tiroid-paratiroid-sürrenal-obezite Flashcards

1
Q

en sık gözlenen endokrin kanser

A

tiroid kanseri

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Ç: tiroid nodülünde malignite risk faktörleri

A
  • baş boyuna radyoterapi öyküsü
  • hızlı büyüyen nodül
  • tiroid hormonuyla supresyona rağmen büyüyen nodül
  • bası bulguları: disfoni disfaji dispne
  • invazyon bulguları: ses kısıklığı
  • erkek
  • ağrı
  • 20-, 60+ yaş
  • ailede tiroid ca öyküsü
  • ailede men öyküsü
  • 4 cm+
  • fikse nodül
  • sert nodül
  • düzensiz yüzey
  • LAP

USG’DE:

  • düzensiz kenar
  • santral mikrokalsifikasyon
  • heterojen görünüm
  • servikal lap

DOOPLER:
*santral kanlanma

SİNTİGRAFİ:
*soğuk nodül olması

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

diferansiye tiroid maligniteleri

A

papiller
foliküler
hurthle

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

undiferansiye tiroid maligniteleri

A

anaplastik
metaztazik
lenfoma
medüller

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

tiroid ca etiyolojisi

A
  • 200-700 ra radyasyon
  • iyot eksikliği
  • cowden sendromu-fap-gardner sendromu
  • onkogenler: BRAF/RET/PAX8-PPAR/RAS
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

papiller karsinom özellikleri

A
  • 30-40 yaş
  • k>e 2 kat
  • %95:sporadik %5:ailesel
  • MAX görülen tip
  • klinik: ötiroid
  • sert-beyaz-kesit yüzü düzgü fibrovasküler stroma
  • kalsifikasyon
  • nekroz
  • kistik değişiklikler
  • folikül yapıları kaybolmuştur
  • multifokal
  • bilateral
  • lenfatik yayılım
  • invaziv
  • braf-ras-ret
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

papiller karsinom çeşitleri

A

1-papiller mikrokarsinom: 1cm-
2-intratiroideal: 1cm+ tiroidde sınırlı
3-ekstratiroideal: invaze-metaztaz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

papiller karsinomda tek başına prognaz belirlemede en önemli etken nedir

A

uzak metaztaz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

papiller karsinomda kötü prognoz

A
20- , 50+ yaş
erkek
aile öyküsü
graves birlikteliği
çocuklukta radyasyon öyküsü
servikal lap
multifokal olması
tümör çapı>4 cm
lokal invazyon-metaztaz
agresif histolojiler: kolumnar-insular
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Ç: papiller karsinom tedavi

A

KÖTÜ PROGNOZ: bilateral total tiroidektomi
İYİ PROGNOZ: unilateral tiroidektomi
+
ipsilateral santral lenf nodu diseksiyonu (sadece tümörün olduğu tarafa, 2-3-4. bölgelere)
+
tiroksin: hipotiroidi ve rekürrensi önle

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Ç: total tiroidektomi avantajları nelerdir

A
  • multifokal hastalıkta tamamından kurtuluruz
  • nüks riski 0a iner
  • rezidüel dokuda anaplazi riskini azaltır
  • metaztazlar sintigrafi ile anlaşılır hale gelir
  • rai şansı artar
  • kan tiroglobulin değerleri nüks tanısında değer kazanır
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Ç: foliküler karsinom özellikleri

A
50 yaş
k>e 3 kat
genelde soliter
genelde tümör kapsülü ile çevrili
max: hematojen yayılım
iyot eksik bölgelerde sık
hiperfonksiyona sebep olur: hipertiroidi
pax8/ppar
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

foliküler karsinom tipleri

A

1-minimal invaziv foliküler kanser

2-geniş invaziv kanser

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Ç: foliküler karsinom tedavi

A

TİİAB ile foliküler lezyon tanısı aldı. ancak tiiab adenom mu karsinom mu ayıramıyor. dolayısıyla tedavi:

a) ya direkt total tiroidektomi
b) ya da lobektomi + patoloji sonucuna göre tiroidektomi kararı

*TANI NASIL KONULUYOR: kapsül-vasküler invazyon ile

**boyun diseksiyonu yok: lenfatik yayılımı nadir olduğu için. istisnai durumlarda yapılır.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Ç: foliküler karsinom kötü prognoz

A
50 yaş+
3cm+
yüksek grade
belirgin vasküler invazyon
metaztaz
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Ç: hurthle hücreli karsinom özellikleri

A
  • folikül hücreli karsinom varyantıdır
  • oksifil hücrelerden gelişir
  • tiroglobulin üretir
  • hematojen-lenfatik yayılım
  • bilateral
  • multifokal
  • rai’yi TUTMAZ
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Ç: hurthle hücreli karsinom tedavi

A
total tiroidektomi
\+
santral diseksiyon + lateral diseksiyon
\+
RAI (normalde hurthle hücre rai tutamadığı için etkisiz, ama rezidü dokuyu ABLATE etmek amacıyla verilir, ek olarak t4 tedavisi yapılır.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Ç: medullar karsinom özellikleri

A
  • tiroitin kalsitonin salgılayan parafoliküler c hücrelerinden köken alır: NÖRAL KREST->APUD sistem
  • k>e 1,5 kat
  • ret mutasyonu
  • lenfatik/hematojen yayılım
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Ç: meduller karsinom tanısı

A

*MİKROSKOPİ
heterojen hücre yığınları
amiloid-kollajen
kalsitonin+

*SERUM
kalsitonin ARTAR
CEA ARTAR

*TİİAB
RET mutasyonu

*İDRAR
metanefrin-katekolamin-vma: feo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Ç: meduller karsinom klinikte hangi çeşitlerde görülebilir

A

sporadik
ailesel non MEN: en iyi prognoz
ailesel MEN 2A: 2. en iyi prognoz
ailesel MEN 2B: en kötü progoz

*MEN: otozomal dominanttır

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Ç: men1: wermer

A

pankreas neoplazileri
hipofiz adenomu
paratiroid hiperplazisi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Ç: men2a: sipples

A

meduller tiroid ca: multisentrik
paratiroid hiperplazisi: hiperparatiroidizm
feo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Ç: men2b

A
*en kötü prognoz
meduller tiroid ca:multisentrik
feo
marfanaid vücut
mukozal nöroma
mukokutanöz ganglionöromatozis
epifiz anomalileri
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

ailesel nonMEN

A

*en iyi prognoz
medüller tiroid ca:multisentrik
endoktin-nöral lezyon yok.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
medüller karsinoma fizyolojisi
``` kalsitonin CEA histaminadaz prostaglandin e2 serotonin salgısı ```
26
medüller karsinoma klinik
izah edilemeyen diyare cushing sendromu: ektopik acth salınımı sonucu böbrek taşı: hiperparatiroidizm sonucu hipertansiyon: feo sonucu
27
Ç: medüller karsinoma tedavi
total tiroidektomi + bilateral santral lenf diseksiyonu (sadece tümörün olduğu taraf yetmez, çift taraflı yapmak gerekir) + lateral lenf nodu diseksiyonu + palpabl lenf bezi var: fonksiyonel boyun diseksiyonu yok ama t>2cm: profilaktik fonksiyonel b. diseksiyonu + tirozin kinaz inhibitörleri: VANDETANİB !!! RAI-T4 kullanımı YOK!!!
28
Ç: medüller karsinoma tedavi sonrası izlem
* kalsitonin-CEA seviyeleri | * yüksek çıkarkarsa nüks düşünülür: USG-BT-MR-PET
29
Ç: anaplastik karsinom özellikleri
* diferansiye tiroid ca'dan köken alır * 70-80 yaş * çok agresif
30
Ç: anaplastik karsinom klinik
* uzun zamandır var olan şişlik birden ağrılı bir şekilde BÜYÜR. * disfoni-disfaji-dispne * sert-fikse-ülsere
31
Ç: anaplastik karsinom tanı
*TİİAB | karakteristik dev-multinükleer hücreler
32
Ç: anaplastik karsinom tedavi
BAŞARISIZ-KÜR YOK kanserden kurtarmak için değil ama bası sonucu hasta diğer sebeplerden ölmesin diye: total tiroidektomi+bilateral boyun diseksiyonu+rt kt
33
Ç: tiroid lenfoması tanı
*TİİAB tek başına yetersiz * eksizyonel biyopsi, * tru cut biyopsi de olmalı
34
Ç: metaztazik karsinoma hangi organlardan kaynaklanır
``` *NADİRDİR meme ac melanoma hipernefroma ```
35
Ç: diferansiye tiroit karsinomunda cerrahi sonrası tedavi ve izlem
1)T4 ver: tsh supresyonu+replasman amacı TSH'ı 0.1-0.3 arası tut 2)Tiroglobulin ölç total tiroidektomiden sonra 3ng/ml üzeriyse metaztaz ya da rezidü doku var demek -> sintigrafi-usg-bt-mr ile tanı 3) RAI: 4) RT-KT
36
tsh nereye etki ederek iyotun tirositlerce yakalanmasını (trapping) sağlar
NIS kanalı: sodyum iyot simporter
37
trapping aşamasından sonra iyot, hangi işlemden geçtikten sonra tirozine bağlanarak mono-diiyodotirozine dönüşür
peroksidaz ile okside olduktan sonra: organifikasyon
38
üretilen tri-tetraiyodotirozin hangi moleküle bağlanarak kolloidin içinde saklanır
tiroglobulin
39
tiroid hormonlarının etkileri nelerdir
fetüs gelişimi bazal met hızını arttırır kalpte pozitif inotrop etki katekolamin duyarlılığını arttırır bağırsak motilitesini uyarır kemik turnoverını arttırır: pth benzeri etki serum glukozu arttırır, kolesterolü düşürür
40
tiroid nodüllü hastalarda hastaneye geliş yakınmaları
boyunda kitle bası belirtileri: disfaji dizartri dispne invazyon bulguları: ses kısıklığı
41
tiroid nodülü nedir
``` tiroid parankim hücrelerinden: *folikül hüc *parafoliküler hüc *hurthle hüc den köken alan her türlü NEOPLAZİYE denir ```
42
Ç: fm'de nodül için nelere dikkat edilmelidir
``` inspeksiyonda görülüyor mu palpasyonda kıvamı nasıl oskültasyonda üfürüm var mı sayısı sertliği fikse mi ```
43
nodül muayenesinde klinik olarak nelere dikkat edilmelidir
*Pemberton belirtisi: Maronon manevrası
44
guatr grade sınıflaması
g0: nonpalpabl g1a: palpabl ama görünmüyor g1b: palpabl ve boyun eks.da iken görülüyor g2: boyun normal konumdayken görülüyor g3: uzaktan fark ediliyor
45
Ç: tiroid hastalıklarında tanı
1- tsh düzeyi: İLK 2- otoantikor: TRAb, antiTPO, anti-tg 3-sintigrafi->hipertiroidililerde 4-usg: AS->hipotiroidililerde. solid-kistik-mikst/benign-malign ayrımı yapar, şüpheli ise biyopsi 5-bt-mr-> hava yolu basısı-invazyon derecesi-retrosternal yayılım 6-TİİAB 7- tiroid fonksiyon testi
46
Ç: tsh yüksek geldi. 2. tanı aracı
demek hipotiroidi var: USG
47
Ç: tsh düşük geldi. 2. tanı aracı
demek hipertiroidi var: SİNTİGRAFİ
48
hipertiroidi nedenleri
*tiroidin çok uyarılması graves hipofiz adenomu fazla iyot alınımı *tiroid zedelenmesi tiroidit *tiroit nodüllerine bağlı *değişik nedenler dışarıdan t3-4 alımı: tirotoksikoz faktisya struma ovari
49
toksik nodüler guatrda cerrahi endikasyonları
``` büyük çap genç çocuk sahibi olma beklentisi anestezik komorbite yok oftalmopati ```
50
toksik nodüler guatrda RAI endikasyonları
yaşlı anestezik komorbite var genç ancak anksiyetif hasta
51
en sık hipertiroidizm sebebi nedir
graves
52
graves tanı
*OTOANTİKOR TRAb antiTg antiTPO
53
graves klinik
``` oftalmopati çarpıntı sinirlilik diyare terleme kilo kaybı diffüz guatr ```
54
graves tedavi
*MEDİKAL: 12-18 ay (otoimmün yanıt baskılansın diye) metimazol propiltiourasil: hamile
55
subklinik hipertiroidi tedavi
tsh 0.1-0.5 arası * genç-orta yaş sağlıklı: TAKİP * genç-orta yaş kardiak sorunlar: antitiroid * yaşlı-postmenopozal: antitiroid tsh: 0.1- * antitiroid
56
akut tirotoksikoz tedavi
beta blokör barbitürat kolestramin
57
tiroid krizi tedavi
``` HIZLI TEDAVİ beta blokör kalsiyum kanal blokörü metimazol-ptu dijital-diüretik sıvı-elektrolit tedavisi ```
58
Ç: bethesda sınıflandırılması
tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi için oluşturulmuş bir raporlama sistemidir. amaç: tanıları kategorize ederek standardizasyonu sağlamak 1: nondiagnostik-yetersiz->biyopsiyi USG eşliğinde tekrarla 2: benign->klinik takip 3: %5-10 MALİGN önemi belirsiz atipi-foliküler lezyon->biyopsiyi tekrarla 4: %20-30 MALİGN foliküler neoplazi->cerrahi lobektomi 5: %50-75 MALİGN malignite şüphesi 6: %97-99 MALİGN kesin malign->totale yakın tiroidektomi
59
ötiroid guatr sendromlarda tedavi
*T4 replasmanı: hastayı toksik hale getirmeden, TSH'ı baskılamak için ``` *CERRAHİ ENDİKASYONALRI bası belirtileri retrosternal uzanım estetik kaygı sitolojik natüri ```
60
Ç: tiroidektomi komplikasyonları
* kanama->mortal (trakeaya bası yaparak) * hipoparatiroidi-hipotiroidizm * rekürren laryngeal sinir yaralanması: ses kısıklığı * superior laryngeal sinir yaralanması: tiz ses çkıkaramama * vokal kord paralizisi * hava yolu obs
61
riedel tiroiditi nedir
tiroid dokunun fibröz doku tarafından işgal edilmesi
62
riedel tiroiditi klinik
bez hızla büyür sert-ağrısız bilateral tutulum öksürük-dispne-disfoni
63
riedel tiroiditi tanı
*anaplastik kanserle karışıyor: kesin BİYOPSİ yap
64
riedel tiroiditi tedavi
tamoksifen | steroid
65
en sık görülen tiroidit tipi
hashimato
66
hashimato tiroiditi nedir
tiroid dokunun lenfositlerce işgali
67
hashimato tiroiditi tanı
OTOANTİKOR: antiTPO antiTG
68
hashimato tiroiditi tedavi
önce tirotoksikoz dönemi: antitiroid | sonra hipotiroidi dönemi: levotiroksin
69
propiltiourasil yan etkileri
hepatotoksisite | agranülositoz
70
maks hipotiroidi nedeni nedir
hashimato
71
Ç: tiroidin anatomik özellikleri
* boyun ön kısmında * laringeal çıkıntının altında * 2 ve 4. trakeal kıkırdağın arasında * krikoid kıkırdağın önünde yer alır * larinkse krikoid kıkırdaktan berry ligamanı(yalancı kapsül) sayesinde tutunur ve bu sayede hareketlidir.
72
Ç: nodül varlığında biyopsi endikasyonu
*tsh bak->yüksek geldi-> demek ki tiroid hormonu az, soğuk nodül-> usg bak->mikst-soliter nodül görürsen BİYOPSİ. kistik nodül görürsen TAKİP.
73
paratiroid bezindeki hücre grupları
1-adipoz hücre: stroma 2-oksifil hücre: esas hücre 3-waterclear
74
tiroid nodülünde ses kısıklığı ne zaman olur
*rekürren sinire invazyon olduğunda
75
oskültasyonunda üfürüm duyulan tiroid nodülü hakkında ne söyleyebiliriz
sıcak nodül olduğunu vasküler yapılardan zengin pulsatil
76
videolaringoskopi endikasyonları
* önceden tiroid cerrahisi geçiren hasta yeniden ameliyat olacaksa: vokal kordlar geçmiş zamanda hasar almış mı? preop değerlendirmesi yapılır * daha önce tirpid cerrahisi geçirmeyen hasta hastada agresif tiroid malignitesi düşünülüyorsa: tümör recurren siniri infiltre etmiştir ama belirgin ses bozukluğu ortaya çıkmamış olabilir, sebebi kompanzatuvar mekanizmalardır
77
guatr nedir
tiroid bezinin nodüllü/nodülsüz, fonksiyone/nonfonksiyone her türlü büyümesine denir TEMEL MEKANİZMA: iyot alımındaki yetersizlik-> t3-t4 azalır->tsh artar->tiroid bezinde hipertrofi olur
78
hipertiroidili hastaya yaklaşım
1-antitiroid başla 2-hastanın ötiroid hale gelmesini bekle 3-usg eşliğinde sıcak nodülden biyopsi al NİYE ÖTİROİD OLMASINI BEKLEDİK: biyopsi esnasında kana fazlaca tiroid hormono dökülür ve hasta tirotoksikoz olur
79
graves etiyoloji
otoimmün
80
Ç: tiroidektomi çeşitleri
- lobektomi - total tiroidektomi - totale yakın tiroidektomi - subtotal tiroidektomi - istmektomi - hartley dunhil operasyonu
81
Ç: folikül hücreli tiroid ca markerı nedir
TİROGLOBULİN | *>3ng/ml
82
Ç: tiroidektomi sonrası takip nasıl yapılmalıdır
* supresyon dozunda levotiroksin ver. bu sayede TSH'ı 0.3-1 arasında tut * TG izle>3ng/ml olursa metaztaz-rezidü dokudan şüphelen * metaztazdan şüphelendiysel RAI ile sintigrafi çek * hipoparatiroidi nedenli HİPOKALSEMİ görülürse: Ca
83
Ç: tiroidektomi sonrasında parathormon yetersizliği neticesinde gelişen hipokalseminin korkulan komplikasyonları neler: mortal
* laringospazm * konvülziyon * ventriküler fibrilasyon * aritmi
84
Ç: obezite tedavi
``` *CERRAHİ MALABSORBTİF -gastrik bypass -jejunoileal bypass -jejunokolik bypass ``` RESTRİKTİF - gastroplasti - sleeve gastrektomi - ayarlanabilir gastrik band KOMBİNE - roux en y gastrik bypass - biliopankreatik diversiyon+duodenal switch
85
Ç: obezite tedavisinde cerrahi endikasyon ve kontraendikasyonları
``` E: -bmi>40 ya da -bmi: 35-40 -komorbid hastalıklar ya da -bmi: 30-35 -tip 2 kötü tip DM ``` -hastanın diyet ve egzersizle kilo verememesi -psikiyatrik açıdan sağlıklı olma -------------------------------- KE: -kah -ciddi ac yetmezliği -ca -portal ht -kc sirozu -alkol-ilaç bağımlısı -crohn (rölatif)
86
vki sınıflandırması
``` 18.5-25: NORMAL 25-30: PREOBEZ: FAZLA KİLOLU 30-35: 1. EVRE OBEZ 35-40: 2. EVRE OBEZ 40+: 3. EVRE OBEZ: MORBİD OBEZ ```
87
Ç: en sık ve prognozu en iyi olan tiroid ca
papiller ca
88
primer hiperparatiroidizm nedir, etiyoloji
paratiroid bezi ile ilgili bir patolojiden dolayı pth üretiminin artmasına denir. böbrekte nefrokalsinozis oluşur 1-tek bezde gelişen paratiroid adenomu 2-çift bezde gelişen paratiroid adenomu 3-paratiroid hiperplazisi 4-paratiroid karsinomu
89
primer/sekonder hiperparatiroidizm lab bulguları
PRİMER * pth artar * serum Ca artar * serum P azalır * 24 saatlik idrar Ca'sı: normal-yüksek (familial hipokalsiürik hiperkalsemi ile ayırıcı tanısı) SEKONDER * pth artar * serum ca artabilir/azalabilir * fosfat artar * alp azalır
90
primer hiperparatiroidizm tedavi
cerrahi
91
primer hiperparatiroidizm çeşitleri
1-SPORADİK:%95 2-AİLESEL men1: MENİN geni men2a: RET geni
92
çene sendromu nedir
* HRPT2 mutasyonu * od * paratiroid bezini tutar: hiperparatiroidizm * çene kemiğinde tümör * paratiroid ca riski artmış
93
sekonder hiperparatiroidizm nedir, etiyolojisi
kan kalsiyum seviyesinin azalmasına bağlı olarak kompanzasyon mekanizması olarak pth salınımının artmasıdır * kronik böbrek yetmezliği: kan P artar, Ca'yı baskılar. * d vit eksikliği
94
tersiyer hiperparatiroidizm nedir, etiyolojisi
sekonder hiperparatiroidiye sebep olan etiyoloji ortadan kalkmasına rağmen hiperplazi geçirmiş paratiroid bezinden aşırı pth salgılanmasıdır
95
feokromasitoma tanı
*plazma metanefrin * BT: as * mr
96
adrenal insidentaloma nedir, ayırıcı tanıda hangi testler düşünülür
*adrenal tümör kuşkusu yokken farklı sebeplerle yapılan görüntülemelerde adrenal kitle görülmesi ve tesadüfen tanı konulmasıdır * deksametazon supresyon testi * tükürük kortizolü * 24 saatlik idrar kortizolü: cushing ayırıcı tanısı *17-ketosteroidler: virilizan tümör ayırıcı tanısı * serum elektrolitleri * renin-aldosteron oranı: hiperaldosteronizm ayırıcı tanısı * 24 saatlik idrarda katekolamin, metanefrin, VMA * plazma metanefrin: feo ayırıcı tanısı
97
adrenal insidentaloma tedavi
malignite şüphesi>4 cm CERRAHİ: >4 cm <4 cm ama malignite şüphesi var TAKİP: BT <4 cm-malignite şüphesi yok-nonfonksiyonel