Atáirgeadh

Question 1

Cad is brí le atairgeadh?

Answer 1

An slí ina ndéantar orgánaigh nua óna thuismitheoirí

Question 2

Cad é atáirgeadh gnéasach + éigneasach?

Answer 2

G = Atairgeadh le beirt thuismitheorí
E = Atáirgeadh le thuismitheoir amháin

Question 3

Cad é gaiméit + an gaiméit bean /fir?

Answer 3

Cill ón gach thuismitheoir chun leanbh a chruthú + ubh/speirm

Question 4

Cad é toirchiú?

Answer 4

Nuair a nascann na gaiméití ó bhean/fir le chéile

Question 5

3 sampla páirt den chóras atáirgthe fir?

Answer 5

1. Uirí
2. Cadairne (scrotum)
3. Ducht speirme

Question 6

Feidhm de uirí + cadairne?

Answer 6

Uirí = Speirm/teististaróin a tháirgeadh
Cadairne = Na uiríocha a choiméad

Question 7

Feidhm den ducht speirme?

Answer 7

Ducht speirme = Iompraíonn speirm ón uirí go dtí peineas

Question 8

Cad a bhfuil i seamhan?

Answer 8

1. Speirm
2. Leacht seamhnach

Question 9

2 tréithe a rialaíonn teististaróin?

Answer 9

1. Guaillí leathana
2. Fás gruaige choirp

Question 10

Na páirteanna den chóras atáirgeadh bean?

Answer 10

1. Ubhagán
2. Feadán Fallópach
3. Útaras
4. Ceirbheacs
5. Faighin

Question 11

Feidhm den ubhagán + feadán fallópach?

Answer 11

Ubhagán = Uibh/Éastraigin a tháirgeadh
Feadán fallópach = Áit sa tharlaíonn toirchiú

Question 12

Feidhm útaras + ceirbheacs?

Answer 12

Utaras = Ait a fásann/forbaíonn leanbh
Ceirbheacs = Oscailt an-chung idir an útarais agus an fhaigin

Question 13

Feidhm an faighin?

Answer 13

Áit a chuirtear an peineas le linn comhriachtanais

Question 14

2 tréithe a rialaíonn éastargin?

Answer 14

1. Forbairt na h-orgáin bain
2. Forbairt na cíocha (breast)

Question 15

Cad é an timthriall míosta?

Answer 15

Timthriall de athruithe a tharlaíonn i gcorp bhean mar ullmhúcán de leanbh

Question 16

Fad an timthriall míosta?

Answer 16

28 lá

Question 17

Cad a tharlaíonn sna ubhagán + útarais le linn 1-5ú lae den timthriall?

Answer 17

Ubhagán = Aibíonn an ubh ann
Útarais = Míostrú-cailltear fuil agus cealla tríd an bhfaighin

Question 18

Cad a tharlaíonn sna ubhagán + útarais le linn 5-14ú lae den timthriall?

Answer 18

Ubhagán = Lean an ubh ag aibú
Útarais = Fuil agus uibh i mballa an útarais

Question 19

Cad a tharlaíonn sna ubhagán + útarais le linn 14ú lae sen timthriall?

Answer 19

Ubhagán = Scaoiltear ubh ón ubhagán
Utarais = Níos mó fuil agus fíocháin sna mballa

Question 20

Cad a tharlaíonn sna ubhagán + útarais le linn 14-28ú lae den timthriall?

Answer 20

Ubhagán = Scaoiltear hormóin
Útarais = Fanann an fuil + fíocháin san útarais

Question 21

Cad é an tréimhse torthúil?

Answer 21

An am sa timthriall míostrú ina bhfuil toirchiú is comónta chun tharlú

Question 22

Cathain a bhfuil an thréimhse torthúil?

Answer 22

11-17ú lá

Question 23

Cad a bhfuil ionplandú?

Answer 23

Nuair a cheanglaíonn an suth le bhalla an útarais

Question 24

Cad é leacht ainimneach?

Answer 24

Leacht timpeall an leanbh sa útarais

Question 25

Cad é an phlaicaint?

Answer 25

An orgáin a tugann cothaithigh go dtí an leanbh ón mhathair

Question 26

Cad é frithghiniúnt?

Answer 26

An slí ina chuirtear cosc ar toircheas trí chosc ar ionplandú/toirchiú

Question 27

Sampla de frithghiniúnt ceimeacach + meicniúl?

Answer 27

Ceimeacach = An piolla frithghiniúnt
Meicniúl = Coiscín (condom)

Question 28

2 buntaistí a baineann le cothú cíche?

Answer 28

1. Cruthaíonn sé nasc isir mháthair agus leanbh
2. Tugann an mathair cothromaíocht cothaithigh ceart