Symptomen & testen Flashcards
respiratie
- ademhaling
- process waarbij O2 opgenomen wordt & CO2 afgestoten wordt
- zonder respiratie is O2 voorziening van cellen niet mogelijk
- energie verkregen uit verbranding = oxidatie van glucose, vetzuren & eiwitten
- gasuitwisseling door diffusie door het alveo-cappilaire membraan - anatomie
- neus -> sinus -> farynx -> larynx
- trachea
- 2 hoofdbronchi: rechter meer verticaal = makkelijker aspiratie van vreemd materiaal
–> infiltraat = steeds overwegen of er geen slikprobleem bestaat
adempomp
- ventilatie perfusie verhouding
- verhouding van doorbloeding & ventilatie
- toppen = hoge ventilatie maar lage perfusie
- basis = lage ventilatie maar hoge perfusie - spieren
- ademspieren
- skeletelementen = ribben, sternum & wervel zuil
- ademcentrum = activatie van spieren
ventilatie in rust/inspanning
ventilatie in rust
1. contractie van primaire ademspieren = diafragma, parasternale spieren & scaleni
2. vergroten van intrathoracale ruimte
3. negatieve druk in pleuraholte = rond longen
4. negatieve druk in luchtwegen & aanzuigen van lucht
5. expiratie = spontaan
ventilatie bij inspanning
1. inspiratie door primaire & secundaire ademspieren
2. actieve expiratie ≈ hoesten
indeling inspiratie/expiratie spieren
- inspiratoire spieren
- sternocleidomastoideus
- trapezius
- scalenus
- externe intercostales
- diafragma - expiratoire spieren
- interne intercostalen
- MRA & MTA
- MOEA & MOIA
ventilatie
- functie
- aanvoer van O2 naar organen, weefsels & cellen
- afvoer van CO2 geproduceerd door zelfde weefsels
- interactie met cardiovasculair stelsel & hematologisch stelsel = RBC - normale waarden arterieel in rust
- PaO2 = 95 +- 5 mmHg
- O2-saturatie = 97 +- 2 %
- PaCO2 = 40 +- 5 mmHg
- pH = 7,40 +- 0,05 - veranderingen bij ouderen
- PaO2 zakt 15-25mmHg
- PaCO2 blijft stabiel
bloedgasmetingen
- informatie achter parameters
- algemene integriteit van cardio-pulmonale stelsel
- PaO2 ≈ VQ ventilatie-perfusie verhouding
- PaO2 ≈ diffusie capaciteit
- PaCO2 ≈ CO2productie & CO2 afvoer
–> goede parameter voor ventilatie: hyperventilatie = hypocapnie - arterieel monster
- a. radialis & a. femoralis = meest betrouwbaar
- oorlel & vingertop enkel betrouwbaar voor PCO2 & pH - saturatie meter
- niet invasief
- aan vinger of oorlel
- saturatie van hemoglobine SpO2
- normaal >95% -> vanaf 92% opletten
respiratoire insufficientie
- definitie
- PaO2 < 60mmHg
- en/of
- PaCO2 > 50mmHg - pathofysiologie
- PO2 door falen van oxygenatie = primair longprobleem & gasuitwisselingsstoornis
- PCO2 door falen van ventilatie = alveolaire hypoventilatie door gebrek van adempomp - symptomen
- hypoxemie = longprobleem
- hypercapnie = ventilatie probleem
- ernstige hypercapnie kan leiden tot hypoxemie bij gezonde long - klinisch
- etiologie = longfalen of pompfalen
- revisibiliteit = omkeerbaar/partieel/totaal
- acuut/progressief/chronisch
hypoxemie oorzaken
- gestoorde VQ-verhouding
- ernstige COPD
- mucoviscidose - ernstige diffusie stoornis
- terminale longfibrose
- ARDS
- longverbranding
- hevige inspanning - shunting
- aangeboren hartafwijking
- athelectase - andere
- alveolaire hypoventilatie = secundair
- groote hoogte & vliegtuigen = niet-pathologisch
hypercapnie oorzaken
- verminderde output van ademcentra
- herseninfarct
- farmaca in postoperatieve fase - verminderde kracht van ademspieren = spierziekte
- stoornissen in pulmonale mechaniek
- vb: skelet afwijkingen
- kyfoscoliose
- thorax trauma
acuut & reversibel resporatoir falen
- postoperatief door algemene verdoving
- centrale depressie
- anesthetica, analgetica & spierrelaxantia
- pijn -> hypoventilatie door pijn & pijnstillende medicatie -> secreet ophoping -> atelectase - overdosage van geneesmiddelen
- intoxicatie
- onderdrukking ademcentrum - thoraxtrauma
- thoraxwand = ribfractuur of wervelletsel
- longaantasting = contusie - shuntering & gedaalde diffusie
- bilaterale pneomonie = longontsteking
- longoedeem door linker hartfalen
- ARDS adult respiratoiry distress syndrome
–> soms irriversibel & partieel reversibel
sluipend-progressief & irriversibel resporatoir falen
- eindstadium van COPD
- VQ mismatching -> progressieve toename
- leidt tot chronische hypoxemie - neuromusculaire aandoeningen
- ALS, Duchenne & Polio
- progressieve dysfunctie van ademhalingspieren -> ademspier zwakte
- alveolaire hypoventilatie -> hypercapnie
- eerste snachts, nadien ook ook overdag
therapie van respiratoir falen
- therapie of wegname van oorzaak
- verbeteren van longfunctie
- astma & COPD opstoten = bronchodilatoren
- pleuravochtuitstorting = evacuerende pleurapunctie
- opheffen van atelectase door exploratie technieken - O2-toediening bij longfalen
- betere PaO2
- SpO2 van 91-92%
- toename van PaCO2 zorgt voor alveolaire hypoventilatie
–> soms nadelig vb: COPD & bestaand pompflaen - kunstmatige beademing
- als O2-toediening onvoldoende is
- invasief of niet-invasief bij alveolaire hypoventilatie
- ventilatie constant houden tot oorzaak van ventilatoire insufficientie weg is
dyspnoe
= kortademigheid
- definitie = lucht honger
- subjectief gevoel van moeilijke ademhaling
- normaal = enkel bij zware/maximale inspanning
- abnormaal = alles wat sneller is
- abnormaal als deze onstaat/toeneemt in liggende houding
- veel voorkomend - indeling volgens presentatie
- kan aanhoudende klacht zijn vb: COPD stadium 3
- kan acuut & tijdelijk zijn vb: pneumothorax & astma-aanval
dyspnoe schalen
- indeling volgens ernst = de MRC schaal
- 0 = normaal
- 1 = beklimmen van helling of trappen is moeilijk
- 2 = niet meer in staat om met iemand mee te stappen op vlakke weg
- 3 = niet meer in staat om 100m te wandelen zonder stilstaan
- 4 = vanaf enige inspanning - indeling volgens BORG
- 0 = helemaal geen kortademigheid
- 0,5 = heel, heel licht
- 1 = heel licht
- 2 = licht
- 3 = matig
- 4 = eerder erg
- 5 = erg
- 7 = heel erg
- 9 = enorm erg
- 10 = maximaal
hoest
- functie
- bescherming van long tegen inademen van schadelijke stoffen
- aspieren van vreemde voorwerpen
- verwijderen van secreties - anamnese
- acuut vs chronisch
- productief vs niet-
- uitlokkende factoren
- tijdstip & houding - oorzaken
- luchtweginfectie & sinusitis
- vreemd voorwerp
- inhalatie van prikkelende dampen & actief roken
- astma & COPD
- bronchus deformatie & mucovisicidose
- andere = tumoren, medicatie, reflux & psychisch