Teas, Fuinneamh agus Aistriú Fuinneamh

Question 1

Déan cur síos ar tuargimh a léirítear go bhforbraítear solaid nuair a cuirtear teas agus laghdaíonn sé nuair fuairítear?

Answer 1

Tuargnamh: dóire bunsen, tlú, gaireas fáinne agus liathróid.
1. Téitear an liathróid an liathróid miotail le an dóire
2. Cuir an liathróid trí an fáinne
3. Cuir an liathróid in uisce
4. Cuir liathróid arís chun féach an téann sé tríd.
Torthaí: Ní téann sé tríd le teas, téann sé tríd gan teas

Question 2

Cuir síos ar tuargnimh go bhforaíonn/crapann gáis nuair a cuirtear teas leis/fhuairítear?

Answer 2

Trealamh: Fleascán cruinnthónach, stopállan le féadan gloine, báisin uisce, foinse teas.
1. Socrú an trealamh
2. Téitear an fleascán leis an foinse teasa
3. Téann an gás, téann sé sa uisce agus féachtar é

Question 3

Cur síos ar an tuargnamh chun fheicint go bhfobraíonn and crapann leacht nuair a cuirtear teas leis/fuaraítear é?

Answer 3

Gaireas: Fleascán cruinnthónach, stopállan le feadán gloine ann, dóire Bunsen
1. Marc an léibhéail uisce san fheadán le uisce daite
2. Marc an léibhéail uisce san fheadán tar éis teas a chur leis.

Question 4

Na 3 cineáil gluaiseacht fuinnimh teasa?

Answer 4

1. Seoladh
2. Comhiompar
3. Radaíocht

Question 5

Cad é seoladh?

Answer 5

Gluaiseacht fuinneamh teasa trí substaint gan aon ghluaiseacht á dhéanamh ag an tsubstaint

Question 6

Cur síos ar tuargnimh chun ráta seoladh i miotail a fhiosrú?

Answer 6

Gaireas = uisce te, Vaseline, gairead seolta i miotail
1. Cur thumb-tac le vaseline ar rod de miotail, agus cur uisce te sa baisin uisce
2. Féachtar cén thumb-tac a titeann 1st.

Question 7

Cad é inslitheoir?

Answer 7

Rud nach ligeann teas tríd

Question 8

Cad is seoltóirí?

Answer 8

Rud a ligeann teas tríd

Question 9

2 sampla de inslitheoir + seoltóir?

Answer 9

Inslitheoirí: Aer, Plaisteach
Seoltóir: Copair, Iarann

Question 10

Cad is brí le comhiompar?

Answer 10

Gluaiseacht funnimh teasa trí leachtanna agus gásanna de bharr na substáinte féin a bheith ag gluaiseacht

Question 11

Cur síos ar tuargnimh chun sruthanna comhiompar a léiriú?

Answer 11

Gaireas: Fleascán cruinnthónach, dóire Bunsen, sop óil
1. Cuir criostail i mbun fleascán agus téitear an uisce le dóire bunsen
2. Féachtar go ardaíonn an t-uisce ag bun an fleascán

Question 12

Cad is brí le radaíocht?

Answer 12

Aistriú funnimh teasa trí thonnta radaíochta ar féidir leo a thaistil trí fholús

Question 13

Déan cur síos ar tuargnamh trí radaíocht a fhiosrú?

Answer 13

Gaireas: Canna dubh+bán, dhá teirmimeadair, uisce te
1. Cuir uisce te sna dhá cannaí (teocht+toirt céanna).
2. Déan nóta ar na cannaí gach 5 nóiméad ar fheadh 30 nóim
Féachtar go titeann teocht an channa dubh níos tapúla

Question 14

Cad is brí le teas folaigh?

Answer 14

An fuinneamh atá ag teastáil chun staid substainte a athrú gan a theocht a athrú

Question 15

2 difríocht idir teas agus teocht?

Answer 15

1. Tá teas fuinnimh, tá teocht ce chomh te nó fuar atá rud
2. Teas = J (Joules)
   Teocht = C (Celsius)