temel cerrahi Flashcards
cerrahi enfeksiyon nedir
*ameliyat sonrası: 30 gün
*yabancı cisim uygulaması(greft protez): 1 yıl
içinde ameliyat sahasında gelişen enfeksiyonlardır.
- genelde 5. günden itibaren çıkar
- ilk belirti: ateş
cerrahi enfeksiyon etkenleri
maks: s.aerus - streptekok
gis başlangıcı-terminal ileuma kadar: escheria koli
terminel ileum ve sonrası: bacteroides
cerrahi enfeksiyon tedavi
1-kaynak kontrolü
enfeksiyon riskine göre cerrahi yara sınıflandırmaları
1-temiz: enfeksiyonsuz yara luminal organlarda açık yok deri mikroflorası tehtid örn: meme biyopsisi ------------------------------- 2-temiz/kontamine ss-gis-güs'deki luminal organlar açılmış, ama kontrollü. dolayısıyla belirgin yayılma olmamış örn: kolesistektomi
3-kontamine travmadan hemen sonra gelen hasta normalde steril olan bir vucut bölümüne aşırı bakteri girmesi pü içermeyen örn: penetran karın yaralanmaları
4-kirli
tedavisinde gecikme olan travmatik hasta
pü içeren
örn: perfore divertikülit
yumuşak doku enfeksiyonları çeşitleri
KOMPLİKE OLMAYAN 1-yüzeyel: impetigo-ektima 2-derin: erizipel-sellülit 3-kıl folikülü ile ilişkili: folükülit-fronkül 4-abse:karbonkül-kutanöz abse
KOMPLİKE OLAN
1-nekrotizan fasiit
2-ikincil enfeksiyonlar
nekrotizan fasiit çeşitleri
1-klostridiyal: clostridum perfringens
2-nonklostridiyal
gazlı gangren nedir, etkeni nedir
nekrotizan fasiitin clostridum perfiringes alt grubunun oluşturduğu miyonekrozdur
peritonit nedir
periton inflamasyonu
PRİMER: gis perforasyonu olmaksızın
SEKONDER: gis perforasyonu ile
tetanoz nedir, etkeni nedir
clostridum tetani
çene ve boyun kaslarında ağrılı kasılmaya yol açan, topraktan bulaşan hatsalık
kan transfüzyonu reaksiyonları
- allerjik reaksiyon
- hastalık bulaşı
- transfüzyona bağlı akut ac hasarı
- emboli
- akut hemolitik sendrom
- kronik hemolitik sendrom
hipovolemik şok
- dolaşımdaki kan miktarının %25 azalması
- max neden: cerrahi kanamalar
- nemli deri
- oligüri
- taşikardi
- hipotansiyon
- nörolojik semptomlar
şok nedir
-periferik dolaşım yetmezliği
-yetersiz doku perfüzyonu
sonucu normal hücresel metabolizma bozulur->hücre membran işlevi bozulur->hücre ölümü olur
hipovolemik şok etiyoloji
- internal-eksternal kanama: maks
- yanık
- ileus
- pankreatit
- peritonit
- kusma-ishal
- diabetis insipidus
- aşırı terleme
- aby
hipovolemik şok evreleri
1-KOMPANSE ŞOK: %10-20 kan kaybı
-sempatoadrenal sistem kompanzasyon yapar
2-DEKOMPANSE ŞOK: %20-40 kan kaybı
-organizma kompanzasyon yapamaz
3-İRREVERSİBLE ŞOK:
hipoksi-asidoz-ani ölüm
hipovolemik şok tedavi
1-sıvı tedavisi
2-vazoaktif ilaç
3-pulmoner destek
SIRS: sistemik inflamatuar cevap sendromu kriterleri nedir
SIRS:
- 38 derece< , <36 derece
- kalp hızı>90/dk
- solunum sayısı>20/dk, paCO2<32mmhg
- lökosit>12k, <4k, >%10 band ligasyonu
septik şok nedir
*sırs + enfeksiyon odağı + yeterli sıvı resüsitasyonu ile düzelmeyen hipotansiyon ve buna bağlı oluşan organ disfonksiyonu + bilinç bozukluğu. yani, sepsis zeminininde gelişen bozuklukların mortaliteyi arttıracak kadar şiddetli hale gelmesi durumudur
- yeterli sıvı resüsitasyonuna rağmen;
a) MAP’ı 65mmhg’de tutmak için vazopressör gerektiren persistan hipotansiyon
b) laktat>2mmol/L
-ETİYOLOJİ: gram- > gram+ maks: güs enfeksiyonu yoğun bakım: nazokomiyal pnömoni gr - aerob: escheria coli gr - anaerob: bacteroides nötropenik-yanıklı hasta: pseudomonas
septik şok evreleri
EVRE 1: pulmoner yetmezlik-düşük oksijenizasyon
2:
böbrek->kc fonk. bozukluğu
oligüri-sarılık-hipoalbuminemi-anerji
3: tedaviye yanıt vermez biventriküler kalp yetmezliği pulmoner ödem atelektazi bronkopnömoni asistoli
septik şok klinik
- ateş
- hipotansiyon
- taşikardi
- laktik asidoz
septik şok ile hipovolemik şok farkı
hipovolemikte damar içinde dolaşan sıvı azalmışken septikte sıvı miktarında değişim yoktur. buna rağmen sepsikte de dolaşım problemi olma sebebi ise NO salınımı ile gerçekleşen vazodilatasyonla kanın periferde göllenmesi ve sağ kalbe gönderilememesidir. sol kalbin pompa özelliği kaybolmuştur.
septik şok tedavi
1-infeksiyon kaynak kontrolü
2-sıvı tedavisi
3-pulmoner destek
4-sempatomimetik: dopamin-> kalp pompa fonksiyonu sağlansın diye
kardiyojenik şok nedir
yeterli intravasküler hacime rağmen kardiyak patolojiden dolayı normal kalp debisinin sağlanamamasıdır
kardiyojenik şok tedavi
1- dobutamin: koroner akımı arttırır
2- nitroprüssid: afterloadı azaltır
3- beta blokör
nörojenik şok nedir
semptomatik denervasyon-> arter-venlerde dilatasyon-> azalmış vasküler rezistans-> vasküler göllenme-> rölatif hipovolemi
kardiyojenik şok etiyoloji
mi kah kardiyomiyopati endokardit kapak yetmezliği
nörojenik şok etiyoloji
spinal anestezi aşırı heyecan-korku aşırı sıcak çocuklarda gastrik dilatasyon sss hasar-tümörleri
nörojenik şok klinik
santral venöz basınç düşük bradikardi cilt sıcak flushing hipotansiyon (taşikardisiz)
kardiyojenik şok klinik
santral venöz basınç yüksek
pulmoner arter basıncı yüksek
taşikardi
hipotansiyon
nörojeniik şok tedavi
1-sıvı tedavisi
2-vazokonstriktör
anaflaktik şok nedir
duyarlı kişide yabancı antijenle karşılaşma sonucu oluşan hızlı ve ölümcül şok
anaflaktik şok klinik
flushing kaşıntı hipotansiyon taşikardi bulantı-kusma bronkospazm
anaflaktik şok tedavi
1-sıvı replasmanı
2-kortikosteroid
3-adrenalin
ekstrakardiyak obstrüktif şok nedir
kalp dışı nedenlerle ileriye doğru kan akımının azaldığı durumlar. kalbe gelen kan akımı azalır, kalbin doluşu diyastolde sınırlanır
ekstrakardiyak obstrüktif şok etiyoloji
damar basısı: mediastinal kitle
intratorasik basınç artışı: tansiyon pnömotoraks
intrensek akışın engellenmesi: pe
bakteriyemi nedir
kana bakteri geçişidir. ateş ve titreme olur.
sepsis nedir, kriterleri nelerdir
SEPSİS:
sırs+pozitif kültür
enfeksiyona karşı oluşan disregüle konak yanıtı sebebi ile görülen hayatı tehtit edici organ disfonksiyonu
SOFA KRİTERLERİ paO2 bilirubin hipotansiyon glasgow koma skoru kreatinin
qSOFA: 2 , 2+ ise pozitfif
tansiyon<100 mmhg
glaskow koma skoru<15
solunum sayısı>22
hipokalemi nedir, etiyoloji
<3,5 mmol/L
azalmış alım
artmış hücre içi translokasyon
idrarla atım artışı: tiazid diüretik
gisle atım: kusma
hipokalemi bulguları
kas güçsüzlüğü
st depresyonu
t düzleşmesi
hipokalemi tedavi
1-idrar çıkışı takibi 2-etiyolojiye yönelik tedavi 3-potasyum preperat: KCl 4-potasyum tutucu diüretik 5-hipomagnezemi eşlik ediyorsa Mg replasmanı
hiperkalemi nedir, etiyoloji
> 5,5 mmol/L
artmış hücre dışı translokasyon: rabdomiyoliz
idrarla atım azalışı: by-hipoaldosteronizm-k tutucu diüretik
artmış alım
hiperkalemi bulguları
kardiyak aritmi arrest çarpıntı irritabilite t sivrileşmesi pr uzaması p kaybolması
hiperkalemi tedavi
1- insülin glukoz 2- sodyum karbonat 3- diüretik 4- hemodiyaliz 5- potasyum bağlayıcı reçine
hiponatremi nedir, etiyoloji
<135 meq/L
uygunsuz adh sendromu su zehirlenmesi diüretik hiperglisemi azalan alım kusma-diyare
hiponatremi klinik
isteksizlik halsizlik bulantı kusma ----- baş ağrısı laterji zayıflamış refleks oligürik by ----- konvülsiyon koma solunum arresti serebral hasar
hiponatremi tedavi
1-korunma
2-idrar konsantre ise: izotonik NaCl replasmanı
3-idrar dilüe ise: sıvı kısıtlaması
osmotik demiyelinizasyon nedir
- hiponatreminin agresif tedavisinde görülür
- mortaldir. değilse de serebral hasar kalır
- tedavi: plazmaferez
hipernatremi nedir, etiyoloji
> 145 meq/L
mineralokortikoid fazlalığı
diyapedis insipidus
su kaybı
hipernatremi klinik
huzursuzluk laterji baş ağrısı stupor-koma taşikardi ht ateş hipertonisite
hipernatremi tedavi
1-sıvı replasmanı
2-
hipokalsemi nedir, etiyoloji
total serum ca<8,5 mg/dl
hipoalbuminemi hipoparatiroidizm aç kemik sendromu hiperfosfatemi malignite
hipokalsemi klinik
parestezi kas krampları spazm tetani hiperrefleksi chvostek-trousseau uzamış qt ters dönmüş t kas blokları vf
asit baz tamponlama sistemleri nelerdir
1-kimyasal tampon sistemi: saniyeler içinde
2-solunum: dkler içinde
3-boşaltım: 6-8 saat
metabolik asidoz etiyoloji
ishal amonyum klorür kullanımı hızlı salin uygulaması ketoasidoz kronik by zehirlenmeler rabdomiyoliz hiperkalemi
metabolik asidoz klinik
miyokard depresyonu aritmi periferik vazodilatasyon hipotansiyon ac ödemi bradikardi kusmaul solunumu hiperkalemi
metabolik alkaloz etiyoloji
kusma
diüretik
nazogastrik aspirasyon
metabolik alkaloz klinik
artmış sss duyarlılığı taşikardi periferik vazokonstriksiyon hipertansiyon yavaş derin solunum tetani
antiseptikler
povidon iyodür: maks klorheksidin sabun h2o2 benzalkonyum klorür gluteraldehit
yara iyileşmesinde hastaya ait faktörler
sistemik hastalık ileri yaş sigara beslenme bozukluğu dehidratasyon anemi kemoterapi steroid ilaç
yara iyileşmesinde yaraya ait faktörler
enfeksiyon doku nekrozu yetersiz kan akımı denervasyon yabancı cisim reaksiyonu protez varlığı mekanik stres baskıya maruz kalma
parasentez nedir
iğne ile karın duvarından girilerek periton boşluğundan sıvı alınmasıdır.
cerrahi endikasyon varsa pozitif denir
