Shout for help en Airway & C-spine Flashcards
Protocol shout for help (BIJ bewustzijn)
- Schakel omstander(s) in om te helpen
- Ga naar Airway & C-spine
Wat moet je doen bij het inschakelen van omstanders bij een slachtoffer BIJ bewustzijn?
- Spreek tenminste 1 omstander gericht aan
–> “Meneer/mevrouw met (noem uiterlijke kenmerk), wilt u bij mij in de buurt blijven? Ik heb uw hulp misschien straks nog nodig.”
Protocol shout for help (BUITEN bewustzijn)
- schakel omstanders in om te helpen
- Laat 112 bellen en een AED halen
- Ga naar Airway & C-spine
Wat moet je doen bij het inschakelen van omstanders bij een slachtoffer BUITEN bewustzijn?
- Laat een omstander 112 bellen
- Laat een andere omstander een AED halen
- Vraag de omstanders na het bellen en halen om terug te komen
Wat moet je doen als er geen omstander beschikbaar is bij een slachtoffer BUITEN bewustzijn?
- Zet bij het bellen van 112 de mobiele telefoon op luidspreker
–> verricht tegelijkertijd eerstehulphandelingen - Haal alleen een AED als deze binnen onmiddellijk bereik is en er geen omstander beschikbaar is
Wat moet je doen als er geen mobiele telefoon beschikbaar is bij een slachtoffer BUITEN bewustzijn?
- Leg het slachtoffer in de stabiele zijligging en haal hulp
Wat moet je doen als er geen mobiele telefoon beschikbaar is bij een slachtoffer BIJ bewustzijn?
- Laat het slachtoffer beschermd en zichtbaar achter en haal hulp
Waarvoor kunnen omstanders nog meer ingeschakeld worden behalve het halen van een AED of het bellen van 112?
- Wachten op hulpdiensten
- Familieleden van slachtoffer opvangen
- zorgen voor veilige omgeving
- assisteren bij eerstehulpverlening
Wat is het doel van airway & C-spine?
- Beoordelen of de luchtweg van het slachtoffer vrij is
Protocol Airway & C-spine (BIJ bewustzijn)
- Vrije luchtweg?
–> nee? Ga naar subprotocol luchtwegobstructie - Bedreigde luchtweg?
- Iets in de mond?
–> Ja? Mond leegmaken - Verdenking op nek-/wervelletsel?
–> Ja? Voer nekstabilisatie uit en voorkom beweging van wervelkolom - Ga naar breathing
Hoe beoordeel je of er sprake is van een vrije luchtweg?
- Een slachtoffer praat (met genoeg kracht)
- Ademt zonder bijgeluiden
- En heeft niets in de mond
Hoe beoordeel je een gedeeltelijke luchtwegobstructie?
- Het slachtoffer kan vaak nog praten en hoesten
- Gierende inademing (inspiratoire stridor)
- Rochelende ademhaling
- Blauw-paarse verkleuring (cyanose) van mondslijmvlies en rond lippen (of als de kleur anders is dan je zou verwachten)
- Rode kleur van de huid
- Slachtoffer is in paniek en grijpt naar de keel
Hoe beoordeel je een volledige luchtwegobstructie?
- Slachtoffer kan niet praten of hoesten
- Blauwe (cyanose) verkleuring van mondslijmvlies en rond de lippen
- Rode kleur van de huid
- Bewustzijnsverlies
- Slachtoffer is in paniek en grijpt naar keel
Waar moet je op letten bij mogelijk inhalatietrauma?
Tekenen van verbranding rondom neusgaten en mond
–> Verschroeide neusharen
–> zwelling van slijmvlies (kan enige tijd later optreden
Waar moet je op letten in het geval van aangezichtsletsel?
- Dat bloed in de keel van het slachtoffer kan lopen
Protocol luchtwegobstructie wanneer praten/hoesten mogelijk is
- Moedig effectief hoesten aan
- Hoesten effect?
–> Nee? Bel 112 - Ga naar C-spine
Protocol luchtwegobstructie wanneer hoesten/praten niet mogelijk is
- Slachtoffer bij bewustzijn?
–> Nee? Ga naar reanimatie - Laat 112 bellen door omstanders
- Geef max. 5 rugslagen
- Praten/hoesten mogelijk?
–> Ja? Moedig effectief hoesten aan - Geef max 5 buikstoten
- Praten/hoesten mogelijk?
–> Nee? Geef max 5 rugslagen - Moedig effectief hoesten aan
- Ga naar airway & C-spine
Hoe stel je een bedreigde luchtweg veilig bij een bewusteloos slachtoffer zonder nek-/wervelletsel?
- Leg het slachtoffer in de stabiele zijligging
- Voer chinlift
Hoe stel je een bedreigde luchtweg veilig bij een bewusteloos slachtoffer met nek-/wervelletsel?
- Voer jawthrust uit
- Leg slachtoffer alleen in stabiele zijligging wanneer je het slachtoffer moet verlaten om 112 te bellen
Wat doe je met een slachtoffer met een bedreigde luchtweg die in paniek is?
Stel het slachtoffer gerust zonder dat het eigen handelen wordt vertraagd
Hoe beoordeel je een effectieve hoest?
- Slachtoffer kan huilen of spreken
- Luid hoesten
- Slachtoffer kan diep inademen voor hoesten
- Soms stemveradnering
- Slachtoffer volledig bij bewustzijn
Hoe beoordeel je een niet-effectieve hoest?
- Slachtoffer kan niet spreken
- Zacht of stil hoesten
- Slachtoffer kan niet ademen
- Cyanose
- Verminderd bewustzijn of bewusteloos slachtoffer
Wat doe je bij een luchtwegobstructie en een niet-effectieve hoest als je alleen bent?
Doe eerst een poging om de luchtwegbelemmering op te heffen voor je zelf 112 belt
–> nadat 5 rugstoten en 5 buikslagen geen effect hebben
Wanneer stop je met het geven van buikstoten en rugslagen?
- Wanneer de luchtweg vrij is
- Wanneer de ambulance arriveert
- Wanneer de patiënt het bewustzijn verliest
Waarom moeten slachtoffers standaard door een arts onderzocht worden na het uitvoeren van buikstoten?
- Om compicaties op te sporen
–> Er kan namelijk inwendig letsel ontstaan, zoals abdominaal en thoracaal letsel en letsel aan grote vaten
Wat doe je bij een bewusteloos slachtoffer met een luchtwegobstructie zonder ademhaling?
- Leg slachtoffer op de grond in rugligging
- Controleer of professionele hulp onderweg is en laat evt 112 alsnog bellen
- Start reanimatie
Hoe kan de reanimatie de luchtweg vrijmaken?
- Door drukverhoging die ontstaat bij het geven van borstcompressie kan het voorwerp de luchtweg uitschieten
- Door beademingen kan het voorwerp in 1 long terechtkomen
–> het slachtoffer kan via de andere long nog normaal ventileren
Wat adviseer je het slachtoffer te doen na een luchtwegobstructie, al dan niet opgelost?
- Om ter controle naar de huisarts te gaan
–> Na het verwijderen van het voorwerp door hoesten of rugslagen kan een stukje achterblijven in de luchtpijp en complicatiesgeven
–> Het slachtoffer kan bijvoorbeeld hoesten, heeft moeite met slikken of houdt het gevoel dat er iets in zijn keel zit
Wat vraag je aan het slachtoffer als je wilt weten of die iets in de mond heeft?
- mevrouw/meneer, heeft u iets in de mond? Zo ja, zou u dat eruit willen halen?
Wat voorkom je door te vragen of het slachtoffer iet sin de mond heeft?
Dat het voorwerp niet alsnog in de keel schiet en een luchtwegobstructie kan veroorzaken
Wanneer moet er gedacht worden aan nek-/wervelletsel?
- Bij een rechtstandige val op de hakken
- Val waarbij de rug gedraaid werd (rotatiecomponent)
- Flexie/extensie trauma van de nek
- Rechtstandige val op de stuit
- HET
Wat zie je vaak bij eens slachtoffer met een rotatiecomponent?
- Schaafwonden op schouders
Symptomen cervicaal wervelletsel
- Pijn in de nek (spontaan of bij bewegen)
–> kan ook door spieren - Uitstralende pijn
- Sensibiliteitstoornissen
–> tintelingen of vemridnerd gevoel - Verlamming (pareses) in onderste en/of bovenste ledematen
Symptomen thoracaal en lumbaal wervelletsel
- Lokale pijn rond de wervels van de rug
- Kunnen geen/nauwelijks tot veel klachten ervaren
- Neurologische uitval
- Uitstralende pijn, sensibiliteitsstoornissen
–> tintelingen of vermidnerd gevoel) in ledematen en/of romp - Verlammingen
Symptomen gedeeltelijke dwarslaesie
- Sensibiliteitsstoornissen (tintelingen of verminderd gevoel) in nek, rug of ledematen onder ruggenmergletsel
- Pijn
–> vitale sensibiliteit is nog intact
Symptomen van complete dwarslaesie
- gevoelloosheid en verlamming onder niveau van ruggenmergletsel
- incontinentie
- urineretentie
- pijn in nek/rug boven en/of ter hoogte van ruggenmergletsel
Wat voor letsel geef een dwarslaesie ter hoogte van C5 en Th1?
uitval van armen en benen
Wat voor letsel kan een dwarslaesie boven C4 geven?
ademhalingsstilstand
Handelen bij verdenking op nek-/wervelletsel?
- Bel 112
- Instrueer het slachtoffer om stil te blijven liggen
- Voer nekstabilisatie uit in positie waarin het slachtoffer wordt aangetroffen
- ga verder met je eerstehulpverlening
Moet je het vizier van de helm omhoog klappen bij verdenking op nek-/wervelletsel?
Ja, zonder het hoofd van het slachtoffer te bewegen
Breng je bij verdenking op nek-/wervelletsel het hoofd in een rechte positie?
Nee
Houdt je het hoofd vast als het slachtoffer onrustig is of tegenwerkt?
Nee, dit doe je om ongewenste bewegingen van de wervelkolom te beperken
Protocol slachtoffer BUITEN bewustzijn airway & c-spine
- Verdenking op nek/wervelletsel?
–> Ja, voer jawthrust uit en voorkom bewegingen van wervelkolom - Voer chinlift uit
- Ga naar breathing
Wanneer mag een slachtoffer na een ernstig ongeval bewogen worden?
- Om vrije luchtweg te creëren
- Bij gevaar
Wat doe je met het slachtoffer BUITEN bewustzijn MET nek-/wervelletsel bij een abnormale ademhaling of bij twijfel?
Draai slachtoffer middels buik-naar-rugligging op de rug
Houd de luchtweg vrij middels de jawthrust
Wat doe je met een niet-ongevalsslachtoffer BUITEN bewustzijn met een normale ademhaling?
Draai slachtoffer in stabiele zijligging
Wat doe je met een niet-ongevalsslachtoffer in stabiele zijligger met verslechtering van ademhaling?
Draai slachtoffer op de rug om ademhaling te controleren
- Wanneer de ademhaling weer normaal is draai je het slachtoffer in stabiele zijligging op andere zij of je houdt de luchtweg vrij met de chinlift
Wanneer wordt de chinlift gebruikt?
Bij een slachtoffer die bewusteloos is en een luchtwegobstructie door de tong heeft
Wanneer wordt de jawthrust gebruikt?
Wanneer een slachtoffer bewusteloos is, een luchtwegobstructie door de tong en een verdenking op nek-/wervelletsel heeft
Wanneer stabiliseer je de nek van een slachtoffer?
- Er is sprake van een ongeval dat aanleiding kan geven tot nek-/wervelletsel
- Er is sprake van een HET
- Het slachtoffer heeft pijn in rug of nek
- Het slachtoffer kan de vingers en tenen niet meer bewegen
- Het slachtoffer heeft tintelingen of een dof gevoel in de armen en/of benen
Wat vraag je aan een slachtoffer om een nekstabalisatie uit te sluiten?
- Heeft u pijn in uw rug of nek?
- Kunt u uw vingers en tenen nog bewegen?
- Heeft u tintelingen of een dof gevoel in uw armen en/of benen?
Waarvoor is een vrije luchtweg nodig?
Om de longen te kunnen ventileren en te oxygeneren
Door wat kan een luchtweg bedreigd of volledig geobstrueerd raken?
- Lichaamsvreemd voorwerp (corpus alienum)
- Het terugzaken van de epiglottis bij een bewusteloos slachtoffer
- Zwelling van weke delen (tong, slijmvliezen (in mond- en keelholte of luchtpijp (trachea))
- Vloeistof in de luchtpijp (bloed of maaginhoud)
Waarvoor is het garanderen van een vrije luchtweg noodzakelijk?
Om de ademhaling mogelijk te maken en alle vitale organen van zuurstofrijk vloed te voorzien.
Pathofysiologie van een volledige luchtwegobstructie
- Er kan geen lucht meer in de longen terecht komen, waardoor zuurstofspanning in de longen en het bloed daalt
- Als de obstructie niet wordt opgelost zal de zuurstofsaturatie verder dalen en zal er schade optreden aan de organen
Na hoe lang kan een slachtoffer bewusteloos raken bij een volledige luchtwegobstructie?
na enkele seconden tot 1 minuut
Na hoe lang kan irreversibele schade in de hersenen optreden bij een volledige luchtwegobstructie?
Na 4 minuten
Hoe kan zwelling van slijmvliezen in mond-keelholte of luchtpijp ontstaan?
- letsel van aangezicht
- Letsel van hals of kaak
- Allergische reactie (anafylaxie)
0 Verbranding na inademen hete lucht, rook of vuur
Hoe kan de tong bij een bewusteloos slachtoffer in een liggende positie achterin de keel zakken?
De epiglottis zal als gevolg van zwaartekracht achterin de keel door verslapping van spieren zakken
Wat zijn de criteria voor een HET?
- Val van grote hoogte (2-3 maal eigen lichaamslengte van patiënt)
- Aanrijding van voetganger door voertuig >10 km per uur
- Aanrijding in voertuig met snelheid >35 km per uur (zonder autogordel)
- Aanrijding van (brom/snor)fietser of motorrijder door voertuig bij snelheidsverschil >35 km per uur
- Ongeval waarbij voertuig >7 meter is verplaatst
- Uit voertuig geslingerd of voertuig over de kop
- Ernstig gewond of overleden slachtoffer in voertuig
- Forse deformiteit van voertuig
- Vrijkomen van airbags
- Een ster in voorruit veroorzaakt door inzittende(n)
- Haren en/of bloed op binnenspiegel
- Helmbeschadiging
Wat omvat nek-wervelletsel?
Letsel aan wervelkolom van benige als weke delen
Welk deel van het ruggenmerg is het meest gevoelig voor letsel?
- De cervicale wervelkolom (CWK/c-spine)
Hoeveel procent van de letsels aan de wervelkolom komt voor in de c-spine?
55%
Hoeveel procent van de letsels aan de wervelkolom komt voor in de thoracale wervelkolom?
15%
Hoeveel procent van de letsels aan de wervelkolom komt voor in de thoracolumbale overgang?
15%
Hoeveel procent van de letsels aan de wervelkolom komt voor in de lumbosacrale wervelkolom?
15%
Uit wat is de wervelkolom opgebouwd?
24 wervels:
- 7 nekwervels (CWK)
- 12 borstwervels (TWK)
-5 lendenwervels (LWK)
Wat voor functies hebben de zenuwen die in het ruggenmerg lopen?
- Motorisch
- Gnotische sensibiliteit
- Vitale sensibiliteit
Wat is de functie van de motorische zenuwen?
Bewegen van spieren
Wat is de functie van de gnostische sensibiliteit (beweginsafhankelijk)?
- fijne tastzin
- vibratiezin
- bewegingszin
- positiezin (propriocepsis
Wat is de functie van de vitale sensibiliteit (bewegingsonafhankelijk)?
- pijnzin
- temperatuurzin
- grove tastzin
Hoe kan letsel aan de wervelkolom ontstaan?
- Door bloeding of zwelling
–> die door beperkte ruimte druk op het ruggenmerg geeft - Onderbrekingen door verschoven of gebroken wervels
Op welke positie van het ruggenmerg kunnen fracturen vooral beschadigen?
Fracturen ind e wervelboog
Wat is het verschil tussen een complete dwarslaesie en een gedeeltelijke?
- Bij een complete dwarslaesie si het hele ruggenmerg aangedaan en zullen alle neurologische functies zijn uitgevallen
- Bij een gedeeltelijke dwarslaesie is een deel van het ruggenmerg aangedaan en zullen alleen de functies van het aangedane deel zijn uitgevallen
