VO.1 - Herkenning van kindermishandeling

Question 1

wat is het uitgangspunt bij kindermishandeling?

Answer 1

hulpverlening en niet per se beschuldiging of justitiële stappen (tenzij dit onvermijdbaar is)

Question 2

wat is kinder mishandeling?

Answer 2

Elke vorm van voor de minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, die de ouders of andere personen tov wie de minderjarige een relatie van afhankelijkheid of onvrijheid staat, actief of passief opdringen waardoor ernstige schade wordt berokkend of dreigt te worden berokkend aan de minderjarige in de vorm van fysiek of psychisch letsel

Passief opdringen ook als het kind het goed lijkt te vinden

Question 3

Hoe vaak komt kindermishandeling voor?

Answer 3

3 op de 100 waarvan 1 op de 1000 ernstig

25% gemeld bij instanties met verdenking op mishandeling

mortaliteit 50 kinderen/jaar

Question 4

Welke vormen van mishandeling zijn er?

Answer 4

• Lichamelijke mishandeling 18%
• Lichamelijke verwaarlozing 26%
• Emotionele mishandeling 11%
• Emotionele verwaarlozing 36%
• Seksueel misbruik 4%
• Pediadric condition falsification (vroger munchausen by proxy)
• Getuige zijn van huiselijk geweld

Question 5

wat is lichamelijke verwaarlozing?

Answer 5

• Onvoldoende noodzakelijke (medische) zorg verlenen of toestaan
• Verlaten van het kind zonder dat vooraf gezorgd is voor noodzakelijke zorg en supervisie
• ontoereikend toezicht

Bvb. Niet voldoende of geschikt eten, niet zorgen voor schone weersomstandigheden aangepaste en passende kleding, geen geschikt onderdak, onvoldoende zorg gebit en hygiene

Question 6

wat is het psychische verwaarlozing?

Answer 6

• Merkbaar gebrek aan aandacht voor het kind
• Affectieve verwaarlozing of onveiligheid
• Bewust toestaan breken wetten: stelen, alcohol- en drugsgebruik
• Onvoldoende psychische of gedragsgerelateerde zorg verlenen of toestaan

Question 7

Wat is seksueel misbruik?

Answer 7

Dwingen van het kind om seksuele handelingen te ondergaan, uit te voeren en/of bij te wonen

Question 8

wat is PCF?

Answer 8

Pediatric condition falsification (vroger Munchhausen by proxy)

Psychiatrische stoornis en vorm van fysieke en/of psychische mishandeling
- Fysieke of psychische klachten bij het kind nabootsen = fabrication
- Direct klachten bij het kind veroorzaken = induction
- Klachten verzinnen of aanpraten = verbaal fabrication
- Bestaande klachten van het kind uitvergroten = exaggeration

in 75-90% moeder de pleger
Mortaliteit 6%

Question 9

In welke groep is de mortaliteit het hoogst?

Answer 9

< 1 jaar

Question 10

Hoe vaak wordt de mortaliteit herkend als gevolg van kindermishandeling?

Answer 10

50% van de (bijna) dood gevallen wordt gemist dat het veroorzaakt is door kindermishandeling

Vaak eerder wel al een aanwijzing maar niet herkend waardoor ernstigere vormen kan aannemen

Question 11

Hoe vaak blijkt mishandeling niet de eerste keer?

Answer 11

80% van de gevallen zijn er al eerdere verdachte letsels geweest in de VG, die destijds plausibel leken

Question 12

Is het geschatte percentage waarschijnlijk?

Answer 12

Ligt waarschijnlijk hoger omdat psychische schade niet goed te herkennen is

Question 13

wat is het lange termijn gevolg van kindermishandeling?

Answer 13

Traumatische ervaringen op de kinderleeftijd geven enorme risico’s op sociaal en economisch gedrag en op de gezondheid in het algemeen

Question 14

wat is huiselijk geweld?

Answer 14

(dreigen met) geweld door iemand uit de huiselijke kring

Geweld: fysieke, seksuele of psychische aantasting van de persoonlijke integriteit van het slachtoffer (ook uitbuiting)

Huiselijke kring: (ex)partners, gezinsleden, familieleden en vrienden

Question 15

wat valt er onder lichamelijke mishandeling?

Answer 15

Opzettelijke mishandeling zoals slaan, schoppen, bijten, al dan niet met een voorwerp, wapen of vreemde substantie of het toestaan hiervan

Question 16

wat is psychische. mishandeling?

Answer 16

belachelijk maken, uitschelden of het kind het idee geven dat het niks waard is

Question 17

wat hoort er bij getuige zijn van huiselijk geweld?

Answer 17

Geweld tussen ouders, ouder en ander kind, dierenmishandeling

Question 18

wat zijn risicofactoren?

Answer 18

Kind:
- ongewenst kind
- prematuur: minder hechting
- handicap
- gedragsproblemen
- stief- of adoptiekind

Ouder:
- zelf mishandeld
- psychiatrie, verslaving
- te weinig kennis van opvoeding
- te hoge verwachtingen van het kind
- relatief jonge ouders
- drugs- of alcoholmisbruik ouders

Gezin:
- Relatieproblemen
- Werkloosheid
- Financiele problemen
- isolement
- Groot gezin of alleenstaande ouder
- gestoorde ouder-kind hechting

Question 19

wat zijn aanwijzingen in de anamnese?

Answer 19

• inconsistentie
• delay in zoeken medische hulp
• verhaal niet passend bij letsel
• broertje/zusjes of kind zelf de schuld
• opmerkelijk gedrag van ouders (verwijtend, vijandig)
• Opmerkelijke interactie tussen ouder en kind
• Uitspraken kind –> liefst apart spreken
• herhaalde ongelukjes
• medisch shoppen: veel verschillende SEH’s

Question 20

wat zijn signalen bij kinderen < 4 jaar?

Answer 20

Aangeven in de KNMG-meldcode per leeftijd

Lichamelijk:
- blauwe plekken zeker op zachte delen (bot direct onder huid makkelijker)
Of Tramline bruising: door rek in een fractie van een seconde waarbij de capillairen kapot gaan en lijnvormige bloeduitstorting ontstaan aan de randen –> kan komen door slaan met riem/touw
- groei problemen
- luieruitslag
- caries
- vaak ziek
- hongerig
- motorisch gestoord

Gedrag:
- veranderingen
- anders als ouders weg zijn
- agressief of seksueel gedrag naar anderen kinderen of dieren

Tijdens LO
- Overdreven aanhankelijk
- verstijven
- dissociatie
- paniek
- weigeren

Overig:
- achterstanden ontwikkeling

Question 21

wat is het beroepsgeheim en uitzonderingen hierop?

Answer 21

Zwijgplicht = niet mogen delen van info over patient of familie

Uitzonderingen
- Schriftelijke toestemming
- Meldplicht bvb meldplichtige ziekte
- Meldrecht bvb kindermishandeling
- conflict van plichten
- zwaarwegend belang (afweging van arts)

Question 22

wat moet er gedaan worden bij vermoeden?

Answer 22

Iedere instelling die met kinderen te maken
heeft dient het als zijn verantwoordelijkheid te
beschouwen om aandacht te hebben voor de
signalering en aanpak van kindermishandeling’

NIET wettelijk verplicht te melden
WEL wettelijk verplicht de meldcode te volgen

Question 23

wat is de meldcode?

Answer 23

1. Onderzoek bij kinderen en ouders
2. Advies (anoniem) veilig thuis en bij voorkeur een collega
3. Besprek betrokkenen
4. Zo nodig overleg betrokken professionals
5. beslissen over melden VT en/of monitoren

Question 24

waar meld je?

Answer 24

Veilig thuis: voor alle soorten mishandeling
Vertrouwensartsen

Anoniem of via melding
24/7 bereikbaar

Na melding: onderzoeken thuissituatie en zo nodig inschakelen hulp of in veiligheid brengen kind

OF

Landelijk expertise centrum kindermishandeling (LECK) voor anoniem overleg met kinderartsen, forensisch artsen en gespecialiseerde radiologen –> duiding letsels, passend verhaal, adviezen diagnostiek

Question 25

wat zijn de lange en korte termijn gevolgen?

Answer 25

Lang:
- sociale, emotionele en cognitieve achterstand
- adoptie of risicovol gedrag voor de gezondheid
- ziekte, handicap, sociale problemen
- vroegere dood
- Meer ziekte/aandoeningen zoals psychiatrie, verslavingen, CVD, kanker, chronische longaandoeningen, SOA’s
- meer sociale problemen zoals crimineel gedrag, prostitutie, werkloosheid, pedagogische onmacht en grootverbruikers zorg

Kort:
- bedreigde ontwikkeling
- hersenafwijkingen
- kleinere amygdala
- lager IQ
- verstoring HPA-as
- psychosociaal: negatief zelfbeeld, hechtingsstoornissen
- gezondheidondermijnend gedrag (roken, overgewicht, middelen)

Samengevat in de ACE-piramide

Question 26

Wat doen we bij kinderen onder de 4 jaar?

Answer 26

Altijd top-teen onderzoek
- kinderen kunnen zelf geen hulp zoeken buiten sociale circuit

Question 27

wat zijn alarmsignalen voor seksueel misbruik?

Answer 27

• afwijkend seksueel gedrag
• opvallende angst of vrijpostigheid bij genitaal onderzoek
• teveel seksuele kennis voor de leeftijd
• SOA’s, anale herpes,, wrijfplekken
  NIET: lichen sclerosis, candidiasis, anogenitale wratten

Question 28

wat is de DD bij fracturen?

Answer 28

• Osteogenesis imperfecta
• bottumoren of meta’s
• conegenitale botcystes
• metabole stoornissen: koper of vit D def en rachitis

Verdacht
- oblique #
- midden van bot
- spirale #

Question 29

Wanneer maak je altijd een skeletfoto bij een kind?

Answer 29

Blauwe plek op de thorax

Question 30

Wat zijn veel voorkomende letsels?

Answer 30

• Hematomen
• contusies
  Hierna: fracturen

2% accidentele #
50% vd KMH had multipele #

Question 31

Wanneer verwachten we fracturen?

Answer 31

Vooral schoolleeftijd van 4/6-12 jaar

Ongewoon als val < 1 m

Question 32

Wat is steunend voor de diagnose KMH?

Answer 32

• Enkelvoudige breuk met meerdere hematomen
• Meervoudige breuken in verschillende stadia van genezing
• metafyse-epifyse # (vaak meervoudig)
• periostale potdeposities
• schedel# met intracraniele bloeding
• Bucket handle: avulse# die erg verdacht is

Question 33

Wat kan voorkomen bij shaken baby syndroom?

Answer 33

• Rib#
• Wervel#

Question 34

wat is een indicatie voor beeldvormend onderzoek?

Answer 34

• Alle kinderen < 2 jaar met onverklaarde #
• ernstig vermoeden KMH bij ander (ouder) kind in het gezin

Ip altijd herhalen na 2 wk ivm callusvorming (doorvoor # alsnog zichtbaar)

Question 35

Waar moet je aan denken bij hematomen?

Answer 35

• Verhoogde bloedingsneiging: hemofilie of trombopenie
• vaatwandschade: vasculitis
• pigmentstoornis: mongolen vlek (vaker bij Aziatische kinderen)
• mishandeling

Question 36

waar zitten vaak accidentele en non-accidentele hamtomen?

Answer 36

Accidenteel:
- voorhoofd
- kind
- heupen
- spinae
- onderarmen
- ellebogen
- schenen

NOn-accidenteelL
- laterale zijde gelaat
- romp
- genitalia
- billen
- bovenarmen
- voor- en binnenzijde bovenbenen

Vers: blauw/paars
geel: > 18h

LET OP; een kind dat niet kan kruipen, hoort nog geen hematomen te hebben –> opletten mishandeling of stollingsstoornis

Question 37

Welke huidafwijkingen zijn geen mishandeling?

Answer 37

• Striae: parallel
• Uitslag
• mongolenvlek: jaren aanwezig, vanaf geboorte, geen mijn, verkleurt niet, verandert niet van vorm of grootte
• hemangiomen
• krabeffecten

Question 38

wat is SUF? Waardoor kan een acute buik komen?

Answer 38

SUF: inflicted brain traumatic injury –> shaken baby

Acute buik tgv buiktrauma (slag maagstreek)

Question 39

waar moet je aan denken bij een suffe baby die eerst niet ziek was?

Answer 39

• Meningitis/encefalitis
• intracraniele bloeding
• stollingsstoornis
• shock door GI-bloedverlies
• KMH

Question 40

Hoe werkt shaken baby?

Answer 40

Nog grote naden tussen schedeldelen –> grote druk
Subduraal hematoom door scheuren ankervenen
Overrekking en breken zenuwbanen –> blijvende schade

Question 41

wat is kenmerkend voor accidenteel en wat voor non accidenteel letsel?

Answer 41

Accidenteel:
- Enkelvoudige #
- Lineaire # lijnen
- normale schadelnaden
- zelden intracranieel letsel of hematomen

Non-accidenteel
- Multipele # (impressie #)
- wijde en grillige # lijnen
- wijde schedelnaden (growing #)
- intracranieel letsel of hematoom

Question 42

wat doe je bij een persoon met verdenking op seksueel misbruik?

Answer 42

• SOA’s zoals serologie Hep B en C, HIV, lues
• Urine: sediment en kweek, PCR chlamydia en gonorroe
• vaginale kweek op gisten, schimmels, trigomonas, gonococcen

Question 43

wanneer denken aan seksueel misbruik?

Answer 43

• uitspraken kind
• symptomen van lokaal trauma of infectie: pijn anaal, perineum, vaginale afvloed, vaginaal bloedverlies of rectaal (cave oraal)
• gedragsveranderingen (anorexia, ecnopresis, enuresis, suïcidaal)
• afwijkend seksueel gedrag of te veel seksueel kennis voor leeftijd
• afwijkend gedrag bij onderzoek genitaal (afwerend, angstig of juist zonder enige gene)

Question 44

welke kenmerken van fracturen zijn zeer specifiek, matig specifiek of niet specifiek?

Answer 44

Zeer specifiek
- Rib#
- Klassieke metafysaire #
- # scapula
- # sternum
- # proc spinosus

matig specifiek
- Multipele #
- Verschillende genezingsstadia
- # epifyse
- # wervellichaam
- # vingers of tenen
- Complexe schedel #

Niet specifiek
- # clavicula
- # lang pijpbeen
- Lineaire schedel#

Question 45

wat zijn rode vlaggen bij hematomen?

Answer 45

• Rode locaties op het lichaam
• meerdere hematomen
• blauwe plekken met patroon vorming

Question 46

wanneer zijn hematomen zorgwekkend < 4 jaar?

Answer 46

• Zonder duidelijke uitleg
• TEN = Torso, Ears, Neck

Question 47

wat zijn de feiten over vallen?

Answer 47

• 22% baby’s eens gevallen (hoogte < 1,3 m)
• < 1% hersenschudding of #
• GEEN subdurale of epidurale bloedingen

Bij vallen met VW wel kans op ernstig letsel!