Terapia grupowa Flashcards
Rodzaje grupowych form pomocy psychologicznej
Grupy terapeutyczne
Grupy samopomocowe/wsparcia
- Grupy tematyczne (np. AA, Al.-Anon, DDA)
- Zazwyczaj otwarte
- Mitingi otwarte/zamknięte
Inne formy grupowej pomocy:
- Warsztaty psychoedukacyjne
- Grupy rozwojowe
- Rozwojowe grupy terapeutyczne
Terapia grupowa – podstawy
- Początki w latach 40. XX wieku
- Relacje między uczestnikami i terapeutami → kluczowy czynnik
- Duża różnorodność grup (różne nurty,schorzenia, formy organizacji)
Rodzaje grup:
* Otwarte/zamknięte
* Wyjazdowe
* Stacjonarne/Ambulatoryjne
Formy terapii grupowej ze względu na czas
- Krótkoterminowa
- Średnioterminowa
- Długoterminowa
organizacja terapii grupowej
- 8-12 uczestników (optymalnie)
- Sesje: 90-180 min
- Częstotliwość: 1-3 razy w tygodniu
- W szpitalu: 12 tygodni codziennej terapii
- Optymalnie 2 terapeutów
Dynamika grupowa, normy, kwalifikacja
- dynamika/proces grupowy – wszystkie interakcje zachodzące między uczestnikami grupy oraz terapeutami; całokształt procesów podczas terapii; relacje, emocje, zachowania, doświadczenia, które są między sobą wymieniane
- Normy grupowe– zbiór zasad, które obowiązują w grupie; mogą być wprowadzane na samym początku lub formułowane w trakcie trwania grupy; odgrywają niezwykle ważną rolę w dynamice grupy
- Kwalifikacja do grupy terapeutycznej – proces oceny, czy dana osoba nadaje się do udziału w terapii grupowej. Jest to kluczowy etap, który pomaga dobrać odpowiednią grupę do potrzeb pacjenta i zwiększa skuteczność terapii.
Dla kogo jest terapia grupowa?
- Zaburzenia osobowości, zachowania
- Zaburzenia lękowe, depresyjne, odżywiania
- Osoby z uzależnieniami (współuzależnieni, DDA, DDD)
- Osoby z trudnościami społecznymi
- Osoby doświadczające pustki i braku sensu życia
Ogólny model terapii grupowej -kluczowe założenia
- Najważniejsze są relacje między uczestnikami oraz relacja z terapeutą
- Relacje kształtują się na tle procesu grupowego
- Problemy psychologiczne wynikają z relacji z ludźmi i w tych relacjach się przejawiają
- Trudności jednostki ujawniają się również w grupie terapeutycznej
- Grupa umożliwia zmianę zachowań, postaw i przekonań w bezpiecznych warunkach
- Zasada „tu i teraz” – skupienie na bieżących interakcjach i emocjach
Rola psychoterapeuty w terapii grupowej
- Tworzenie bezpiecznych i stabilnych warunków dla grupy
- Uważność na indywidualne problemy uczestników
- Czuwanie nad procesem grupowym
Balansowanie uwagi między jednostką a całą grupą - Bycie „punktem odniesienia” – terapeuta może być postrzegany jako autorytet, rodzic, oceniający
Fazy rozwoju grupy terapeutycznej
-
Faza orientacji, zależności, zagrożenia
* Pierwsza sesja – terapeuta przewodnikiem
* Kolejne spotkania – terapeuta stopniowo się wycofuje
* Narastanie napięcia -
Faza konfliktu, buntu
* Poszukiwanie swojego miejsca w grupie
* Role w grupie: lider, gwiazda, cierpiętnik, błazen, kozioł ofiarny itp.
* Konfrontacja wyobrażeń o terapeucie z rzeczywistością -
Faza integracji, spójności, współpracy
* Grupa działa harmonijnie, ale może „utknąć” w zbyt pozytywnej atmosferze
* Wymaga interwencji terapeuty, by przejść dalej -
Faza celowej i świadomej aktywności
* Spontaniczność, otwartość na feedback, refleksja
* Członkowie grupy aktywnie pracują nad swoimi trudnościami
Sytuacje trudne w terapii grupowej+rola terapeuty
- Tworzenie się podgrup: wynika z trudności w wyrażaniu złości wobec terapeuty/lęku przed zmianą
- Konflikty w grupie: wrogość wobec uczestników/terapeuty
- „Trudni” pacjenci: monopolista, milczący, odrzucający pomoc gderacz - utrudniają przebieg sesji hamując zmiany
- Antygrupowe normy: Skrajne podejście do terapeuty: idealizacja lub całkowite negowanie jego roli
Rola terapeuty – wykorzystanie trudnych sytuacji jako czynnika dynamizującego proces grupowy
Czynniki terapeutyczne/leczące w terapii grupowej
możliwe korzyści z terapii grupowej ->
▫ Nadzieja
▫ Uniwersalność
▫ Udzielanie informacji
▫ Altruizm
▫ Korektywna rekapitulacja pierwotnej grupy rodzinnej
▫ Rozwój umiejętności społecznych
▫ Naśladowanie
▫ Uczenie się interpersonalne
▫ Spójność grupy
▫ Katharsis
▫ Czynniki egzystencjalne
