Snelrecht

Question 1

Wat zijn de middelen om het gewone proces te bespoedigen?

Answer 1

• De manieren om het gewone proces te bespoedigen, om sneller dan gebruikelijk een rechterlijke uitspraak te verkrijgen.
  
  1. Verkorting dagvaardingstermijn
  2. Provisioneel vonnis
  3. Korte debatten
  4. Schriftelijke behandeling

Question 2

Wat houdt de verkorting van de dagvaardingstermijn in?

Answer 2

• Art. 700 juncto artikel 43 – ‘default procedure’
• Er moet dan een dag dagvaardingstermijn in acht worden genomen, dit is een termijn van acht vrije dagen, tussen het moment van de betekening van de dagvaarding en de inleidende zitting. Ratio legis: verweerder toe te laten om verdediging voor te bereiden, zijn verweer te organiseren.
• Eerste middel: art. 708 laat laat toe om de dagvaardingtermijn van acht dagen te verkorten. Wanneer?
  
  • Spoedeisende gevallen. Hof van Cassatie heeft hier een definitie van gegeven.
• Artikel 708, lid 1, in fine: kan zelfs op dezelfde dag. ​

Question 3

‘Een partij legt een verzoek neer om een dagvaardingstermijn te verkorten.’ Kan dit?

Answer 3

Nee, want het artikel zegt dat dit enkel kan door een advocaat of een gerechtsdeurwaarder. Lees het artikel dus grondig.

Question 4

Wat zijn de korte debatten?

Answer 4

• Op een inleidende zitting kan de rechter de procedure 2 trajecten induwen:
  
  1. Lange traject: ingereedheidbrenging, artikel 747, minnelijke conclusiekalender, rechterlijke conclusiekalender.
  2. Korte debatten: artikel 735. Geen synoniem voor dringende zaken en ook geen synoniem voor zaken van geringe waarde. Het zijn zaken die redelijke wijze niet voor ernstige betwistingen vatbaar zijn; zaken waarvoor het niet nodig is om het lange traject te bewandelen. Zaken die perfect op de inleidende zitting kunnen worden gepleit. Artikel 735 goed lezen: 10 jaar geleden gewijzigd door de wet van 26 april 2007.

Question 5

Wanneer kunnen korte debatten worden bewandeld?

Answer 5

1. Als beide partijen akkoord zijn, dan zal de rechter zich daarbij neerleggen en de korte debatten bewandelen.
2. Aantal situaties in art. 735, §2, tweede lid die van rechtswege automatisch via korte debatten gaan. Vordering bedoeld in art. 19, tweede lid: taalwijzigingen, de regeling van geschillen van bevoegdheid, een vordering van uitstel van betaling, tenzij dat de partijen daar samen zich tegen verzetten.
3. Als een van de partijen, meestal de eiser, dat vraagt. Als de tegenpartij hier niet mee akkoord is zal de rechter hierover beslissen. Dit komt vaak voor bij factuur invordering, als de factuur wordt ingevorderd zal er vaak standaard in de geding inleidende akte staan dat de eiser verzoekt om de zaak in korte debatten te behandelen. En dan zal het ervan afhangen of het al dan niet wordt betwist.

Question 6

Wat is de schriftelijke behandeling?

Answer 6

• Artikel 755 Ger. W.
• Het gewone klassieke geding; inleidingszitting, ingereedheidbrenging, maar de pleitzitting valt weg! Als de partijen hebben geconcludeerd, na de minnelijke of rechterlijke route te hebben bewandeld met betrekking tot de ingereedheidbrenging, richten de partijen een verzoek aan de rechter; “rechter we hebben alles gezegd, alles staat op papier, maak uw vonnis”, geen pleitzitting.
• Dit wordt naar mijn smaak veel te weinig gebruikt. In de cursus is het genuanceerder, maar volgens mij is de pleitzitting in sommige gevallen tijdverspilling. In de praktijk wordt het zeer weinig toegepast.

Question 7

Wat is de voorlopige regeling?

Answer 7

• Artikel 19, derde lid: een voorafgaande maatregel om de vordering te onderzoeken of een tussengeschil te regelen of om da toestand voorlopig te regelen.
• Dit kan in elke stand van de rechtspleging = op elk moment tijdens de ingereedheidbrenging, uiteraard uiteraard niet tijdens het beraad.
  
  • Bv. bij onrechtmatige daden met een zwaar letsel en dat je dan voorlopig een voorschot krijgt op je schadevergoeding.
  • Als je dan de schadevergoeding krijgt, wordt die verrekend. Anders moet je die terugbetalen.

Question 8

Wat is de blijvende saisine van de rechter?

Answer 8

• Artikel 19, derde lid.
• De rechter kan altijd worden gevat als er met betrekking tot dat provisioneel vonnis om met die onderzoeksmaatregel een probleem is.
  • Bv. Als de rechter een deskundige aanstelt en die moet vervangen worden omdat hij ziek is kan je altijd teruggaan naar de rechter ofdat die een nieuwe kan aanstellen.
• Verband artikel 1050, lid 2 van de appelabiliteit van een vonnis alvorens recht te doen.
• Verkorten van de dagvaardingstermijn en het provisioneel vonnis, artikel 19 derde lid, die worden soms gecombineerd. En als je dat doet dan kan je wel op heel korte termijn een provisioneel/voorlopig vonnis bekomen. Dat artikel 19 derde lid is zeer belangrijk, niet alleen met betrekking tot dat provisioneel vonnis en maatregelen alvorens recht te doen, maar ook met betrekking tot de terminologie eindvonnis, geschilpunt, eindbeslissing…
• Hiervan kan je gebruik van maken in een gewoon geding.

Question 9

Kan je naar de rechter stappen enkel en alleen op basis van artikel 19, derde lid zonder dat u een bodemprocedure opstart?

Answer 9

• Dat is betwist. Sommigen zeggen nee. Andere, zoals ik, zeggen dat dat perfect mogelijk is. Ik zie geen enkele reden waarom dat niet mogelijk zou zijn. Maar in de rechtspraak wordt dat soms betwist. Men zegt dat het enkel mogelijk is als u een procedure ten gronde hebt opgestart. Het kan niet het enige voorwerp zijn van uw vordering wanneer u beroep doet op de rechter. Het wordt betwist.
• Bij kort geding is er urgentie nodig. Er is meer en meer rechtspraak die poneert dat als er een bodemgeding is, en er is een mogelijkheid om gebruik te maken van artikel 19 dat u dan de kortgeding niet moet lastigvallen. De kortgeding rechter zal zeggen dat er geen urgentie is, de vordering afwijzen als onontvankelijk als de kortgedingrechter weet dat er een bodemgeding is waarvan gebruik kan gemaakt worden van artikel 19 derde lid.
• Dus artikel 19 derde lid is een valabel alternatief voor het kort geding. Het is een gemakkelijker alternatief voor het kort geding, omdat u in tegenstelling tot een kort geding procedure geen urgentie moet aantonen.

Question 10

Wat is kort geding?

Answer 10

• Onderscheid tussen kort geding sensu lato en kort geding sensu stricto:
• Kort geding sensu stricto is een contraditoire en tegensprekelijke kort geding-procedure.
• Kort geding sensu lato is een kort geding-procedure op eenzijdig verzoekschrift. Elke niet-noodzakelijke contradictoire urgentieprocedure voor de voorzitter. Een deelverzameling van die grotere verzameling zijn die kort geding procedures op tegenspraak.
  • In de regel is een kort geding procedure tegensprekelijk: je moet je opponent dagvaarden. Die moet mee in de procedure worden betrokken.
  • Maar in zeer spoedeisende gevallen kan u gebruik maken van die kort geding procedure via een eenzijdig verzoekschrift, niet-contradictoir. De tegenpartij weet dan niet dat u die kort geding procedure opstart. Maar een kort geding procedure is en blijft in de regel tegensprekelijk zoals een gewone procedure.

Question 11

Wat houdt urgentie in?

Answer 11

• Artikel 584: de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg, voorzitter van de arbeidsrechtbank, de voorzitter van de rechtbank van koophandel kunnen optreden als kort geding rechter.
• Artikel 584, eerste lid: de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg doet in de gevallen die hij spoedeisend acht bij voorraad uitspraak in alle zaken, behalve die welke de wet aan de rechterlijke macht onttrekt.
• Artikel 584, derde lid: de arbeidsrechtbank en de rechtbank van koophandel. Dus die voorzitters van die rechtbank die zijn bevoegd voor die kort geding procedures.

Question 12

Wat is de sanctie als er geen urgentie is?

Answer 12

• Verschillende meningen: sommigen hielden voor dat die urgentie de bevoegdheid en gegrondheid tret, maar het gaat heir over de toegang tot de kortgedingrechter. Als je een beroep doet op de kortgedingrechter, kan je dat enkel doen als het urgent is, daadwerkelijk urgent. Dan mag je de file bij de gewone procedure niet voorbij steken.
  
  • Geen urgentie –> Geen toegang tot de kortgedingrechter. Enkel toegang bij de gewone rechter.
• Dus dit is de onontvankelijkheid van de vordering. Omdat die urgentie beetrekking heeft op de toegang tot de snelrechter.
• Urgentie die de onontvankelijkheid raakt, moet er niet alleen zijn op het ogenblik dat je de kortgedingrechter vat, op het moment van de gedinginleiding, maar ook op het moment van het einde, als de kortgedingrechter uitspraak doet.
  
  • Dus tot wanneer de kortgedingrechter beslist moet er urgentie zijn. Dit is vaste rechtspraak zijn van het Hof van Cassatie.
  • Dit kan dus de bevoegdheid niet raken. Omdat de bevoegdheid enkel wordt beoordeeld op het ogenblik van de gedinginleiding. Precies omdat de urgentie ook moet worden beoordeeld op het einde van het geding kan het geen betrekking hebben op de bevoegdheid en raakt het de ontvankelijkheid

Question 13

Heeft de voorzitter van eerste aanleg voorwaardelijke volheid van bevoegdheid?

Answer 13

• Nee, voorzitter heeft een onvoorwaardelijke volheid van bevoegdheid: artikel 584, lid 1: voorzitter is algemeen bevoegd in alle zaken, ook wanneer de zaak tot de bevoegdheid behoort van de voorzitter van de rechtbank van koophandel en de voorzitter van de arbeidsrechtbank.
  
  • Tenzij dat die voorzitter van de rechtbank van koophandel en de voorzitter van de arbeidsrechtbank exclusief bevoegd zijn. Enkel dan is die voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg niet bevoegd.
• Voorzitter van rechtbank van eerste aanleg neemt kennis van alle zaken in kortgeding, alles, ook als de voorzitters van de arbeidsrechtbank en de rechtbank van koophandel bevoegd zijn, tenzij wanneer die voorzitters van de rechtbank van koophandel en de arbeidsrechtbank exclusief bevoegd zijn.
  • Enkel dan kan er een bevoegdheidsgeschil zijn.
  • Dus die notie bevoegdheid bij kortgeding, heeft betrekking op de situatie dat bevoegdheidsproblemen zich voordoen tussen de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg, voorzitter van de rechtbank van koophandel en de voorzitter van de arbeidsrechtbank. Enkel dan is er sprake van een bevoegdheidsgeschil.
• Artikel 584, 2e lid is later toegevoegd:
  
  • Als de zaak behoort tot de bevoegdheid van de familierechtbank, wordt deze enkel in geval van volsterkte noodzakelijkheid bij de voorzitter aanhangig gemaakt. Dus daar moet u mee opletten.
  • Als het gaat over een zaak die behoort tot de bevoegdheid van de familierechtbank of jeugdrechtbank, dan is het de voorzitter van de familierechtbank of de jeugdrecht die bevoegd is.
  • Heel belangrijk die urgentie. Urgentie raakt niet de bevoegdheid, urgentie niet de gegrondheid.

Question 14

Wanneer is er sprake van urgentie?

Answer 14

• Hof van Cassatie heeft daar een definitie van gegeven. “Wanneer een onmiddellijke beslissing wenselijk is om schade van een zekere omvang of ernstige ongemakken te voorkomen”.
• 2 voorwaarden:
  
  1. Urgentie moet worden ingeroepn door de eiser: de eiser moet zeggen dat het urgent is, dringend. Als hij dat niet doet, dan heeft hij geen toegang tot kortgedingrechter en zal de rechter zijn vordering afwijzen als onontvankelijk.
  2. Er moet ook effectief urgentie zijn. Het is niet alleen voldoende dat de eiser die urgentie inroept, er moet ook effectief urgentie zijn. En de rechter moet dit ambtshalve nagaan. Zelfs als het niet wordt betwist door de tegenpartij, als de tegenpartij hier geen woord over rept, dan moet de rechter ambtshalve nagaan, op basis van de feiten, bewijsstukken die de partijen voorleggen, of er al dan niet urgentie is. Als dat niet is, onontvankelijk.
• In de praktijk komt dit neer op een in concreto beoordeling. Urgentie moet er zijn op het moment van de inleiding, maar ook op het moment dat de rechter uitspraak doet.

Question 15

Wat als de tegenpartij in hoger beroep gaat en tijdens de beroepsprocedure er geen urgentie meer is?

Answer 15

• Eerste optie: vordering onontvankelijk: de appelrechter kan zeggen dat de vordering onontvankelijk is maar hij kan nog wel steeds de wettigheid beoordelen van de maatregel die de eerste rechter heeft bevolen, ook al is die ondertussen al uitgevoerd.
• 2009: Arrest van Hof van Cassatie: “Als de appelrechter vaststelt dat er geen urgentie meer is, dan is het gedaan, dan moet de appelrechter niets meer doen.” Franstalige collega’s vonden dit maar niets. Het Hof van Cassatie bibberde en is volledig veranderd.
  
  • Dat is ook logisch: de kortgedingrechter legt een bepaalde maatregel op, er komt beroep, er is geen urgentie, dat is goed en wel, maar het kan zijn dat een van de partijen voor die maatregel as such kosten heeft gemaakt. Je moet nog altijd de mogelijkheid hebben voor de appelrechter om de wettigheid van die maatregel te beoordelen. Zelfs al werd deze reeds uitgevoerd.

Question 16

Wat is de tweede voorwaarde van artikel 584?

Answer 16

• De zaak mag niet zijn onttrokken aan de rechterlijke macht. Belangrijk is dat u weet dat er ook zoiets bestaat al administratief kortgeding. Als het gaat over de tenuitvoerlegging van administratieve rechtshandelingen dan behoort het tot de rechtsmacht van de Raad van State.
• Dat is geen probleem van bevoegdheid, maar van rechtsmacht. Vanaf er een administratieve rechtshandeling is het spel is en die moet voorlopig worden geschorst, dan kan u dat in principe niet vragen aan de burgerlijke kortgedingrechter omdat dat geschil onttrokken is aan de macht van de rechterlijke macht. Dan moet u naar de administratieve kortgedingrechter: de Raad van State.
• Let op: er is een nuance. Vanaf dat er een geschil is waar een administratieve rechtshandeling aan de grondslag kan liggen, vanaf er een probleem is met subjectieve rechten, dan kan je wel naar de kortgedingrechter.
  
  • Bv. nachtvluchten. Die nachtvluchten en het spreidingsplan aan de luchthaven, dat spreidingsplan dat is een beslissing van de overheid. Dat is dus een administratieve rechtshandeling, maar die mensen die daar slachtoffer van zijn ontlenen daar subjectieve rechten van en die kunnen daarvoor naar de gewone burgerlijke kortgedingrechter. Omdat het geschil in essentie gaat over subjectieve rechten en niet over de administratieve rechtshandeling as such.

Question 17

Wat is de derde voorwaarde van artikel 584?

Answer 17

• Artikel 584 en 1049. Art. Art. 1035 ev. zijn de procedureregels met betrekking tot de behandeling van een vordering in kortgeding.
• Beschikkingen in kort geding brengen geen nadeel toe aan de zaak zelf:
• Dat wil zeggen dat het gezag van gwijsde van die kortgedingbeschikking zich niet verder uitstrekt dan die kortgedingrechter. Als er nadien een bodemgeschil is ten gronde dan moet die bodemrechter geen rekening houden met het gezag van gewijsde van de kortgedingrechter. De bodemrechter is volledig vrij om te beslissen.
• In tegenstelling tot wat soms wordt voorgehouden in rechtspraak en rechtsleer, leidt die voorwaarde dat die kortgedingrechter uitspraak doet bij voorraad er niet toe dat de beoordelingsmacht van die kortgedingrechter beperkt wordt. De kortgedingrechter mag doen wat hij wil. Het enige dat hij niet mag doen is een beslissing nemen die onherroepelijk wordt, omdat dan de bodemrechter geen uitspraak meer kan doen.
• De kortgedingrechter moet zich beperken tot een schijn van recht, tot de ogenschijnlijke rechten van de partijen. Omdat de kortgedingrechter geen uitspraak doet ten gronde: hij zal prima facie nagaan of dat de rechten die de partijen inroepen of dat die al dan niet kunnen worden gehonoreerd.
• Sommigen zeggen dat hij dat enkel feitelijk mag appreciëren en hij mag dat niet juridisch beoordelen. Onzin! De kortgedingrechter is vrij om daarmee te doen wat hij wil. Hij mag dat perfect juridisch beoordelen. Zolang hij maar geen beslissing neemt die onherroepelijk is en enkel uitspraak doet bij voorraad. Zijn beoordelingsmacht wordt dus niet beperkt. Dus urgentie, niet onttrokken aan zijn de rechterlijke macht en uitspraak doen bij voorraad, dat zijn de drie voorwaarden van een kortgedingprocedure.

Question 18

Zijn de procedureregels van het gewone geding ook van toepassing op het kort geding?

Answer 18

• In principe ja: artikel 1035, maar er zijn een aantal uitzonderingen.
  
  • Bv. art. 1035 lid 2: de dagvaardingstermijn in kortgeding is 2 dagen en niet 8 dagen zoals in de gewone procedure. Let daarop bij het examen. Soms kan er een vraag worden gesteld over de sanctie van het overtreden van een dagvaardingstermijn, dan moet u weten dat het bij een kortgedingprocedure 2 dagen is en geen 8 dagen.
  • Een ander voorbeeld is dat die zaken bv. 764 lid 1, die zaken in kortgeding worden niet meegedeeld aan het OM. Dat is een andere uitzondering.
• Art. 1036: in spoedeisende gevallen kan de voorzitter de dagvaardingstermijn van 2 dagen ook verkorten, verlof geven op de zitting en zelfs dames en heren, en men noemt dat référé d’hôtel, dat wil zeggen bij de voorzitter thuis…
• Art. 1039: “De beschikkingen in kort geding brengen geen nadeel toe aan de zaak zelf; zij zijn uitvoerbaar bij voorraad niettegenstaande verzet of hoger beroep en, zonder borgtocht indien de rechter niet heeft bevolen dat er een wordt gesteld.”
  
  • Het tweede lid van 1039 is weggevallen.
  • Dus art. 1039 bestaat niet meer, houd daar rekening mee.

Question 19

Wat is kort geding op eenzijdig verzoekschrift?

Answer 19

• Artikel 584, vierde lid. Dit is bij volstrekte noodzakelijkheid. 3 situaties:
  
  1. Als het zo dringend is dat de dagvaardingsgtermijn van 2 dagen niet volstaat, of zelfs de verkorting van die dagvaardingstermijn ook niet volstaat.
  2. Het verrassingseffect: als je een contradictoire procedure opstart dan weet uw tegenpartij voor wat hij of zij wordt gedagvaardt en kan die zaken wegmaken of anticiperen. Om dat de voorkomen kan je een eenzijdig verzoekschrift gebruiken, maar je moet dit heel goed motiveren, anders wordt het afgewezen.
  3. Als je niet weet wie je tegenpartij is: bv. bij krakers
• Artikel 1026, ten vijfde: een eenzijdig verzoekschrift moet worden ondertekend door een advocaat. Dit is op straffe van nietigheid dus de nietigheidsleer artikel 860.

Question 20

Wat zijn procedures zoals in kort geding?

Answer 20

• Bv. Een procedure ten gronde waarbij de rechter definitief gaat beslissen over de zaak en die regels gaat toepassen van het kortgeding, omdat het zou verlopen.
• Bv. Stakingsvordering: uw bedrijf doet iets verkeerd en je wilt daar tegen optreden: wordt ingesteld door bv consumentenbeweging. Dat leidt tot een beslissing ten gronde, maar de regels van het kortgeding worden toegepast.
• Kan je hierbij gebruik maken van een eenzijdig verzoekschrift?
  
  • Dat wordt betwist omdat het hier gaat om bodemgeschiillen en enkel kan wanneer de wet daar uitdrukkelijk in voorziet.
• Nieuwe procedure: de wet van 19 oktober 2015:
  
  • Uitgangspunt: veel geschillen voor de rechtbank, vooral van koophandel, tussen handelaars: B2B en dan vooral onbetwiste geldschulden, niet betwiste facturen.
  • Schuldeiser gaat naar de rechtbank, lokt een uitvoerbare titel uit en dat wordt vastgelegd bij verstekvonnis. Die crediteur moet dus naar de rechtbank gaan en die rechter; het enige wat hij doet is verstekvonnissen geven aan de lopende band. Veel werk voor rechte en griffier. Dan heft de wetgever gezegd: we gaan dat afschaffen.
• Oplossing: leer van de ‘investion de contention’: Collega Boularba (Luik) heeft daar een proefschrift over geschreven.
• Regel is: als je in een geschil zit dan moet je naar de rechter voor uitvoerbare titel.
• Invention de contention is omgekeerd: “we geven u als schuldeiser een uitvoerbare titel en als de schuldenaar het daar niet mee eens is moet hij maar naar de rechtbank gaan.” Dit bespaart schuldeiser veel tijd en geld.
  
  • Artikel 1394, streep 20-27.
  • Enkel voor niet-betwiste geldschulden tussen handelaar, maar de minister wil dit toch uitbreiden naar consumenten.
• Wie is er niet gelukkig met deze regeling?
  
  • De balie: advocaten waren woedend en vinden dit een inbreuk op de toegang tot het recht. Het komt voor dat de advocaat weigert dat te doen om zelf naar deurwaarder te stappen en gewoon dagvaardt: dan art. 1017: die laat toe dat de rechter de gedingkosten ten laste legt aan een partij, ook al wint zij de zaak, net omdat hij die procedure niet wou volgen.

Question 21

Wat houden gerechtskosten in?

Answer 21

• We spreken in het procesrecht van gerechtskosten, zijnde kosten die formeel erkend worden door een rechtbank.
  
  • Dat zijn niet noodzakelijk alle kosten die uw cliënt heeft gemaakt om het proces te voeren. De gerechtskosten zijn de kosten die uw cliënt kan recupereren indien hij of zij in het gelijk wordt gesteld.
  • Dus houd goed in uw achterhoofd: de werkelijke kosten voor uw cliënt kunnen veel hoger liggen. De belangrijkste factor hierbij zijn uw eigen erelonen. Het is niet zo dat u naar gemeen recht, als u een proces wint, de volledige erelonen die u aan uw advocaat betaalt, kan recupereren! In de meeste gevallen is dat slechts een beperkt deel.

Question 22

Wat zijn griffierechten?

Answer 22

• Het begrip gerechtskosten staat in artikel 1018 Ger.W., belangrijk artikel. Wat geeft het artikel aan als “gerechtskosten”?
  
  • Onder andere de griffierechten. Dit zijn de belastingen die men heft voor justitie. Een griffie is eigenlijk ook een soort van belastingontvanger. Voor een aantal dingen moet je belastingen/retributies betalen. In de meeste gevallen noemt men dat “rechten” (bv. griffierechten, registratierechten …).
• Het begint al wanneer je een proces instelt, wanneer je dagvaardt of een verzoekschrift uitstuurt. Hierbij moet de advocaat of gerechtsdeurwaarder langsgaan op de griffie en zal men een rolrecht vragen.
  
  • Het is een fiscaal issue dat een belangrijke procedurele betekenis heeft. Het rolrecht is een vergoeding die je aan de Staat betaalt om een proces te mogen instellen, maar tegelijkertijd hangt het samen met de inschrijving op de rol en de inschrijving op de rol determineert op zijn beurt of een proces aanhangig is of niet.
  • Wanneer je het rolrecht niet betaalt, komt uw zaak niet op de rol en is uw procedure dus niet aanhangig. Dit is belangrijk!
  • Bv. om te weten of je dagvaarding al dan niet de verjaring heeft gestuit. De verjaring wordt gestuit vanaf betekening van de dagvaarding op voorwaarde dat u de zaak daarna op de rol hebt laten zetten. Als u uw belasting (rolrecht) niet betaalt, komt ze niet op de rol en kan uw zaak wel degelijk verjaren. Dus dit fiscale issue heeft wel degelijk een belangrijke impact op uw zaak.

Question 23

Wat is de hervorming van Koen Geens?

Answer 23

• Griffierechten worden op dezelfde manier geheven, ongeacht het soort geschil. Dit wil zeggen dat als een grote multinational (bv. Bank of New York) in België een vordering ten belope van 1 miljard euro instelt, 150 euro rolrecht betaalt in de rechtbank van 1^ste aanleg of koophandel. Een gewone burger die een vordering van 3000 euro instelt, betaalt hetzelfde bedrag.
• Dus nu: elasticiteit van de prijs. Er zijn bepaalde cliënten of dossiers die dat rolrecht niet eens merken. Als u de Bank of New York dagvaardt voor 1 miljard euro, moet u niet bijkomend vermelden dat het hem wel 150 euro zal kosten, ze lachen u dan uit. Dus of het nu 150 euro is of 1500 euro of 10500 euro, dat zal zelfs amper vermeld worden want het is een ­non-issue. Dus de overheid zei dat diegenen die met plezier meer rolrechten zouden betalen, dat we het daar ook gaan halen.
  
  • Dit is naar analogie naar wat men in Nederland en Duitsland doet. Men kijkt gewoon naar de waarde van de vordering. Dus als u 1 miljoen euro vordert, kan u ook wat meer rolrecht betalen.
• Veel discussie over geweest: een gewone rechtsonderhorige kan ook een grote vordering instellen. Arrest Grondwettelijk Hof geweest en dit is vernietigd, ongrondwettig verklaard.
  
  • Hof zegt dat men nooit in functie van de waarde van de vordering een griffierecht zou kunnen bepalen. Maar een rechtsplegingsvergoeding is wel in functie van de waarde van de vordering, dus heel extreme rechtspraak.

Question 24

Wat is de rechtsplegingsvergoeding?

Answer 24

• Artikel 1022 Gerechtelijk wetboek.
• Uitgevonden in de jaren 60 bij de afschaffing pleitbezorger. Hier kreeg je een vergoeding als je het proces wint, maar het was eerder een symbolische vergoeding. Veel ergernis want die vergoeding is heel laag.
• Oplossingen gezocht in het privaatrecht: dus aansprakelijkheid en onrechtmatige daad: de schade bevat ook de kost die u moet maken om een advocaat te krijgen.
• Arrest Hof van Cassatie: kosten van advocaat zijn recupereerbare schade, maar Hof van Cassatie enkel gedaan in een groot media-zaak: en enkel bij aansprakelijkheid.
  
  • Zo een nieuwe ongelijkheid veroorzaak omdat je enkel bij onrechtmatige daad uw kosten kon vergoeden omdat ze deel uitmaken van de schade.
• De wetgever voelde zich verplicht om iets te doen dus de rechtplegingsvergoeding werd verhoogd tot hogere bedragen in functie van de waarde van de vordering, zonder de echte ereloon nog moestne aangetoond worden: het betreft dus een forfaitaire tegemoetkoming.
• Er zijn wel uitzonderingen op:
  
  • Handelsaken in uitvoering van het Europese recht een wet Betalingsachterstand in Handelszaken: redelijke schadeloosstelling voor de kosten van zijn advocaat moet krijgen.

Question 25

Wie moet de kosten betalen?

Answer 25

• De rechter kent de kosten toe aan de verliezen: “the winner takes it all” principe.
• Artikel 1017 Gerechtelijk wetboek: 3 uitzonderingen:
  
  1. Sociale zekerheid: hier moet de overheid altijd de rechtsplegingsvergoeding moeten betalen, zelfs als de overheid de zaak heeft gewonnen. Dit is uit sociale overwegingen.
  2. Nutteloze proceskosten: Een van de Potpourri wetten heeft voorzien dat de rechter de RPV niet toe te kennen aan de winnaar of andere gerechtskosten niet toe te kennen indien hij nutteloze proceskosten heeft gemaakt.
  3. Kosten omslaan: De rechter kan een deel van de rechter omslaan naar de winnaar: dat wil zeggen dat hij mag bepalen wie welk percentage van de kosten moet betalen. In dezelfde mate kan hij ook wanneer het een proces is tussen familie ook beslissen dat er geen RPV is.

Question 26

Wat houdt juridische bijstand in?

Answer 26

• Grondwettelijk recht: recht voor minvermogenden om tussenkomst te genieten in de kosten van een proces.
• Geen absoluut recht en er zijn berpekingen aan in de praktijk. In België zijn we niet in staat om iedereen te helpen voor de kosten van een proces.
• 3 verschillende opties om met kosten om te gaan voor de armen:
  
  1. Amerikaans systeem: Iedereen moet instaan voor zijn eigen kosten, net zoals gezondsheidszorg. Allemaal ngo-werk als je juridische bijstand nog hebt en je hebt daar geen geld voor. Ironisch gezien wel een beter systeem omdat er zoveel vrijwilligers zijn. Bijna elke student in law-school zit in het pro bono systeem. Maar voor de rest zijn er dus in principe geen door de overheid betaalde advocaten. Wat men wel heeft in de verschillende rechtbanken. Men zet daar massaal in in zelfhulppakken. Veel automatische ook: litigate helpers
  2. Verenigd Koninkrijk: heel uitgewerkt systeem van jurdische bijstand: heel duur ook, allerduurst in EU. Heel weinig geschillen gaan naar de rechtbank omdat het zo duur is, maar daar wel veel rechtshulp.
  3. Tussenlanden: zoals Belgë. We geven een gedeeltelijke vrijstelling van de kosten:
     
     • Werken met een bestaansminimum: maar dit ligt nog vrij hoog.

Question 27

Wat is het dubbel systeem van rechtsbijstand?

Answer 27

• Dubbel systeem met 2 luiken: rechtsbijstand en juridische bijstand sensu stricto:

1. Rechtsbijstand is het systeem waarbij een rechtzoekende vrijgesteld wordt van bepaalde kosten die je moet maken in een procedure. Zijnde de kosten die je moet maken aan ofwel te betalen aan de overheid of aan een soort ministeriel ambtenaar. De kosten van een gerechtsdeurwaarde, de dagvaarding, de rolrechten, de griffierechten,… dat soort zaken. Daarvan kan je vrijgesteld worden als je een minvermogende bent.
   
   • Wordt door de rechtbanken toegekend.
2. De juridische bijstand gaat over de bijstand door een advocaat. Als je kwalificeert voor juridische bijstand sensu stricto, dan krijg je een pro deo advocaat. Die je in het beste geval niet moet betalen. In het slechtste geval gedeeltelijk moet betalen.
   
   • Dit is dus het pro deo-systeem als je bezig bent met je baliestage. Wordt door de balies toegekend, maar die betalen dat systeem niet. Ze krijgen daarvoor overheidsfinanciering.
   • Juridische bijstand sensu stricto: heel vaak stagairs die verplicht moeten meewerken.

Question 28

Hoe gebeurt de financiering door punten?

Answer 28

• De financiering wordt bepaald door punten. En ieder jaar bepaalt de minister hoeveel zo’n punt waard is. De laatste jaren was er dus steeds minder geld en zagen de advocaten dus steeds minder vergoeding voor hun diensten. En dat leidde tot protest. De advocaten hadden daar ook al een beetje boter op het hoofd, want als men keek naar de cijfers dan bleek soms dat een handvol advocaten soms tot 70% van alle pro deo gelden inden. Er waren een paar kantoren die echt gespecialiseerd waren en een soort pro deo fabriekjes waren.
  
  • Veel in vluchtelingencontentieux want voor elke vluchteling kan je bijvoorbeeld naar de Raad van State gaan maar de juridische vragen die ze daar stellen zijn eigenlijk altijd dezelfde. Dus van zodra men 1 verzoekschrift had gemaakt, kon men er bij wijze van spreken 700 produceren zonder er bij wijze van spreken 3 minuten werk per verzoekschrift, maar iedere keer kreeg men wel een volwaardig aantal punten en dus een volwaardige vergoeding.
• Veel insinuaties van fraudegevallen.
• Balie niet alles op orde: Geens orde in geschapen en dus terug een zelffinancieringssysteem ingevoerd. Hij heeft gezegd ik ga de waarde van het punt verhogen, maar ik ga elke gewone partij die naar justitie gaat of een proces begint vragen om 20 euro te storten in een fonds voor pro deo vergoeding. Op zich heel goed nu zijn advocaten terug happy. Ze kunnen terug procederen en ze worden al een beetje deftiger betaald voor het werk voor de allerarmsten maar helaas het middensegment krijgt er nog een extra kost bij. Dus de toegang tot justitie blijft een pijnlijk verhaal.

Question 29

Wat houdt eigenrichting in?

Answer 29

• Naarmate de kost van justitie hoger wordt en de waarde van het geschil kleiner is dan de kosten gaat men andere oplossingen zoeken.
• Er is een verbod op eigenreichting in ons syteem: je bent verplicht om geschillen aan de overheid over te leggen en die gaat dat beslechgten.
  
  • Hier eigenrichting als verzamelterm voor alle situaties waarin partijen een geschil hebben en dat op een correcte manier willen oplossen, maar zonder beroep te doen op de overheidsjustitie. In de meest gevallen gaat het om gewone onderhandelingen.