Transfuzjologia Flashcards
U kogo rozważyć przetoczenie KKCz?
Utrata 20% krwi krążącej (ok. 1000ml u dorosłego)
Hgb <6g/dl (>2mż)
‣ 1-2dż <13g/dl
‣ 3dż-2tż <11g/dl
‣ 3-4tż <9g/dl
‣ 2mż <7g/dl
Choroba niedokrwienna serca, PNS, niewydolność tętnic mózgu (>70% zwężenia szyjnej): <8g/dl
Hgb <10g/dl + kliniczne objawy niedokrwistości: tachykardia, kwasica, spadek SatO2, spadek ciśnienia, zmiany niedokrwienne w EKG, duszność, osłabienie
Hemoglobina po krwawieniu
pomiar nie będzie wiarygodny
przesunięcie płynów z komórek do naczyń ma miejsce po 30-60 minutach, samo krwawienie nie obniża Hb, dopiero wyrównanie objętości krwi krążącej.
(Nie zawsze można czekać oczywiście, wtedy wyrównanie wolemii i toczenie KKCz to priorytet)
Niedokrwistość w hipowolemii
pomiar średnio wiarygodny
trzeba wyrównać wolemię
Kto może przetaczać preparaty krwiopochodne?
Lekarz po kursie i upoważniona przez niego, przeszkolona pielęgniarka
Kaniula odpowiednia do przetaczania?
14-18G
optymalnie dla dorosłego: zielony (18G), biały (17G)
Prędkość przepywu przez wenflony?
pomarańczowy (14G): 270ml/min
Badania zgodności krwi
próba krzyżowa: 30-60min
oznaczenie przeciwciał: 30-45min, a później swoistość - znacznie wydłuża oczekiwanie na KKCz
Jak długo jest ważna próba zgodności krwi?
48h
ze względów medycznych można wydłużyć ten czas do 7 dni, jeśli w tym czasie krew nie była przetaczana, a pacjentka nie była w ciąży w ostatnich 3 miesiącach
Oczekiwanie na krew
około 60min
Krew bez dodatkowych badań, kiedy transfuzja potrzebna na cito?
KKCz 0 RhD-
u kobiet w wieku reprodukcyjnym KKCz 0 RhD- K-
Czas przetoczenia
KKCz w <4h
KKP i FFP <30min
Obserwacja pacjenta podczas przetoczenia
Pierwsze 15 minut krytyczne. Objawy niepożądane: spadek CTK, dreszcze, wysypka, duszność, gorączka
Obserwacja po transfuzji
12h - nie opuszcza wtedy szpitala
Zmiana parametrów morfologii po przetoczeniu
Po 24h Hb ↑ o 1g/dl i Ht ↑ o 3-4%
Nie badać wcześniej - część erytrocytów ulegnie hemolizie i wynik przed upływem doby jest niemiarodajny (fałszywie wyższy)
Pacjenci w immunosupresji, noworodki
ryzyko ciężkiego zapalenia płuc o etiologii CMV (50% dawców jest CMV+); przetaczać uKKCz
W uKKCz są usunięte
leukocyty i większość płytek
Komu uKKCz?
obecność p/ciał anty-HLA wielokrotni biorcy osoby po przeszczepieniu osoby w immunosupresji transfuzja wewnątrzmaciczna noworodki
Płukany KKCz
Krwinki zawieszone w 0,9%NaCl, osocze usunięte
↓ ryzyko reakcji nadwrażliwości
Komu płukany KKCz?
TRALI w historii Historia reakcji nadwrażliwości po przetoczeniu Niedobór IgA (↑reakcji nadwrażliwości) Po przeszczepieniu szpiku Osoba otrzymująca krew niezgodną AB0 Małopłytkowość poprzetoczeniowa
NKKCz
napromieniowany KKCz (dawka 30Gy) hamuje zdolność proliferacji przetaczanych limfocytów T, reszta leukocytów bez zmian
NKKCz - zastosowanie
mniejsze ryzyko reakcji GvHD obniżona odporność chłoniak Hodgkina leczeni analogami puryn transfuzja między członkami rodziny I i II stopień
Kwas traneksamowy - działanie
hamuje fibrynolizę - koniecznie podawać PRZED przetoczeniem FFP, fibrynogenu, krioprecypitatu, inaczej
1g i.v. w 100ml 0,9%NaCl w 10min -> 1g w 8h
Jeśli nie możesz czekać na FFP
podaj PPC (koncentrat kompleksu protrombiny)
Dawka fibrynogenu
2g i.v. lub krioprecypitat 12-20j. (podnosi fibrynogen o 1g/l)
czynnik VII i antytrombina III
podawać w ostateczności
Wartości laboratoryjne do których dąży się w opanowywaniu ostrego krwotoku
PLT >50tys/ul (>100tys/ul przy krwawieniu do OUN)
INR, APTT <1,5 ggn
fibrynogen >2,5g/l
Definicja masywnego krwotoku
Utrata 100% krwi krążącej (ok 5l) w 24h
Utrata 50% krwi krążącej w 3h
Utrata >150ml/min w 20min
Utrata >1,5ml/kg/min w 20min
Ryzyko przy przetaczaniu dużej ilości KKCz?
Zatrucie cytrynianem - częściej przy niewydolnej wątrobie, hiperkaliemia, hipokalcemia (cytrynian łączy się z Ca2++) - objawi się spadkiem ciśnienia, ale nie upośledzi krzepnięcia
Niedokrwistość w chorobie nowotworowej
UPOŚLEDZA WRAŻLIWOŚĆ GUZA NA RADIOTERAPIĘ
obniża jakość życia
opóźnia/uniemożliwia prowadzenie chemioterapii
zwiększa śmiertelność
Przetaczanie w chorobie nowotworowej
krótszy czas przeżycia całkowitego
wyższe ryzyko zakażenia
nasilenie częstości nawrotów
Lepszy niż przetaczanie wybór w chorobie nowotworowej?
suplementacja Fe, witamin z grupy B, leczenie EPO - stosować u pacjentów, którzy mają objawową niedokrwistość <10g/dl w czasie chemioterapii
Jaki preparat KKCz w chorobie nowotworowej?
- Brak dowodów na wyższość uKKCz, ale stosować, jeśli podejrzewamy konieczność wielokrotnych transfuzji u pacjenta.
- NKKCz - leczeni analogami puryn i osoby z chłoniakiem Hodgkina
TRALI - najczęściej po przetoczeniu…
FFP
TRALI
Śmiertelność 6% - najczęstsza przyczyna śmierci po przetoczeniu.
Częściej, jeśli dawcą była kobieta :o
Duszność do 6h od przetoczenia
W RTG matowe szkło, podobne do ARDS
Jeśli przeżyje, objawy cofają się do tygodnia
W przyszłości uKKCz lub płukane KKCz (brak dowodów)
Śmiertelna reakcja hemolityczna
1/mln przetoczeń
Poprzetoczeniowa reakcja hemolityczna
Niezgodność AB0
Przerwać przetoczenie, toczyć krystaloidy, utrzymywać odpowiednie ciśnienie krwi (noradrenalina z wyboru)
Jeśli AKI - dializuj
Przeniesienie zakażenia z dawcy na biorcę
HBV 1/220tys
HCV i HIV 1/1,6mln
Opóźniona reakcja hemolityczna
2-21dni po przetoczeniu
Powód: niezgodność antygenowa Kidd i Rh
Najczęstsze przyczyny śmierci po przetoczeniu
- TRALI
- anafilaksja i hemoliza niezwiązana z układem AB0
- zakażenie bakteryjne
- ostra reakcja hemolityczna
W temperaturze pokojowej przechowuje się
KKP - w niskich temperaturach straciłyby funkcję!
Płytki z koncentratu krwi pełnej (przechowywanie 2-6*C) NIE będą brały udziału w hemostazie
KKP: zdatność do użycia: 5 dni od pobrania, chyba że badanie bakteriologiczne (-)
KKP zlewany
połączenie płytek od 4-6 dawców
P/wskazania do przetoczenia KKP
HIT, HELLP, TTP, małopłytkowość poprzetoczeniowa, pierwotna małopłytkowość immunologiczna, HUS
1j. KKP podnosi PLT o
5000-10000 (ale jest to zmienne)
1j. terapeutyczna KKP to
5 j. KKP
Najpoważniejsze powikłanie przetoczenia KKP
zakażenie bakteryjne, jest znacznie częstsze niż w przetaczaniu innych preparatów krwiopochodnych
Po 5 dniach KKP
rutynowo badany posiew - jeśli (-), można przydatność przedłużyć do 7 dni
TRALI - częstość po preparatach
- FFP
- KKCz
- KKP
FFP: temperatura a przydatność
-18 do -25*C: 3 miesiące
Kiedy FFP można podać?
ok. 16 tygodni po pobraniu
W tym czasie bada się dawcę ponownie, aby wykluczyć okienko serologiczne zakażen HBV, HCV i HIV
Powikłania po przetoczeniu KKP w stosunku do tych po KKP
częściej występuje TRALI
rzadziej występują zakażenia HIV, HCV, HBV
Przydatność KKCz
42 dni dzięki środkom konserwującym
Przetaczanie FFP należy rozpocząć najpóźniej po przetoczeniu
4-6j. KKCz
