kolon Flashcards
neoplastik kolon polip tipleri
1-adenomatöz
- tübüler
- villöz
- tübülovillöz
2-karsinoid
3-bağ doku polipleri
fibroma
leimyoma
lipoma
non neoplastik kolon polip tipleri
1-hemartomöz
- juvenil polip
- peutz jeghers
- cronkhite canada
2-inflamatuar (psödopolip)
3-metaplastik (hiperplastik)
adenomatöz polip tipleri
1-tübüler: %0-25 villöz. max görülen tip.
2-villöz: %75-100 villöz. en malign çünkü yüzey alanı artıyor
3- tübülovillöz: %25-75 villöz.
kanser doku hangi katmanı geçerse metaztazik hale geliyor ve evre0’dan evre1 konumuna çıkıyor
muscularis mukoza
şekillerine göre polip tipleri nelerdir
1-sesil: daha malign, lenf ve kan damarlarıyla karşılaşma ihtimali daha fazla olduğu için
2-saplı
Ç: polipektomi sonrası patoloğa neler sorulur? radyoloğa neler sorulur?
PATOLOG
1- diferansiyasyon miktarı
2- cerrahi sınırlarda tümör hücresi var mı
3- invazyon derinliği nasıl: submukozayı geçmiş mi
4- eğer muskularis mukozayı geçtiyse, kan ve lenf damarlarına ulaşmış mı
RADYOLOG
1- komşu dokulara invazyon var mı
2- lenf nodu metaztazı var mı
3- peritoneal karsinomatozis var mı
çapına göre polip sıralaması
5 mm-: dimünitif
5-10 mm: orta
10 mm+: büyük
flat adenom nedir
mukozadan 2 mm kabarık, görülmeyebilen, en tehlikeli polip tipidir
Ç: kronik anal fissürde triad nedir
,fissürün kendini iyileştirme çabası oluşan yapılardır
1- hipertrofik anal papilla
2- sentinel pili: nöbetçi meme
3- derin fissür tabanı
dimünitif polip tedavisi çeşitleri
1- kement-forseps ile enerji kullanmadan
2- argon plazma koagülatör ile ablasyon tedavisi
3- forseps+sıcak enerji ile
+
SESİL: submukozal enjeksiyon (adrenalin) ile şişirip snare vasıtasıyla çıkarılır
SAPLI: kement ile boynunu tutarak elektrik enerjisi ile
kolorektal kanserin yayılım yolları nelerdir
1- lenfatik 2- hematojen 3- komşuluk 4- peritoneal implantasyon 5- intraluminal
Ç: kolorektum kanserlerinin lenfatik yayılımı nasıldır
transvers kolunun;
- proksimal 2/3ü: superior mezenterik arter trasesindeki lenf nodlarına,
- distal 1/3ü: inferior mezenterik arter trasesindeki lenf nodlarına
- > paraaortik ld->sisterna chyli->ductus thorasicus->virchow nodülü->subclavian ven->sistemik dolaşım
rektumun;
- proksimali kolonla aynı
- orta: iliac lenf nodu
- distal: inguinal lenf noduna
EVRE O ne demektir
muskularis mukozayı aşmamış tümör
EVRE 1 ne demektir
bağırsak duvarı içerisinde olup serozaya ulaşmamış olan tümör
EVRE 2 ne demektir
serozayı aşmış
lenf-organ tutulumu olmayan
organ invazyonu olabilen, tümör
EVRE 3 ne demektir
lenf nodu tutulumu olan tümör
EVRE 4 ne demektir
uzak organ metaztazı olan tümör
vücutta en fazla polip oluşumu görülen yer neresidir
gis-> kolorektum->inen sol kolon->REKTOSİGMOİD BÖLGE
adenom nedir
glandüler yapıda ya da glandüler kökenli benign neoplazi
mekanik bağırsak obstrüksiyonu tipleri nelerdir
1- intraluminal
2- intramural
3- ekstramural
fonksiyonel bağırsak obstrüksiyonu tipleri nelerdir
1- adinamik inhibasyon ileusu
2- spastik bağırsak
3- vasküler oklüzyon
Ç: intraluminal bağ tıkanıklığı nedenleri
- mekonyum
- intussupessiyon
- safra taşı ileusu
- baryum taşlaşması
- yabancı cisim
- parazit
ileus klinik
1- kolik ağrı 2- kusma 3- gaz ve gaita çıkaramama 4- distansiyon \+ hipovolemik bulgular akut karın bulguları rektal muayenede kitle fıtık karında asimetri: kolon kaynaklı distansiyon
akut karın cerrahi patolojiler
akut apendisit: MAX kolesistit nekrotizan pankreatit peptik ülser perforasyonu mekanik bağ obstruksiyonu mezenter arter-ven tıkanıklığı meckel divertikülü ektopik gebelik rüptürü over kist rüptürü boerhaave sendromu
akut karın medikal patolojiler
akut gastrit ülser atağı akut hepatit biliyer kolik renal kolik gastroenterit: MAX dismenore diyabetik ketoasidoz orak hücreli anemi krizi fmf sle budd chiari kurşun zehirlenmesi
akut karın karın dışı patolojiler
kaburga kırığı
plörezi
mi
ac infarktüsü
polip gis’te nerede olur
mide
duodenum
kolon
polip yaşı-kanser yaşı-sekans süresi
p: 40-50 yaş
k: 60 yaş
10 yıllık sekans
kalın bağırsak kanserinin ince bağırsak kanserinden daha fazla görülme nedenleri
ince bağırsakta; *epitel kendini 24 saatte yeniler *transit süresi kısadır *peyer plakları vardır *bakteri yoktur *enzimler vardır sonucu karsinojenlerle karşılaşma AZDIR
flat adenom nedir
mukozadan 2 mm kabarık görülmeyebilen EN TEHLİKELİ adenom
Ç: kolon tarama programı kimlere yöneliktir - klasik olarak ne yapılır
2 YILDA BİR GGK
10 YILDA BİR KOLONOSKOPİ
- 50 yaş üstü sağlıklı bireyler
- kolon ca-kolon polip öyküsü olanlar
- 10 yıl+ ük-crohn olanlarda
amsterdam kriterleri
Lynch sendromları: HNPCC için
- 1 tanesi birinci dereceden yakını olmak üzere 3 veya 3+ yakınında kolorektal ca/HNPCC ilişkili ca( yumurtalık,endometrium,rahim,böbrek,mide) saptanması
- aile soygeçmişinde en az iki nesilde kolorektal ca olması: OD olduğu için
- aile soygeçmişindeki kolorektal ca’dan birinin 5o yaşın altında görülmesi
şiddetli displazik karsinoma in situ hasta kolonoskopi süresi
6 ay
benign lezyonlu: tübüler adenomlu hastada kolonoskopi süresi
3 yıl
5’ten fazla benign lezyonlu: tübüler adenomlu hastada kolonoskopi süresi
1 yıl
sağ/çıkan kolon ca tedavi
LENF NODU: superior mezenterik arter trasesi
SAĞ HEMİKOLEKTOMİ:
- sağ kolan kanserleri kalın bağırsağın ince bağırsak ile birleştiği bölgededirler. sağ kalın bağırsağın transvers kolonun 2/3lük kısmından ince bağırsağın 10-15 cmlik kısmına kadar alınması işlemidir
- a. colica dextra/a. ileocolica/a. colica media bağlanır
İLİOTRANSVERSOSTOMİ: rezeksiyon tamamlanınca ince bağırsak transvers kolona anastomoz edilir.
sağ kolon+sol kolon+splenik fleksura kanseri tedavi
SUBTOTAL KOLEKTOMİ: kalın bağırsakta birden fazla tümör olduğunda hem sağ hem sol tarafının çıkarılması gerekebilir. sigmoid ya da inen kolon bırakılmak sureti ile kolon alınır (sağın tamamı-solun bir kısmı)
*a. ileocolica, a. colica dextra, a.colica media, a. colica sinistra bağlanır
transvers kolon kanseri tedavi
LENF NODU: middle kolik arter trasessi
SEGMENTER REZEKSİYON/ GENİŞLETİLMİŞ SAĞ KOLEKTOMİ + İNEN-ÇIKAN KOLON ANASTOMOZU
a. colica media
a. colica sinistra
inen kolon ca tedavi
LENF NODU: inferior mezenterik arter trasesi
SOL KOLON HEMİKOLEKTOMİ: tümörlü kısım alınıp transvers uç diğer uca anastomoz edilir
sigmoid kolon ca tedavi
LENF NODU: inferior mezenterik arter trasesi
ANTERİOR REZEKSİYON: sol kolon + proksimal rektum çıkarılır rektumun orta ve distali kalıyor kolonun iki ucu anastamoz edilir dışkılamada sorun oluşmaz (KOLOSTOMİ GEREKMEZ)
üst - orta rektum ca tedavi
LENF NODU: inferior mezenterik arter trasesi
AŞAĞI(LOW) ANTERİOR REZEKSİYON:
- tümörlü bağırsak kısmı + rektumun büyük kısmı çıkarılır
- kalan rektum ile sigmoid kolon ucu anastomoz edilir
- anastamoz peritoneal refleksiyonun altındadır
GEÇİCİ KOLOSTOMİ/İLEOSTOMİ:
*anastamoz düzeyi peritoneal refleksiyonun altında kaldığı için dışkı buraya değmemelidir. dolayısıyla kolon karın boşluğuna bağlanır.
distal rektum ca tedavi
MEZENTERİK LD+HİPOGASTRİK LD
ABDOMİNOPERİNEAL REZEKSİYON(MİLES):
*sigmoid kolonun bir kısmı + makat bölgesi: rektum-perine-sfinkter çıkarılır.
KALICI KOLOSTOMİ
*hastanın makatı alındığı için kalıcıdır
hartman ameliyatı nedir
sol kalın bağırsak ameliyatlarında -sigmoid kolon tümörü rüptürü -divertükül perforasyonu -peritonit -hastanın genel durumu kötü -anesteziyi uzatmak istemiyorsak durumlarında geriye kalan bağırsak GEÇİCİ olarak UÇ KOLOSTOMİ ile karın duvarına bağlanır ve rektum kendi üzerine kapatılır.
HASTANIN GENEL DURUMU İYİLEŞİNCE İSE; ikinci bir ameliyat ile bağırsağın anastomozu yapılır ve bu sayede hasta normal dışkılama yapabilir
fap-ülseratif kolit tedavi
TOTAL KOLEKTOMİ + REKTUM REZEKSİYONU/
TOTAL PROKTOKOLEKTOMİ: sfinkterler kalır ve ince bağırsak anüse bağlanır
hemoroidler anatomik olarak nasıl oluşurlar
internal sfinkter ile dış tabaka arasında longitudinal ligamen adı verilen, belli yerlerde incelip belli yerlerde kalınlaşan bir tabaka vardır. bu kalınlaşma ve incelme sonucunda hemoroidler oluşur.
paradoks puborektal kontraksiyon hastalığı nedir
normalde dışkı kolonun üst kısmından ampulla kısmına geldiğinde duvara yapılan bası neticesinde internal sfinkter kendisini GEVŞETİR. bazı insanlarda edinsel olarak bu refleks bozulduğunda, hasta ıkındığında internal sfinkter gevşeyeceğine KASILIYOR.
hemoroid fizyolojisi
3 komponenti vardır. bu 3 komponent neticesinde lümene doğru kabarma olur-> lümen daralır->mukozal yaralanma ve sekresyonlar olur-> disepitelizasyon gerçekleşir
1-MEKANİK ETKİLER: dentat çizginin distalinde bulunan Treitz ve Parks ligamentlerinin ıkınmalar sonucu yırtılması
2- ARTERİOL KAN AKIM REGÜLASYONUNDA BOZUKLUK
3- VEN DUVARINDAKİ VARİKÖZ GENİŞLEME: hasta tuvalete oturduğunda hemoroid memelerine yukarıdan kan gelmeye başlar. fazla ıkınma venöz geri dönüşte bozulmaya yol açar ve venler içinde kan göllenmeye başlar. göllenen kan içten dışa basınç oluşturunca da variköz değişiklikler oluşur
Ç: hemoroid tedavi yöntemleri ve mekanizmaları
EN ÖNEMLİSİ** hayat tarzı değişimi.
bol lifli beslenme
prebiyotikli beslenme
tuvalette fazla süre oturmamak
1- HEMOROİDAL ARTER LİGASYONU: superior hemoroidal arter ligasyonu yapılarak arteriol kan akım regülasyonundaki bozukluk önlenir
3-VENOTOMİK İLAÇLAR: venokontriksiyon yapar
flavonoid
kalsiyum dobesilat
4-SKLEROTERAPİ
5- HEMOROİDEKTOMİ: eksternal olanlar ASLA bantlanmaz. çok ağrılı olur.
6-FOTOKOAGÜLASYON
hemoroid grade 1
3lü komponentten dolayı disepitelizasyona uğramış bölge
hemoroid grade 2
treitz düşük dozda kopar.
ıkınma esnasında çıkıp ıkınma bitince geri içe giren memeler açığa çıkar
hemoroid grade 3
treitz yüksek dozda kopar.
ıkınma esnasında sarkan meme ıkınma bitince kendiliğinden içeri giremez, hasta kendisi memeleri sfinkter içine iter
hemoroid grade 4
treitz’e ek parks da kopar
hasta kendisi bile memeleri sfinkter içine itemez olmuştur
hemoroid etiyoloji
ıkınma kabızlık tuvalette uzun süre geçirme alışkanlığı anatomik defektler dar giyinmek
anal fissür mekanizması
internal sfinkter basıncı>kan basıncı olursa anüsün iç yüzünde çentik oluşur ve bu çentik derin yaraya dönüşüp kronikleşir
Ç: anal fissür tedavi
1- hayat tarzı değişimleri
2-sıcak su uygulanması: gevşeme için->bu sayede bölgenin kanlanması artar ve iyileşme hızlanır
3-topikal: kortizonlu merhem-lidokain
4-azotoksit içeren kremler
5-botulinium toksini
6-sfinkterotomi: AS ama inkontinans komplikasyonu olduğu için ilk uygulanmaz.
anal fissürde lokalizasyon hastalıkları
posteriorda: anal fissür
anteriorda: kadında doğum
lateralde: crohn-ük
anorektal abse oluşum mekanizması
- anüs çevresi kıl köklerinden
- kriptoglandüler yapıların boşaltıcı kanallarının tıkanması ile oluşabilirler
anorektal abse çeşitleri
1-perianal: maks
2-intersfinkterik
3-iskiorektal
4-suprasfinkterik
anorektal absenin bir tarafı-iki tarafı delinirse ne oluşur
1 tarafı: sinüs
2 tarafı: fistül
anorektal abse klinik
abse bölgesinde;
- ağrı
- kızarıklık
- şişlik
abse kısmında bakteriler üreyince;
- ateş
- halsizlik tabloya eklenir
anorektal abse tedavi
*DRENASYON + ab
anorekal fistül tedavi
1-fistülotomi
2-PRP