Disability 2 Flashcards
Disability 2 (BIJ bewustzijn) protocol
- Voer FAST test uit
- Heb je een vermoeden van een beroerte –> zo ja? bel 112
- Is het slachtoffer bewusteloos geweest –> zo ja? overweeg syncope en epilepsie
- overweeg diabetes mellitus, warmte koudeletsels, intoxicaties –> zo ja? ga naar subprotocol
- Ga naar exposure
Waar staat FAST voor
Face
Arms
Speech
Time
Face - gezicht test
Vraag het slachtoffer de tanden te laten zien.
Let op of de mond scheef staat en een mondhoek naar beneden hangt.
Arms - armen test
Vraag het slachtoffer om beide armen tegelijkertijd horizontaal naar voren te strekken, de ogen te luiten en de handpalmen naar boven te draaien.
Let op of een arm wegzakt of rondzwalkt.
Speech - spraak test
Vraag of er veranderingen zijn in het spreken.
Let op veranderingen in het spreken: onduidelijk spreken of niet meer uit de woorden kunnen komen.
Time - tijd test
Vraag hoe laat de klachten zijn begonnen
Noteer de tijd
Bij hoeveel niet uitgevoerde opdrachten van de FAST test is een beroerte waarschijnlijk?
1 van de drie (Face, Arm of Speech)
Welke aandoeningen gaan gepaard met bewustzijnsveranderingen?
Sommige Ezels Doen Wel Iets
Syncope
Epilepsie
Diabetes Mellitus
Warmte-/koude-letsel
Intoxicaties
Definitie cerebrovasculair accident (CVA)
Beroerte
Een plotselinge verstoring van de hersendoorbloeding (door een hersenbloeding of -infarct) met een gestoorde hersenfunctie tot gevolg.
Waaronder kunnen beroertes onder verdeeld worden? En hoe groot is de kans op elk onderdeel?
Herseninfarcten 80%
hersenbloedingen 20%
Epidemiologie beroerte
65 jaar en ouder
Pathofysiologie herseninfarct
Er is door afsluiting van een slagader een verminderde aanvoer van zuurstofrijk bloed naar een specifiek deel van de hersenen.
Meestal door stolselvorming.
Door zuurstoftekort in de hersenen ontstaan uitvalsverschijnselen.
Als er niet wordt ingegrepen breedt het geinfarcte gebied zich uit en treedt er zwelling (oedeem) op, waardoor druk in de hersenen toeneemt.
Wat kan een stolselvorming veroorzaken?
een hartritmestoornis –> boezemfibrilleren
aderverkalking in de halsslagaders –> atherosclerose
Voorkomen schade herseninfarct
Intraveneuze trombolyse
intra-arterieel behandeling
Wanneer wordt intraveneuze trombolyse toegepast
bij acuut herseninfarct bij wie neurologische uitvalsverschijnselen korter dan 4,5 uur bestaan
Wanneer wordt intra-arterieel behandeling toegepast?
Bij uitvalsverschijnselen korter dan 6 uur.
Wanneer is een beroerte acuut?
Wanneer die korter dan 24 uur bestaat
Definitie hersenbloeding (intracerebrale bloeding)
plotselinge en spontaan optredende bloedophoping in of rond de hersenen door schade aan een bloedvat
Een intracerebrale bloeding is een bloeding in het parenchym van de hersenen.
Door wat ontstaan uitvalsverschijnselen bij intracerebrale bloeding
verhoogde hersendruk (intracraniële druk) ten gevolge van oedeemvorming en massawerking van bloed
Wat zijn oorzaken van een hersenbloeding
hoge bloeddruk (hypertensie)
stollingsstoornissen
gebruik van antistollingsmiddelen
Definitie transiëntie ischemische aanval (TIA)
Voorbijgaande ischemie van de hersenen
Wanneer zijn de uitvalsverschijnselen bij een TIA meestal verdwenen?
Binnen 24 uur
Meestal duren ze een halfuur
Epidemiologie herseninfarct
TIA in de voorgeschiedenis
Kan het onderscheid tussen een CVA en een TIA op straat worden gemaakt?
Nee
symptomen die vaker voorkomen bij hersenbloedingen (cerebrovasculaire accidenten
- Nekstijfheid
- Bewustzijnsstoornissen
- Braken
- hoofdpijn
Symptomen cerebrovasculaire accidenten
-neurologische uitvalsverschijnselen van lokalisatie van bloeding of infarct
- bewustzijnsstoornissen
- halfzijdig verlamming van een lichaamshelft (of deel daarvan) (hemiparese)
- gezichtsvelduitval
- dwangstand van het hoofd en/of de ogen
- onduidelijk spreken of niet meer op woorden kunnen komen (afasie)
Bijkomende symptomen cerebrovasculaire accidenten
- hevige draaiduizeligheid
- coördinatie en/of evenwichtsstoornissen
- dubbelzien
- wazig zien
- gehele of gedeeltelijke blindheid van 1 oog
Handelen cerebrovasculaire accidenten
- Bel 112 vermoeden beroerte (na FAST-test)
- Blijf met het slachtoffer praten
- Stel slachtoffer gerust
- Vraag (indien mogelijk) de SAMPLE
- Probeer erachter te komen of het slachtoffer antistollingsmiddelen of medicatie voor bloeddruk gebruikt
Wat doe je als het slachtoffer en/of de omstanders aangeven dat de beroerte lijkende klachten kortdurig zijn geweest
Bel huisarts of spoedpost van huisartsen
Definitie subarachnoïdale bloeding (SAB)
zeldzame vorm van een beroerte
bloeding in de subarachnoïdale ruimte
Tussen welke twee subarachnoïdale bloedingen wordt onderscheid gemaakt?
traumatische- en niet-traumatische SAB
Waardoor ontstaat een traumatische SAB
- hoofd-/hersenletsel
Waardoor ontstaat een niet-traumatische SAB
- scheur (ruptuur) van een aneurysma
Epidemiologie subarachnoïdale bleoding
mensen tussen 40 en 60 jaar
Wanneer ontstaan de symptomen bij subarachnoïdale bloeding?
meestal binnen een fractie van een seconde of binnen enkele seconden
Symptomen subarachnoïdale bloeding?
- zeer hevige hoofdpijn (donderslag hoofdpijn)
- misselijkheid en braken
- het voelt alsof er iets is geknapt in het hoofd
- slachtoffer kan bewusteloos raken door de massawerking van de bleoding
- er kan een hartstilstand optreden
Handelen subarachnoïdale bloeding
- Bel 112 bij vermoeden van een beroerte
- Blijf met het slachtoffer praten
- stel het slachtoffer gerust
- vraag (indien mogelijk) de SAMPLE
- probeer erachter te komen of het slachtoffer antistollingsmiddelen of medicatie voor bloeddruk gebruikt
Definitie Syncope
kortdurend bewustzijnsverlies
wordt niet veroorzaakt door een uitwendige oorzaak (bv trauma) en kan snel en spontaan overgaan zonder blijvende gevolgen
Synonymen syncope
- flauwvallen
- black-out
- wegraking
- collaps
Pathofysiologie syncope
- tijdelijk verminderde perfusie van de hersenen
Hoe wordt normaal de perfusie van de hersenen in stand gehouden?
Elke bloeddrukdaling leidt tot actie van de baroreceptorreflex –> hierdoor stijgt de hartfrequentie (10 slagen per minuut hoger) –> stijgt de bloeddruk (10 mmHg hoger)
Wanneer treedt orthostatische syncope op?
Binnen hele seconden na het opstaan
Factoren die orthostatische syncope bevorderen
-acuut bloedverlies (hypovolemie)
- bloedarmoede (anemie)
- na eten van een maaltijd (postprandiaal)
- medicatie
- staken van lichamelijke inspanning
- ziekte van parkinson
- diabetes mellitus
Wanneer treedt vasovagale syncope op
bij hevige emoties en/of pijn door activatie van het autonome zenuwstelsel
Factoren die vasovagale syncope bevorderen
- lang staan
- medicatie
- verminderde weerstand
- alcoholgebruik
Wanneer treedt een situationele syncope op?
door een specifieke prikkel
Welke factoren bevorderen een situationele syncope?
- mictie
- slikken
- defecatie
Wanneer ontstaat een sinusscaroticussyncope?
voor bij ouderen waarbij de sinus caroticus overgevoelig is geworden
Welke factoren bevorderen sinusscaroticussyncope?
- draaien van de hals of druk hierop (door scheren of strakke kraag)
Symptomen dreigende syncope (zonder weglating)
- prodromen
–> bleekheid, zweten en misselijkheid - licht gevoel in het hoofd
- gevoel van slapte
- duizeligheid
- zwart worden voor de ogen
- geeuwen
- hartkloppingen
Voelen slachtoffers een syncope aankomen
Ja
Symptomen syncope (met wegraking)
- bewusteloosheid
- slachtoffer zakt slap in elkaar
- slachtoffer valt stijf om
- niet-symmetrische schokken van armen en benen
- incontinentie
- slachtoffer reageert op voorzichtig schudden aan schouder, maar niet op aanspreken
- herstel van bewustzijn treedt snel op zonder aanhoudende verwardheid
Pathofysiologie differentiele diagnose syncope (cardiaal)
een ritmestoornis ((supra) ventriculaire tachycardie of bradycardie) kan syncope veroorzaken
hartminuutvolume daalt door wegvallen van de pompfunctie van het hart
Symptomen differentieel diagnose syncope (epilepsie)
vocaal naar bilateraal tonisch calorische epileptische aanval wordt gekenmerkt door
-symmetrische schokken van armen en benen
- (laterale) tongbeet
- urine-incontinentie
- achteraf verward
Differentieel diagnose syncope (metabool)
een hypoglykemie kan bij medicamenteus behandelde diabetes mellitus een weglating veroorzaken
vaak langduriger bewustzijnsverlies
Symptomen differentiele diagnose syncope (cardiaal)
slachtoffer kan een drukkend gevoel op de borst hebben en kortademig zijn
Kenmerken differentieel diagnose (warmtecollaps)
rode, warme huid
Differentieel diagnose syncope (psychogene of spychiatrische aandoening
bij paniekaanvallen met hyperventilatie kan bewustzijnsverlies optreden
Uitlokkende factoren breath holding spells (BHS)
boosheid en frustratie
(het is self-limiting)
Symptomen breath holding spells (BHS)
perioden waarin een klein kind niet ademt
- wordt blauw
- verliest bewustzijn ( enkele seconden tot langer dan een minuut)
Handelen voorkomen syncope liggend slachtoffer
- laat het slachtoffer 10 minuten op de grond liggen en til de benen op (30 tot 60 graden)
hoe kun je een syncope voorkomen
door de perfusie van de hersenen te stimuleren
Handelen voorkomen syncope staand slachtoffer
laat slachtoffer de benen kruisen en de bovenste beenspieren aanspannen