Thema 2: 1.9 classificatie Flashcards
Wat is het verschil tussen een symptoom en een syndroom?
Symptoom: Afzonderlijke verschijnselen (vb slaapproblemen, verminderde eetlust, lusteloosheid)
Syndroom (stoornis): groep symptomen die vaak gezamelijk voorkomen (bv depressieve stoornis)
Wat is nosologische (ziekte-)eenheid?
Overeenkomsten/onderscheid in
etiologie
verloop
prognose
behandeling
Wat is diagnostiek?
- Proces dat zich afspeelt tussen hulpverlener en client, met als doel het stellen van een diagnose en/of doen van evaluerende uitspraak over een persoon
(2. Psychische klachten en persoonlijkheidsfactoren in kaart brengen om behandeling/begeleiding af te stemmen op behoefte individuele client)
Wat is classificatie?
- Stellen van diagnose of de uiteindelijke indeling van de problematiek in een klasse of op een dimensie. Uitkomst diagnostisch proces.
- Gevolgen voor het welzijn van mensen die om hulp vragen
Welke 4 soorten classificatie ken je?
1a. Categoriële classificatie
1b. Dimensionele classificatie
2. Monothetische en polythetische classificatie
3a. Symptomen en pathogene mechanismen
4. Hiërarchische en nevenschikkende classificatie
Wat zijn 4 kenmerken van categoriële classificatie?
- Afzonderlijke categorieën, duidelijk grenzen
- Beoordeeld of een persoon wel of niet lijdt aan een specifieke stoornis
- Differentiaaldiagnose: nagaan of bij indeling van iemand in een bepaalde klasse het lidmaatschap van een andere klasse daarmee onwaarschijnlijk is geworden
- Prototype: meest kenmerkende voorbeeld van een categorie
Wat zijn 3 kenmerken van dimensionale classificatie?
- Glijdende schaal (dimensie); mate waarin iemand een klacht vertoont bepaalt de plaats in het classificatiesysteem
- Voordeel: ernst stoornis beter aan te geven dan bij categorieëel
- Cut-of-point
Wat is monothetische classificatie?
Leden van klasse hebben EEN OF MEERDERE specifieke kenmerken met elkaar gemeen, die voorwaarde zijn voor klassenlidmaatschap
Wat is polythetische classificatie?
- Leden van een klasse hebben een GROOT AANTAL kenmerken gemeen, maar hoeven niet noodzakelijk een specifiek kenmerk te delen
- Voordeel: sluit beter aan bij realiteit
- Nadeel: soms moeilijk overeenstemming te bereiken over wat nu precies onder een bepaalde klasse of stoornis wordt verstaan
Wat zijn 3 kenmerken van classificatie via symptomen en pathogene mechanismen?
- Beschrijvende classificatie: symptomen waarneembaar aan de buitenkant of die de cliënt rapporteert
- Structurele diagnostiek: indeling obv ziekmakende (pathogene) mechanismen; symptoom kan resultaat zijn van meerdere onderliggende biologische, psychologische of interpersoonlijke processen
- Indeling naar symptomen behoeft minder theoretische fundering dan indeling obv onderliggende processen
Welke 4 kenmerken heeft hiërarchische en nevenschikkende classificatie?
- Hiërarchische: systeem waarin sommige klassen belangrijker zijn dan anderen
- Nevenschikkende: systeem waarin alle klassen dezelfde rang hebben
- In DSM-I en DSM-II (hiërarchisch) hadden organische stoornissen hoogste rang, gevolgd door psychotische, neurotische en persoonlijkheidsstoornissen (bv wanneer een cliënt met schizofrenie ook grote hoeveelheden alcohol nuttigde werd laatste probleem niet gediagnostiseerd; er was immers al een diagnose van een hogere rang gesteld)
- Nu: trend naar nevenschikkende classificatie ondervangt dat probleem
Noem 4 redenen waarom classificatie in context belangrijk is
- Opvattingen en oordelen over (ab)normaal gedrag zijn afhankelijk van WETENSCHAPPELIJKE en CULTURELE FACTOREN
- Prominente rol DSM –> westerse stempel op classificatie en GGZ
- Ideeën over (ab)normaliteit kunnen veranderen (bv homoseksualiteit)
- Duidelijke scheidslijn (ab)normaal onmogelijk –> classificatie ingewikkeld (subjectieve en contextuele factoren van invloed)
Wat is interbeoordelaarsbetrouwbaarheid?
Mate van overeenkomst tussen verschillende beoordelaars.
Classificatiesysteem is betrouwbaar als verschillende beoordelaars op basis van dat systeem tot een overeenkomstig oordeel komen over verschillende cliënten en/of als een herhaalde classificatie door dezelfde beoordelaars hetzelfde resultaat oplevert (afgezien van een acceptabele foutenmarge).
Vergroten dmv NAUWKEURIGe omschrijving + STANDAARDPROCEDURES verzamelen informatie
Welke soorten validiteit zijn belangrijk bij classificatie?
- Convergente
- Divergente
- Predictieve
Welke 5 kenmerken zijn belangrijk over de (geschiedenis van) de DSM?
- 1950, APA. Doel: classificatie creeëren in klinische praktijk bruikbaar, betrouwbaarheid diagnose vergroten
- Hiërarchisch (I en II) –> nevenschikkend (>III-R).
- DSM-V is categorieel polyethisch systeem
- Elke stoornis eigen cijfercode (voor admin)
- Verschillende diagnoses: hoofddiagnose aanduiden. Andere problemen: secundaire diagnose.