HC.8 – Zwangerschap en kraamperiode Flashcards
wat is slingerpijn en opstootpijn?
Slingerpijn: cervix tussen vingers en op en neer bewegen –> irritatie door gevoelige uterus en ovaria
Opstootpijn: pijn bij het omhoog bewegen van de cervix
Hoe vaak komt bloedverlies voor tijdens de ZS?
20% d zwangeren in eerste 16 wk –> 50% hiervan een miskraam = 10% vd zwangeren
wat doe je als beleid bij een zwangere vrouw met vaginaal bloedverlies?
TVE
- als in vruchtzak met goede hartactie: 95% kans dat fysiologisch bloedverlies en zs intact blijft
- Als niet goed is, weinig aan te doen
Dus vooral geruststellende werking
Verwijzing:
- verdenking EUG
- niet doorzetten van een miskraam (langer bestaande klachten)
Als ZS > 10 wk: bepalen rhesus factor –> als negatief en miskraam –> toedienen anti-rhesus Ig
Wat zijn aanwijzingen voor een EUG?
- vaginaal bloedverlies
- EN een of meer van de volgende factoren
a) buikpijn heviger en anders dan bij menses
b) afwijkend LO - pijn palpatie buik
- slingerpijn
- peritoneale prikkeling
c) risicofactoren - PID in VG
- Operaties: tuba-chirurgie, fertiliteitsbehandeling
- eerdere EUG
- IUD
- sterilisatie
EN ALTIJD een positieve ZS-test!
wat zijn de symptomen van een MOLA-ZS? Wat is de diagnose en hoe vaak komt het voor?
0,5 per 1000
Diagnose: TVE
Symptomen:
- later in ZS optredend
- vaginaal bloedverlies
- hyperemesis gravidarum
- mastopathie
wat is de DD bij bloedverlies in het 3e trimester? wat doe je?
- abruptio placentae
- Placenta praevia
- Dreigende prematuriteit
LO: kijken of partus gaande is, hoewel ip niet begint met vaginaal bloedverlies!
–> Buik: weeen bij plankharde buik
Verwijzen Gyn: termineren ZS en proberen overleving kind te vergroten
Wat doe je bij een zwangere die komt met ernstige misselijkheid?
- Ketonen in urine met dipstick
- Als niet aanwezig: antihistaminica tegen misselijkheid
Wat is emesis gravidarum en hoe vaak komt het voor?
-misselijkheid en braken
50% vd zwangeren
bij 90% na 4 mnd vanzelf over
wati s het beleid bij EG?
- meestal zelf limiterend
- zelfzorg
Medicatie: meclozine start 12 mg avond tot max 2dd 12,5 mg
LET OP: bijwerkingen moeder en foetus
2e keus: metoclopramide
wat zijn risicofactoren voor emesis gravidarum?
- positieve familie
- meerlingen
- in VG gehad
- ernstige vermoeidheid
wat is hyperemesis gravidarum?
ernstig, met dreigende dehydratie en ketonen in urine
Bij dreigende dehydratie, gewichtsverlies, onvoldoende verbetering klachten ondanks behandeling anti-emetica
LET OP: HF en RR
Wat is de betekenis van ketenen in de urine?
veranderd metabolisme –> indicatie voor aanvullend onderzoek van gyn
Zien we vaak migraine tijdens de ZS?
Meestal wordt minder
wat is kenmerkend voor pre-eclampsie? wat is het beleid?
hypertensie + proteinurie/orgaanfalen/IUGR (en ook HELLP-syndroom)
- Pijn bovenbuik of tussen schouderbladen
- Visusklachten: flitsen, diplopie, sterretjes
- Hoofdpijn (erger wordend en pijnstillers helpen niet)
- Misselijkheid en/of braken
- Plotseling oedeem gezicht, handen, voeten
- Ziek of grieperig gevoel (zonder koorts)
Verwizen naar de gyn
Wil je NIET missen!
wanneer spreken we van ZS-hypertensie?
Als ontstaan > 20 wk ZS waarbij eerstnormale tensie
Bij 2 of meer metingen RRs ≥ 140 en/of Red ≥ 90
Tot wanneer kan PE optreden?
tot 4 wk postpartum
–> 30% vd PE ontstaat pp
wat is een mastitis?
kale, pijnlijke, (niet)-infectieuze ontsteking MET KOORTS vaak
Door: stase melk in melkgangen (kan opzich al koorts geven = stuwing, vaker bilateraal, dit is vaak eerste week pp)
Infectie alleen als tepelkloven of bij acuut begin
CAVE mammaCa
wat is het beleid bij een mastitis?
- Stase tegengaan dmv frequent voeden, beginnen met borstvoeding aangedane borst
–> Als niet gedaan kan abcedering als compli –> chirurgisch oplossen - Warme kompressen en pijnstilling
- AB: flucloxacilline als
a) klachten niet verminderen na 24h bij ontlediging
b) koorts en tepelkloven
c) acuut begin met algemeen ziek zijn
waar moet je aan denken bij een niet zwangere vrouw met een mastitis?
- Non puerperale mastitis mn infectieus
- mastitis carcinomatosa
Beleid: AB
als persisterend doorverwijzen naar mamma poli
Wat zijn de belangrijkste focus plekken van koorts in het kraambed?
4 B’s
- borst: mastitis
- Buik: endometritis, kraamvrouwenkoorts
- Billen: epifysiotomie, ruptuur
- Been: DVT
