Tarczyca Flashcards
Przyczyny powstawania wola
- niedobór jodu
- środowisko wolotwórcze
- zaburzenie syntezy hormonów tarczycy uwarunkowane genetycznie
- sprzężenie zwrotne TSH D HT (hormony tarczycy) T3; T4; kalcytonina
- zwiększone zapotrzebowanie na HT:
ciąża, pokwitanie, okres połogu i karmienia, rekonwalescencja
Określenie morfologii tarczycy:
- S.C.-J131 ; J125; Tc 99
- USG + BAC
Określenie czynności tarczycy:
T3; T4; TSH
Wole obojętne
- zagrożenie rozwojem raka
- młode kobiety/mężczyzni
- pojedynczy guzek w S.C. – „zimny”
- hormony tarczycy (T4)
Wole - def
każde powiększenie tarczycy lub ektopowo położona tkanka tarczycowa ( wole jajnikowe, wole językowe)
Kryterium WHO – wole to powiększenie tarczycy której płaty boczne są większe niż paliczek dystalny kciuka osoby badanej
Wole obojętne - def
niezapalne i nienowotworowe powiększenie tarczycy przebiegające ze stanem eutyreozy i prawidłowym sprzężeniem osi podwzgórzowo-przysadkowo-tarczycowej ( rozwija się najczęściej na skutek nadmiernej stymulacji tarczycy spowodowanej niedostateczna syntezą hormonów tarczycowych )
Wole - podział
- miąższowe
- guzkowe – nierównomierne powiększenie miąższu, torbiele, krwiaki, obszary włóknienia, zwapnienia )
- guzkowo-miąższowe
Definicja nadczynności tarczycy
Zespół objawów klinicznych powstający w wyniku działania krążących w wysokim stężeniu hormonów tarczycy
Podział nadczynności tarczycy
- choroba Gravesa-Basedowa
- gruczolak toksyczny
- wole toksyczne wieloguzkowe
- thyreotoxicosis factitia
- jod-Basedow
- rak tarczycty (2%) z objawami nadczynności
- zapalenie tarczycy
Rozpoznanie nadczynności tarczycy – kliniczne objawy
- nasilenie przemiany materii – spadek c.c.(chudnięcie); zmniejszenie tolerancji ciepła; nadmierna potliwość;
- pobudzenie układu nerwowego – nadmerna nerwowość (bezsenność); niepokój; chwiejność emocjonalna; osłabienie siły mięśniowej (miastenia); drżenia mięśniowe – szczególnie rąk;
- zaburzenia układu pokarmowego - bezkwaśność; niedokwaśność; przyspieszenie perystaltyki jelitowej (biegunki)
- objawy oczne u chorych z chorobą Gravesa-Basedowa
- wole u 90% chorych; tachykardia u 100% chorych (duża amplituda ciśnienia tętniczego)
- szmer skurczowy u podstawy i na koniuszku serca
Leczenie jodem promieniotwórczym 131J
- jedna dawka izotopu; częściej 2-3 krotna
- efekt działania po kilku miesiącach
- niedoczynność tarczycy u około połowy chorych, wkrótce po podaniu radiojodu, z tendencją wzrostową 2-3% /rok
Leczenie jodem promieniotwórczym - wskazania
- nawrót nadczynności w chorobie Graves-Basedowa po leczeniu zachowawczym przy małym wolu
- przeciwwskazania do leczenia operacyjnego
- nawroty nadczynności u chorych operowanych
- uczulenie na tyreostatyki
Leczenie jodem promieniotwórczym - przeciwwskazania
- okres ciąży i karmienia
- podejrzenie nowotworu
- niska <20% jodowychwytność tarczycy
- młody wiek
- duże wole > 60 ml
- zimne guzki
- objawy uciskowe
wole - Wskazania do leczenia operacyjnego
- Duże wole z objawami ucisku szczególnie przy zamostkowej i śródpiersiowej lokalizacji
- Podejrzenie procesu nowotworowego
- Obecność zimnych scyntygraficznie guzków
- Niepowodzenia leczenia zachowawczego
- Choroba Gravesa-Basedowa u młodych chorych; ciąża, okres karmienia
- Życzenie chorego (względy kosmetyczne)
Powikłania leczenia operacyjnego - wczesne
- uszkodzenie nerwu krtaniowego wstecznego (1,2%-9%; obustronne 0,05%-0,15%
- tężyczka 0,6%-17% -niedoczynność przytarczyc postępowanie
leczenie doraźne – glukonian /chlorek wapnia i.v. 10-20ml
leczenie przewlekłe – glukonian wapnia; vit. D; alfacalcidol
około ½ przypadków niedoczynności przytarczyc ma charakter przemijający
- krwotok pooperacyjny 0,2-2,2%
- przełom tarczycowy