Ubezpieczenia społeczne Flashcards

1
Q

Definicja zabezpieczenia społecznego - aspekt ryzyka

A

Koncentracja na ryzykach socjalnych, ich konsekwencjach i świadczeniach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Definicja zabezpieczenia społecznego - aspekt prawny

A

Mechanizmy prawne chroniące przed zdarzeniami losowymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

3 metody zabezpieczenia społecznego

A

Ubezpieczeniowa, zaopatrzeniowa, pomocowo-opiekuńcza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Główne cechy metody ubezpieczeniowej

A

Grupy ryzyka, przymus, składki, świadczenia zależne od wkładu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Główne cechy metody zaopatrzeniowej

A

Powszechność, finansowanie budżetowe, jednolite świadczenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Główne cechy metody pomocowo-opiekuńczej

A

Kryterium dochodowe, minimum egzystencji, uznaniowość decyzji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Funkcje wg Piotrowskiego

A

Zaspokajanie potrzeb, podnoszenie poziomu życia, korekta dochodu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Funkcje wg Jackowiaka

A

Ekonomiczna, społeczna, motywacyjna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Funkcje wg Zielińskiego

A

Rozdzielcza, organizacyjna, wychowawcza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Główne ryzyka socjalne

A

Starość, niezdolność do pracy, śmierć żywiciela, choroba, wypadek, bezrobocie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Art. 67 ust. 1 Konstytucji

A

Prawo do zabezpieczenia przy niezdolności do pracy i emeryturze

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Art. 67 ust. 2 Konstytucji

A

Prawo do zabezpieczenia przy niezawinionym bezrobociu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Art. 103a emerytury

A

Zawieszenie emerytury przy kontynuacji pracy u tego samego pracodawcy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Główne źródła międzynarodowe

A

PDPC, Pakt Praw Ekonomicznych, Konwencja 102 MOP, Karta Społeczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Zasada solidaryzmu

A

Składka niezależna od indywidualnego ryzyka, młodsi płacą za starszych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Zasada lojalności

A

Zakaz zmian zaskakujących i nieuzasadnionych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Główne polskie ustawy

A

O emeryturach, o systemie ubezpieczeń, o wypadkach, o świadczeniach chorobowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Funkcja ekonomiczna

A

Gwarancja zastąpienia utraconego dochodu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Funkcja społeczna

A

Niwelowanie różnic, stabilizacja, bezpieczeństwo socjalne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Funkcja motywacyjna

A

Kształtowanie pożądanych postaw społecznych i solidarności

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Art. 34 Karty Praw Podstawowych UE

A

Uznanie prawa do świadczeń socjalnych w UE i swoboda przemieszczania

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Konwencja 102 MOP - zakres

A

Opieka lekarska, zasiłki chorobowe, bezrobocie, starość, wypadki, rodzina, macierzyństwo, inwalidztwo, śmierć żywiciela

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Zasada ochrony praw nabytych

A

Ochrona praw z decyzji i ustawy, dotyczy też maksymalnie ukształtowanych ekspektatyw

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Art. 2 Konstytucji RP

A

Demokratyczne państwo prawne urzeczywistniające zasady sprawiedliwości społecznej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Sprawiedliwość dystrybutywna wg TK

A

Równy podział dóbr deficytowych, chyba że nierówność jest korzystna dla każdego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

TFUE art. 151

A

Promowanie zatrudnienia, poprawa warunków życia i pracy, dialog społeczny, rozwój zasobów ludzkich

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Przesłanki przyznawania świadczeń

A

Wyłącznie na podstawie zasady solidaryzmu społecznego lub zasady słuszności

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Gwarancje konstytucyjne

A

Nie dają indywidualnego roszczenia, podstawą jest ustawa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Prawo do świadczeń

A

Ustawowe gwarancje rodzajów świadczeń, warunków nabycia i charakteru roszczeniowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Podział Finansowania świadczeń (składki)

A

Podział składki między pracownika i pracodawcę, solidarne finansowanie systemu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Co to jest finansowanie metodą repartycyjną?

A

W ciągu roku należy zgromadzić tyle środków aby pokryć całoroczne wydatki. Źródłem finansowania jest bieżąca składka, a fundusz ma charakter konsumpcyjny.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Jakie są główne stopy procentowe składek na ubezpieczenia społeczne?

A

Emerytalne - 19,52%, rentowe - 8,00%, chorobowe - 2,45%, wypadkowe - od 0,40% do 8,12% podstawy wymiaru

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Limit rocznej podstawy wymiaru składek?

A

Nie może przekroczyć kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (w 2024 r. to kwota 234 720)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Co stanowi podstawę wymiaru składek dla większości ubezpieczonych?

A

Faktyczny przychód uzyskiwany przez ubezpieczonego z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Czego nie uwzględnia się w podstawie wymiaru składek?

A

Wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Jakie są główne środki realizacji przymusowości opłacenia składki?

A

Odsetki za zwłokę, dodatkowa opłata do 100% nieopłaconych składek, odpowiedzialność wykroczeniowa i karna płatnika

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Kiedy następuje przedawnienie należności z tytułu składek?

A

Po upływie 5 lat licząc od dnia, w którym stały się wymagalne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Jakie są mechanizmy prawne ułatwiające zapłatę składki?

A

Odroczenie terminu płatności lub rozłożenie na raty (art. 29 USUS) oraz umorzenie należności z tytułu składek (art. 28 USUS)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Co oznacza system repartycyjny w ubezpieczeniach społecznych?

A

Jest narzędziem redystrybucji międzypokoleniowej i przeważa w bazowych systemach emerytalnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Jakie są cechy składki na ubezpieczenia społeczne?

A

Jest świadczeniem pieniężnym o charakterze przymusowym, celowym, odpłatnym i bezzwrotnym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Co zawiera najnowsza uchwała SN z 29 listopada 2023 r. (III UZP 3/23)?

A

Organ rentowy jest uprawniony do weryfikacji podstawy wymiaru składek gdy w początkowym okresie działalności wysokość nie ma odzwierciedlenia w przychodach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Jakie podmioty są odpowiedzialne za zobowiązania według Ordynacji podatkowej?

A

M.in. rozwiedziony małżonek, członek rodziny, nabywca przedsiębiorstwa, członkowie zarządu spółek kapitałowych, firmant

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Kiedy następuje odpowiedzialność członków zarządu spółki z o.o.?

A

Gdy egzekucja z majątku spółki jest bezskuteczna, a nie zgłoszono wniosku o upadłość lub nie wskazano majątku na zaspokojenie zaległości

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Co to jest finansowanie metodą repartycyjną?

A

W ciągu roku należy zgromadzić tyle środków aby pokryć całoroczne wydatki. Źródłem finansowania jest bieżąca składka, a fundusz ma charakter konsumpcyjny. System służy redystrybucji międzypokoleniowej.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Jakie są główne stopy procentowe składek na ubezpieczenia społeczne?

A

Emerytalne - 19,52%, rentowe - 8,00%, chorobowe - 2,45%, wypadkowe - od 0,40% do 8,12% podstawy wymiaru

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Co określa roczna podstawa wymiaru składek?

A

Nie może przekroczyć kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (w 2024 r. to kwota 234 720)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Jakie są kategorie podstawy wymiaru składek?

A

1) faktyczny przychód, 2) przychód w kwocie zadeklarowanej, 3) kwota minimalnego wynagrodzenia, 4) kwota kryterium dochodowego na osobę w rodzinie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Czego nie uwzględnia się w podstawie wymiaru składek?

A

1) Nagrody jubileuszowe (nie częściej niż co 5 lat), 2) odprawy emerytalno-rentowe, 3) świadczenia BHP, 4) ekwiwalenty za narzędzia, 5) diety i inne należności z tytułu podróży służbowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Co stanowi podstawę wymiaru składek dla osób prowadzących działalność?

A

Kwota zadeklarowana, nie niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Kiedy ZUS może zakwestionować wysokość wynagrodzenia?

A

Gdy zostało wypłacone na podstawie umowy sprzecznej z prawem, zasadami współżycia społecznego lub zmierzającej do obejścia prawa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

Kiedy i jak następuje przedawnienie należności z tytułu składek?

A

Po 5 latach od wymagalności. Nie przedawniają się należności zabezpieczone hipoteką/zastawem. Bieg przedawnienia zawiesza się od pierwszej czynności egzekucyjnej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

Co przerywa bieg przedawnienia?

A

Ogłoszenie upadłości - po przerwaniu bieg rozpoczyna się od nowa od uprawomocnienia postanowienia o ukończeniu/umorzeniu postępowania upadłościowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

Jakie są konsekwencje nieopłacenia składek?

A

1) Odsetki za zwłokę, 2) dodatkowa opłata do 100%, 3) odpowiedzialność wykroczeniowa, 4) odpowiedzialność karna za przywłaszczenie/kradzież potrąconych składek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

Jaka jest odpowiedzialność członków zarządu spółek kapitałowych?

A

Odpowiadają całym majątkiem solidarnie gdy egzekucja ze spółki bezskuteczna i: 1) nie zgłosili wniosku o upadłość w terminie, 2) nie wskazali majątku na zaspokojenie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

Kiedy można umorzyć należności z tytułu składek lub rozłożyć je na raty?

A

Na podstawie art. 28 i 29 USUS - w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem zobowiązanego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

Jakie są przesłanki weryfikacji podstawy wymiaru składek przy działalności (III UZP 3/23)?

A

Organ rentowy może weryfikować podstawę gdy w początkowym okresie jej wysokość nie ma odzwierciedlenia w przychodach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
57
Q

Kto odpowiada za zobowiązania jako osoba trzecia?

A

1) Rozwiedziony małżonek, 2) członek rodziny, 3) nabywca przedsiębiorstwa, 4) firmant, 5) wspólnicy spółek osobowych, 6) członkowie zarządu, 7) osoby prawne po podziale

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
58
Q

Co się dzieje z odpowiedzialnością za składki przy zbiegu postępowań?

A

Jeśli wszczęto postępowanie karne/wykroczeniowe, nie wszczyna się postępowania o opłatę dodatkową, a wszczęte zawiesza. Po skazaniu - umarza się postępowanie o opłatę

59
Q

Kto według USUS jest ubezpieczonym?

A

Osoby fizyczne podlegające chociaż jednemu z ubezpieczeń społecznych (art. 4 pkt 1 USUS)

60
Q

Co to jest tytuł ubezpieczenia?

A

Stosunek prawny lub określona sytuacja faktyczna z którą ustawa łączy obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym lub stwarza taką możliwość

61
Q

Na czym polega zasada automatyzmu w ubezpieczeniach społecznych?

A

Osoba posiadająca tytuł do obowiązkowego ubezpieczenia społecznego przystępuje do tego ubezpieczenia automatycznie z chwilą uzyskania tytułu; dodatkowe obowiązki rejestracyjne nie wpływają na fakt podlegania ubezpieczeniu

62
Q

Jakie są specyficzne cechy stosunku pracy według art. 22 KP?

A

Osobisty charakter pracy podporządkowanie pracownika ryzyko pracodawcy wykonywanie pracy określonego rodzaju pod kierownictwem w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę za wynagrodzeniem

63
Q

Kogo uznaje się za osobę współpracującą?

A

Małżonka dzieci własne dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione rodziców macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu działalności

64
Q

Kiedy umowa o pracę jest zawarta dla pozoru?

A

Gdy przy składaniu oświadczeń woli obie strony mają świadomość że osoba określona jako pracownik nie będzie świadczyć pracy a pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy

65
Q

Jakie są podstawowe różnice między umową o pracę umową zlecenia i umową o dzieło?

A

Umowa o pracę - należytego działania polecenia pracodawcy osobisty charakter; Umowa zlecenia - należytego działania wskazówki względnie wiążące możliwe zastępstwo; Umowa o dzieło - umowa rezultatu dzieło zgodnie z treścią umowy możliwość zastrzeżenia osobistego wykonania

66
Q

Jakie ubezpieczenia obejmują osobę prowadzącą działalność gospodarczą?

A

Emerytalno-rentowe - obowiązkowo chorobowe - dobrowolnie wypadkowe - obowiązkowo; składka w całości opłacana przez ubezpieczonego

67
Q

Co to jest pozorność tytułu ubezpieczenia społecznego?

A

Sytuacja gdy umowa stanowiąca tytuł ubezpieczenia została zawarta dla pozoru np. gdy strony z góry zakładają że nie będą realizowały swoich praw i obowiązków

68
Q

Czy można stosować art. 5 KC (nadużycie prawa) w sprawach ubezpieczeń społecznych?

A

Nie przepisy ubezpieczeń społecznych mają charakter prawa publicznego i nie mogą być łagodzone konstrukcją nadużycia prawa podmiotowego

69
Q

Jakie są typowe problemy związane z działalnością gospodarczą jako tytułem ubezpieczenia?

A
  1. Nierealizowanie działalności gospodarczej mimo zarejestrowania i zgłoszenia do ZUS
  2. Zatrudnienie na podstawie umowy o pracę we własnej spółce
70
Q

Jak rozumiana jest współpraca przy prowadzeniu działalności gospodarczej według SN?

A

Musi mieć charakter stały generować stałe dodatkowe dochody mieć istotny ciężar gatunkowy bezpośredni związek z działalnością stabilność i zorganizowanie oraz znaczący czas i częstotliwość

71
Q

Jaki jest zakres ubezpieczenia zleceniobiorcy?

A

Emerytalno-rentowe - obowiązkowo (z wyjątkiem studentów do 26 lat) chorobowe - dobrowolnie wypadkowe - obowiązkowo jeśli obowiązkowe jest ubezpieczenie emerytalno-rentowe

72
Q

Co to jest zbieg tytułów ubezpieczenia i jak jest rozstrzygany?

A

Gdy osoba ma kilka tytułów ubezpieczenia obowiązkowo oskładkowaniu podlega umowa zawarta najwcześniej (pierwsza w czasie)

73
Q

Kiedy można uznać zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej?

A

Możliwe jest ustalenie zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej mimo niewykreślenia jej z ewidencji - skutkuje to uchyleniem obowiązku ubezpieczenia (SN)

74
Q

Co nie stanowi działalności gospodarczej?

A

Działalność wykonywana okresowo i sporadycznie oraz działalność nieprowadzona w celu osiągnięcia dochodu (zarobku)

75
Q

Jakie są zasady ubezpieczenia przy urlopie wychowawczym i macierzyńskim?

A

Osoby na tych urlopach podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalno-rentowym jeśli nie mają prawa do emerytury/renty i innych tytułów; składki opłaca Budżet Państwa

76
Q

Kiedy umowa o pracę może być uznana za nieważną z powodu sprzeczności z zasadami współżycia społecznego?

A

Gdy zawarta jest z rażąco wygórowanym wynagrodzeniem niemającym przymiotu wynagrodzenia godziwego narusza zasadę równego traktowania wszystkich ubezpieczonych i solidaryzmu ubezpieczeń społecznych

77
Q

Co oznacza art. 9 ust. 2c USUS? (Zaniżone zlecenie)

A

Jeśli podstawa wymiaru składek zleceniobiorcy jest niższa od minimalnego wynagrodzenia osoba ta podlega obowiązkowo ubezpieczeniom z innych tytułów

78
Q

Jak wygląda sytuacja osób współpracujących po wprowadzeniu ulgi na start?

A

Osoby współpracujące z przedsiębiorcą korzystającym z ulgi na start podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu

79
Q

Co w przypadku zatrudnienia jako członek zarządu we własnej spółce?

A

Przepis wymienia tylko jednoosobową spółkę z o.o. jako wyjątek w formach prowadzenia działalności pozarolniczej co ma znaczenie dla tytułu ubezpieczenia

80
Q

Co wchodzi w zakres wykonywania działalności gospodarczej?

A

Faktyczne wykonywanie czynności zarobkowych oraz czynności przygotowawcze (załatwianie spraw urzędowych poszukiwanie klientów posiadanie lokalu i narzędzi)

81
Q

Jakie są główne źródła prawa dla świadczeń odszkodowawczych?

A

Ustawa z 30.10.2002 o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych Kodeks pracy oraz Kodeks cywilny

82
Q

Jakie są rodzaje świadczeń odszkodowawczych z ubezpieczenia wypadkowego?

A

Jednorazowe odszkodowanie dla ubezpieczonego oraz jednorazowe odszkodowanie dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty

83
Q

W jakiej wysokości przysługuje jednorazowe odszkodowanie?

A

20% przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu

84
Q

Jakie są warunki przyznania jednorazowego odszkodowania?

A

Musi zajść wypadek przy pracy wypadek musi być stwierdzony protokołem ubezpieczony musi zakończyć leczenie lekarz orzecznik ZUS musi stwierdzić uszczerbek na zdrowiu

85
Q

Czy ZUS jest związany treścią protokołu powypadkowego?

A

Nie ZUS nie jest związany treścią protokołu może odmówić świadczenia jeśli protokół zawiera stwierdzenia bezpodstawne

86
Q

Jakie są przesłanki negatywne nabycia prawa do świadczeń?

A

Naruszenie przepisów BHP umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa stan nietrzeźwości lub wpływ środków odurzających niedochowanie wymogów formalnych dla osób prowadzących działalność - zadłużenie w składkach

87
Q

Czym charakteryzuje się choroba zawodowa?

A

Musi być wymieniona w wykazie chorób zawodowych oraz być spowodowana warunkami pracy lub sposobem jej wykonywania z wysokim prawdopodobieństwem

88
Q

Jaki jest termin przedawnienia roszczeń o wypłatę zasiłku chorobowego?

A

6 miesięcy od ostatniego dnia okresu za który zasiłek przysługuje; 3 lata gdy przedawnienie wynikło z błędu płatnika lub ZUS

89
Q

Czy jednorazowe odszkodowanie podlega przedawnieniu?

A

Nie prawo do jednorazowego odszkodowania nie ulega przedawnieniu

90
Q

Jakie są zasady odpowiedzialności uzupełniającej pracodawcy?

A

Pracownik może dochodzić dodatkowego odszkodowania od pracodawcy na podstawie przepisów KC jeśli szkoda nie została w pełni pokryta z ubezpieczenia wypadkowego

91
Q

Kto może wnieść uwagi do protokołu powypadkowego?

A

Pracownik poszkodowany (lub rodzina w przypadku wypadku śmiertelnego) ma prawo wnieść uwagi i zastrzeżenia do ustaleń zawartych w protokole przed jego zatwierdzeniem

92
Q

Co to jest choroba “niezawodowa” (pracownicza)?

A

Choroba spowodowana warunkami pracy ale niewymieniona w wykazie chorób zawodowych; pracodawca może ponosić odpowiedzialność na podstawie przepisów KC

93
Q

Jakie jest znaczenie wyroku karnego dla roszczeń cywilnych?

A

Sąd cywilny może samodzielnie ustalić czy doszło do przestępstwa nie jest wymagane wcześniejsze skazanie sprawcy wyrokiem karnym

94
Q

Jak wygląda procedura ustalania okoliczności wypadku?

A

Lekarz stwierdza uraz/śmierć zespół powypadkowy ustala okoliczności i przyczyny sporządza protokół w ciągu 14 dni od zawiadomienia o wypadku

95
Q

W jakim terminie należy wnieść odwołanie od decyzji ZUS?

A

W terminie miesiąca od doręczenia decyzji do jednostki ZUS która wydała decyzję lub do protokołu

96
Q

Czym różni się jednorazowe odszkodowanie od klasycznego odszkodowania?

A

Jednorazowe odszkodowanie wg art. 11 ustawy wypadkowej nie jest odszkodowaniem sensu stricto - nie rekompensuje w pełni poniesionej szkody jest wypłacane tylko raz i stanowi jedynie częściową kompensację

97
Q

Kto ponosi pierwotnie ryzyko szkody związanej z wypadkiem przy pracy?

A

Ryzyko szkody w pierwszej kolejności ponosi organ ubezpieczający (ZUS); fakt objęcia ubezpieczeniem wypadkowym zwalnia pracodawcę z pierwotnej odpowiedzialności

98
Q

Co musi udowodnić pracownik występując przeciwko pracodawcy z roszczeniem odszkodowawczym?

A

Sam fakt wypadku nie wystarczy - musi wykazać odpowiedzialność pracodawcy z tytułu czynu niedozwolonego poniesioną szkodę oraz związek przyczynowy między zdarzeniem a szkodą

99
Q

Jak oceniana jest bezprawność zachowania pracodawcy?

A

W świetle jego obowiązków wynikających z art. 207 Kodeksu pracy - pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan BHP w zakładzie pracy

100
Q

Jakie jest znaczenie art. 220 Kodeksu karnego?

A

Określa odpowiedzialność karną osoby odpowiedzialnej za BHP która nie dopełnia obowiązków i naraża pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku

101
Q

Kiedy stosuje się przedłużony 20-letni okres przedawnienia roszczeń?

A

Gdy szkoda wynikła ze zbrodni lub występku roszczenie o naprawienie szkody przedawnia się z upływem 20 lat od popełnienia przestępstwa

102
Q

Co oznacza zasada automatyzmu w ubezpieczeniach społecznych?

A

Osoba uzyskująca tytuł do obowiązkowego ubezpieczenia przystępuje do niego automatycznie a dodatkowe obowiązki rejestracyjne nie wpływają na fakt podlegania ubezpieczeniu

103
Q

Jakie są źródła prawa dotyczące ubezpieczenia rentowego?

A
  1. Ustawa o emeryturach i rentach z FUS (17.12.1998) 2. Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych (13.10.1998) 3. Kodeks postępowania cywilnego (17.11.1964)
104
Q

Co mówi art. 54 Konwencji Nr 102 MOP o niezdolności?

A

Uznaje za standardowy przedmiot ochrony niezdolność do wykonywania jakiejkolwiek działalności zawodowej w ustalonym stopniu jeżeli jest trwała lub istnieje po wykorzystaniu zasiłku chorobowego

105
Q

Jak przebiega procedura orzekania o niezdolności do pracy?

A
  1. Dwuinstancyjność procedury 2. Orzeczenie wydawane przez lekarza orzecznika lub komisję lekarską 3. 14 dni na sprzeciw od orzeczenia 4. Orzeczenie stanowi podstawę do wydania decyzji przez organ rentowy
106
Q

Jakie są warunki orzekania niezdolności do pracy przez lekarza?

A
  1. Na podstawie dokumentacji i bezpośredniego badania 2. Możliwe wydanie orzeczenia bez badania jeśli dokumentacja jest wystarczająca 3. Może uzupełnić dokumentację o opinie konsultanta lub wyniki badań
107
Q

Co to jest renta szkoleniowa i kto może ją otrzymać?

A

Przysługuje osobie spełniającej warunki do renty która otrzymała orzeczenie o celowości przekwalifikowania zawodowego Organ rentowy kieruje do powiatowego urzędu pracy Wynosi 75% podstawy wymiaru nie mniej niż najniższa renta częściowa

108
Q

Jakie są warunki przyznania renty rodzinnej dla wdowy/wdowca?

A
  1. Spełnienie przesłanek z art. 70 ust. 1 i 2 UER 2. Pozostawanie w faktycznej wspólności małżeńskiej do dnia śmierci 3. Ciężar dowodu niepozostawania we wspólności spoczywa na organie rentowym
109
Q

Co wyklucza prawo do renty rodzinnej?

A
  1. Rozwód 2. Brak wspólności małżeńskiej 3. Separacja formalna 4. Pozbawienie życia współmałżonka
110
Q

Jakie są przesłanki dotyczące stażu i jego gęstości?

A

Okres minimalny stażu wynosi 5 lat obniżany dla osób przed 30 rokiem życia Wymagany okres musi przypadać w ostatnim 10-leciu przed wnioskiem lub powstaniem niezdolności

111
Q

Jak wygląda kontrola sądowa ustaleń niezdolności do pracy?

A
  1. Odwołanie do sądu powszechnego w terminie miesiąca 2. Konieczność wyczerpania toku instancji (sprzeciw do komisji) 3. Sąd bada legalność decyzji według stanu z chwili jej wydania
112
Q

Co to jest niezdolność do samodzielnej egzystencji?

A

Stan powodujący konieczność stałej lub długotrwałej opieki innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych (samoobsługa poruszanie się komunikacja)

113
Q

Czym różni się niepełnosprawność od niezdolności do pracy?

A

Niepełnosprawność to trwała lub okresowa niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu naruszenia sprawności organizmu Orzekają o niej powiatowe lub wojewódzkie zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności w trzech stopniach

114
Q

Jakie są dodatki do rent?

A
  1. Dodatek dla sieroty zupełnej 2. Dodatek pielęgnacyjny (dla całkowicie niezdolnych do pracy i samodzielnej egzystencji lub po 75 roku życia)
115
Q

Co jest podstawowym aktem prawnym regulującym ubezpieczenia rentowe?

A

Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (UER)

116
Q

Jak definiuje inwalidztwo Konwencja Nr 37 i 38 MOP?

A

Stan ogólnej niezdolności do zarobkowania który sprawia że osoba ubezpieczona nie może uzyskać odpowiedniego wynagrodzenia za wykonywaną pracę

117
Q

Jakie są główne rodzaje ryzyka socjalnego w ubezpieczeniu rentowym?

A

Niezdolność do pracy (całkowita i częściowa) utrata żywiciela niezdolność do samodzielnej egzystencji

118
Q

Jakie są rodzaje świadczeń z ubezpieczenia rentowego?

A

Renty (z tytułu niezdolności do pracy renta szkoleniowa renta rodzinna) dodatki do rent (pielęgnacyjny i dla sieroty zupełnej) zasiłek pogrzebowy

119
Q

Co to jest niezdolność do pracy w rozumieniu ustawy rentowej?

A

Osoba która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu

120
Q

Jakie są rodzaje niezdolności do pracy na cele rentowe?

A

Niezdolność okresowa i trwała; całkowita (utrata zdolności do jakiejkolwiek pracy) i częściowa (utrata w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnej z kwalifikacjami)

121
Q

Co się bierze pod uwagę przy ocenie niezdolności do pracy?

A

Stopień naruszenia sprawności organizmu możliwości rehabilitacji możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub przekwalifikowania zawodowego wiek i predyspozycje psychofizyczne

122
Q

Jakie są przesłanki nabycia prawa do renty?

A

Niezdolność do pracy
czas zajścia zdarzenia
staż
gęstość stażu

123
Q

Na jaki okres przyznawana jest renta szkoleniowa?

A

Na okres 6 miesięcy z możliwością przedłużenia do 30 miesięcy na wniosek starosty

124
Q

Kto jest uprawniony do renty rodzinnej?

A

Dzieci własne i przysposobione wnuki i rodzeństwo przyjęte na wychowanie małżonek (wdowa wdowiec) rodzice (w tym ojczym i macocha)

125
Q

Jaka jest wysokość renty rodzinnej?

A

85% świadczenia zmarłego dla jednej osoby 90% dla dwóch osób 95% dla trzech lub więcej osób uprawnionych

126
Q

Co jest przedmiotem ochrony ubezpieczenia chorobowego?

A

Zdarzenie ubezpieczeniowe (ryzyko socjalne); chroni zdolności zarobkowe ubezpieczonego, a nie jego osobę lub majątek

127
Q

Jakie są główne źródła prawa ubezpieczenia chorobowego?

A
  1. Ustawa z 25.06.1999 o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa 2. Ustawa z 13.10.1998 o systemie ubezpieczeń społecznych 3. Kodeks pracy
128
Q

Kto podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu?

A
  1. Pracownicy 2. Członkowie rolniczych spółdzielni kółek rolniczych 3. Osoby odbywające służbę zastępczą
129
Q

Kto może przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego?

A
  1. Zleceniobiorcy
  2. Osoby prowadzące pozarolniczą działalność i osoby z nimi współpracujące
130
Q

Jaki jest okres wyczekiwania na zasiłek chorobowy?

A

30 dni dla ubezpieczenia obowiązkowego, 90 dni dla ubezpieczenia dobrowolnego

131
Q

Jaki jest maksymalny okres zasiłkowy?

A

182 dni lub 270 dni w przypadku gruźlicy lub ciąży

132
Q

Co to jest wypadek w drodze do pracy lub z pracy?

A

Nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną w drodze do/z miejsca pracy, jeżeli droga była najkrótsza i nie została przerwana (z wyjątkami)

133
Q

Jakie są główne przesłanki utraty prawa do zasiłku?

A
  1. Wykonywanie pracy zarobkowej w czasie zwolnienia 2. Wykorzystywanie zwolnienia niezgodnie z celem 3. Sfałszowanie zaświadczenia lekarskiego 4. Spowodowanie niezdolności do pracy w wyniku umyślnego przestępstwa
134
Q

Co jest dowodem niezdolności do pracy?

A

ZUS ZLA (zaświadczenie lekarskie) wystawione po przeprowadzeniu bezpośredniego badania stanu zdrowia

135
Q

Kiedy przysługuje zasiłek macierzyński?

A

W okresie urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego

136
Q

Jakie są warunki nabycia zasiłku opiekuńczego?

A
  1. Status ubezpieczonego 2. Konieczność opieki nad dzieckiem do 8 lat lub chorym dzieckiem do 14 lat 3. Niemożność zapewnienia opieki przez innego członka rodziny
137
Q

Co to jest świadczenie rehabilitacyjne?

A

Świadczenie przysługujące po wyczerpaniu zasiłku chorobowego, gdy jest rokowanie odzyskania zdolności do pracy

138
Q

Jakie są warunki nabycia zasiłku wyrównawczego?

A
  1. Status pracownika 2. Zmniejszona sprawność do pracy 3. Podjęcie rehabilitacji zawodowej 4. Obniżenie wynagrodzenia
139
Q

Co to jest świadczenie rodzicielskie?

A

Świadczenie z ustawy o świadczeniach rodzinnych w wysokości 1000 zł, przysługujące osobom nieuprawnionym do zasiłku macierzyńskiego

140
Q

Kto wypłaca zasiłki?

A

Płatnicy składek zgłaszający powyżej 20 ubezpieczonych oraz ZUS w pozostałych przypadkach

141
Q

Jaki jest termin przedawnienia roszczeń o wypłatę zasiłku?

A

6 miesięcy od ostatniego dnia okresu, za który zasiłek przysługuje

142
Q

Jakie są skutki wykonywania pracy podczas zwolnienia?

A

Utrata prawa do zasiłku za cały okres tego zwolnienia oraz obowiązek zwrotu nienależnie pobranych świadczeń

143
Q

Co to jest okres wyczekiwania?

A

Okres ubezpieczenia wymagany do nabycia prawa do zasiłku: 30 dni przy ubezpieczeniu obowiązkowym, 90 dni przy dobrowolnym

144
Q

Jaka jest różnica między ubezpieczeniem chorobowym a zdrowotnym?

A

Ubezpieczenie chorobowe kompensuje utratę zarobków, zdrowotne zapewnia świadczenia opieki zdrowotnej