Breathing Flashcards
Doel van breathing?
Bij breathing wordt de ademhaling gecontroleerd
Protocol Breathing (BIJ bewustzijn)
- Beoordeel ademhaling
- Hyperventilatie, astma bronchiale, (spannings)-pneumothorax of fladderthorax?
–> Ja??? Ga naar subprotocol hyperventilatie, astma bronchiale, (spannings)-pneumothorax of fladderhtorax - ga naar circulation
Wat controleer je bij de ademhaling
BADBV –>
Bijgeluiden
Ademfrequentie
Diepte
Borst-buik-ademhaling (symmetrie)
(thorax)Verwondingen
Waar let je op bij de ademfrequentie?
- Maak een inschatting van de ademfrequentie van het slachtoffer
- Een normale ademfrequentie van een volwassen persoon in rust is tussen de 12 en 20 ademhalingen per minuut
Waar let je op bij bijgeluiden?
- Luister of er bijgeluiden, zoals piepende geluiden of gereutel, te horen zijn tijdens de ademhaling
Waar let je op bij de diepte?
- Observeer of de ademhaling normaal, diep of oppervlakkig is
Waar let je op bij symmetrie?
- Observeel het meebewegen van beide thoraxhelften en de buik tijdens de ademhaling
- Let ook op het gebruik van hulpademhalingsspieren, intrekkingen van borstkas en neusvleugelen (bij kinderen)
Waar let je op bij thoraxverwondingen?
Inspecteer de thorax op verwondingen, (zuigende) borstwonden en uitstekende voorwerpen
Protocol Breathing (BUITEN bewustzijn)
- Kijk, luister en voel naar de ademhaling (10 sec)
- Normale ademhaling?
–> Nee? Ga naar reanimatie - (spannings)-pneumothorax of fladderthorax?
–> ja?? ga naar subprotocol (spannings)-pneumothorax of fladderthorax - Ga naar circulation
Wat doe je bij het kijken, luisteren en voelen van de ademhaling?
- Maak de luchtweg vrij met de chinlift
- Hang met je wang vlak boven de mond van het slachtoffer
- Controleer gedurende 10 seconden de ademhaling door
–> te kijken of de thorax op en neer beweegt
–> te luistern of je ademgeruis hoort
–> te voelen of er lucht langs jouw wang stroomt
Wat doe je na het kijken, luisteren en voelen van de ademhaling van een slachtoffer BUITEN bewustzijn met een normale ademhaling?
- Overweeg of er sprake is van een (spannings)-pneumothorax of fladderthorax
Wat doe je na het kijken, luisteren en voelen van de ademhaling van een slachtoffer BUITEN bewustzijn met een abnormale (agonale) of afwezige ademhaling?
Volg direct het subprotocol reanimatie
Wat is astma bronchiale?
- Een chronische aandoening met ontsteking van de lagere luchtwegen
Wat is de pathofysiologie van astma bronchiale?
- Door chronische aandoening met ontesekting van de lagere luchtwegen kan er een luchtwegobstructie door contractie van het bronchiale gladde spieweefsel, zwelling van slijmvlies (mucosa) en verhoogde productie van slijm ontstaan
- Dit resulteert in een minder goede ventilatie van de longen
- Door prikkeling van zenuwen of mediatoren (bv histamine) die vrijkomen in ontstekingscellen contraheert het bronchiale gladde spierweefsel (over het gehele bronchiale boom) en zwelt de mucosa op
- Hierdoor wordt het lumen van de luchtwegen kleiner
- In grotere luchtwegen vindt er meer slijmsecretie plaats wat de luchtstroom naar de longblaasjes (alveoli) belemmerd
Wat zijn symptomen van astma bronchiale?
- kortademigheid (dyspneu)
- piepende en/of verlengde uitademing (expiratoire stridor)
- hoesten
- beklemmend gevoel (vooral ‘nachts en vroeg in de ochtend)
Wat zijn differentieel diagnoses van astma bronchiale?
- Hartfalen (astma cardiale)
- Luchtwegobstructie door corpus alienum
- Aspiratie
- Externe obstructie
- Paniekaanval met hyperventilatie
Symptomen astma cardiale
- benauwdheid (bij liggen)
Wie hebben een grotere kans op astma cardiale
- Mensen op leeftijd
- Bekend met hart- en vaatziekten
- Na een hartinfarct (myocardinfarct)
Pathofysiologie (linker)hartfalen
- De druk in de longvenen stijgt
- Het hart pompt het bloed dat uit de longen komt niet meer goed de aorta in, waardoor er meer bloed in de longvenen achterblijft
- Hierdoor ontstaat een hogere druk in de longvaatwand
- Waardoor vocht vanuit de bloedbaan, het steunweefsel (interstitium) rond de alveoli de long in treedt
- Dit resulteert in een minder goede zuurstofuitwisseling
Wat zijn de symptomen van een luchtwegobstructie door een corpus alienum?
- Benauwdheid
- hoesten
- inspiratoire stridor
Waar zal de corpus alienum in de luchtwegen blijven?
Hoog in de luchtwegen (buiten de thorax)
Wat gebeurd er als een corpus alienum in een hoofdbronchus terecht komt?
- Dan kan er asymmetrie van beide thoraxhelften ontstaan
Bij wie vinden slikstoornissen vooral plaats?
- ouderen
- bewusteloze slachtoffers
- neurologische aandoeningen
Wat is aspiratie?
Door slikstoornissen en terugvloed van maaginhoud naar de slokdarm (gastro-oesofageale reflux) kan voedsel of maagzuur in de lognen terecht komen
Wat kan op lange termijn door aspiratie ontstaan?
Een longontsteking (aspiratiepneumonie)
Wat is een externe obstructie?
- Door compressie van een gezwollen klier of tumor kunnen de luchtwegen dichtgedrukt worden
Waar zit een externe obstructie meestal?
Hoog ind e luchtwegen (buiten de thorax)
Symptomen van een externe obstructie?
- Benawdheid en een inspiratoire stridor
Wat kunnen oorzaken vvan een externe obstructie zijn?
- gezwollen klier
- tumor
- anafylaxie
–> zwelling van tong en slijmvliezen in hoofd-/halsgebied (Quincke oedeem)
Symptomen van paniekaanval met hyperventilatie
- hartkloppingen
- snelle pols
- stekende pijn op borst
- tintelingen
- jeuk rond mond/in handen
- zweten
- duizeligheid
- misselijkheid
Subprotocol astma bronchiale
- comfortabele houding (halfzittende houding
- status astmaticus?
–> ja? bel 112 - medicatie voor astma?
–> ja? laat medicatie innemen - contact opnemen met huisarts of de spoedpost van huisartsen
- ga naar circulation
Welke medicijnen werken snel bij astma bronchiale en zouden binnen enkele minuten klachten moeten verminderen? >
- ipratropium en salbutamol
Wanneer ben je de huisarts of spoedpost bij astma bronchiale?
Wanneer er geen medicijnen zijn of wanneer de medicijnen niet helpen
Wat is status astmaticus?
een levensbedreigende astma-aanval
Waartoe kan status astmaticus leiden?
- tot respiratoire insufficiëntie
- de dood
Door wat wordt een status astmaticus uitgelokt?
- rokers
- toename in blootstelling aan allergenen
- therapie-ontrouw
- geen/te weinig inname van medicatie
Symptomen status astmaticus?
- uitbreiding van dyspneu
- ademhaling die op afstand hoorbaar is
- slachtoffer kan geen volzinnen maken
- angst
- vermoeidheid
- uitputting
- bewustzijnsdaling
Wat zal er gebeuren met de ademferqeuentie bij een toename van luchtwegobstructie bij status astmaticus?
de ademfrequentie zal dalen, omdat het lichaam de aanval niet meer kan compenseren met een hoge ademhalingsfrequentie
- het slachtoffer is te uitgeput om adem te halen en er ontstaat een ademstilte (‘stille thorax’)
Wat is hyperventilatie?
Hyperventilatie is te veel ademen
- dit is geen ziekte, maar een symptoom
Wat valt onder de somatische oorzaken van hyperventilatie
- angina pectoris
- astma bronchiale
- diabetes mellitus
- interstitiele longaandoening
- intoxicaties
- pneumothorax
- longembolie
Wat valt onder psychische oorzaken van hyperventilatie?
- paniekaanval (hyperventilatiesyndroom)
Wat is de pathofysiologie van hyperventilatie?
- Door een paniekaanval ademen mensen sneller en dieper dan normaal door emoties, zoals angst
- Door snelle ademhaling daalt het CO2 in het bloed en stijgt de pH
- hierdoor ontstaat er een alkalose
- Waardoor het calciumgehalte in het bloed daalt
- Het slachtoffer kan het gevoel hebben dat hij stikt
- Hierdoor gaat het slachtoffer nog sneller ademen waardoor de CO2 nog verder daalt en het slachtoffer in een vicieuze cirkel terecht komt
Wat zijn de symptomen van hyperventilatie door een paniekaanval?
- Dyspneu
- Gevoel van stikken
- Stekende pijn op borst
- Tintelingen of jeuk rond mond en handen/vingers
- handspasmen
- verlies van bewustzijn
Welke symptomen kan een slachtoffer krijgen door een paniekaanval met hyperventilatie door stress?
- hartkloppingen
- zweet
- duizeligheid
- misselijkheid
Waardoor kan de ademhaling weer normaal terugkeren bij een paniekaanval met hyperventilatie door een psychische oorzaak?
Door het wegvallen van de psychische oorzaak
Waarvan kan het slachtoffer enige tijd last van hebben na een paniekaanval met hyperventilatie?
- licht gevoel in hoofd
- duizelig
-misselijk - hoofdpijn
Wat is de differentieel diagnose van een paniekaanval met hyperventilatie?
- acuut coronair syndroom/angina pectoris
- astma bronciale
- drugsintoxicatie
Door welke drugs kan een slachtoffer sneller gaan ademen en wat zijn de andere symptomen die hierbij horen?
- Cocaine en amfetamine
- wijde pupillen
- tandenknarsen
- euforie
Wanneer behandel je een paniekaanval met hyperventilatie?
Wanneer somatische oorzaken niet aannemelijk zijn
Hoe handel je bij een paniekaanval met hyperventilatie?
- Verwijder de oorzaak
- kalmeer het slachtoffer
–> praat rustig en duidelijk - Geen ademtherapie
–> adem 3 seconden in via de neus en 6 seconden uit via de mond
–> geef voorbeeld en laat het slachtoffer jouw ademhalingsritme volgen
Wanneer adviseer je een slachtoffer om naar de huisarts te gaan na een paniekaanval met hyperventilatie?
- Wanneer deze vaker voorkomen
Wanneer bel je 112 bij een slachtoffer met een paniekaanval met hypervenitalie?
- Wanner het slachtoffer bewusteloos raakt
–> volg DRS.ABCDE - Bij somatische oorzakenW
Wat is een pneumothorax?
Er zit lucht in de borstholte (pleuraholte) tussen het longvlies (pleura visceralis) en het borstvlies (pleura parietalis), waardoor de long (gedeeltelijk) collaboreert
Wat is een spontane pneumothorax?
Een pneumothorax zonder aanwijsbare oorzaak of onderliggende ziekte
Wat is een traumatische pneumothorax?
door een in- of uitwendig trauma (bijvoorbeeld steekwond, stoeptrauma, HET)
Wanneer is een pneumothorax levensbedreigend?
- longaandoening
- bilateraal
- spanningspneumothorax
Wat is de pathofysiologie van een traumatische pneumothorax
- Door een perforatie in de thorax zal er een verbinding tussen de thoraxholte en de buitenlucht ontstaan
- Hierdoor wordt lucht van buiten aangezogen omdat in de thoraxholte een negatieve druk heerst
- Hierdoor collaboreert de long gedeeltelijk of volledig
Wat is de pathofysiologie van een Iatrogene pneumothorax?
Wordt veroorzaakt door medische handelingen,
- aanleggen an drain
- reanimatie
- aanprikken van infuus in v. subclavia
- operaties van thorax
Wat is de pathofysiologie van een spontane pneumothorax
- Vooral bij lange, dunne jonge mannen die roken
- Zij hebben kleine ophopingen van lucht tussen de alveoli en pleura visceralis (bles) en soms grotere lucht houdende cysten (bullen)
- Zodra de bles en bullen knappen kot er lucht in de pleuraholte
Symptomen van een partiële pneumothorax zonder longaandoening en normale gaswisseling in niet-aangedane long?
geen symptomen
- het slachtoffer hoeft niet dysponoisch of cyanotische te zijn
Symptomen pneumothorax?
- acuut optredende dyspneu
- plotselinge eenzijdige pijn in thorax
- pijn in schouder
Symptomen pneumothorax als long is geraakt?
- slachtoffer kan schuimend helderrood, schuimend bloed opgeven
Symptomen traumatische pneumothorax?
- zuigende borstwond
- subcutaan emfyseem
Wat is de differentieel diagnose van een pneumothorax?
- Hemothorax
- Spanningspneumothorax
Wat is een hematothorax
Door een penetrerend voorwerp of stoepletsel kan een bloeding in de pleuraholte ontstaan
Hoe handel je bij een pneumothorax?
- Is er sprake van doordringen borstletsel
–> zo ja? bel 112 - Laat diep zittende voorwerpen altijd in de wond zitten
- Beperk, zo mogelijk, beweging van het voorwerp door 2 uitgepakte opgerolde rolletjes verband aan weerszijden tegen het voorwerp te plaats en deze rolletjes vast te zetten met kleefpleister
Wat moet je doen als het voorwerp pulseert bij een pneumothorax?
- Niet tegengaan
- Fixeer het losjes
Handelen pneumothorax met veel bloedverlies?
- Geef druk op de borstwond met steriel kompres
- Gebruik een tweede kompres bovenop de eerste zodra het vol bloed zit
- Probeer bij het druk geven niet de borstwond volledig af te dichten
- Laat een slachtoffer in een halfzittende houding zitten
Wat kan er ontstaan als een open borstwond volledig luchtdicht wordt afgeplakt?
Een spanningspneumothorax
Hoe handel je bij een pneumothorax met een slachtoffer buiten bewustzijn zonder nek-wervelletsel?
- Bel 112 en volg DRS.ABCDE
- Leg het slachtoffer in een stabiele zijligging op de aangedane zijde, tenzij aan diezelfde zijde voorwerpen uitsteken
Hoe handel je bij een pneumothorax met een slachtoffer buiten bewustzijn met nek-wervelletsel?
Voer jawthrust uit
Wat is de pathofysiologie van een spanningspneumothorax?
- Door de ventielwerking kan er wel lucht naar binnen bij inspiratie, maar niet naar buiten bij expiratie
- De druk in de thorax wordt steeds hoger door lucht dat zich verzamelt
- Door de sterk verhoogde intrathoracale druk worden den venen rondom het hart (v. cava superior) dichtgedrukt
- Door afsluiting van venen wordt de terugvloed van veneus bloed naar het hart (veneuze return) belemmerd
- Hierdoor kan er obstructieve shock ontstaan
- De veneuze return kan nog verder worden belemmerd door de verplaatsing van het mediastinum naar de niet-aangedane zijde
- Hierdoor kunnen bloedvaten worden dichtgedrukt en soms wordt er ook een verplaatsing van de trachea gezien (midline-shift), waarbij de verplaatsing naar de niet-aangedane zijde in de hals zichtbaar en voelbaar is
Wat zijnd e symptomen van een spanningspneumothorax?
Naast de symptomen van een pneumothorax
- gestuwde halsvenen
- verplaatsing luchtpijp (trachea) naar niet-aangedane zijde
- aangedane zijde blijft omhoog staan en beweegt niet mee met de ademhaling
Hoe handel je bij een spanningspneumothorax?
- bel 112
- handel volgens pneumothorax
- wees bedacht op obstructieve shock
Wat is een fladderthorax?
- Er is sprake van een faldderthorax bij een breuk (fractuur) van twee of meer plassen van twee of meer aangrenzende ribben of wanneer rijfracturen een losliggend sternum veroorzaken.
- Hierdoor komt een deel van de thoraxwand los te liggen van de rest van de thorax
- Dit zorgt voor instabiliteit
Wat is de pathofysiologie van een fladderthorax?
- Bij een fladderthorax zijn er bij de inspiratie inspiratoire trekkingen op de plaats van het letsel
- Er wordt niet alleen lucht in de longen gezogen, maar bewegen de gebroken ribben ook naar binnen. Het aangedane stuk beweegt tegenovergesteld tov de andere ribben (paradoxale ademhaling)
- Bij de uitademing beweegt het precies andersom
Symptomen van een faldderhtorax?
- pijnlijk oppervlakkige ademhaling en asymmetrie (paradoxale ademhaling
- Door pijn bij ademhaling en het verminderd ademvolume is het slachtoffer dyspnoisch
- Uiteindelijk kan dyspneu bij uitputting overgaan in respiratoire insufficiëntie
Hoe handel je bij een faldderthorax?
- Bel 112
- Laat een slachtoffer in een halfzittende houding zitten, tenzij er sprake is van shock of verdenking op nek-/wervelletsel
- voorkm manipulaties van het gebroken deel
- blijf bedacht op obstructieve shock
Hoe handel je bij een fladderthorax bij een bewusteloos slachtoffer?
- bel 112
- volg DRS.ABCDE
- leg het slachtoffer in rugligging om druk op ribben te voorkomen
