cart curt konular Flashcards
renal transplantasyon endikasyon
diabetik nefropati:maks
kronik glomerülonefrit
kronik pyelonefrit
pankreas transplantasyonu endikasyon
- böbrek transplantasyonu adayı olan tip1 diabetik hastalar
- böbrek yetmezliğine girmemiş ancak diabet ve insülin tedavisinin komplikasyonlarının ciddi ve sık görüldüğü hastalar
Ç: karaciğer transplantasyonu endikasyon
**bu endikasyonlar sonucunda gelişen komplikasyonlar dekompanzasyon bulgularıdır: assit,varis kanaması,ensefalopati,sarılık, portopulmoner ht, hepatorenal sendrom, refrakter hidrotoraks
*kronik kc yetmezliği: siroz kronik hepatit alkolik siroz budd chiari polikistik kc hastalığı
*akut kc yetmezliği:
viral hepatit
fulminan kc yetmezliği
- kriptojenik kc hastalıkları
- primer kc tümörleri
*metabolik hastalıklar
wilson hastalığı
herediter hemakromatoz
*kolestatik kc hastalıkları
psk
karaciğer transplantasyonu kontraendikasyonları
yaygın enfeksiyon HIV yaygın malignite ciddi pulmoner ht uyuşturucu bağımlılığı aktif alkolizm irreversible serebral hasar multisistem organ yetmezliği
karaciğer transplantasyonu komplikasyonları
ERKEN: kanama safra anastomozu problemleri hepatik arter - ven trombozu portal ven trombozu
GEÇ: vasküler biliyer neoplastik parankimal perihepatik
karaciğerde dekompanzasyon bulguları
- özofagus varis kanaması
- assit
- ensefalopati
- sarılık
- hepatopulmoner sendrom
- hepatorenal sendrom
splenektomi endikasyon
ERİTROSİT BOZUKLUKLARI
- herediter sferositoz
- orak hücreli anemi
- talesemi
- otoimmün hemolitik anemi
LÖKOSİT BOZUKLUKLARI
- lösemi
- lenfoma
TROMBOSİT BOZUKLUKLARI
- idiyopatik trombositopenik purpura
- trombopoetik “ “
KEMİK İLİĞİ HASTALIKLARI
- myelofibrozis
- aml-kml-polistemia vera
DİĞER
- splenik ven trombozu
- dalak absesi
- gaucher
- kist hidatik
- primer dalak tümörü
- dalak travması: MAX
- spontan dalak yırtılması
Ç: chvostek-trousseau
- HİPOKALSEMİ
- c:kulağın ön tarafındaki fasial sinire hafifçe vurulunca yüz kasları-ağız köşesinin aynı tarafa seğirmesi
- t:tansiyon manşonu sistolik basıncın üstünde kola bağlanınca ebe eli oluşumu
kadınlarda kanser sıklık sıralaması
1-meme 2-kolon 3-ac 4-rahim ağzı 5-tiroid
erkeklerde kanser sıklık sıralaması
1-prostat 2-ac 3-kolon 4-mesane 5-cilt ca
kadınlarda kanser ölüm sıralaması
1-ac 2-meme 3-kolon 4-pankreas 5-over
erkeklerde kanser ölüm sıralaması
1-ac 2-prostat 3-kolon 4-pankreas 5-kc
fistül nedir
iç organlar arasında ya da iç organlar ile vücut yüzeyi arasında açığa çıkan doğal olmayan tüp şeklinde bağlantılar
Ç: masif splenomegali nedir
dalak ağırlığının 1000 grdan fazla
çapının 22 cmden fazla olmasıdır
şok nedir
- dolaşım sistemi yolu ile hücrelerin metabolik gereksinimlerinin karşılanabilecek yeterli doku perfüzyonunun sağlanamadığı durumlarda oluşur
- > dokulara yetersiz oksijen-besin sunumu olur
- > anaerobik solunuma bağlı laktat salınımı olur
- > kan hacminin %20-30u kaybedilir
- > deri değişiklikleri, oligüri, hipotansiyon, taşikardi
- > ilk etkilenen:deri, son etkilenen->kalp ve beyin
şok tipleri nelerdir
1-hipovolemik şok: dolaşımdaki kan hacmi azalır
2-septik şok: vasküler rezistans azalır
3-anaflaktik şok
4-kardiyojenik şok: kalbin pompalama gücü azalır
5-nörojenik şok: semptomatik denervasyon sonucu vasküler rezistans azalıe
hipovolemik şok nedir
- dolaşım hacmi azalır
- preload azalır
- atım hacmi azalır
1-KOMPANZE ŞOK DÖNEMİ: ERKEN ŞOK
- %10-20 kan kaybı
- sempatoadrenal sistem durumu kompanze eder, problem oluşmaz
- vital dokularda hasar oluşmaz
- klinik belirgin değil
2-DEKOMPANZE ŞOK DÖNEMİ:
- %20-40 kan kaybı
- organizma durumu kendisi kompanze edememeye başlar, problem oluşur
- organ perfüzyonları azalmıştır
- mikrovasküler-hücresel bozukluk başlamıştır
3-İRREVERSİBLE ŞOK DÖNEMİ: GEÇ ŞOK
- asidozü
- hipoksi
- çoklu organ yetmezliği
- ölüm
hipovolemik şok etiyoloji
1-KAN HACMİNDE AZALMA
- hemotoraks
- arter-ven kanamaları
- hematemez-melena
2-AKUT PLAZMA KAYBI
- yanık
- ileus
- peritonit
- pankreatit
3-AKUT EKSTRASELLÜLER KAYIP
- kusma
- ishal
- diyabetus insipidus
- aşırı terleme
hipovolemik şokta kompansatuvar mekanizmalar
- adrenerjik sistem aktivitesi
- hiperventilasyon
- kollaps
- vazoaktif hormon salınımı
- böbrek su-elektrolit tutulumu
- interstisyel sıvının damar içine çekilmesi
- hücre içi suyun hücre dışına çıkışı
hipovolemik şokta şokun bulgularını irreversible hale getiren etkenler nelerdir
- arteriolar-prekapiller sfinkter gevşemesi
- hücre membranı fonksiyonlarının bozulması
- miyokard depresyonu
hipovolemik şok klinik
- deri soluk-soğuk-nemli
- terleme
- hipotansiyon
- taşikardi
- oligüri
- solunum sayısı artar
hipovolemik şok tanı
- dilusyonel anemi
- hipoksi
- respiratuar alkaloz: pCO2 düşer->hızlı solunum
- metabolik alkaloz: laktat artar
- taşikardi
- idrar dansisitesinde artış
- akut böbrek yetmezliği
- akut solunum sıkıntısı sendromu
hipovolemik şok tedavi
1-PULMONER DESTEK
02: %40-50 olmalı
2-HİPOTERMİ ÖNLENMELİ
3-SIVI TEDAVİSİ
- kristaloidler
- hipertonik solüsyonlar
- kolloidler
- kan ve kan ürünleri
4-VAZOKONTRİKSTÖR
-gereken sıvı tedavisi yapılmadan yapılması kontraendikedir
septik şok nedir
*sistemik inflamatuar yanıt sendromunda infeksiyon kaynağının saptanması
+
*pozitif kültür
+
*yeterli sıvı resusitasyonuna rağmen devam eden hipotansiyon
+
*hipoperfüzyona bağlı organ disfonksiyonları
*ateş
kardiyojenik şok nedir, tedavi
- kardiyak outpod yetersiz
- intravasküler hacim YETERLİ olmasına rağmen kalp debisi sağlanamıyor
T: dobutamin
nörojenik şok nedir, tedavi
- semptomatik denervasyon
- vasküler dilatasyon->vasküler göllenme
- cilt sıcak
- bradikardi
- hipotansiyon
- kardiyak debi düşük
T: sıvı tedavisi+vazokontriksiyon
anaflaktik şok nedir
- yabancı antijen ile karşılaşma sonucu
- ERKEN DÖNEM: kaşıntı, flushing, hipotansiyon, taşikardi, bulantı-kusma
- GEÇ DÖNEM: bronkospazm, şok
travma hastasına yaklaşım
1-İLK DEĞERLENDİRME
-ABC
2-RESUSİTASYON
3-YATAK BAŞI RADYOLOJİK TEST: FAST
4-DETAYLI İKİNCİL DEĞERLENDİRME
5-TANIYA YÖNELİK ÇALIŞMA:
- parasentez
- peritoneal lavaj
5-TEDAVİ
laporotomi endikasyonları
- ateşli silah yaralanması
- evisserasyon
- peritoneal bulgular
- serbest hava
peritoneal lavaj endikasyon
- öykü alınamayan durumlar
- güvenilir fm yapılamayan durumlar
- açıklanamayan hipotansiyon
- negatif parasentez
- şüpheli karın muayene bulguları
Ç: hiperkalsemi etiyolojisi
1-hiperparatiroidi: yavaş artar
2-iyatrojenik
3-kanser: hızlı artar
Ç: hiperkalsemi klinik tablosu
semptomlar;
- serum ca seviyesi
- serum ca seviyesi değişim hızına bağlıdır.
YAVAŞ ARTAN:
- semptomsuz
- böbrek taşı
HIZLI ARTAN:
- laterji
- konfüzyon
- pozitif inotropik
- ht
- qt kısalması
EK SEMPTOMLAR: güçsüzlük kas ağrısı kabızlık solunum güçlüğü kaşıntı**
hafif hiperkalsemi tedavi
- ca<12 mg/dl
- semptomsuz/hafif semptomlu
- hiperkalsemik faktörlerden kaçın+bol su iç
ciddi hiperkalsemi tedavi
- ca>15 mg/dl
- sıvı replasmanı
- loop diüretikleri
- kalsitonin
travma etiyolojisi
A-KÜNT
- kompresyon
- yırtılma
- basınç
- motorlu araç kazaları
- yüksekten düşmeler
- direkt darbeler
- ev içi kazalar
- istismar
B-DELİCİ-PENETRAN YARALANMALAR
- ateşli silah
- kesici-delici alet
HİPOPOTASEMİ etiyoloji
- diüretik
- hiperaldosteronizm
- kusma-ishal
- yanık
- insülin
- potasyumsuz total parenteral nütrisyon
hipopotasemi bulgular
EKG;
- düz t dalgası
- deprese st
- yüksek p
- uzamış pr
- geniş qrs
- düşük voltaj
- arrest
- postural hipotansiyon
- solunum yetmezliği
- laterji-yorgunluk-konfüzyon
- azalmış refleks
- kusma
- kabızlık
hipopotasemi tedavisi
- intrasellüler olduğu için K açığı net hesaplanamaz, AMPİRİK verilir
- açık yavaş kapatılmalıdır
- idrar atımı takip edilmelidir(min 30-50 ml/saat olmalı)
- verilen çözeltinin derişimi maksimum 40 meq/L olmalı
- günlük total doz 160 meq/L’yi geçmemeli
- replasmanla eş zamanlı ekg kontrolü yapılmalı
- MG REPLASMANI da yapılmalı, normal sınırlara yükselmezse hipopotasemi refrakter kalır
- 100 meq/L K replasmanı, serum K düzeyini 1 meg/L yükseltir
yara nedir
travma sonucu doku bütünlüğünün bozulmasına denir
cerrahi yara çeşitleri nelerdir
- temiz
- kontamine
- kirli kontamine
- kirli
yara iyileşme aşamaları nelerdir
yara oluşur-> trombosit agregasyonu olur->kanama durur. ARDINDAN;
1-İNFLAMASYON FAZI 1-4 gün
2-PROLİFERASYON FAZI 2-22 gün
3-MATÜRASYON FAZI 6-12 ay
yara dikimi
- primer yara: dikilir
- gecikmiş primer yara: geç dikilir
- sekonder yara: açık bırakılıp iyileşmesi beklenir
- parsiyel deri kayıplı yara: greft ile
septik şok-hipovolemik şok farkları
s: sıcak-pembe
h: soğuk-soluk
s: erken dönemde kalp debisi artmış
h: azalmış
s: ateş var
h: ateş yok
hemostaz aşamaları
1-PRİMER HEMOSTAZ
- vazokontriksiyon
- trombosit
- vWF
2-SEKONDER HEMOSTAZ
- koagülasyon kaskatı: faktör 1-13
- antikoagülan faktörler: protein c-s, AT3
- fibrinolitik faktörler: plazminojen
normal pıhtılaşma zamanı
4-10dk
asepsi nedir
STERİLİZASYON ile sağlanır invaziv işlem uygulanacağında; *ortamın *kullanılacak araç gereçlerin sporlu formlar dahil tüm mikroorganizmalardan arındırılmasıdır.
sterilizasyon nedir
cansız yüzeylerin sporlu formlar DAHİL tüm mikroorganizmalardan KİMYASAL YÖNTEMLER İLE arındırılmasıdır.
dezenfeksiyon nedir
cansız yüzeylerin sporlu formlar hariç tüm mikroorganizmalardan FİZİKSEL YÖNTEMLER İLE arındırılmasıdır.
antisepsi nedir
canlı yüzeylerin sporlu formlar HARİÇ tüm mikroorganizmalardan KİMYASAL YÖNTEMLER İLE arındırılmasıdır
hiponatremi etiyoloji
terleme
kusma
diüretik tedavi
hiponatremi tedavisi
HAFİF: izotonik nacl çözeltisi
AĞIR: %3-5 nacl çözeltisi
en sık septik şok nedeni
gram - bakteriler
hiperkalsemi tanı
LAB: >10,5 mg/dl
GRAFİ
el-kafada: osteoitis fibroza sistika
ABDOMİNAL USG
böbrek taşı
SİNTİGRAFİ
paratiroid bezi durum
USG
BT-MR
ektopik tümör
künt karın travması ile gelen hastada 7-8. kostalar kırık
- dalak rüptürüdür
* tedavi: splenektomi
SIRS nedir
- sistemik inflamatuar response sendrom
- çeşitli etkilere karşı gelişen sistemik yanıt
*vücut ısısı 38> / <36
*kalp hızı>90
*solunum sayısı>20 / pCO2<32
*beyaz küre >12k / <4k / immatur notrofil>%10
2 VEYA DAHA FAZLASI OLMALI
peritoneal lavajda çekilen suda hangi kriterlere bakılır
- eritrosit
- lökosit
- amilaz
- alp
- safra
- pıhtılaşmış kan
- bakteri
