HC.7 – Borstvoeding Flashcards
Hoeveel vrouwen geven borstvoeding?
70% begint met lactatie
- meer bij hoogopgeleiden
na 1 mnd: 47%
Na 3 mnd: 30%
Na 6 mnd: 20%
Waarom beginnen vrouwen met lactatie en waarom stoppen ze?
Beginnen:
- 75% gezonder
- 15% moeder kind contact
- 10% anders
- 2% goedkoper
- 2% makkelijker
Stoppen
Week 1-2:
- 13% pijnlijke ervaringen
- 46% onzekerheid voldoende voeding
Week 3-4: Onzekerheid over voldoende voeding
Maand 2-4: lastig combineren met werk
Maand 5-6: lastig combineren met werk
wat is het voordeel van lactatie?
Betere bescherming tegen
- Maag-darm infecties
- Otitis media
- LWI
- Overgewicht en DM op latere leeftijd
Waarom heeft NL lage lactatie cijfers?
- veel koemelk consumptie en sterke melkindustrie
- Weinig acceptatie om te voeden op werkvloer of kolven
- Kort ZS-verlof
wat zijn voordelen van moedermelk?
- Infectie preventie
a) aspecifieke afweer:
- complement
- chemotactische factoren
- hormonen
- groeifactoren
- antivirale factoren
b) specifieke afweer
- IgA: tegen verwekkers waar moeder mee in aanraking is gekomen
- IgM
- IgG
c) Cellen:
- Macrofagen: 60%
- neutro’s: 25%
- lymfo’s: 10%
- epitheelcellen
d) pro- en prebiotica
e) Cytokines, chemokines, receptoren
f) anti-inflammatoire factoren: antioxidanten, lactoferrine
g) bindingseiwitten: lacteroferrine, transferine
h) enzymen: lysozym, lipoproteinlipase, antiproteases - Groei
- Intelligentie bevorderen
- Microbioom: gunstiger profiel, meer diversiteit met levenslang effect op vertering, afweer, hersen-darm as
Wat zijn de effecten van moedermelk volgens de PROBIT-trial?
- Minder infecties eerste levensjaar
- 50% GI minder
- 50% otitis media
- 33% minder LWI - 45% minder kans op SIDS (mogelijke vanwege minder LWI)
- Kleinere kans op atopische dermatiden: binnen atopische families, risicoreductie van 40% als 3 mnd –> LET OP: geen reductie van astma
- IBD: halvering, met dosis-effect
- Afname metabool syndroom
- Minder obesitas: elke mnd 4% risicoreductie –> DOHaD hypothese
Met dosis effect relatie - Betere hersenontwikkeling: neurologische, visuele, cognitieve processen
- Band moeder en kind: ontwikkeling, minder postnatale depressies en psychoses bij moeder
- Kosteffecten: op korte en lange termijn voor moeder en kind
- Afname CV-risicofactoren
Waarom heeft het immuunsysteem van het kind zoveel baat bij moedermelk?
- vlak voor partus veel IgG geven aan foetus
- pp piek sIgA via moedermelk
Eigen productie Ig kind pas na 6 mnd voldoende (IgG) –> Diep in eerste maanden waarin minder goed beschermd waarin juist de sIgA van moeder goed kunnen helpen
IgA vult Ig dip in het eerste jaar op
Voorkomt dat verwekkers uit de omgeving van moeder binden aan darmepitheel
wat lijkt het specifieke effect van IgA?
Specifieke bescherming door te voorkomen dat verwekkers uit omgeving moeder binden aan darm epitheel
Heeft moedermelk voor prematuren een voordeel?
Extra belangrijk ook bij couveuse en als niet zelfstandig drinken
Voordelen
- dalen infecties
- snellere overgang naar volledige enterale voeding (maag kan de melk beter verdragen)
- minder heropnames
- daling incidentie NEC met 6-10x
- betere psychomotore ontwikkeling
Ook donormelk is goed!
wat zorgt voor een hogere slagingskans van de lactatie bij een neonaat?
bundelen
wat zit er in moedermelk?
> 100 000 verschillende stoffen
- macro-nutrienten: vetten, eiwitten, KH
- micro-nutrienteen: mineralen, zouten, vitamines, spoorelementen
- immunologische componenten
- hormonen
- groeifactoren
- enzymen
wat is kenmerkend voor de inhoud van de moedermelk?
Variatie afhankelijk van de behoefte van het kind
bij langere ZS-duur neemt het eiwitgehalte af, bij prematuren juist meer eiwit
Colostrum: veel eiwitten, IgA, immunologische factoren
wat gebeurt er tijdens het zuigen met de samenstelling van de melk?
Vetgehalte neemt toe –> goed want hongerige kinderen krijgen zo extra calorieën binnen
Is er nog suppletie nodig bij moedermek?
- eerste 3 mnd: vitamine K voor stolling (tegen intracraniele bloedingen)
- Vitamine D min tot 4 jaar (ook bij flesvoeding)
- Fortifier: bij prematuren voor groei en voorkomen rachitis
Extra eiwitten, Ca en P
HOe gaat het lactatieproces?
melkklieren actief en passief transport van stoffen naar de melk
Opslag in alveoli en uitstroom via de melkgangen
Regulatie
1. PRL: bi prikkeling tepel –> hypofyse voorkwab
voor: toename en onderhouden melkproductie
2. Oxytocine: bij zien, horen en/of voelen van kind –> hypofyse achterkwab
–> Toeschietreflex: ductuli drijven melk naar buiten
–> Binding moeder-kind
Wat kunnen we doen om de regulatie van lactatie te bevorderen?
PRL: stimulatie door domperidon (pro-kineticum)
Bijwerking: verlenging QT-interval
Oxytocine toedienen evt door neusspray
wat zijn nadelen van lactatie?
- sociale bezweren
- Risico op maternale complicaties
a) tepelkloven
b) verstopping
c) mastitis of abcedering
VAAK door BV-techniek met onvoldoende lediging - Risico op stille ondervoeding met vicieuze cirkel –> minder goed drinken –> minder energie –> minder drinken
BELEID: kolven of begeleiding
wat zijn geen contra-indicaties voor lactatie?
Gangbare virale infecties van de LW, darm, influenza
HIV: bij therapietrouw en lage virale load
COVID-19
wat zijn contra-indicaties voor lactatie/
- borstlaesies: TBC, VZV, HSV (blaasjes tepel)
- Andere hele zeldzame infecties (hemoragische koortsen)
- HIV met virale load (itt tot niet-westerse landen) –> Niet westerse landen juist kunstvoeding gevaarlijker (niet schone melk)
- Medicatie
a) Psychofarmaca zoals lithium en antidepressiva (nierfunctie kind kan nog onvoldoende klaren)
b) Overmatig alcohol gebruik
c) Chemo
d) Harddrugs en hoge dosis methadon (> 20 mg/dag)
wat is een vaak voorkomende reden voor staken BV en waarom is dit niet nodig?
Medicatie vaak ten onrechte reden voor staken
Intra-uterien: spiegel moeder vaak ongeveer gelijk aan spiegel foetus
Lactatie: borstklier en melkspiegel moeder»_space;> neonaat
