Traumatologia Flashcards
Krwiak przewlekły - kryterium czasowe
Narasta >14 dni
Złamanie Smitha
Złamanie dkkp z przemieszczeniem odłamu dłonowo - w wyniku upadku na rękę zgiętą dłoniowo
Lekki uraz głowy - jaka pkt. w skali GCS?
13-15 pkt.
Jaki typ złamania najczęściej w złamaniach sklepienie czaszki?
Złamanie linijne
Rodzaje leczenia operacyjnego w urazach miednicy
- Stabilizacja wewnętrzna 2. Stabilizacja zewnętrzna - może być czasowa lub definitywna
Odmóżdżenie
Patologiczna reakcja wyprostna - łącznie 4 pkt. w GCS
Dlaczego każdego pacjenta po urazie miednicy należy zacewnikować?
- Ocena drożności/nienaruszonej ciągłości cewki moczowej 2. Ocena wypływającego moczu
Które złamania ręki mogą być niewidoczne w RTG i jakie powinno być postępowanie?
Złamanie kości łódeczkowatej lub nieprzemieszczone złamania palców - należy powtórzyć RTG po 1-2 tygodniach
złamanie Benneta
złamanie podstawy I kości śródręcza
Wskazanie do operacji przy złamaniach miednicy
Złamania niestabilne + złamanie przechodzące przez panewkę stawu biodrowego
Jak nazwywamy krwiak występujący w TK wokół stłuczenia/rozerwania mózgu?
Krwiak satelitarny
Krwiak podtwardówkowy - kształt
Półksiężyc
Leczenie złamań dkkp
- Złamania nieprzemieszczone lub z nieznacznym przemieszczeniem leczy się unieruchomieniem w szynie gipsowej 2. Złamania przemieszczone można leczyć na 2 sposoby a) repozycja złamania i gips na 4-5 tyg. - palce muszą pozostać wolne! b) operacja (nie jest potrzebny gips po operacji) - druty Kirchnera - płytka
Leczenie złamań kości łódeczkowatej
Śruba Herberta
Krwiak podostry - kryterium czasowe
Narasta w ciągu 4-14 dni
Wgłobienie przeznamiotowe w krwiaku wewnątrzczaszkowym- źrenice, siła mięśniowa i gałki oczne
- Rozszerzenie źrenicy po stronie krwiaka
- Niedowład po stronie przeciwnej od krwiaka
- Oczy patrzą na krwiaka
Hiperwentylacja - mechanizm działania w urazach czaszkowo-mózgowych
Powoduje spadek paCO2, co powoduje zwężenie naczyń móżgowych i spadek ICP
Leki przeciwwskazane w leczeniu obrzęku mózgu po urazie czaszkowo-mózgowym
- Glukoza
- GKS
Czym jest złamanie Malgaigne?
Złamanie kości biodrowej, łonowej i kulszowej po tej samej stronie (rozerwanie pierścienia miednicy)
Złamanie kości piętowej - o czym należy pamiętać?
O zrobieniu RTG kręgosłupa - w 10% współwystępuje złamanie kręgosłupa
Leczenie izolowanych złamań miednicy
Zachowawcze - ograniczenie chodzenia, nieobciążanie kończyny po stronie złamania - ! Profilaktyka przeciwzakrzepowa !
Średnio-ciężki uraz głowy - ile pkt. w skali GCS?
9-12 pkt.
Złamanie Collesa
Złamanie dkkp z przemieszczeniem odłamu grzbietowo - w wyniku upadku na rękę zgiętą grzbietowo
Algodystrofia inaczej
Zespół Sudecka
Krwawienie przy urazie miednicy - co może powstać?
Krwiak zaotrzewnowy
Krwiak ostry - kryterium czasowe
Narasta do 3 dni
Wskazania do TK po urazie głowy
- GCS <13 pkt. od razu po urazie
- GCS <15 pkt. 2h po urazie
- Wiek >65 lat i niepamięć/utrata przytomności
- Złamanie kości czaszki
- Objawy ogniskowe, napad drgawek
- Niepamięć wsteczna >30 minut
- Niebezpieczny mechanizm urazu
- >1 epizod wymiotów
- Koagulopatia
Jakie naczynia uszkodzone w krwiaku podtwardówkowym?
Żyły mostkowe/przeszywające lub żyły powierzchowne mózgu
Krwiak nadtwardówkowy - kształt
Soczewkowaty
Jaki SBP utrzymujemy u pacjentów po urazach czaszkowo-mózgowych?
110-120 mmHg
Wskazania do leczenia operacyjnego złamań w obrębie ręki
- Złamanie śródstawowe 2. Złamanie niestabilne 3 .Złamanie znacznie przemieszczone 4. Złamania otwarte
Jak nazywa się zjawisko mające miejsce przy urazie contrecoup?
Kawitacja
Objaw Battle’a
Krwiak nad wyrostkiem sutkowatym w złamaniach środkowego dołu czaszki
Czy jest pęknięcie kości?
Przerwanie ciągłości tkanki kostnej, ale nie na całej długości - inaczej częściowe złamanie
Podział złamań miednicy
- Bez przerwania obręczy (stabilne) - jednej lub obu gałęzi kości kulszowych, łonowych - talerza kości biodrowej 2. Z przerwaniem obręczy (niestabilne) - złamanie Malgaigne - rozejście spojenia łonowego - złamania kości krzyżowej
Powikłania złamań miednicy
- Krwawienie - w tym do przestrzeni zaotrzewnowej 2. Uszkodzenie pęcherza moczowego 3. Uszkodzenie odbytnicy 4. Uszkodzenie cewki moczowej
Jakie naczynia uszkodzone w krwiaku nadtwardówkowym?
Głównie t.oponowa środkowa, ale rzadko może być to efekt uszkodzenia zatok żylnych opony tward
Odkorowanie
Patologiczna reakcja zgięciowa - łącznie 5 pkt. w GCS
Najczęstsza lokalizacja krwiaka wewnątrzczaszkowego
80% - krwiaki podtwardówkowe
Najczęstsza przyczyna złamań patologicznych
Osteoporoza
Podaj 3 stopnie uszkodzenia mózgu przy urazie
- Wstrząśnienie
- Stłuczenie
- Rozerwanie
Złamanie jakiej kości towarzyszy najczęściej krwiakowi nadtwardówkowemu?
Złamanie kości skroniowej
Wyciek pmr/krwi z ucha po urazie głowy - o czym może świadczyć?
Złamanie środkowego dołu czaszki
Wyciek pmr z nosa po urazie głowy - o czym może świadczyć?
Złamanie przedniego dołu czaszki
Krwiak okularowy po urazie głowy - jaka przyczyna?
Złamanie w obrębie przedniego dołu czaszki
Anizokoria po urazie głowy - lokalizacja i etiopatogeneza
Budzi podejrzenie krwiaka wewnątrzczaszkowego
- ucisk pnia n. III do podstawy czaszki po tej samej stronie co krwiak
- rozszerzenie źrenicy po stronie krwiaka
Definicja wstrząśnienia mózgu
Nagłe, pourazowe zaburzenie czynności mózgu
- bez zmian uszkodzeń anatomicznych
- bez zmian w badanich obrazowych
- z krótkotrwałą utratą przytomności
- odwracalne bez żadnych ubytków neurologicznych
Cephalea posttraumatica - co to?
Zespoł powstrząśnieniowy, dokuczliwy ból głowy po urazie (nawet do 3 miesięcy)
Różnica pomiędzy wstrząśnieniem mózgu a stłuczeniem mózgu?
Odchylenia w badaniu neurologicznym lub obrazowym
Najbardziej oczywiste wskazanie do TK u osoby po urazie głowy
Stan nieprzytomności
Krwiaki wewnątrzczaszkowe - które częściej u młodszych a które u starszych?
Krwiaki nadtwardówkowe - młodsi
Krwiaki podtwardówkowe - starsi
Złamania czaszki - które najczęstsze?
Złamania twarzoczaszki
Wymień 3 późne następstwa obrażeń czaszkowo-mózgowych
- Padaczka pourazowa
- Ropień mózgu
- Wodogłowie
Śpiączka - ile pkt. w skali GCS?
8 lub mniej
Wskazania do chirurgicznego usunięcia krwiaka wewnątrzczaszkowego
- Przesunięcie struktur lini pośrodkowej >5mm
- Pogorszenie pkt. GCS
Intervallum lucidum - co to jest i kiedy występuje
Przerwa jasna - najczęściej w krwiaku nadtwardówkowym
- chwilowe odzyskanie świadomości po utracie przytomności, po czym następuje kolejna dłuższa utrata przytomności
Do którego roku życia urazy są najczęstszą przyczyną zgonów?
Do 40 r.ż.
Mnogie obrażenie ciała - definicja
Obrażenie min. 2 okolic ciała, z których każda wymaga hospitalizacji
Obrażenie wielomiejscowe - definicja
Obrażenie min.2 okolic ciała, ale nie muszą one wymagać hospitalizacji
Obrażenie wielonarządowe - definicja
Obrażenie min. 2 narządów w danej okolicy
Co jest najczęściej uszkodzone w mnogich obrażeniach ciała?
Głowa - 80%
Platynowe 10 minut
Czas od przekazania zespołowi zgłoszenia przez dyspozytora do dotarcia na miejsce
Złota godzina
Czas od momentu wypadku do leczenia specjalistycznego
Czym różni się zdarzenie mnogie od masowego?
W zdarzeniu masowym liczba pacjentów “czerwonych” przekracza możliwości udzielenia pomocy
Poszkodowany chodzący - jaki kolor w START?
Zielony
Poszkodowany nie oddycha po udrożnieniu DO - jaki kolor w systemie START?
Czarny
Poszkodowany po udrożnieniu DO oddycha 35/min - co dalej?
Kolor czerwony
Poszkodowany po udrożnieniu DO oddycha 7/min - co dalej?
Kolor czerwony
System START - co zawsze daje kolor czerwony?
- oddech >30/min lub <10/min
- brak tętna na t.promieniowej
- powrót włośniczowy >2s
- niespełniający poleceń
- ciąża
- uraz głowy z anizokorią
System START - kiedy pacjent będzie “żółty”?
- Nie chodzi samodzielnie
- Oddycha po udrożnieniu DO między 10 a 30/min
- Tętno na t.promnieniowej wyczuwalne lub Powrót włośniczkowy <2s
- Spełnia polecenia
Wartość Trauma Score wskazująca na konieczność leczenia pacjenta w centrum urazowym
<4
Jakie elementy składają się na Revised Trauma Score?
GCS, SBP i częstość oddechów
Kobiet w ciąży - system START - jaki kolor
Zawsze czerwony
Podaj 2 przyczyny złamania niskoenergetycznego kręgosłupa
- Osteoporoza
- Przerzut do kręgosłupa
Najczętsze złamania kręgosłupa
Kompresyjne
Najczęstsze wysokoenergetyczne urazowe złamanie kręgosłupa
Zgięciowe
- zgniecenie przedniej części trzonu i zerwanie tylnych więzadeł
złamanie kręgu C1 (atlasa)
złamanie Jeffersona
złamanie wisielcze
złamanie kręgu C2
Które kręgi najczęściej ulegają złamaniu przy skoku na główkę do płytkiej wody?
C5-C6
Od jakiego poziomu uszkodzenia rdzenia kręgowego będzie paraplegia, a nie tetraplegia?
Th2
zespół Bastiana
szok rdzeniowy - zatrzymanie moczu i kału w początkowej fazie po poprzecznym przerwaniu rdzenia kręgowego
Zespół przedni rdzenia - przyczyna i objawy
Złamanie tylnej kolumny kręgu
- pareza/plegia
- zniesienie czucia bólu i temperatury
Zespół Browna-Sequarda - objawy
- Zniesienie czucia głębokiego i powierzchownego poniżej po stronie urazu
- Niedowład piramidowy poniżej po stronie urazu
- Zniesienie czucia bólu i temperatury poniżej po przeciwnej stronie od urazu
Przejściowe zaburzenia czynności neuronalnej bez zmian strukturalnych
Neuropraksja
Aksonotmeza
- Przerwanie ciągłości włókien nerwowych
- Zachowanie ciągłości osłonek mielinowych
Co powstaje w przypadku uszkodzenia nerwu o stopniu neurotmezy?
Nerwiak
uszkodzenie splotu ramiennego C5-C6
Niedowład Erba
uszkodzenie splotu ramiennego C8-Th1
niedowład Klumpkego
ręka błogosławiąca
uszkodzenie n.pośrodkowego
- niemożność zgięcia palców I, II i częściowo III
ręka szponiasta
uszkodzenie n.łokciowego
- niemożność zaciśnięcia ręki w pięść
- niemożność zgięcia palców IV i V
Wymień złamania stabilne kręgosłupa
- Złamania kompresyjne
- Nieprzemieszczone złamania kręgów
- Złamania wyrostków kolczystych i poprzecznych
Badanie I rzutu w przypadku oceny złamań wysokoenergetyczncyh kręgosłupa
TK
Badanie I rzutu w przypadku urazu rdzenia kręgowego
MRI
Badanie I rzutu w przypadku złamania niskoenergetycznego lub izolowanego kręgosłupa
RTG
Które złamania kręgosłupa muszą być operowane?
- towarzyszące uszkodzenie rdzenia kręgowego
- złamanie niestabilne
- złamanie przemieszczone
Na czym polega leczenie zachowawcze złamań kręgosłupa?
Noszenie przez 4-6 tygodni gorsetu np. Jewetta +/- sztywnych kołnierzy