Sv filosofen

Question 1

o Verwondering is de basis van de filosofie
o Geloof in de goedheid en kenbaarheid van de wereld

Answer 1

Plato

Question 2

o Wetmatigheid = korte samenvatting werkelijkheid
o Regelmatigheden uit de natuur afleiden
o Hypotheses non fingo
 Hypotheses  teveel waarom-vragen
o Positivisme

Answer 2

Isaac Newton

Question 3

o Positivisme
o Enkel descriptie, geen verklaring
  Social engineering
o ≈ Newton
o Predictie en controle

Answer 3

August Comte

Question 4

o Groep wetenschapsfilosofen
o Criterium wetenschap en niet-wetenschap
o Basis logisch positivisme
 ≈ Behaviorisme

Answer 4

Wienerkreis

Question 5

 Wetenschappelijke verklaringen zijn logische argumenten
 Gebeurtenis verklaring = brengen onder wetmatigheden
 Verklaringen = deducties van wetenschappelijke wetten of theorieën
 Verklaren = voorspellen

Answer 5

Hempel-Oppenheim model

Question 6

o Geloof in een esthetische theorie en in de kenbaarheid van de wereld
o Drie fasen van religiositeit

Answer 6

Einstein

Question 7

o Zuinigheidsprincipe (parsimonie)

Answer 7

Ockham

Question 8

Weltanschauung (naturalistische benadering)
 Wetenschap is deel van de cultuur
 Paradigma’s, revoluties en anomalieën
o The structure of scientific revolutions
o Twijfel aan de betrouwbaarheid van zintuigen -> relativisme

Answer 8

Kuhn

Question 9

o Falsificationisme
 Normatieve benadering
 Demarcratiecriterium

Answer 9

Popper

Question 10

Primaire en secundaire kenmerken

Answer 10

Galileo Galilei

Question 11

Dualisme (ziel <-> lichaam)
o Wetenschap beschrijven zonder ziel  succes van de wetenschap
o Mens is een machine

Answer 11

Descartes

Question 12

Onderscheid verstand en rede
 Rede: verstand op hoger niveau
 Niet ontsnappen aan bestaansvragen
o De Verlichting
 “Denk zelf.”
 Wetenschap is cultuuronafhankelijk en objectief

Answer 12

Kant

Question 13

Bewustzijn soort van mysterie
o Religieus
o Mens is een machine
o Typisch menselijk is de vrije wil (het hart) en niet het verstand
 Les raisons de la raison vs. les raison du coeur
 Maar ook rationalist
o (Angstige) existentiële nood
o Grootheid en nietigheid mens
 De mens overstijgt de mens

Answer 13

Pascal

Question 14

o Niet alles kan wetenschappelijk benaderd worden
o “We zijn ongewone dieren”

Answer 14

scruton

Question 15

Bewustzijn zorgt voor een afstand tussen ons en de wereld (S-O)
 “Dun geestelijk randje”
o Je staat altijd buiten de wereld

Answer 15

Proust

Question 16

Je blijft altijd buiten je zelf, nooit in jezelf
o In de kinderjaren nog niet zo’n afstand S-O

Answer 16

Musil

Question 17

o We streven het bewustzijn na, maar wat streven we na?
o Pessimistisch
o Mens = willend wezen
 Verlangen centraal en niet het verstand
 Determinisme
o Inspiratie Freud
o We zijn ook ‘ding onder de dingen’

Answer 17

Schopenhauer

Question 18

o Werk: ‘Zijn en Tijd’: hoe kan de mens alledaags vrij zijn?
o Positiever dan Schopenhauer
o We wennen aan de last van het leven
o Humor

Answer 18

Heidegger

Question 19

o We kunnen niet loskomen van onszelf door ons bewustzijn
 We zijn nooit enkel S of O: dubbel onvermogen
o Existentialistisch filosoof

Answer 19

Kierkegaard

Question 20

Paradigma van de pijn

Answer 20

Sloterdijk

Question 21

o Wetenschap ontkent historiciteit en context
o Hermeneutische cirkel
 Ontologische betekenis
o Wat is het “zijn”?

Answer 21

Heidegger

Question 22

Nadruk op begrijpen en interpreteren (via participatie)
o Interactie met de wereld via taal (dialectische dialoog)
o Niet relativistisch: er is een wereld los van onze geest
o  Realisme
o Hermeneutische cirkel
 Ontologische betekenis
o Alles moet hermeneutiek zijn
o “Oneindig geheel”
o Verstehen = elkaar verstaan via taal en niet zich in een ander verplaatsen en zijn
ervaringen meebeleven
 Atypische opvatting!
 Elkaar nooit volledig begrijpen
o Minder gericht op het subjectieve
 Ook opzoek naar (universele) kennis en waarheid, verstehen is niet enkel
begrijpen maar ook inzichten verwerven
 (≈ positivisme)

Answer 22

Gadamer

Question 23

Betekenisveld
o Niet alles moet hermeneutiek zijn: onderscheid tussen verschillende
wetenschappen

Answer 23

taylor

Question 24

o Hermeneutische cirkel heeft methodologische betekenis
o Verstehen als methode: het van binnenuit herbeleven van gebeurtenissen,
processen, … uit het verleden
o Universum is holistisch geheel

Answer 24

Schleiermacher:

Question 25

Taalspelen en levensvormen
o Lebenswelt

Answer 25

Wittgenstein

Question 26

o Allemaal deel van het kosmisch geheel

Answer 26

Nietzsche

Question 27

o Humane en exacte wetenschappen hebben ieder hun eigen methode nodig
o Mist het “willende, voelende en zich verbeeldende wezen” in rationalisme en
epistemologie

Answer 27

Dilthey (& Taylor)

Question 28

o Natuurwetenschappen zijn succesvol door het decontextualiseren
o Sociale wetenschappen wel context nodig

Answer 28

Dreyfus

Question 29

o Pleiten voor universele hermeneutiek
 Ontkennen de eigenheid van de natuurwetenschappen

Answer 29

Rorty en Gadamer

Question 30

o Sociale wetenschappen zoeken niet naar “de waarheid”, interpretaties kunnen
naast elkaar bestaan, nieuwe perspectieven

Answer 30

Lezenberg

Question 31

Sociale factoren in alle wetenschappen essentieel

Answer 31

Hessen

Question 32

Sociaal constructionisme

Answer 32

Gergen

Question 33

Menselijk bewustzijn: schimmig, doelloos, beklagenswaardig en vluchtig
o Terugplaatsen van het bewustzijn in de natuur is de oplossing
o De ware moraal vs. de humane moraal
 Bewustzijn = ware moraal naar de duivel
o Religie = kinderziekte van het ontwakende bewustzijn
o Verbondenheid van de mensen onder het dionysische (drugs, drank)

Answer 33

Nietzsche

Question 34

Bewustzijn is iets moois, vermogen om kunst, moraal en cultuur voor te brengen
 ( Centrum van het heelal)
o “Het kan niet voor niets zijn geweest.”

Answer 34

Jonas

Question 35

Bewustzijn = uit de hand gelopen experiment
 Tirannieke taak en anoniem geschenk
o Blij dat we het hebben maar schept soms wel problemen

Answer 35

Van Der heijden

Question 36

o Negatief over bewustzijn
 Het maakt ons leven er niet gemakkelijker op
o Jaloers op de natuur en de goden (geen last van bewustzijn)
o Deelnemen aan de wereld  staat van ontroering

Answer 36

Cioran

Question 37

Introduceren de kritische rede
  Socratisch denken

Answer 37

Plato en socrates

Question 38

o Verbondenheid is ook aanwezig in kunst en Oosterse filosofie
o Door de constructie van het bewustzijn, lijken we afzonderlijke individuen
 Sluier van de Maya

Answer 38

Schopenhauer

Question 39

Als kind nog geen bewustzijn  adualisme
 “We bezaten onszelf nog niet”

Answer 39

Musil

Question 40

Je kan je de eenheid met de wereld niet meer voorstellen

Answer 40

Sloterdijk

Question 41

o We zijn ons bewust van wat we doen
  goed, eigen keuzes maken
o Psychedelische drugs, muziek, lichtefecten …  groepstrance  meta-organisme
o In de kern zijn we allemaal hetzelfde

Answer 41

Rushkoff

Question 42

o Kunstenaar speelt rol in verenging individu/groep

Answer 42

Proust

Question 43

Meest materialistische/mechanistische
 Hersenen zijn puur materie
 ≈ Behaviorisme
o Bewustzijn = fysieke efecten van de activiteiten van het brein
  Geen mysterie
 Bijverschijnsel, geen finaliteit, (bestaat niet echt)
o Bewustzijn is software, dat draait op random hardware
  Virtuele machine
o Beperkt tot rationele kennis
o Zin, motieven, morele kwesties … = illusies!

Answer 43

Dennett

Question 44

Bewustzijn als een epifenomeen, niet reeël
o Focus op waarneembaar gedrag

Answer 44

Skinner

Question 45

Enigma-code
o Turing-machine  metafoor computer - brein
o Turing-test

Answer 45

Turing

Question 46

Boek: De Cerebrale Symfonie
o Bewustzijn
 = Mogelijkheid andere dan vanzelfsprekende scenario’s te volgen
 = Plannen voor de toekomst
 = Een te bestrijden ziekteverschijnsel
o Zelfde visie als Dennett maar houdt rekening met keuzevrijheid
o Rede is de essentie van de persoonlijkheid
o Drijfveer onderzoek: mechanische vorm van bewustzijn scheppen

Answer 46

Calvin

Question 47

The Mystery of Consiousness
o Bewustzijn is een natuurlijk biologisch verschijnsel, valt onmogelijk mechanisch na
te maken
 Hier horen subjectiviteit en hogere processen bij
o Ervaringen en gevoelens zijn geen illusies
o Common sense definitie
o Andere vormen van bewustzijn zoals dromen, slaapwandelen, dronkenschap,
visuele agnosie
o Experiment Chinese kamer

Answer 47

Searle

Question 48

Taalpsycholoog
o Belang van taal voor het bewustzijn
o Impliciete kennis kunnen we niet in een algoritme gieten

Answer 48

Pinker

Question 49

Tussenpositie Searle, Calvin & Dennett
o De Nieuwe Geest van de Keizer
o Common Sense definitie
o Onderscheid “berekenbare processen” en dingen die machines niet kunnen
nabootsen
Natuurwetten moeten kloof dichten tussen miniprocessen (kwantumfysica) en
klassieke processen van de natuurkunde dichten

Answer 49

Penrose

Question 50

Wanneer is er sprake van bewustzijn? Wat missen we om de prestaties van een biologisch organisme te kunnen evenaren?

Answer 50

Copeland

Question 51

Chatterbot: Eliza

Answer 51

Weizenbaum

Question 52

Verschil mensen en dieren/machines: inwendig toezicht, sturing van bovenaf

Answer 52

Draaisma