda anga niður í nefhol og skynja lykt þar)
  5. Neocortex (lagið sem gerir fellingarnar á heilann)

Question 6

Hvar eru svokallaðar Raphé frumur og hvað gera þær?

Answer 6

Raphé frumur eru í mænukylfunni
-þegar við erum sofandi og segjum t.d. að blaðran okkar er full, vekja skyntaugarnar raphe og þegar þær vakna vöknum við! Svo sofna þær með okkur þegar við sofnum aftur.

Question 7

Hvaða hlutar heilans mynda limbíska kerfið og hvað sér það um?

Answer 7

• Er staðsett í Cerebral cortex (heilabörkur) og hefur 3 aðal hluta: neocortex, hippocampus og olfactory lobes (sem eru líka hlutar af cerebrum).
• Þetta eru eldri hlutirnir og mynda limbíska kerfið sem sér um úrvinnslu á tilfinningum eins og hræðslu, ótta, ofsagleði.

Question 8

Hvar eru um 2/3 fruma MTK staðsettar?

Answer 8

Í heilaberki (cerebral cortex)

Question 9

Hvar myndast heila og mænuvökvi?

Answer 9

Myndast í chorotid plexus fer síðan í => heilahol 1 og 2 (lateral ventriculur) svo í => 3 heilahol og þaðan í 4 heilaholið (cerabral aqueduct) þaðan fer vökvinn niður í mænu eða í subarachnoid space.

Question 10

Hversu mörg pör af taugum eru í ÚTK?

Answer 10

12 heilataugar og 31 mænutaugar.

Question 11

Hvaða taugar eru skyntaugar og hverjar eru hreyfitaugar og hvar liggja þær í mænu?

Answer 11

Afferent (aðlægar taugar) = eru skyntaugarnar. (liggja baklægt í mænu)
Efferent (frálægar taugar) = eru hreyfitaugarnar. (liggja kviðlægt í mænu)

ATH flestar taugar eru blandaðar afferent og efferent nema sjóntaugin, hún er hrein skyntaug.

Question 12

Viðtakarnir fyrir taugar sem losa acetacholine kallast?

Answer 12

Þeir kallast cholínergir viðtakar og þeir skiptast í múskarínska og nikótínska.
-Nikótínskir viðtakar finnast í vöðvafrumum á meðan múskarínskir finnast í sléttum vöðvum.

Question 13

Hvaða efni er antagónisti fyrir Nikótínska viðtaka og hvað er fyrir múskarínska viðtaka?

Answer 13

Antagónisti fyrir Nikótínska viðtaka = kúrare og virkar í viljastýrðataugakerfinu.
Antagónisti fyrir múskarínska viðkata = atrópín er í parasympatískakerfinu.

Question 14

Hvað er enteric nervous system?

Answer 14

Taugakerfi meltingarvegarinns, stundum kallað “annar heili” líkamanns.

Question 15

Hvaða virkni hefur annarsvegar parasympatíska kerfið og hinsvegar sympatískakerfið á meltinguna?

Answer 15

Parasympatíska eykur meltinguna – sbr rest & digest
Sympatíska dregur úr meltingunni – minni starfsemi og minna blóðflæði (fight or flight þá þurfum við ekki að melta heldur þurfum við að nota orkuna í eitthvað allt annað!).

Question 16

Hlut af hvaða kerfi er nýrnahettumergurinn og hverju seytir hann?

Answer 16

Hann er hluti af sympatíska kerfinu.

Hann seytir 80% af adrenalíni og 20% noradrenalíni.

Question 17

2 þættir sem eru ólíkir í virkni adrenalíns og noradrenalín.

Answer 17

• Adrenalín sækir jafnt á alfa og beta viðtaka á meðan noradrenalín sækir meira í beta.
• Adrenalín hefur metabólísk áhrif og eykur cardiac output á meðan noradrenalín hefur áhrif á heildarviðnám æðakerfisins.