Praktijk metingen

Question 1

longfunctie meting

Answer 1

1. kenmerken
   - niet-invasief
   - reproduceerbaar & betrouwbaar
   - pijnloos
   - eenvoudig
2. nut
   - correcte diagnose
   - vroegtijdig opsporen van longaandoeningen
   - opvolgen van patient & verloop van therapie
3. onderdelen
   - spirometrie = geforceerd manoeuvre
   - longvolumes = niet-geforceerd
   - diffusiecapaciteit

Question 2

voorbereiding van spirometrie

Answer 2

1. ijking van systeem
   - met 3L spuit
   - op verschillende debieten inspuiten
   - meer reproduceerbare metingen
2. anamnese
   - demografische gegevens
   - laatste keer bronchodilaterende medicatie
   - laatste zware maaltijd
   - inname van B-blokkers
3. lichaamsmetingen
   - lichaamslengte & lichaamsgewicht
   - referentie waarden opstellen
   - intrepetatie van test
4. educatie
   - volledige test uitleggen aan patient
   - alle spannende kledij vermijden = invloed op test

Question 3

uitvoering spirometrie

Answer 3

1. rechte zithouding
2. mondstuk in mond & neusknijper op neus
3. enkele keren rustig in & uit ademen
4. zo diep mogelijk inademen
5. zo snel & krachtig mogelijke uitademing = geforceerd expiratoir manoevre met open glottis
6. maximaal inademen
7. einde van test

herhalingen
- aanmoedigen tijdens test
- 3 herhalingen: beste gebruiken voor interpretatie
- als verschil van 2 beste FVC & FEV1 groter dan 150ml of 5% is dan = niet reproduceerbare uitvoering
- indien nodig meer herhalingen: maximaal 8

Question 4

parameters spirometrie

Answer 4

1. FVC forced vital capacity
   - totale volume uitgeademd tijdens manoeuvre
   - normaal FVC = VC
   - bij sommig luchtwegaandoeningen FVC < VC door vroegtijde collaps van luchtwegen
2. FEV1 forced expiratoiry volume in 1 second
   - eerste seconde van FVC
   - gedaald bij obstructieve & restrictieve longaandoeningen
3. Tiffeneau-index
   - FEV1/FVC
   - absolute waarde of in %
   - obstructief = verminderd onder 70%
   - restrictief = meestal ongewijzigd door beide gedaald

Question 5

longvolumes

Answer 5

= testing door niet-geforceerd manoeuvre

1. TV teugvolume = tidal volume
   - volume bij rustige in & uitademing
   - 500ml
2. VC vitale capaciteit
   - volume tijdens volledige uitademing
   - maximaal in ademen -> maximaal uit
   - na maximaal uitademen = RV residueel volume dat nog in longen zit
   –> niet te meten met spirometrie
   - verminderd bij restrictief & gemengd
   - normaal/iets verlaagd bij obstructief door vervroegde collaps
3. TLC totale longcapaciteit
4. FRC functionele redisuele capaciteit = lucht die in longen blijft tijdens normale ademhaling

Question 6

diffusiecapaciteit

Answer 6

= DLco

1. inhoud
   - uitwisseling van gas
   - tussen longblaasjes & bloed
2. meting
   - inademen van niet-schadelijk gasmengsel
   - CO, methaan, O2 & stikstof
3. onder 60%
   - associatie met toename symptomen
   - verminderde inspanningscapciteit
   - slechtere gezondheidsstatus
   - verhoogd risico op overlijden

Question 7

verschillen restrictief, obstructief & gemengd longlijden

Answer 7

1. verschillen
   - niet zuiver
   - zuiver obstructief onderscheid van gemengd = TLC vereist
2. obstructief
   - FEV & tiffeneau gedaald
   - FVC normaal of gedaald
   - TLC normaal of gestegen
3. restrictief
   - FEV, FVC & TLC gedaald
   - tiffeneau normaal of gestegen
4. gemengd = alles gedaald

Question 8

MVV

Answer 8

1. maximaal vrijwillige ventilatie
   - maximale ventilatie debiet L/min
   - tijdens een korte tijd kan onderhouden worden
   - MVV theoretisch = FEV1 x 37,5
2. test
   - enkele keren normaal in & uitademen
   - ongeveer 12sec willekeurige hyperventilatie
   –> zo frequent mogelijk diep in & uitademen

Question 9

referentie waarden

Answer 9

1. FEV1 & FCV afh van
   - lengte
   - leeftijd
   - geslacht
   - (etniciteit)
2. andere manieren van vergelijking
   - Z-waarde van -1.64 = binnen de 95% van het gemiddelde
   –> enkel te weinig is pathologisch
   - LLN lower limits of normal = de waarde die overeenkomt met Z = -1.64

Question 10

flow-volume curve apparaten

Answer 10

= meting van in & uitgeademende lucht
= outcome van spirometrie

1. pneumotachograaf
   - elektronisch
   - verbinding met computer = direct weergeven
2. tachograaf
   - buis met weerstand
   - meten van druk voor & na weerstand door druktansducer
   - bepalen van debiet door wet van Ohm

Question 11

flow-volume curve grafiek

Answer 11

1. expiratoire curve = boven X-as
   - geforceerd expiratoir volume
   - steiloplopend = bijna direct bereiken van PEF peak expiratory flow
   - progressiee afname
   - begin deel = doorgankelijkheid van grote luchtwegen
   - eind deel = doorgankelijkheid van bronchiën & bronchiolen
   - gezonde personen: PEF = hoogste debiet van maximale uitademingsmanoeuvre
2. inspiratoire curve = onder X-as
   - kwaliteit van expiratoir deel evalueren
   - beinvloed door obstructief & restrictief lijden

Question 12

correcte uitvoering spirometrie

Answer 12

1. expiratie
   - vaak in>expiratie
   - volledig uitademen = ander afwijking van lijn
   - volwassenen = 6sec & kind = 3sec
2. andere
   - steile start = geer aarzeling
   - steile top = PEF
   - niet hoesten

Question 13

pathologie bij flow-volume

Answer 13

1. obstrucief = concaviteit
   - licht = scooping
   - meer = collaps van luchtwegen
   - COPD = kertoren patroon met lage hoogte
2. restrictief
   - vooral verlies in breedte
   - hoge piek
3. pre & postbronchodilatatie
   - voor & na medicatie
   - toenemen van PEF & volume
   - reversibiliteit van obstructief lijden weergeven

Question 14

volume-tijd curve

Answer 14

1. grafiek
   - X-as = tijd
   - Y-as = uitgeademende
   - duidelijk FVC & FEV1 aflezen
2. interpretatie
   - volledige ademhaling = einde van curve is horizontaal
   - anders = onvolledig = onderschatting van FVC
   - uitademing = 5-7sec voor volwassenen
   - 7+ sec bij obstructief longlijden
   - 3sec bij kinderen

Question 15

interperatatie van metingen

Answer 15

1. Tiffeneau-index
   - 0,80 = 80%
   - jong & gezond = 0,75-0,80
   - 60 jarige = 0,70
   - gedaald = obstructief lijden
2. GOLD-classificatie = Global initiative for lung disseases = zie eric

Question 16

schema van casus benadering

Answer 16

FEV1/FVC < 70% of < LLN

JA = obstructief
1. controle
- PEF ook verlaagd
- tijd V/T-curve verlengd
- vooral verlies in hoogte van V/T-curve
- normale FVC
2. ernst
- GOLD
- ABE tool

NEE = extra vragen
- FVC <80% of <LLN
- FEV gedaald of onder LLN
- TLC <80%

1. JA = restrictief
   - controle:
   - PEF normaal
   - tijd V/T-curve normaal
   - voornamelijk verlies in breedte van V/T-curve
2. NEE = normaal

Question 17

inspectie & onderzoek van thorax

Answer 17

1. inspecte van ademhalingsapparaat
   - statische inspectie
   - thorax mobiliteit
   - ademhalingsfrequentie & ademgeluiden
   - normale verloop van AH-bewegingen
   - palpatie tijdens AH
2. onderzoek
   - respiratoire spierkracht
   - perifere spierkracht
   - handknijpkracht
   - functionele inspanningscapaciteit & functionele spierkracht
   - valrisico & balans
   - peikstroom meting

Question 18

statische inspectie

Answer 18

1. algemeen
   - naar patiënt kijken in frontaal, lateraal & dorsaal perspectief
   - observeren van parameters
   - tijdens normale rust ademhaling & ingehouden inspiratie
   - als hyperinflatie stand is rust ≈ inspiratie
   - altijd kleren uit
2. parameters
   - diameter anteropoterieur
   - diameter laterolateraal
   - verloop van ribben: caudaal naar horizontaal
   - verloop van clavicula
   - stand van schouders & schoudergordel = elevatie + protractie
   - epigastrische hoek = stomp of scherp
   –> van belang bij hyperinflatie stand
   - afstand van cricoïd tot manubrium sterni

Question 19

thorax mobiliteit

Answer 19

1. metingen
   - lintmeter
   - bij maximale expiratie & inspiratie = overal toename
   - op 3 verschillende hoogtes
   - bewegelijkheid van thorax voor bepaalde adembewegingen
   - aanmoediging van belang
   - uitademen door pursed lips breathing = meer kunnen uitademen
2. onder oksel
   - hoog thoracaal
   - aandeel borstademhaling = pump-handle
3. onderste ribben
   - laag thoracaal
   - aandeel flankademhaling = bucket-handle
4. buik
   - verhoogde zit = voldoende ruimte voor buik maar ook geen activatie van buikspieren
   –> open heuphoek
   - midden tussen laagste punt ribben & hoogste punt cirsta
   - aandeel buikademhaling = diafragmale ademhaling

Question 20

normwaarden voor thorax mobiliteit

Answer 20

1. normwaarden
   - geen normwaarden = niet interindividueel vergelijken
   - wel intraindividueel = voorkeursademhaling meten
   - normaal 5-10cm verschil op elke meting
   - meeste verschil hoog thoracaal
   - abdominaal kan gelijk blijven
2. acute veranderingen van metingen
   - door controle van gedifferentieerde ademhaling
   - lage resultaten kunnen komen door werkelijke verminderde beweegelijkheid of gewoonte van bepaald ademtype
3. chronische veranderingen van metingen
   - longitudinale opvolging
   - zelfde therapeut
   - zelfde uitgangshoudingen

Question 21

thorax mobiliteit bij COPD

Answer 21

1. hyperinflatie stand
   - kleine verschillen in metingen
   - evolutie naar hyperinflatie niet tegenhouden door kine
   - achteruitgang wel tegenhouden
   –> thoraxmobilisaties, gedifferentieerde ademhaling & ontspanningsoefeningen
2. rigiditeit
   - verkorte hulpademhalingsspieren
   - ligamentaire structuren worden meer rigide
   - overdreven drang naar diepinademen & minder ver uitademen

Question 22

ademhalingsfrequentie & ademgeluiden

Answer 22

1. frequentie
   - gemiddeld = 12x per min bij volwassene
   - hoger = dyspneu bij pathologie of stress
   - niet vertellen tegen patiënt dat je aan het meten bent
   –> beïnvloeding door bewuste ademhaling
2. ademhalingsgeluiden = belangerijk bij sputumevacuerende & volume rekruterende technieken
   - normaal = zuiver
   - wheezing = vernauwing van bronchiën & bronchiolen
   - rhonchi = beweging van secreties centraal = grof
   - crepitaties = beweging van secreties perifeer = fijn
   - stridor = bij inspiratie met hoog gelokaliseerde obstructie
   - hoesten/huffen = geirriteerde of verzwakte luchtwegen

Question 23

normale verloop van ademhaling

Answer 23

1. normaal verloop
   - inspiratie = vergroting van alle diamerters <=> expiratie
   - veel variatie interindividueel binnen normale populatie
   - iedereen heeft eigen onbewust gewoonte ademhaling
   –> geen beste ademhaling
2. gespannen/stress
   - hogere contractie van buikspieren
   - buikademhaling belemmerd
   - meer borstademhaling door hulpademhalingsspieren
   <=> ontspannen = elke ontspannende activiteit

Question 24

ademhaling in verschillende uitgangshoudingen

Answer 24

1. kenmerken in stand
   - hoge activatie van buikspieren voor posturale controle
   - meer flank- & borstademhaling
2. kenmerken in zit
   - weinig plaats van bewegen buikinhoud = sneller steun diafragma
   - meer flank- & borstademhaling
3. kenmerken in lig
   - grootste rom
   - gestrekte benen = anteversie
   –> verlengde toestand van buikwand zal minder ROM diafragma toelaten
   - bij ademhalingsoefeningen in lig altijd knieën licht geplooid
   - proprioceptief moeilijk door weinig weerstand diafragma
4. kenmerken in zijlig
   - bovenliggende long = goede ROM <=> onderliggende
   - borstademhaling beperkt door schouders
   - goede houding voor aanleren buikademhaling

Question 25

palpatie tijdens de ademhaling

Answer 25

= overaal maximaal in & uit

1. buikademhaling
   - in ruglig
   - handen in vlinder houding met duimen aan epigastrische hoek
   - beginnen distaal & naar proximaal wandelen met handen
2. laag thoracaal = bucket handle
   - in stand
   - handen lateraal op ribben
   - of handen in schaar houding: onderste 2 vingers net onder ribben & bovenste 2 op ribben
   –> beweging voelen
   - of op intercostaal spieren palperen = ribben naar horizontaal voelen bewegen
3. hoog thoracaal = pump-handle
   - in stand
   - hand op sternum & andere hand tussen schouderblad

Question 26

respiratoire spierkracht meten

Answer 26

1. algemeen
   - MIP & MEP meten met andere tussenstukken
   - enkel met coöperatieve patienten
   - opletten voor lekkage rond mond
   - andere waarden met andere mondstukken
2. procedure
   - neusknijper op doen
   - maximaal in of uit
   - tanden over & tong onder mondstuk
   - zo krachtig mogelijk uit of in
3. metingen
   - doel = 3 reproduceerbare metignen
   - minder dan 10% verschil
   - beste gebruiken

Question 27

perifere spierkracht meten

Answer 27

1. doel
   - meten van algemene spierkracht
   –> vb: handknijpkracht & hand held dynamometer
   - bepalen van intensiteit trainingsprogramma afh van 1RM or 10RM
2. evalutatie van waardes
   - inter-individueel vergelijken met normwaarden
   - intra-individueel vergelijken voor progressie
3. 10RM
   - test van grote spiergroepen
   - submaximale 10RM test = 70% van 1RM
   - meer als 10 reps -> herrekenen naar 1RM vanuit Holten-curve

Question 28

hand held dynamometer

Answer 28

= uitvoering quadriceps
–> make test

1. uitvoering
   - in zit met handen gekruist op borst
   - knie & heup in 90° flexie
   - 3x zelfde been testen met min 30sec pauze
   - 10sec maximale isometrische contractie
2. instructies
   - geleidelijk opbouwen tot maximale kracht
   - ik hou tegen = geen effectieve beweging
   - afh van jij die harder duwt = hogere waarde
3. opmerkingen
   - betrouwbaar bij lage spierkracht en of kleine spiergroepen
   - vanaf hoger = moeilijk voor therapeut om te fixeren
   –> gebruik van gefixeerde dynamometer of krachtcel

Question 29

hand knijp kracht

Answer 29

= JAMAR

1. uitvoering
   - in zit met beide voeten op de grond
   - geen rugleuning
   - elleboog in 90° tegen romp = als therapeut controleren
   - 3x5seconden isometrisch met 1 min rust
   - hoogste waarde die minder dan 5% verschillend is
2. nut
   - inschatting globale perifere spierfunctie
   - ≈ globale hoeveelheid spiermassa
   - referentie naar norm/referentie waarden
   –> afh van geslacht, gewicht & leeftijd

Question 30

protocol 6MWT

Answer 30

= niet kunnen op parktijk examen, theorie wel kennen!

1. afmarking van 30meter in lange gang + stoel voor noodgeval
2. start v/d test
   - uitgerust: baseline Borgscore dyspnoe & vermoeidheid
   - Polar band monteren & rusthartslag meten
   - zeggen van standaard tekst & korte demonstratie
3. de test
   - continu HR & saturatie monitoren
   –> bij desaturatie pas herstarten als boven 90%
   - niet praten van patient of therapeut
   –> standaard motivatie tekst
   - niet meewandelen
   - turfen van rondjes & additionele afstand optellen
4. na de test
   - opnieuw HR & Borg-scores invullen
   - gevoel of patient maximaal ging & waarom niet?
5. interpretatie
   - waarde onder 350m = verhoogd mortaliteitsrisico
   - 500m ≈ 5km/u wandelsnelheid
   - normwaarden afh van lengte, gewicht, leeftijd & sex

Question 31

valrisico

Answer 31

1. algemeen
   - verschillende protocollen
   –> 5xSTS binnen 14sec, maximale in 30sec of 1min
   - relatie met ADL
   - prognostische factor in verschilende chronische populaties
2. specifieke testen
   - TUG timed up and go
   - SPPB short physical performance battery

Question 32

TUG

Answer 32

= timed up and go

1. test
   - gestandaardiseerde stoel met armleuningen
   - opstaan -> 3m comfortabel wandelen -> omdraaien -> zitten
   - gebruik van loophulpmiddel & orthese toegestaan = aanduiden op formulier
   - geen fysieke hulp of aanmoediging
2. interpretatie
   - <20sec = zelfstandig kunnen wandelen
   - >30sec = hulp bij wandelen noodzakelijk

Question 33

SPPB

Answer 33

= short physical performance battery

1. algemeen
   - korte test voor meting van zelfredzaamheid
   –> in literatuur gebruik voor mobiliteit & voorspeller gezondheidsuitkomsten
   - balanstest
   - 4-meter wandel test
   - 5 times-sit-to-stand test
2. score systeem
   - elke test op 4 punten
   - low performance = 0-6 punten
   - moderate performance = 7-9 punten
   - high performance = 10-12 punten

Question 34

SPPB testen

Answer 34

1. balans test
   - 3 standen, elk 10sec proberen uitvoeren
   - uitvoeren in progressie
   - voeten tegen elkaar lukt niet = 0
   - voeten tegen elkaar lukt = 1
   - semi-tandem positie = 2
   - tandem positie (effectieve hiel-hak) lukt voor 3-9sec = 3
   - tandem positie lukt voor 10sec = 4
2. 4-meter wandeltest
   - 4m op normale snelheid wandelen
   –> 3m als teweinig ruimte = andere referentiewaarden
   - beste van 2 pogingen
   - hulpmiddel toegestaan zonder strafpunten
3. 5 times sit-to-stand
   - 1 oefenpoging
   –> als deze niet lukt: score = 0
   - voor, tijdens & na kan HR, saturatie & BORG gemeten worden

Question 35

piekstroom meting

Answer 35

1. definitie
   - PEF peak expiratory flow = maximale debiet: liter/min
   - meten door spirometrie of piekstroom meter
   - bijna direct na geforceerde expiratie
   - geen garantie voor normale longfunctie
   - informatie over doorgangelijkheid centrale luchtwegen
   –> geen conclusief van restrictief of obstructief (geen info perifeer)
2. uitvoering
   - zelfde tijdstip van dag
   - voor medicatie (of na als effect willen meten)
   - toestel op 0 en horizontaal houden
   - mooi rechtop staan
   - diep inademen -> mondstuk in mond
   - zo krachtig mogelijk uitademen
   - beste van 3 pogingen
   - motivatie mag
3. interpretatie
   - vooral intraindividueel
   - interindividueel soms
   –> normwaarden afh van leeftijd geslaht & lengte

Question 36

piekstroom meting bij longaandoeningen

Answer 36

1. astma
   - wisselende bronchusobstructie van (middel)grote luchtwegen vaststellen
   - follow-up van astma patiënten = bijhouden in dagboekje
   - detectie van dreigende astma-aanval
2. COPD
   - geen dag-tot-dag veranderingen
   - blijvende aantasting van perifere luchtwegen
   - naderende exacerbatie detecteren & hierop inspelen
   –> plotse daling van piekstroom bij acute piekstroom
3. variabiliteit
   - normaal <10% variatie
   - astma = 20-25% variatie
   –> daling van variabiliteit door medicatie