Socialisatie Flashcards
Input-output model
waarbij input, leren tijdens primaire en secundaire socialisatie (opvoeding, interactie, ervaringen), leidt tot output, meespelen in de maatschappij en eigenheid tonen (zelfstandig handelen en identiteitsvorming).
wederzijdse rolverwachtingen
gedragsregels die partijen van elkaar verwachten. Voorbeeld: Tamara als huisarts gedraagt zich anders dan als moeder of koorlid
Mentale bagage
- Kennis van regels: wat hoort bij een rol 2. Vaardigheden: kunnen uitvoeren wat de rol vereist 3.Bereidheid: motivatie om aan verwachtingen te voldoen. Deze bagage is persoonlijk en zichtbaar in iemands gedrag. Reacties van anderen (goedkeuring/afkeuring) en zelfreflectie (schaamte/tevredenheid) spelen hierbij een rol.
Roltheorie
Suggereren dat mensen slechts regels volgen, maar in werkelijkheid interpreteren en vormen ze hun rollen actief. Spelers volgen regels, maar gebruiken deze ook om te winnen of te overtreden
Sociale differentiatie
Mensen bewegen zich in verschillende levensgebieden (wonen, werken, vrije tijd), elk met eigen rolverwachtingen.
Position set
De reeks levensgebieden waarin iemand actief is (bv. Tamara als moeder, arts, koorlid).
Role set
De verschillende rollen binnen één levensgebied (bv. Tamara als arts én collega)
Status set
De status verschilt per levensgebied (bv. hoger als arts, lager als automobilist).
Socialisatie
Breed proces, inclusief onbewust leren (bv. imiteren van leeftijdsgenoten, media-invloed). Dit stopt niet bij volwassenheid. Individu staat centraal: gebruikt input actief om eigen gedrag en identiteit te vormen
Primaire socialisatie
Waar iemand basisgewoonten en -waarden aanleert. Dit kan communiceren zijn of bijvoorbeeld cultuur. De buurt of andere externe factoren als economie en media vallen er ook onder.
Secundaire socialisatie
Start wanneer iemand buiten de thuiswereld nieuwe levensgebieden betreedt (school, werk, hobby’s). Leeftijdsgenoten, leerplicht en eigen regels verwerken in nieuwe contexten.
Idealisering van thuiswereld
Mensen verheerlijken of verwerpen vaak hun primaire socialisatie.
Realiteit: Socialisatie is een mix van meerdere (soms tegenstrijdige) invloeden.
De significant other
Een belangrijke voorbeeldfiguur (ouder, leraar, idool) die invloed heeft op iemands socialisatie.
Primaire socialisatie: Ouders of andere nabije figuren (bv. Tamara’s vader leerde haar tafelmanieren).
Secundaire socialisatie: Leraren, sporthelden, popsterren.
Habitus
(Bourdieu) De mentale bagage (gewoonten, smaak, denkwijzen) die iemand verwerft via socialisatie.
is wat je leert vanuit thuis of het onderwijs, zoals een social worker worden
Veld
wat je bij habitus allemaal heb geleerd uitvoeren in het leven, dus werken als een social worker.
Drie redenen waarom socialisatie geen eenvoudig aanpassingsproces is
1 Rolverwachtingen vullen elkaar zelden aan – Er is vaak strijd of onduidelijkheid over wat er verwacht wordt.
2 Mentale bagage is niet passief verkregen – Mensen verwerken input actief, zoals een lezer die een boek interpreteert.
3 Socialisatie leidt niet rechtstreeks tot “gewenste” output – Mensen kunnen zich op verschillende manieren ontwikkelen, ook buiten de norm.