Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Chirurgia > Tarczyca > Flashcards

Tarczyca Flashcards

1
Q

Przyczyny powstawania wola

A

-  niedobór jodu
-  środowisko wolotwórcze
-  zaburzenie syntezy hormonów tarczycy uwarunkowane genetycznie
-  sprzężenie zwrotne TSH D HT (hormony tarczycy) T3; T4; kalcytonina
-  zwiększone zapotrzebowanie na HT:
  ciąża, pokwitanie,  okres połogu i karmienia,  rekonwalescencja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Określenie morfologii tarczycy:

A
  •   S.C.-J131 ; J125; Tc 99

-   USG + BAC

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Określenie czynności tarczycy:

A

T3; T4; TSH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wole obojętne

A
  • zagrożenie rozwojem raka
  • młode kobiety/mężczyzni
  • pojedynczy guzek w S.C. – „zimny”
  • hormony tarczycy (T4)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wole - def

A

każde powiększenie tarczycy lub ektopowo położona tkanka tarczycowa ( wole jajnikowe, wole językowe)

Kryterium WHO – wole to powiększenie tarczycy której płaty boczne są większe niż paliczek dystalny kciuka osoby badanej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Wole obojętne - def

A

niezapalne i nienowotworowe powiększenie tarczycy przebiegające ze stanem eutyreozy i prawidłowym sprzężeniem osi podwzgórzowo-przysadkowo-tarczycowej ( rozwija się najczęściej na skutek nadmiernej stymulacji tarczycy spowodowanej niedostateczna syntezą hormonów tarczycowych )

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Wole - podział

A
  1.   miąższowe
  2.   guzkowe – nierównomierne powiększenie miąższu, torbiele, krwiaki, obszary włóknienia, zwapnienia )
  3.   guzkowo-miąższowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Definicja nadczynności tarczycy

A

Zespół objawów klinicznych powstający w wyniku działania krążących w wysokim stężeniu hormonów tarczycy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Podział nadczynności tarczycy

A
  • choroba Gravesa-Basedowa
  •   gruczolak toksyczny
  •   wole toksyczne wieloguzkowe
  • thyreotoxicosis factitia
  •   jod-Basedow
  •   rak tarczycty (2%) z objawami nadczynności
  •   zapalenie tarczycy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Rozpoznanie nadczynności tarczycy – kliniczne objawy

A
  •   nasilenie przemiany materii – spadek c.c.(chudnięcie); zmniejszenie tolerancji ciepła; nadmierna potliwość;
  •   pobudzenie układu nerwowego – nadmerna nerwowość (bezsenność); niepokój; chwiejność emocjonalna; osłabienie siły mięśniowej (miastenia); drżenia mięśniowe – szczególnie rąk;
  •   zaburzenia układu pokarmowego - bezkwaśność; niedokwaśność; przyspieszenie perystaltyki jelitowej (biegunki)
  •   objawy oczne u chorych z chorobą Gravesa-Basedowa
  •   wole u 90% chorych; tachykardia u 100% chorych (duża amplituda ciśnienia tętniczego)
  •   szmer skurczowy u podstawy i na koniuszku serca
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Leczenie jodem promieniotwórczym 131J

A
  •   jedna dawka izotopu; częściej 2-3 krotna
  •   efekt działania po kilku miesiącach
  • niedoczynność tarczycy u około połowy chorych, wkrótce po podaniu radiojodu, z tendencją wzrostową 2-3% /rok
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Leczenie jodem promieniotwórczym - wskazania

A
  • nawrót nadczynności w chorobie Graves-Basedowa po leczeniu zachowawczym przy małym wolu
  • przeciwwskazania do leczenia operacyjnego
  • nawroty nadczynności u chorych operowanych
  • uczulenie na tyreostatyki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Leczenie jodem promieniotwórczym - przeciwwskazania

A
  • okres ciąży i karmienia
  • podejrzenie nowotworu
  • niska <20% jodowychwytność tarczycy
  • młody wiek
  • duże wole > 60 ml
  • zimne guzki
  • objawy uciskowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

wole - Wskazania do leczenia operacyjnego

A
  • Duże wole z objawami ucisku szczególnie przy zamostkowej i śródpiersiowej lokalizacji
  • Podejrzenie procesu nowotworowego
  • Obecność zimnych scyntygraficznie guzków
  • Niepowodzenia leczenia zachowawczego
  • Choroba Gravesa-Basedowa u młodych chorych; ciąża, okres karmienia
  • Życzenie chorego (względy kosmetyczne)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Powikłania leczenia operacyjnego - wczesne

A

-  uszkodzenie nerwu krtaniowego wstecznego (1,2%-9%; obustronne 0,05%-0,15%
- tężyczka 0,6%-17% -niedoczynność przytarczyc postępowanie
 leczenie doraźne – glukonian /chlorek wapnia i.v. 10-20ml
 leczenie przewlekłe – glukonian wapnia; vit. D; alfacalcidol
około ½ przypadków niedoczynności przytarczyc ma charakter przemijający
- krwotok pooperacyjny 0,2-2,2%
- przełom tarczycowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Neo złośliwe tarczycy - podział

A
  1.   Raki wysokozróżnicowane
    a)   rak brodawkowaty
    b)   rak pęcherzykowy / rak z komórek Hurtle’a
  2.   Rak rdzeniasty
  3.   Rak anaplastyczny
  4.   Przerzuty do tarczycy
  5.   Chłoniak złośliwy
17
Q

Czynniki ryzyka raka tarczycy

A

-  Pojedynczy guzek tarczycy scyntygraficznie „zimny”,
-  Wiek – dzieci poniżej 14r.ż. , ryzyko zezłośliwienia 50%
-  Przebyte napromienianie szyi – przy badalnych guzkach tarczycy ryzyko wynosi 20-50%
-  Wybuchy i incydenty jądrowe (Hiroszima; Nagasaki; Hawaje; Nevada; Czarnobyl)
-  Czynniki geograficzne:
  regiony bogate w jod-rak brodawkowaty
  rejony ubogie w jod – rak pęcherzykowy
-  Płeć – pojedynczy guzek
-  Rodzinne występowanie raka tarczycy
-  Powiększone węzły chłonne
-  Porażenie nerwu krtaniowego wstecznego
-  Objawy uciskowe (przełyk, tchawica)

18
Q

Rak brodawkowaty

A
  •   młode kobiety
  •   hormonozależność od TSH
  •   1/3 i 1/2 rośnie wieloogniskowo
  •   przerzuty do węzłów chłonnych szyi – struma aberrans

Leczenie

  •   zabieg operacyjny
  •   131 J (jod radioaktywny)
  •   substytucja hormonami tarczycy

Rokowanie:
DOBRE – zależne od wieku, wielkości guza, obecnością przerzutów

19
Q

Rak pęcherzykowy

A
  •   głównie kobiety
  •   jodochwytność
  •   hormonozależność od TSH
  •   zwykle jednoogniskowo
  •   przerzuty drogą krwi do płuca, kości

Leczenie

  •   zabieg operacyjny
  •   131 J (jod radioaktywny)
  •   substytucja hormonami tarczycy

Rokowanie:
zależne od wieku, obecności przerzutów, inwazyjności raka

Tyreoglobulina – jako marker raka tarczycy

20
Q

Leczenie uzupełniające w raku pęcherzykowym:

A
  • Supresja TSH
    -  Leczenie radiojodem;
    -  Tyroksyna u osób w wieku podeszłym i z chorobą serca
      Zaburzenia rytmu serca lub nasilenie dolegliwości wieńcowych;
      Postęp osteoporozy;
    Prawdopodobnie może zwiększać ryzyko raka sutka
21
Q

Rak z komórek Hürthle’a

A

Powinien być sklasyfikowany jako oddzielna jednostka chorobowa z dwoma podgrupami:

1) wariant pęcherzykowy;
2) . wariant brodawkowy

5 i 6 dekada życia; 30% tych raków rośnie wieloogniskowo;

tylko 10% wykazuje jodochwytność; daje przerzuty do węzłów chłonnych

22
Q

Leczenie operacyjne raka z komórek Hürthle’a:

A
  •   Całkowite wycięcie tarczycy jako metoda z wyboru;
  • Leczenie radiojodem ma niewieli efekt;
  •   Chemioterapia bez efektu leczniczego;
  •   Napromienianie nie zwiększa przeżyć;
  • Napromienianie ma zastosowanie przy leczeniu przerzutów raka do kości
23
Q

Nawrót raka tarczycy

A
  •   Miejscowy
  •   Regionalny
  •   Odległy

Nawroty wczesne i odległe (nawet po 15 latach od pierwotnego zabiegu)

Nie ma pozostawionej tkanki tarczycy – nie ma miejscowych nawrotów

Pomimo pomyślnego rokowania w zróżnicowanych rakach tarczycy, około połowy chorych z nawrotem raka, umiera z tego powodu.

24
Q

10 – letnie przeżycia w rakach wysokozróżnicowanych tarczycy:

A
  •   Rak brodawkowaty – 95%
  •   Rak pęcherzykowy – 85%
  •   Rak z komórek Hürthle’a - 65%
25
Q

Rak rdzeniasty

A

rak z komórek C - okołopęcherzykowych

  •   postać sporadyczna
  •   postać rodzinna 20-30%
  •   kalcytonina

Leczenie

  •   zabieg operacyjny – usunięcie całej tarczyc y + węzły chłonne
  •  substytucja hormonami tarczycy
  • ewentualnie chemioterapia, napromienianie
26
Q

Rak niskozróżnicowany – anaplastyczny

A
  •   często na podłożu wola guzowatego
  •   na podłożu raka wysokozróżnicowanego
  •   bardzo szybki wzrost – rak zaduszający
  •   u 95% przypadków raka – zabiegi paliatywne

Leczenie

  • zabieg operacyjny często paliatywny
  • chemioterapia, napromienianie

Rokowanie: przeżycia 5 letnie – brak

27
Q

Pierwotna nadczynność przytarczyc (PNP)

A

Częstość występowania 1 na 1000 osób
Pojawia się częściej u kobiet niż u mężczyzn
Pierwotna nadczynność przytarczyc jest chorobą przewlekłą a bezobjawowa hiperkalcemia może trwać wiele lat.

28
Q

Przyczyny PNP

A
  • gruczolak pojedynczy ~ 80-90% (80-85%) (mutacja pojedynczej komórki prekursorowej )
  • gruczolaki mnogie ~ 4% (2%)
  • pierwotny rozrost gruczołowy przytarczyc ~ 10-15% (12-15%)
  • rak ~ 1% (0,5-1% - powstaje prawdopodobnie w wyniku utraty obu alleli genu Rb chromosomu 13)
  • zespoły wielogruczołowe : ~ 0.4%
    MEN I zesp. Wermera : gruczolak przysadki, rozrost przytarczyc (u 95% chorych), tarczycy, nadnerczy, trzustki (gastrinoma)
    MEN IIA zesp. Sipple’a : rak rdzenasty tarczycy (u 95%), pheochromocytoma, rozrost/gruczolaki przytarczyc (5-40%), kojarzony również z skórną skrobiawicą liszajową oraz spółdziedziczenie z chorobą Hirschprunga
  • rodzinna pierwotna nadczynność przytarczyc (A;D – ok 30 rż)
  • ciężka pierwotna nadczynność przytarczyc noworodków (A;R –mutacja genu kodującego receptor wapniowy)
  • po radioterapii (zew i jodem radioaktywnym podczas leczenia ch. G-B)
29
Q

Powikłania i objawy PNP z zakresu układu moczowego

A
  • kamica nerkowa (początkowo opisywano do 80% (Albright i wsp.) chorych z kamicą ; obecnie 18-35%) M>K przed 50 rż.; częściej w przypadku rozrostu niż gruczolaka)  
  • wapnica nerek - nephrocalcynosis; (stopniowa destrukcja cewek nerkowych – duże stężenie jonów Ca w płynie cewkowym i aktywacja Ca-R w cewkach dalszych i zbiorczych nefronu powoduje spadek cAMP (zahamowanie cyklazy adenylowej) swoistego dla ADH (wazopresyny). I dlatego mimo obecności ADH spada zdolność do zagęszczania moczu – poliuria i polidypsja – pojawia się nykturia).  
  • piasek nerkowy; krwiomocz;  
  • postępująca niewydolność nerek (6-48% związana z odmiedniczkowym zapaleniem oraz zmianami w kłębuszkach nerkowych i drobnych naczyniach) pyelonephritis; p.n.n.; o.n.n.;
30
Q

Wskazania do leczenia operacyjnego PNP - bezwzględne

A

Objawowa i potwierdzona biochemicznie nadczynność przytarczyc

  • objawy osteitis fibrosa cystica w rtg
  • patologiczne złamania kości
  • kamica /wapnica nerek
  • objawy neurologiczne
  • realne zagrożenie przełomem hiperkalcemicznym

ALE – istnieje duża populacja chorych, u których nie występują istotne objawy choroby, niemniej są narażeni na większe ryzyko zgonu z powodu chorób układu krążenia.

31
Q

Wskazania do leczenia operacyjnego PNP

A
  • asymptomatyczna nadczynność przytarczyc ze stężeniem wapnia pomiędzy 11 - 12mg/100ml ( 2.7 – 3.0 mmol/l ) ze współistniejącą obniżoną gęstością kostną,wzrostem wydalania Ca z moczem lub chorobą nerek na tle nadciśnienia tętniczego lub cukrzycy
  • zwiększenie stężenia wapnia całk. o 0,25 mmol/l (1mg%) ponad górną granicę normy przyjętą w danym laboratorium (w co najmniej 3 oznaczeniach)
  • wystąpienie epizodu hiperkalcemii zagrażającej życiu
  • pogorszenie czynności nerek (zmniejszenie klirensu kreatyniny o 30%)
  • kamica nerkowa wykryta przypadkowo , przebiegająca bez objawów klinicznych
  • wydalanie Ca z moczem przekraczające 400mg/d
  • zmniejszenie gęstości mineralnej kości o co najmniej 2,5 odch.st.w stosunku do wartości szczytowej T-score w każdym punkcie kośćca ( wcześniej – zmniejszenie gęstości warstwy korowej kości lub gęstości kości gąbczastych)
  • wiek chorego <50 rż
32
Q

Taktyka postępowania operacyjnego PNP - pojedyncze/mnogie gruczolaki

A

usunięcie zmienionej przytarczycy

33
Q

Taktyka postępowania operacyjnego PNP - pierwotny rozrost wszystkich przytarczyc

A

subtotalna parathyreoidektomia (3 ½ lub pozostawienie fragmentu o wadze ok. 0,6 g) lub totalna parathyreoidektomia z autotransplantacją jednej z nich

34
Q

Taktyka postępowania operacyjnego PNP - rak przytarczyc

A

usunięcie przytarczycy en bloc z płatem tarczycy i cieśnią oraz przylegającymi do guza fragmentami tkanki tłuszczowej i włóknistej a także ww. chłonnymi tchawiczo-przełykowymi, okołotchawiczymi i śródpiersiowymi najwyższymi (jednoznaczne ustalenie rozpoznania w oparciu o badanie doraźne może nastręczać trudności)

35
Q

Taktyka postępowania operacyjnego PNP - chorzy z zespołem MEN I – zmiany o typie rozrostu wszystkich przytarczyc

A

subtotalna parathyreoidektomia lub totalna parathyreoidektomia z autotransplantacją jednej z nich + zabieg często poszerzamy o tymektomię (przytarczyce dodatkowe)

36
Q

Taktyka postępowania operacyjnego PNP - chorzy z zespołem MEN II

A

konieczność wcześniejszego usunięcia pheochromocytoma

37
Q

Wtórna nadczynność przytarczyc

A

Powstanie choroby jest zjawiskiem kompensacyjnym charakteryzującym się wzrostem sekrecji i syntezy PTH oraz hypertrofią gruczołów przytaczycznych do ich długotrwałej stymulacji przez zmniejszone stężenie wapnia w osoczu oraz hyperfosfatemię i zmniejszone stężenie kalcytriolu 1,25(OH)2D3
Wtórna

38
Q

Wtórna nadczynność przytarczyc = Trzeciorzędowa nadczynność przytarczyc

A

Długotrwała stymulacja przytarczyc w przebiegu wtórnej nadczynności tych gruczołów może prowadzić do autonomii wydzielania PTH. Nadczynność gruczołów utrzymuje się mimo ustąpienia przyczyny czyli transplantacji nerki

Chirurgia (8 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions