sztuka użytkowa Flashcards
Do rozwoju i upowszechnienia sztuki użytkowej, a przede wszystkim do nadania jej
rangi porównywalnej do malarstwa i rzeźby, przyczyniła się działalność
Towarzystwa
Polska Sztuka Stosowana. Skupiało ono malarzy, rzeźbiarzy, architektów, etnografów
i historyków sztuki – miłośników rzemiosła artystycznego. Poprzez organizowanie cyklicznych wystaw, a także wydawanie czasopisma poświęconego sztuce użytkowej, towarzystwo
promowało nawiązującą do tradycji twórczość rodzimą, a zwłaszcza inspirowaną polską
sztuką ludową. W działalność tę zaangażował się przede wszystkim teoretyk i krytyk
sztuki Jerzy Warchałowski, ale do towarzystwa należeli też m.in. Józef Czajkowski
i Włodzimierz Przerwa Tetmajer. Członkowie stowarzyszenia projektowali meble, kilimy,
ceramikę, wyroby z żelaza, brązu i mosiądzu. W dziełach tych motywy secesyjne łączyły
się z inspiracjami zaczerpniętymi ze sztuki ludowej. Niektórzy badacze uważają, że wpływ
tej ostatniej ujawnił się w dążeniu do symetrii kompozycyjnej i wypełnianiu wszystkich
powierzchni dekoracją w duchu horror vacui. Zarówno działalność tego towarzystwa, jak
i utworzonego na wzór angielski Towarzystwa Warsztaty Krakowskie – rodzaju spółdzielni
rzemieślniczej – wpłynęła na sposób urządzania wnętrz.
sztuka użytkowa Wyspiańskiego
Stanisław Wyspiański zaprojektował wystrój sali wystawowej gmachu Towarzystwa
Przyjaciół Sztuk Pięknych, a także całościowy wystrój wraz z umeblowaniem – Domu
Towarzystwa Lekarskiego w Krakowie. Projektował także meble do mieszkania
Tadeusza Boya Żeleńskiego
Stanisław Wyspiański, wystrój wnętrza Domu Towarzystwa Lekarskiego
W dekoracji ścian, a także w projekcie balustrady klatki schodowej artysta wykorzystał tak
charakterystyczne dla jego twórczości motywy floralne, m.in. liście kasztanowca. Zaprojektowany przez
niego witraż Apollo uzupełnił wystrój wnętrza, które wykonywano w latach 1904–1905 według projektu artysty
Oryginalne dokonania w dziedzinie sztuki użytkowej w okresie Młodej Polski mieli rzeź-
biarze: Jan Szczepkowski i Konstanty Laszczka,
którzy projektowali – przede wszystkim
w stylu secesyjnym – ceramiczne figurki oraz wazy, a także ozdobne kafle dla Fabryki Pieców
Kaflowych i Majolik znajdującej się w Dębnikach pod Krakowem. Szczepkowski był autorem
fajansowej wazy, którą oplata korowód smukłych postaci – kobiecych i męskich, przedstawionych
podczas tańca. Przywodzą one na myśl obraz Taniec francuskiego malarza Henriego Matisse’a.
