Pathologie Flashcards
1
Q
hyperventilatie syndroom
A
- definitie
- uitgelokt door hogere ventilatie dan fysiologische behoeften
- willekeurig
- hypocapnie
- veel somatische (lichamelijke) symptomen - prevalentie
- 15-80jaar
- mannen = vrouwen
- vaak door angstige presonen
- 5% huisarts & 10% internist = gebeurt veel vaker dan we denken
2
Q
kliniek van hyperventilatie syndroom
A
vaak intermittent
- hyper-acute vorm = aanvallen
- tetanie & spasmen
- 1% van gevallen - chronische vorm = uiteenlopend
- dyspneu & beklemd gevoel
- thoraxpijn & -spanning
- tintelingen & peroriale prikkelingen = rond mond
- carpopedale spasmen = handen & voeten & intelingen
- ijlheid & veertigo
- hartkloppingen - associatie
- psychosiche problematiek/stress
- na fysisch of psychisch trauma
–> depressie, onzekerheid, conflicten
- kan omgekeerd ook: psychiatrische problemen door hyperventilatie
3
Q
diagnose van hyperventilatie syndroom
A
- suggestief klachtenpatroon
- technische onderzoeken
- oorzaken van klachten uitsluiten
- bloedgassen op acute moment = afname van PCO2
- hyperventilatieprovocatie test = 1min
–> vragen naar symptomen, meting van CO2 & tijd van recuperatie = traag - vragenlijst van Nijmegen
4
Q
therapie van hyperventilatie syndroom deel 1
A
- hyperventilatieprovocatie test
- therapeutische waarde door herkennen van hyperventilatie
- ook aanwezigheid van kennis = ook herkennen - educatie door kinesitherapie
- beheersen van AF bij spanningsgevoel
- diafragmaal ademen & verminderen teugvolume
- 10tal lessen bij kine
- kort- & langdurige effecten = 3jaar
- algemene relaxatie & lichte fysieke activiteit = geen klachten
5
Q
therapie van hyperventilatie syndroom deel 2
A
- aanleren hoe omgaan met acute aanval
- symptomen herkennen
- geruststellen & ontstressen
- herstel van normale AF
- inlassen van apnoe op het einde van in & expiratie
- ademen in plastiek zakje of in schelpvormig gesloten handen - medicatie
- enkel als kine onvoldoende effect
- sedativa = benzodiazepines, antidepressiva & beta-blokkers - psychotherapie door associatie
6
Q
slaap-apnoe-syndroom
A
- definities
- stilvallen van ademhaling tijdens slaap
- meer dan 5/uur en langer dan 10sec
–> 20/uur is zwaar pathologisch
- 5% van bevolkin - soorten
- obstructieve apnoe = ondanks bewegingen van thorax & spieren geen luchtstroom
–> collabratie van keelwand
- centraal apnoe = geen activiteit van spieren
- gemend type = beide
7
Q
kliniek van slaap-apnoe-syndroom
A
- snurken
- luidruchtig snukern vaak jaren voor ziekte
- snurken afgewisseld met apnoes = adempauzes
- wakker worden met verstikkingsgevoel
–> verhindering van REM-slaap - risico factoren
- mannen van middelbare leeftijd met BMI > 35 = overgewicht
- doorslaapstoornissen & slaperigheid overdag
–> ochtendhoofdpijn, moeheid, in slaap achter stuur, …
- karakterstoornissen & verminderde intellectuele prestaties
8
Q
therapie van slaap-apneu-syndroom
A
- diagnose = slaapstudie
- therapie
- algemene maatregelen: vermageren & geen alcohol voor slapen
- nasale CPAP = continue nasale druk van 8-15 cmH2O
9
Q
restrictieve longaandoeningen
A
- diffuse intersitiële longaandoening
- kyfoscoliose
- spieraandoeningen
10
Q
kyfoscoliose
A
- oorzaken = meestal aangeboren
- duchenne
- spierziektes
- post-polio - symptomen
- pomp-falen = respiratoire insufficiëntie
- dyspnoe
- inspanningstollerantie - diagnose
- longfunctie = restrictief syndroom
- radiologie - therapie
- heelkundig
- revalidatie
- nachtelijke beademing bij pompfalen
11
Q
longembolie
A
- definitie
- afsluiten van deel longcirculatie door bloedklonter
- frequent
- 30% mortaliteit - pathogenese
- 50% = DVT diepe veneuze trombose
- OL -> vena cava inferior -> rechter hart -> rechter a. pulmonalis
- in rechter a. pulmonalis of elders blokkeren
12
Q
symptomen longembolie
A
- middelgrote embolie
- afsluiten van 1 of meerdere vertakkingen van a. pulmonalis
- dyspnoe & angst
- pleurale/thoracale pijn
- hoesten & hemoptoe
- tekenen van DVT
- tachycardie & tachypnoe - massieve longembolie
- afsluiten belangerijk deel van longciruclatie
- hypotensie, shock, hypexmie & hartstilstand
- andere van middelgrote
13
Q
risicofactoren van embolen
A
50% DVT geen klinische manifestaties
- levensstijl
- immobilisatie = chirurgie, vliegtuig, verbanding, …
- zwangerschap & contraceptie
- obesitas
- roken
- hypertensie
- leeftijd 70+ - aandoeningen
- heelkunde aan bekken & OL in laatste 3 maand
- CVA & verlamming
- maliginiteiten
- hartlijden
- voorgeschiendenis van flebitis = ontsteking van vaatwand
14
Q
diagnose van longembolie
A
- kans bepaling door De Wells’ cirteria
- wat is de kans dat het om een longembolie gaat
- punten systeem
- sterk vermoeden = meteen pneumangiografie uitsluiten
- ook rekening houden met gestegen D-dimeren & verlaagde PaO2 bij arteriele bloedanalyse - cirteria
- 3 punten = klinische tekens van DVT
- 3 = DVT waarschijnlijker dan alternatieve diagnose
- 1,5 = HF 100BPM+
- 1,5 = immobilisatie langer dan 3 dagen of operatie in de afgelopen 4 weken
- 1,5 = voorgeschiedenig van DVT of longembolie
- 1,5 = hemoptoe
- 1 = maliginiteit tot 6maanden na laatste curatieve behandeling of tijdens palliatieve
15
Q
pleura aandoeningen
A
- pneumothorax
- pleuravochtuitstorting
- hemothorax
- pleuratumoren
16
Q
pneumothorax
A
= klaplong
- definitie
- aanwezigheid van lucht tussen beide pleurabladen
- plotse thoracale unilaterale pijn
- plotse dyspnoe
- hypersonore thorax = luid geluid bij echo
- vleigen & diepzee duiken is tegenaangnewezen - spontane pneumothorax
- primaire pneumothorax = bij jonge patienten zonder duidelijke oorzaak
- onderliggend lijden vb: longemfyseem, TBC & bronchuscarcinoom
- kan recidiveren - traumatische pneumothorax
- na plaatsen van centraal infuus = subclavia
- na thorax trauma vb: messteek
- baro-trauma = beademing met te hoge druk
17
Q
spanningspneumothorax
A
= hemothorax
- definitie
- ophoping van lucht in thorax
- ventielmechanische = ontstaan van spanning
- long naar andere kant duwen
- mogelijkheid van hemodynamische weerslag - symptomen
- dreigende shock = medische urgentie
- dyspneu
- tachycardie & profuus zweten
- opgezette hemithorax
18
Q
risicofactoren van longkanker
A
- roken
- 90% van alle longkankers
- 2 pakjes per dag = 60x meer kans
- 1/2 pakje per dag = 15x
- pijp = 8x
- sigaar = 3x - alreeds behandelde maliginiteit aan hoofd & halsregio
- beroepsgebonden risicofactoren
- asbest, chroom & nikkel
- mosterd gas
- passief meeroken
- ioniserende stralen
19
Q
symptomen van longkanker deel 1
A
= meestal pas consultatie bij ernstige symptomen
- vermagering
- beperkte eetlust
- koorts
- zwakte - longen
- hoesten, meer sputum & hemoptoe
- dyspnoe
- thorax pijn
20
Q
symptomen van longkanker deel 2
A
- symptomen door intrathoracale uitbreiding van tumor
- dyspnoe door luchtweg of diafragma verlamming
- thoraxpijn
- heesheid = n. recurrens
- schouder & arm pijn = ingroei van plexus brachialis - symptomen door metastasering
- vergrootte klieren
- botpijn
- braken & pijn in abdomen = levermetastase
- hoofdpijn & epilepsie
21
Q
diagnose van longkanker
A
= beeldvorming bij vermoeden van bronchuscarcinoom
–> stappenplan
- weefseldiagnose = maligne vs beligne
- uitgebreidheid van process
- bepalen van stadium
- bepalden van therapie = afh van
- weefsel diagnose
- stagering = inname van klieren & uitzaaiing
- WHO-status
22
Q
de WHO-status van longkanker
A
- asymptomatisch = volledig actief
- symptomatisch maar ambulant
- wel beperkte fysieke activiteiten
- instaat om licht werk uit te voeren - symptomatisch maar minder dan 50% van de dag in bed
–> in staat voor zelfzorg - symptomatisch maar meer dan 50% van de dag in bed
–> beperkte zelfzorg - 100% bedlegerig = volledig afh.
- dood
23
Q
therapie van longkanker
A
- algemeen
- functioinele evalutatie door inspanningsonderzoek
- vaak combinatie van meerdere
- heelkunde
- pallitatief = comfort therapie indien niet meer te redden - fysisch
- radiotherapie
- chemotherapie
- immunotherapie
- immunocheckpoint inhibitoren
24
Q
ARDS
A
= acute respiratoiry distress syndrome
- definitie
- acute respiratoire insufficiëntie
- door niet-cardiaal longoedeem
- toont onderliggende pathologie aan
- 6-72u na incident - gevolgen
- toegenomen stijfheid long
- intrapulmonale shunting met hypoxie
- gebruik van secundaire ademhalingsspieren
- crepitaties bij ausculatie - symptomen
- dyspnoe
- cyanose
- tachypnoe/cardie
- agitatie
25
Q
etiologie van ARDS
A
- trauma
- brandwonden
- aspiratie = maaginhoud of verdrinking
- massieve bloedtransfusie
- trauma capitis
- longcontusie
- vet-embolie - infecties
- pneumonie = vooral gram-negatieven, virussen & p. carinii
- infecties met sepsis & shock = abdominale oorsprong - intoxiciaties
- cocaïne & methodon
- bestraling
- toxische gassen
- medicatie = aspirine & barbituraten - andere
- stamceltransplantatie
- pancreatitis
- pneumoectomie
- cardiale heelkunde
26
Q
therapie van accute fase
A
- uitlokkend moment behandelen vb: antibiotica bij sepsis
- supportieve therapie
- sedatie & pijnstilling
- kunstmatige therapie = behoud van behoorlijke gasuitwisseling
- minimale bijwerkingen - opvolging
- hemodynamische monitoring
- nutritioneel = glycemie & calorieën
- preventie van thormbose/longembole & stressulcera - kinesitherpaie
- longtoilettage
- positionering van patient met wisselhoudingen
- 4-6u ventilatie op buikzijde
- soms betere gasuitwisseling
–> lagere ventilatie drukken & hogere PaO2
27
Q
verschillende hoogte ziektes
A
- Hai high altitude illness = acute hoogziekte
- AMS = acute mountain sickness
- HAPE = high altitude pumonary edema
–> prikkel = hypoxemie - HACE = high altitude cerebral edema
28
Q
HAI
A
high altitude illness = acute hoogziekte
- definitie HAI
- respitatoire aandoeningen 6-96u na bereik van hoogte
- boven 1800m - risicofactoren
- voorgeschiedenis van HAI = voorbeschiktheid
- snelheid van stijgen
- intensiteit van inspanning bij stijgen
- uiteindelijke hoogte
- goede fysieke conditie beschermint niet tegen longoedeem
29
Q
AMS
A
= acute mountain sickness
- diagnose
- 2000+ m
–> 25% tussen 2000 & 3000m
- hoofdpijn + een van volgende
- anorexie & braak(neigingen)
- zwakte & moeheid
- duizeligheid & ijlheid
- slaapstoornissen & slapeloosheid
- lichte dyspnoe - verloop = vaak spontaan verdwijnen na 24-48h
30
Q
AMS klinisch
A
- gevolg
- stoppen van beklimming
- 500m dalen als klachten niet overgaan binnen 24u of overgang naar HACE/HAPE
- klachten kunnen terugkomen bij stijgen - therapie
- acetazolamine = 2 x 500mg
- dexamethasone = 8mg & 4mg in 6u
- anti-emetica - preventie = geleidelijk steigen & niet meer dan 2720m in 1 keer
31
Q
HAPE
A
= high altitude pumonary edema
- voorkomen
- zeldzaam maar levensbedreigend = kan zeer snel gaan
- genetisch bepaald
- na 2-4dagen op 2500m
- 50% samen voorkomen met HACE & AMS - symptomen aan longen
- droge hoest in begin fase
- ophoesten van roze/bloederige/schuimende sputa
- ronchi & crepitaties
- dyspnoe bij inspanning -> ook in rust
- longoedeem - lichamelijke symptomen
- beklemmend gevoel op borst
- hartkloppingen
- 38° koorts = licht
- tachycardie & tachypnoe
- coma & overlijden
32
Q
therapie van HAPE
A
- handelen
- rust
- eventueel afdalen
- O2 4-6l/min - medicamenteus
- nifidepine 10mg initieel gevolgd door 20mg om de 12u
–> minder belangerijk dan O2
- tadalafil & dildenafil = viagra, vooral profylactisch
- serevent = langwerkend B2-mimeticum
33
Q
HACE
A
= high altitude cerebral edema
- voorkomen
- meestal voorafgegaan door AMS of HAPE
- minder frequent dan HAPE en AMS
- erg fataal als niet erkend of behandeld - symptomen
- ataxie
- mentale stoornissen & gedragsveranderingen
- gelatenheid, hallucinaties & verwardheid - incidentie
- meestal vanaf 3500 m
- 1% bij 4000 – 5000 m - handelen
- onmiddellijk afdalen met 1000 m
–> uitstel is dodelijk
- dexamethasone 8 tot 10 mg, IM, oraal of IV, nadien 6
mg/4 h
- zuurstof
