Pathologie

Question 1

hyperventilatie syndroom

Answer 1

1. definitie
   - uitgelokt door hogere ventilatie dan fysiologische behoeften
   - willekeurig
   - hypocapnie
   - veel somatische (lichamelijke) symptomen
2. prevalentie
   - 15-80jaar
   - mannen = vrouwen
   - vaak door angstige presonen
   - 5% huisarts & 10% internist = gebeurt veel vaker dan we denken

Question 2

kliniek van hyperventilatie syndroom

Answer 2

vaak intermittent

1. hyper-acute vorm = aanvallen
   - tetanie & spasmen
   - 1% van gevallen
2. chronische vorm = uiteenlopend
   - dyspneu & beklemd gevoel
   - thoraxpijn & -spanning
   - tintelingen & peroriale prikkelingen = rond mond
   - carpopedale spasmen = handen & voeten & intelingen
   - ijlheid & veertigo
   - hartkloppingen
3. associatie
   - psychosiche problematiek/stress
   - na fysisch of psychisch trauma
   –> depressie, onzekerheid, conflicten
   - kan omgekeerd ook: psychiatrische problemen door hyperventilatie

Question 3

diagnose van hyperventilatie syndroom

Answer 3

1. suggestief klachtenpatroon
2. technische onderzoeken
   - oorzaken van klachten uitsluiten
   - bloedgassen op acute moment = afname van PCO2
   - hyperventilatieprovocatie test = 1min
   –> vragen naar symptomen, meting van CO2 & tijd van recuperatie = traag
3. vragenlijst van Nijmegen

Question 4

therapie van hyperventilatie syndroom deel 1

Answer 4

1. hyperventilatieprovocatie test
   - therapeutische waarde door herkennen van hyperventilatie
   - ook aanwezigheid van kennis = ook herkennen
2. educatie door kinesitherapie
   - beheersen van AF bij spanningsgevoel
   - diafragmaal ademen & verminderen teugvolume
   - 10tal lessen bij kine
   - kort- & langdurige effecten = 3jaar
   - algemene relaxatie & lichte fysieke activiteit = geen klachten

Question 5

therapie van hyperventilatie syndroom deel 2

Answer 5

3. aanleren hoe omgaan met acute aanval
   - symptomen herkennen
   - geruststellen & ontstressen
   - herstel van normale AF
   - inlassen van apnoe op het einde van in & expiratie
   - ademen in plastiek zakje of in schelpvormig gesloten handen
4. medicatie
   - enkel als kine onvoldoende effect
   - sedativa = benzodiazepines, antidepressiva & beta-blokkers
5. psychotherapie door associatie

Question 6

slaap-apnoe-syndroom

Answer 6

1. definities
   - stilvallen van ademhaling tijdens slaap
   - meer dan 5/uur en langer dan 10sec
   –> 20/uur is zwaar pathologisch
   - 5% van bevolkin
2. soorten
   - obstructieve apnoe = ondanks bewegingen van thorax & spieren geen luchtstroom
   –> collabratie van keelwand
   - centraal apnoe = geen activiteit van spieren
   - gemend type = beide

Question 7

kliniek van slaap-apnoe-syndroom

Answer 7

1. snurken
   - luidruchtig snukern vaak jaren voor ziekte
   - snurken afgewisseld met apnoes = adempauzes
   - wakker worden met verstikkingsgevoel
   –> verhindering van REM-slaap
2. risico factoren
   - mannen van middelbare leeftijd met BMI > 35 = overgewicht
   - doorslaapstoornissen & slaperigheid overdag
   –> ochtendhoofdpijn, moeheid, in slaap achter stuur, …
   - karakterstoornissen & verminderde intellectuele prestaties

Question 8

therapie van slaap-apneu-syndroom

Answer 8

1. diagnose = slaapstudie
2. therapie
   - algemene maatregelen: vermageren & geen alcohol voor slapen
   - nasale CPAP = continue nasale druk van 8-15 cmH2O

Question 9

restrictieve longaandoeningen

Answer 9

1. diffuse intersitiële longaandoening
2. kyfoscoliose
3. spieraandoeningen

Question 10

kyfoscoliose

Answer 10

1. oorzaken = meestal aangeboren
   - duchenne
   - spierziektes
   - post-polio
2. symptomen
   - pomp-falen = respiratoire insufficiëntie
   - dyspnoe
   - inspanningstollerantie
3. diagnose
   - longfunctie = restrictief syndroom
   - radiologie
4. therapie
   - heelkundig
   - revalidatie
   - nachtelijke beademing bij pompfalen

Question 11

longembolie

Answer 11

1. definitie
   - afsluiten van deel longcirculatie door bloedklonter
   - frequent
   - 30% mortaliteit
2. pathogenese
   - 50% = DVT diepe veneuze trombose
   - OL -> vena cava inferior -> rechter hart -> rechter a. pulmonalis
   - in rechter a. pulmonalis of elders blokkeren

Question 12

symptomen longembolie

Answer 12

1. middelgrote embolie
   - afsluiten van 1 of meerdere vertakkingen van a. pulmonalis
   - dyspnoe & angst
   - pleurale/thoracale pijn
   - hoesten & hemoptoe
   - tekenen van DVT
   - tachycardie & tachypnoe
2. massieve longembolie
   - afsluiten belangerijk deel van longciruclatie
   - hypotensie, shock, hypexmie & hartstilstand
   - andere van middelgrote

Question 13

risicofactoren van embolen

Answer 13

50% DVT geen klinische manifestaties

1. levensstijl
   - immobilisatie = chirurgie, vliegtuig, verbanding, …
   - zwangerschap & contraceptie
   - obesitas
   - roken
   - hypertensie
   - leeftijd 70+
2. aandoeningen
   - heelkunde aan bekken & OL in laatste 3 maand
   - CVA & verlamming
   - maliginiteiten
   - hartlijden
   - voorgeschiendenis van flebitis = ontsteking van vaatwand

Question 14

diagnose van longembolie

Answer 14

1. kans bepaling door De Wells’ cirteria
   - wat is de kans dat het om een longembolie gaat
   - punten systeem
   - sterk vermoeden = meteen pneumangiografie uitsluiten
   - ook rekening houden met gestegen D-dimeren & verlaagde PaO2 bij arteriele bloedanalyse
2. cirteria
   - 3 punten = klinische tekens van DVT
   - 3 = DVT waarschijnlijker dan alternatieve diagnose
   - 1,5 = HF 100BPM+
   - 1,5 = immobilisatie langer dan 3 dagen of operatie in de afgelopen 4 weken
   - 1,5 = voorgeschiedenig van DVT of longembolie
   - 1,5 = hemoptoe
   - 1 = maliginiteit tot 6maanden na laatste curatieve behandeling of tijdens palliatieve

Question 15

pleura aandoeningen

Answer 15

1. pneumothorax
2. pleuravochtuitstorting
3. hemothorax
4. pleuratumoren

Question 16

pneumothorax

Answer 16

= klaplong

1. definitie
   - aanwezigheid van lucht tussen beide pleurabladen
   - plotse thoracale unilaterale pijn
   - plotse dyspnoe
   - hypersonore thorax = luid geluid bij echo
   - vleigen & diepzee duiken is tegenaangnewezen
2. spontane pneumothorax
   - primaire pneumothorax = bij jonge patienten zonder duidelijke oorzaak
   - onderliggend lijden vb: longemfyseem, TBC & bronchuscarcinoom
   - kan recidiveren
3. traumatische pneumothorax
   - na plaatsen van centraal infuus = subclavia
   - na thorax trauma vb: messteek
   - baro-trauma = beademing met te hoge druk

Question 17

spanningspneumothorax

Answer 17

= hemothorax

1. definitie
   - ophoping van lucht in thorax
   - ventielmechanische = ontstaan van spanning
   - long naar andere kant duwen
   - mogelijkheid van hemodynamische weerslag
2. symptomen
   - dreigende shock = medische urgentie
   - dyspneu
   - tachycardie & profuus zweten
   - opgezette hemithorax

Question 18

risicofactoren van longkanker

Answer 18

1. roken
   - 90% van alle longkankers
   - 2 pakjes per dag = 60x meer kans
   - 1/2 pakje per dag = 15x
   - pijp = 8x
   - sigaar = 3x
2. alreeds behandelde maliginiteit aan hoofd & halsregio
3. beroepsgebonden risicofactoren
   - asbest, chroom & nikkel
   - mosterd gas
   - passief meeroken
   - ioniserende stralen

Question 19

symptomen van longkanker deel 1

Answer 19

= meestal pas consultatie bij ernstige symptomen

1. vermagering
   - beperkte eetlust
   - koorts
   - zwakte
2. longen
   - hoesten, meer sputum & hemoptoe
   - dyspnoe
   - thorax pijn

Question 20

symptomen van longkanker deel 2

Answer 20

3. symptomen door intrathoracale uitbreiding van tumor
   - dyspnoe door luchtweg of diafragma verlamming
   - thoraxpijn
   - heesheid = n. recurrens
   - schouder & arm pijn = ingroei van plexus brachialis
4. symptomen door metastasering
   - vergrootte klieren
   - botpijn
   - braken & pijn in abdomen = levermetastase
   - hoofdpijn & epilepsie

Question 21

diagnose van longkanker

Answer 21

= beeldvorming bij vermoeden van bronchuscarcinoom
–> stappenplan

1. weefseldiagnose = maligne vs beligne
2. uitgebreidheid van process
3. bepalen van stadium
4. bepalden van therapie = afh van
   - weefsel diagnose
   - stagering = inname van klieren & uitzaaiing
   - WHO-status

Question 22

de WHO-status van longkanker

Answer 22

0. asymptomatisch = volledig actief
1. symptomatisch maar ambulant
   - wel beperkte fysieke activiteiten
   - instaat om licht werk uit te voeren
2. symptomatisch maar minder dan 50% van de dag in bed
   –> in staat voor zelfzorg
3. symptomatisch maar meer dan 50% van de dag in bed
   –> beperkte zelfzorg
4. 100% bedlegerig = volledig afh.
5. dood

Question 23

therapie van longkanker

Answer 23

1. algemeen
   - functioinele evalutatie door inspanningsonderzoek
   - vaak combinatie van meerdere
   - heelkunde
   - pallitatief = comfort therapie indien niet meer te redden
2. fysisch
   - radiotherapie
   - chemotherapie
   - immunotherapie
   - immunocheckpoint inhibitoren

Question 24

ARDS

Answer 24

= acute respiratoiry distress syndrome

1. definitie
   - acute respiratoire insufficiëntie
   - door niet-cardiaal longoedeem
   - toont onderliggende pathologie aan
   - 6-72u na incident
2. gevolgen
   - toegenomen stijfheid long
   - intrapulmonale shunting met hypoxie
   - gebruik van secundaire ademhalingsspieren
   - crepitaties bij ausculatie
3. symptomen
   - dyspnoe
   - cyanose
   - tachypnoe/cardie
   - agitatie

Question 25

etiologie van ARDS

Answer 25

1. trauma
   - brandwonden
   - aspiratie = maaginhoud of verdrinking
   - massieve bloedtransfusie
   - trauma capitis
   - longcontusie
   - vet-embolie
2. infecties
   - pneumonie = vooral gram-negatieven, virussen & p. carinii
   - infecties met sepsis & shock = abdominale oorsprong
3. intoxiciaties
   - cocaïne & methodon
   - bestraling
   - toxische gassen
   - medicatie = aspirine & barbituraten
4. andere
   - stamceltransplantatie
   - pancreatitis
   - pneumoectomie
   - cardiale heelkunde

Question 26

therapie van accute fase

Answer 26

1. uitlokkend moment behandelen vb: antibiotica bij sepsis
2. supportieve therapie
   - sedatie & pijnstilling
   - kunstmatige therapie = behoud van behoorlijke gasuitwisseling
   - minimale bijwerkingen
3. opvolging
   - hemodynamische monitoring
   - nutritioneel = glycemie & calorieën
   - preventie van thormbose/longembole & stressulcera
4. kinesitherpaie
   - longtoilettage
   - positionering van patient met wisselhoudingen
   - 4-6u ventilatie op buikzijde
   - soms betere gasuitwisseling
   –> lagere ventilatie drukken & hogere PaO2

Question 27

verschillende hoogte ziektes

Answer 27

1. Hai high altitude illness = acute hoogziekte
2. AMS = acute mountain sickness
3. HAPE = high altitude pumonary edema
   –> prikkel = hypoxemie
4. HACE = high altitude cerebral edema

Question 28

HAI

Answer 28

high altitude illness = acute hoogziekte

1. definitie HAI
   - respitatoire aandoeningen 6-96u na bereik van hoogte
   - boven 1800m
2. risicofactoren
   - voorgeschiedenis van HAI = voorbeschiktheid
   - snelheid van stijgen
   - intensiteit van inspanning bij stijgen
   - uiteindelijke hoogte
   - goede fysieke conditie beschermint niet tegen longoedeem

Question 29

AMS

Answer 29

= acute mountain sickness

1. diagnose
   - 2000+ m
   –> 25% tussen 2000 & 3000m
   - hoofdpijn + een van volgende
   - anorexie & braak(neigingen)
   - zwakte & moeheid
   - duizeligheid & ijlheid
   - slaapstoornissen & slapeloosheid
   - lichte dyspnoe
2. verloop = vaak spontaan verdwijnen na 24-48h

Question 30

AMS klinisch

Answer 30

3. gevolg
   - stoppen van beklimming
   - 500m dalen als klachten niet overgaan binnen 24u of overgang naar HACE/HAPE
   - klachten kunnen terugkomen bij stijgen
4. therapie
   - acetazolamine = 2 x 500mg
   - dexamethasone = 8mg & 4mg in 6u
   - anti-emetica
5. preventie = geleidelijk steigen & niet meer dan 2720m in 1 keer

Question 31

HAPE

Answer 31

= high altitude pumonary edema

1. voorkomen
   - zeldzaam maar levensbedreigend = kan zeer snel gaan
   - genetisch bepaald
   - na 2-4dagen op 2500m
   - 50% samen voorkomen met HACE & AMS
2. symptomen aan longen
   - droge hoest in begin fase
   - ophoesten van roze/bloederige/schuimende sputa
   - ronchi & crepitaties
   - dyspnoe bij inspanning -> ook in rust
   - longoedeem
3. lichamelijke symptomen
   - beklemmend gevoel op borst
   - hartkloppingen
   - 38° koorts = licht
   - tachycardie & tachypnoe
   - coma & overlijden

Question 32

therapie van HAPE

Answer 32

1. handelen
   - rust
   - eventueel afdalen
   - O2 4-6l/min
2. medicamenteus
   - nifidepine 10mg initieel gevolgd door 20mg om de 12u
   –> minder belangerijk dan O2
   - tadalafil & dildenafil = viagra, vooral profylactisch
   - serevent = langwerkend B2-mimeticum

Question 33

HACE

Answer 33

= high altitude cerebral edema

1. voorkomen
   - meestal voorafgegaan door AMS of HAPE
   - minder frequent dan HAPE en AMS
   - erg fataal als niet erkend of behandeld
2. symptomen
   - ataxie
   - mentale stoornissen & gedragsveranderingen
   - gelatenheid, hallucinaties & verwardheid
3. incidentie
   - meestal vanaf 3500 m
   - 1% bij 4000 – 5000 m
4. handelen
   - onmiddellijk afdalen met 1000 m
   –> uitstel is dodelijk
   - dexamethasone 8 tot 10 mg, IM, oraal of IV, nadien 6
   mg/4 h
   - zuurstof