An Chóras Díleá

Question 1

Na orgáin san chóras díleá?

Answer 1

Béal, Oesophagus, boilg, stéig bheag, stéig mhór, rectum, anas, ae, gallbladder, briseán (pancreas), aguisín (appendix)

Question 2

Cad a dhéanann an béal sa chóras díleá?

Answer 2

Díleá ceimeacach (amylase) agus díleá fisiciúil (fiacla)

Question 3

Cad a dhéanann an oesophagus sa chóras díleá?

Answer 3

Iompraíonn sé bia go boilg le tonnta crapthaí matánacha

Question 4

Cad a dhéanann an boilg sa chóras díleá?

Answer 4

Déantar bia a churned agus a mheascadh le súnna. Cuidíonn aigéad hidreaclórach le bia a bhriseadh síos

Question 5

Cad a dhéanann an stéig beag sa chóras díleá?

Answer 5

Déantar cothaithigh a shú isteach i sruth na fola, cuirtear díleá i gcrích

Question 6

Cad a dhéanann an stéig mhór sa chóras díleá?

Answer 6

Ionsúnn sé uisce agus stórálann sé dramhaíl agus baictéir

Question 7

Cad a dhéanann an rectum + anas sa chórás díleá?

Answer 7

Rectum: Siopaí faecas sa chorp
Anas: Téann an faecas amach anseo

Question 8

Cad a dhéanann an ae + lamhnán gallda (gallbladder) + briseán (pancreas) sa chóras díleá?

Answer 8

Ae = Táirgeann bile, próisealann bia
Lamhnán gallda = Stórálann bile
Briséan = Níl feidhm

Question 9

Cad a bhfuil an chóras díleá?

Answer 9

Grúpa orgán a oibríonn le chéile chun bia a thiontú ina fhuinneamh don chorp

Question 10

Na céimeanna an díleá (5 ceann)?

Answer 10

1. Ionghabháil (ingestion)
2. Díleá
3. Ionsú (absorption)
4. Comhshamhlú (assimilation)
5. Egestion

Question 11

Cad é an prósis i ionghabáil agus díleá?

Answer 11

Ionghabáil = Ag tabhairt bia / sreabháin isteach sa chorp.
Díleá = Bia a bhriseadh síos i móilíní beaga is féidir leis an gcorp a úsáid.

Question 12

Cad é an prósis i ionsú?

Answer 12

Tá bia díleáite ag dul isteach i sruth na fola trí villi agus iompraítear é go cealla ina n-úsáidtear é

Question 13

Cad é an prósis i comhshamhlú + egestion?

Answer 13

Comhshamhlú = Móilíní bia a úsáid.
Egestion = Cuirtear bia neamhdhearbhaithe ar aghaidh, le cabhair ó shnáithín.

Question 14

Mínigh díleá meicniúil?

Answer 14

Tá díleá fisiciúil ag briseadh an bhia go meicniúil i bpíosaí níos lú

Question 15

Mínigh díleá ceimeacach?

Answer 15

Bia a bhriseadh síos i gcothaithigh níos simplí a úsáideann na cealla

Question 16

Na 4 saghas fiacla?

Answer 16

1. Clárfiacla (incisors)
2. Cainínigh (canines)
3. Fiacla leathchúil (premolars)
4. Cúlfiacla (molars)

Question 17

Feidhm de gach saghas fiacla?

Answer 17

Clárfiacla - bia a ghearradh
Cainínigh - bia a stróiceadh
Fiacla leathchúil + cúlfiacla = brú (crushing) agus meilt

Question 18

Cad é einsímí?

Answer 18

Próitéiní a chuireann dlús le frithghníomhartha ceimiceacha sa chorp, gan an próiseas a úsáid nó a athrú

Question 19

Cad a dhéanann amylase go dtí stáirse?

Answer 19

Athraíonn sé é go dtí maltose

Question 20

Modh i gcomhair an tuargnimh chun féach an éifeacht de amylase ar stáirse?

Answer 20

1. Cuir méideanna comhionanna stáirse le dhá fheadán tástála.
2. Cuir amaláis salivary leis chun feadán A a thástáil, measc agus fág i ndabhach uisce ar feadh 10 nóim ag 37 céim Celsius .
3. Cuir iaidín le gach feadán tástála.

Question 21

Torthaí den tuargnamh chun féach ar an éifeacht ar amylase ar stáirse?

Answer 21

Tá dath dearg/buí ar ábhar an fheadáin tástála, rud a chiallaíonn go bhfuil an t-amaláis iompaithe ina shiúcra simplí. Tá feadán tástála B gorm, ag taispeáint go bhfuil stáirse fós ann

Question 22

Conas a oibríonn an tuargnamh chun féacht ar éifeacht amylase ar stáirse?

Answer 22

Briseann amylase salviary síos carbs casta (stáirse). Casann iaidín gorm / dubh i láthair stáirse.

Question 23

Cad é villi?

Answer 23

Folds beaga a chlúdaíonn balla taobh istigh na stéige bige. Tá ballaí tanaí acu agus ionsúnn siad substaintí isteach i sruth na fola