Studietaak 1 Flashcards
Ontologie
Onze opvatting over de aard van de werkelijkheid waarin wij leven.
Epsistemologie
Onze opvatting over hoe wij de wenselijkheid kunnen leren kennen. Kennisleer: het beschrijft hoe wij denken kennis te kunnen vergaren.
Het correspondentieprobleem
Draait om de vraag hoe de inhoud van ons bewustzijn samenhangt met de werkelijkheid.
Scepticisme
Volgens het scepticisme kunnen we nooit zeker weten of kennis in ons bewustzijn overeenkomt met de wereld buiten ons bewustzijn.
-> Socrates en deels Descartes.
Rationalisme
Volgens het rationalisme is kennis over de wereld aan ons gegeven in het verstand (ratio). Meestal wordt verondersteld dat kennis aangeboren is.
-> Plato, Bacon, Descartes en Kant.
Empirisme
Volgens het empirisme komt kennis over de wereld tot ons via onze zintuigen. Alleen kennis afkomstig uit de waarneming (empirie) is wetenschappelijk.
-> Aristoteles, Bacon, Locke, Berkeley, Hume en Kant.
Idealisme
Volgens het idealisme bevindt onze werkelijkheid zich in de ervaring en is ons bewustzijn dus bepalend voor dei werkelijkheid. Het wel of niet bestaan van een feitelijke wereld is daarmee irrelevant. In de meest extreme vorm ontkent het idealisme zelfs het bestaan van een wereld buiten onze ervaring.
-> Berkeley.
Realisme
Volgens het realisme is er een feitelijke wereld buiten onze ervaring, of moeten we aannemen dat die er is. Logischerwijs moet onze kennis dus op enigerlei wijze corresponderen met de wereld. De aanname van het realisme roept dus het correspondentieprobleem op.
Transcendentaal idealisme
Sluit zich aan bij het idealisme in die zin dat het stelt dat onze kennis enkel gaat over de werkelijkheid in onze ervaring en niet over de werkelijkheid buiten ons.
Echter, in tegenstelling tot het idealisme, is het transcendentaal idealisme wel gebaseerd op de realistische positie dat er een feitelijke wereld buiten ons bestaat. Er is dus wel een wereld buiten ons, maar die is niet kenbaar voor ons.
-> Kant.
Pragmatisme
Stelt dat onze kennis niet gezien moet worden als een set ideeën die op enigerlei corresponderen met de werkelijkheid, maar als een set overtuigingen die als richtlijnen dienen voor ons handelen.
De waarheid daarvan blijkt dus niet zozeer uit het verstand of waarneming, maar uit de mate waarin ze ons in staat stelt effectief op te treden in de wereld. Daarom wordt er ook wel gesproken van waarde van kennis ipv waarheid.
‘‘truth is what works’’
-> Peirce