Vangoitsenhoven - Calciumbalans Flashcards
Welke 3 hormonen beïnvloeden het meest de geïoniseerde calcium concentratie
- Parathyroid hormoon
- 1,25-dihydroxyvitamine D
- Calcitonine
Met welke ionen bestaan er interacties met calcium?
- Magnesium
- Fosfaat
Uit wat bestaat de organische matrix van bot of osteoïd?
- Collageen type I
- Proteoglycanen
- Aantal specifieke proteïnen bv.: osteocalcine
Inorganische fase van bot bestaat vnl uit…
Hydroxyapatiet
Pyrofosfaat (PPi)
Inhibitor van mineralisatie
Osteoblasten
= botvormende cellen van mesenchymale oorsprong
- Tijdens botvorming omzetten naar osteocyten
- Rijk aan alkalische fosfatasen
Alkalische fosfatasen
Spelen een rol in de mineralisatie van bot door hun vermogen om inhibitors van mineralasatie te hydrolyseren (PPi)
Osteoclasten
= multinucleaire cellen verantwoordelijk voor botafbraak °hematopoietische cellen ( verwant aan fagocyten-systeem)
- rijk aan zure fosfatasen ( nrml niet in bloed)
Wat remt de osteoclastische activiteit?
Estrogenen en calcitonine
PTH stimuleert…
Zowel osteoblasten als osteoclasten afhankelijk van wijze van toediening
Parathyroidhormoon of parathormoon
- Linaeir polypeptide, gesecreteerd door parathyroïden
- Snel afgebroken in circulatie in 2 fragmenten waarvan COOH-terminale heeft langste half leven
Target: nier, bot, indirect de darm
Secretie: gecontroleerd door de tweewaardige kationen Ca en Mg
Effect van PTH op de nier
- Verminderde tubulaire reabsorptie van fosfaat (TRP)
- Vermeerderde reabsorptie van Ca in het distale nefron
- Toegenomen 1alfa-hydroxylase activiteit
Effect van PTH op skelet
=> Versnelde bot turn-over
- Intermittente toediening => stimuleren botaanmaak
- Continue hoge concentraties => botafbraak
Verhoogde bot turn-over gaat gepaard met gestegen alkalische fosfatasen
Effect van PTH op darm
=> Verhoogt opname van calcium op een indirecte wijze nl door toename van 1,25-dihydroxyvitamine D
Vitamine D
°huid via precursor 7-dehydrocholesterol oiv UV stralen
- Opname via voeding ( Verstoord: te kort aan galzouten of steotorree)
- gebonden in het plasma met specifiek transporteiwit (DBP)
- opslag in vet en spierweefsel
- functie thv darm, nier, bot
- functie: zorgen voor correcte serum calcium
Functie van vitamine D thv darm
- Opname van calcium en fosfaat
Functie van vitamine D thv nier
Reabsorptie van calcium in het distale nefron
Functie van vitamine D thv bot
- Botresorptie stimuleren
- Botmineralisatie inhiberen
- Zorgen voor noodzakelijke botresorptie oiv PTH
Calcitonine
- polypeptide, gesecreteerd door de parafolliculaire cellen van de schildklier
- Verlaagt calciemie en fosfatemie door inhiberend effect op botresorptie
- Verhoogt renale excretie van calcium en fosfaat
- fysiologische rol bij volwassen is onbekend
FGF23
= fibroblast Growth Factor 23
- belangrijk fosfaatregulerend hormoon
- geen rechtstreeks effect op de calciumspiegel
- gesecreteerd door osteocyten als reactie op hyperfosfatemie
- toename van renale fosfaatexcretie door expressie Na/fosfaat cotransporters
- inhibeert renale hydroxylatie van 1,25-(OH)2-D
- verminderde fosfaatabsorptie door de darm
Oorzaken van hypocalcemie
- Chronische nierinsufficiëntie
- Malabsorptie thv darm
- hypoparathyroïdie
- Varia ( infuus met calciumcomplexerende middelen, acute pancreatitis, maligne tumoren en osteoblastische metastasen, medullair schilkliercarcinoom)
Symptomen van hypocalcemie
- Verhoogde neuromusculaire excitabiliteit
- Metastatische verkalkingen
- Aplasie of hypoplasie van de tanden
- Pyschische en neurologische stoornissen
- Afwijkingen van het beenderstelsel
Hypercalcemie met verhoogde PTH
- Primaire hyperparathyrödie: adenoom, hyperplasie of carcinoom van parathyroïden
- Secundaire hyperparathyroïdie: chronische stimulatie, overshooting
Hypercalcemie met lage of normale PTH
- Tumoren
- Overmaat aan vitamine D ( exogeen of endogeen)
- Disuse osteoporosis
- Hyperthyrodie
- Farmaca bv.: thiazide
Symptomen van hypercalcemie
- Afname van neuromusculaire excitabiliteit
- Polyurie en dorst
- Metastatische verkalkingen
- Pyschische afwijkingen: bewustzijnsverlies, verwardheid, hallucinatie, coma
Behandeling van hypercalcemie
Oorzakelijk
Symptomatisch:
- Stimuleren van calciumexcretie
- Sequestreren van calcium => orale IV toediening van fosfaat
- Verminderen van de calcium inname ( bij verhoogde gastro-intestinale absorptie)
- Calcitonine
- Glucocorticoiden
- Mobilisatie
- Biphosphonaten
- Hemodialyse
Behandeling van hypocalcemie
Oorzakelijk
Symptomatisch
1. Toediening van calcium (traag IV bij neuromusculaire stoornissen, onder de vorm van melk, preorale preparaten)
2. Vitamine D
3.Bestrijden van hyperfosfatemie ( restrictie via dieet, fosfaat complexerende stoffen)
