Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Interna > Pulmonologia > Flashcards

Pulmonologia Flashcards

1
Q

Kaszel: mechanizm powstawania

A

nasilony wdech, a następnie wydech przy początkowym krótkim zamknięciu głośni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Kaszel: podział ze względu na czas trwania

A
  1. ostry < 3 tyg
  2. podostry 3-8 tyg
  3. przewlekły > 8 tyg
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Kaszel: suchy, przyczyny

A
  • zak wirusowe
  • ACEI
  • astma
  • choroby śródmiążowe płuc
  • niewydolność serca
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Kaszel: produktywny: podział

A
  1. ropna - zak zatok, oskrzeli lub płuc, rozstrzenie oskrzeli
  2. śluzowa: gęsta, lepka, najczęściej rano, przewlekłe zap oskrzeli, POChP
  3. przezroczysta: lepka - astma, gruczolakoraki
  4. grudki i czopy - mukowiscydoza
  5. z cząstkami pokarmowymi - przetoki tchawiczo-przełykowe, zab przełykania
  6. krwista - jak w krwiopluciu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Kaszel: powikłania

A
  1. omdlenie
  2. odma
  3. złamania żeber oraz urazy mięśni i nerwów międzyżebrowych
  4. zniweczenie powodzenia zabiegu okulistycznego lub nch
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Chrypka: mechanizm powstawania

A

zaburzenia drgań fałdów głosowych połączone z turbulentnym przepływem powietrza w obrębie głośni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Chrypka: przyczyną pierwotne choroby krtani

A
  1. ostre = zapalne
  2. przewlekłe - zawodowe nadużywanie głosu, dym tytoniowy, nowotwory, GERD, ciało obce, ziarnina po urazie spowodowanym intubacją
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Chrypka: przyczyną wtórne choroby krtani

A
  • osłabienie mm gardłowych (niedoczynność tarczycy, miastemia, przewlekła kortykoterapia wziewna)
  • zapalenie stawu pierścienno - nalewkowego (RZS, toczeń, dna moczanowa)
  • uszkodzenie n. krtaniowego wstecznego
  • czynnościowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Krwotok płucny: definicja

A

masywne krwawienie z dróg oddeh, zazwyczaj > 5000ml/24h lub 100ml/h

  • może prowadzić do niewydolności oddechowej
  • stan zagrożenia życia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Krwioplucie: najczęstsze przyczyny

A
  • zap oskrzeli
  • rozstrzenie oskrzeli
  • rak płuca
  • gruźlica
  • bak zap płuc
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Krwioplucie: umiarkowanie częste przyczyny

A
  • zatorowość płucna
  • niewydolność LK
  • inne neo płuc
  • urazy płuca
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Duszność: def

A

subiektywne odczucie braku powietrza, trudności w oddychaniu, zadyszki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Duszność: orthopnoe

A 
dusznosć nasila się w pozycji leżącej, zmniejsza się w pozycji siedzącej lub stojącej 
np w 
- HF
- astma
- POChP
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Duszność: platypnea

A

duszność nasila się w pozycji siedzącej i stojącej, zmniejsza się w pozycji leżącej:
n
- ubytek w przegrodzie międzyprzedsionkowej
- drożny otwór owalny
- zespół wątrobowo - płucny w przebiegu marskości wątroby

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Duszność: + świst wdechowy

A

guz w tchawicy

aspiracja ciała obcego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Duszność: + ból zamostkowy

A 
dławica piersiowa
zawał 
zatorowość płucna
rozwarstwienie aorty
tamponada serca
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Duszność: + ból opłucnowy

A

zapalenie płuc
zap opłucnej
początek gromadzenia płynu w opłudnej
zat płucna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Duszność: + wykrztuszanie plwociny

A
  • rozstrzenie oskrzeli
  • przewlekłe zap oskrzeli
  • niewydolność LK
  • zap płuc
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Duszność: + krwioplucie

A
  • guz płuca
  • zatorowość płucna
  • przewlekłe zap oskrzeli
  • układowe zap naczyń
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Duszność: + osłabienie siły mm

A
  • miastemia
  • stwardnienie boczne zanikowe
  • zespół Guillaina - Barrego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Duszność: +świst wydechowy

A
  • astma
  • POChP
  • rozstrzenie oskrzeli
  • niewydolność LK
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Pałce pałeczkowate: definicja

A
  • niebolesna proliferacja tk łącznej na grzbietowej powierzchni dystalnych paliczków palców rąk i stóp prowadząca do uniesienia paznokci przyjmujących kształt szkiełka zegarkowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Pałce pałeczkowate: przyczyny

A
  1. płucne - przewlekłe choroby w tym raka płuc
  2. sercowe - wrodzone sinicze wady serca, bak zapalenie wsierdzia
  3. choroby ukł pokarmowego - nieswoiste zap jeslit, marskość wątroby
  4. hormonalne - ch. Gravesa i Basedowa, nadczynnosc przytarczyc
  5. idiopatyczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Gazometria: z której tętnicy

A

promieniowej po wykonaniu testu Allena

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Gazometria: norma pH

A

7.35-7.45

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Gazometria: PaCO2

A

32-45 mmHg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Gazometria: HCO3

A

21-27 mmol/l

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Gazometria: BE

A

-2,3 - (+2,3)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Gazometria: PaO2

A

75-100 mmHg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Pulsoksymetria: ograniczenia badania, co zakrzywia obraz

A
  1. Zatrucie CO - Hb tlenkowowęglowa zawyża SpO2
  2. Methemoglobinemia - zaniża SpO2 przy rzeczywistej wartości > 85%, a zaniża <85%
  3. ciężka anemia - zaniża SpO2
  4. upośledzenie obwodowego przepływu krwi
  5. zmiany na paznkociach
  6. artefakty ruchowe
  7. nadmierne naświetlenie otoczenia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Spirometria: przygotowanie do badania

A
  • nie palić > 1h przed
  • brak używek (alko) przez 8h
  • nie spożywać obfitego posiłku przez 2h
  • nie wykonywać intensywnego wysiłku fiz przez 1h
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Spirometria: przeciwwskazania względne (brak bezwględnych)

A
  1. zwiększenie obciążenia serca
  2. nieprawidłowe ciśnienie
  3. ryzyko transmisji zakażenia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Spirometria: objętości mozliwe do zmierzenia

A
  1. TV - obj oddechowa - spokojne oddychanie
  2. ERV - zapasowa obj wydechowa - pogłębienie spokojnego wydechu
  3. IRV - zapasowa obj wdechowa - pogłębienie spokojnego wdechu
  4. VC - pojemność życiowa = TV + ERV + IRV
  5. IC - pojemność wdechowa = TV + IRV
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Spirometria: niemożliwe do zmierzenia

A
  1. RV - obj zalegająca
  2. FRC - czynnościowa pojemność zalegająca
  3. TLC - całkowita pojemność płuc
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Spirometria: badanie natężonego wydechu, jakie czynnosci wykonuje pacjent

A

Max wdech i później dynamiczny forsowany wydech trwający > 6 s

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Spirometria: badanie natężonego wydechu, mierzone parametry

A

FEV1 - natężona 1-sek obj wydechowa
FVC - natężona pojemność życiowa (VC)
wskaźnik Tiffeneau =FEV1/VC

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Bronchoskopia: przygotowanie pacjenta do badania

A
  • APTT, INR, PLT
  • RTG klatki
  • EKG
  • spirometria
  • pulsoksymetria lub gazometria
  • nie spożywać pokarmów 4h przed i nie pić 2h przed
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Bronchoskopia: wskazania kliniczne

A
  • krwioplucie
  • nawracające zap DDO
  • duszność o niejasnej przyczynie
  • wykrztuszanie dużej ilości wydzieliny naprzemiennie ropnej i śluzowej
  • przewlekły lub napadowy kaszel o niejasnej przyczynie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Bronchoskopia: wskazania radiologiczne

A
  1. niedodma
  2. cień okrągły lub zmiany miąższowe lub rozsiane w płucach
  3. powiększenie ww chłonnych wnęk lub śródpiersia
  4. zniekształcenie zarysu lub przebiegu tchawicy i oskrzeli
  5. przewlekające się zap opłucnej z utrzymującym się płynem
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Bronchoskopia: wskazania terapeutyczne

A
  • odsysanie ropnej wydzieliny z oskrzeli w celu poprawy ich drożności
  • usunięcie ciała obcego
  • udrożnienie zwężonego oskrzela
  • płukanie płuc u chorych na proteinozę pęcherzyków płucnych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Bronchoskopia: wskazania do bronchoskopii sztywnej

A
  1. usunięcie ciała obcego
  2. tamowanie krwawienia
  3. udrażnianie tchawicy i dużych oskrzeli
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Bronchoskopia: przeciwwskazania

A
  • ciężka niewydolność oddechowa (nie dotyczy broncho terapetycznej)
  • ciężka HF - NYHAIV
  • zawał serca w ciągu ostatnich 2 tyg lub niestabilna dławica piersiowa
  • ciężkie zab rytmu, zwłaszcza komorowe
  • zmiany zwyrodnieniowe w kręgosłupie szyjnym
  • PLT < 20 tys
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Rozstrzenie oskrzeli: definicja

A

nieodwracalne poszerzenie światła oskrzeli spowodowane uszkodzeniem ich ściany

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Rozstrzenie oskrzeli: przyczyny - wrodzone

A
  1. upośledzenie oczyszczania śluzowo- rzęskowego (mukowiscydoza, zespół Younga, pierwotna dyskineza rzęsek, u 50% zespół Kartagenera)
  2. pierwotne niedobory odporności
  3. niedobór alfa1 - antytrypsyny
  4. inne rzadkie wady wrodzone
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Rozstrzenie oskrzeli: przyczyny nabyte

A
  1. ciężkie zakażenia (bak. lub wirusowe, szczególnie odry)
  2. choroby prowadzące do włóknienia płuc (sarkoidoza, pylice płuc, idiopatyczne włólnienie płuc)
  3. przewlekłe choroby oskrzeli (POChP)
  4. wdychanie toksycznych gazów lub uszkodzenie terminczne
  5. zwężenie oskrzela
  6. alergiczna aspergiloza oskrzelowo- płucna
  7. choroby układowe tkanki łącznej, nieswoiste zap jelit
  8. AIDS
  9. popromienne uszkodzenie płuca
  10. refluks żołądkowo- przełykowy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Rozstrzenie oskrzeli: objawy podmiotowe

A
  • kaszel przewlekły z wykrztuszaniem dużej il wydzieliny, zazwyczaj ropnej
  • w przypadku dużych rozstrzeni może występować wykrztuszenie “pełnymi ustami”
  • cuchnący oddech
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Rozstrzenie oskrzeli: objawy przedmiotowe

A
  1. rzężenia drobno i grubobańkowe
  2. szmer oskrzelowy nad miejscem występowania rozstrzeni
  3. wydłużony wydech
  4. świsty
  5. w zaawansowanej chorobie: sinica, palce pałeczkowate i wyniszczenie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Rozstrzenie oskrzeli: bad obrazowe

A
  1. RTG - obraz torów tramwajowych
  2. TKWR - pewne rozpoznanie; objaw sygnetu - oskrzele w przekroju poprzecznym jest wyraźnie szersze od towarzyszącej tętnicy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Rozstrzenie oskrzeli: leczenie

A
  1. rehabilitacja oddechowa
  2. antybiotykoterapia - augmentin
  3. inne leki np mukolityki, leki rozkurczające oskrzela
  4. szczepienia ochronne
  5. leczenie operacyjne - jesli rozstrzenie na ograniczonej przestrzeni
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Mukowiscydoza: definicja

A

genetycznie uwarunkowane zab wydzielania przez gruczoły zewnątrzwydzielnicze, głównie w ukł oddechowym i pokarmowym

  1. mutacje genu kodujące białko błonowe CFTR
  2. upośledzony transport chloru i sodu
  3. zmniejszenie zawartości wody w wydzielinie gruczołów zewnątrzwydzielniczych
  4. duże stężenie NaCl inaktywuje enzymy uczestniczące w obronie przed zakażeniami
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

Mukowiscydoza: zmiany w ukł oddechowym

A
  1. zwiększone wydzielanie śluzu
  2. przewlekłe zak bakteryjne (DNA z martwych neutrofilów zwiększa lepkość wydzieliny)
  3. niedodma segmentowa, powstanie rozstrzeni, torbiele
  4. przewlekłe zap błony śluzowej nosa i zatok przynosowych z obecnością polipów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

Mukowiscydoza: inne narządy - trzustka

A
  1. trzustka: zastój soku trzustkowego -> akt enzymów proteolitycznych -> stan zapalny -> poszerzenie przewodów -> włóknienie -> niewydolność zewnątrzwydzielnicz trzustki -> po kilkunastu latach cukrzyca
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

Mukowiscydoza: inne narządy wątroba

A
  • ogniska stłuszczenia i marskości żółciowej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

Mukowiscydoza: inne narządy - jelita

A

lepka wydzielina przyczyną bólu brzucha

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

Mukowiscydoza: inne narządy nasieniowody

A
  • zablokowanie światła i zatrzymanie rozwoju -> niepłodność
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

Mukowiscydoza: inne narządy - gruczoły potowe

A

zaburzenie zwrotnego wchłaniania chloru i wtórnie sodu -> wzrost zawartości NaCl w pocie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
57
Q

Mukowiscydoza: objawy podmiotowe

A
  1. kaszel - początkowo sporadyczny, potem codziennie z odkrztuszaniem gęstej, ropnej wydzieliny (po przebudzeniu)
  2. krwioplucie
  3. duszność
  4. ograniczenie drożności i przewlekły ropny nieżyt nosa
  5. oddawanie obfitych i cuchnących tłuszczowych stolców
  6. wzdęcie i ból brzucha z epizodami zatrzymania pasażu i treści jelitowej
  7. utrata masy ciała
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
58
Q

Mukowiscydoza: objawy przedmiotowe

A
  1. furczenia, świsty i rzężenia
  2. sinica i palce pałeczkowate
  3. zwykle beczkowata klatka piersiowa
  4. często niedobór masy ciała
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
59
Q

Mukowiscydoza: przebieg naturalny

A
  • pierwsze objawy już w dzieciństwie

- powolna destrukcja oskrzeli z zajęciem miąższu płuc -> niewydolność oddechowa -> zgon ok 22 rż

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
60
Q

Mukowiscydoza: rozpoznanie

A

> = 1 z poniższych

  • st jonu chlorkowego w pocie > 60mmol/l w 2 pomiarach w różnych dniach
  • mutacja obu alleli genu CFTR
  • nieprawidłowy wynik pomiaru przeznabłonkowej różnicy potencjałów w bł śluzowej nosa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
61
Q

Mukowiscydoza: RTG i TKWR

A
  1. pogrubienie ściany i rozstrzenie oskrzeli
  2. odma
  3. pęcherze rozedmowe
  4. okrągłe i linijne zacienienia położone obwodowo
  5. nawracające zagęszczenia i niedodma segmentowa
  6. poszerzenie wnęk
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
62
Q

Mukowiscydoza: Badania pomocnicze

A
  1. badania czynnościowe płuc
  2. bad mikrobiologiczne plwociny
  3. bad laboratoryjne:
    - zmniejszona akt elastazy 1
    - trypsyny i chymotrypsyny w stolcu
    - zwiększone wydalanie tłuszczów ze stolcem
    - zwiększona akt enzymów wątrobowych - zwłaszcza fosfatazy zasadowej i GGTP
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
63
Q

Mukowiscydoza: leczenie ogólne

A
  1. rehabilitacja oddechowa
  2. dieta - bogatobiałkowa, bogatotłuszczowa, bogatokaloryczna
  3. szczepienie ochronne
  4. tlenoterapia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
64
Q

Mukowiscydoza: leki mukolityczne

A
  • dornaza alfa - 2,5mg w inhalacji
  • hipertoniczny 3-7% roztwór NaCl w inhalacji
  • mannitol drobnocząteczkowy w inhalacji
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
65
Q

Mukowiscydoza: leki rozkurczające oskrzela

A

gł B2 mimetyki, stosuje się je przed:

  • inhalacja mukolityku
  • fizjoterapia
  • wysiłek fizyczny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
66
Q

Mukowiscydoza: inne leki stosowane

A
  1. GKSw - tylko u wybranych chorych z nadreaktywnością oskrzeli
  2. enzymy trzustkowe - kreon
  3. Wit. rozpuszczalne w tłuszczach A,D,K
  4. Iwakaftor - lek poprawający czynność białka CFTR
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
67
Q

Mukowiscydoza: antybiotyki

A
  1. wziewne - w przewlekłym zak P. aeruginosa:
    * tobramycyna (300mg 3x/dobę), aztreonam, ew. kolistyna
  2. doustne - azytromycyna 150/500 mg 3x/tydz
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
68
Q

Mukowiscydoza: leczenie zaostrzenia

A
  • intensyfikacja fizjoterapii

- antybiotyk iv przez > 10 dni (14-21 dni) do czasu otrzymania wyników posiewu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
69
Q

Mukowiscydoza: monitorowanie

A 
co 3 msc:
- ocena stanu odżywienia 
- czynności płuc
- SaO2
- posiew plwociny 
co 1 rok:
- kontrola w ośrodku i czynności wątroby 
co 2-4 lata:
- RTG klatki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
70
Q

Mukowiscydoza: powikłania płucne

A
  1. niedodma lub odma opłucnowa
  2. krwioplucie
  3. alergiczna aspergiloza oskrzelowo- płucna
  4. nadciśnienie płucne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
71
Q

Mukowiscydoza: powikłania pozapłucne

A
  1. przerost i przeciążenie prawej komory serca = serce płucne
  2. cukrzyca
  3. kamica lub zap dróg żółciowych
  4. stłuszczenie atroby, marskość wątroby
  5. OZT
  6. Zespół zaburzeń drożności koncowego odc jelita cienkiego
  7. refluks żołądkowo- przełykowy
  8. osteoartropatia przerostowa, osteopenia lub osteoporoza
  9. niepłodność
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
72
Q

Nieżyt nosa i zatok przynosowych (NNZP): def

A

Stan zapalny bł śluzowej jamy nosowej i zatok przynosowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
73
Q

Nieżyt nosa i zatok przynosowych (NNZP): patogeneza

A
  • złożone interakcje między kom zapalnymi
  • blokada ujść zatok
  • zab transportu śluzowo-rzęskowego
  • zajęcie struktur kostnych zatok przynosowych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
74
Q

Nieżyt nosa i zatok przynosowych (NNZP): podzial ze względu na czas trwania

A
  1. ostry < 12 tyg
    - wirusowy < 7 dni
    - nieiwrusowy - objawy nasilają się po 5 dniach lub trwają dłużej niż 10 dni
  2. przewlekły > 12 tyg z polipami lub bez polipów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
75
Q

Nieżyt nosa i zatok przynosowych (NNZP): etiologia

A
  • Rynowirusy (50%)
  • wirus grypy
  • S. pneumoniae
  • H. influenzae
  • M. Catarrhalis
  • inne bak
  • grzyby
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
76
Q

Nieżyt nosa i zatok przynosowych (NNZP): objawy podmiotowe

A
  • wyciek wodniste, śluzowej, ropnej wydzieliny z nosa
  • zatkanie nosa
  • spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła, często wywołujące kaszel
  • upośledzenie węchu
  • ból głowy lub uczucie rozpierania w okolicy chorej zatoki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
77
Q

Nieżyt nosa i zatok przynosowych (NNZP): objawy przedmiotowe

A
  1. gorączka/ stan podgorączkowy
  2. zaczerwienienie i obrzęk bł śluzowej, wydzielina z nosa i na tylnej ścianie gardła
  3. obrzęk powiek
  4. tkliwość uciskowa okolicy chorej zatoki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
78
Q

Nieżyt nosa i zatok przynosowych (NNZP): leczenie

A
  • objawy < 5 dni - lecz objawowo
  • objawy > 10 dni lub po 5 dniach nasilenie -> GKS donosowo -> brak poprawy po 14 dniach -> skierowanie do specjalisty
  • jeśli zap ciężkie -> antybiotyk + GKS donosowo
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
79
Q

Nieżyt nosa i zatok przynosowych (NNZP): skierowanie do szpitala w przypadku jakich objawów

A
  • obrzęk pwoiek
  • przemieszczenie gałki ocznej
  • podwójne widzenie
  • zab ruchomość gałki ocznej
  • pogorszenie ostrości widzenia
  • bardzo silny jedno- lub obustronny ból głowy w ok czołowej
  • objawy ZOMR
  • zab świadomości
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
80
Q

Nieżyt nosa i zatok przynosowych (NNZP): leczenie objawowe

A
  1. płukanie nosa hipertonicznym NaCl
  2. NLPZ
  3. leki obkurczające naczynia błony śluzowej
  4. leki przeciwhistaminowe - jesli alergicy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
81
Q

Nieżyt nosa i zatok przynosowych (NNZP): antybiotyk

A

Amoksycylina 1,5-2g co 12h

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
82
Q

Ostre zapalenie gardła i migdałków: def

A

zapalenie bł śluz gardła, nierzadko też migdałków podniebiennych wywołane zakażeniem lub podrażnieniem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
83
Q

Ostre zapalenie gardła i migdałków: czynniki etiologiczne dorośli i dzieci

A

u dorosłych;
- wirusy 90-95%
u dzieci
- wirusy oraz S. pyogenes PBHA - angina paciorkowcowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
84
Q

Ostre zapalenie gardła i migdałków: czynniki ryzyka

A
  1. upośledznie odporności
  2. PBHA - kontakt z chorym lub bezobjawowym nosicielem: wiek 5-15 lat
  3. EBV - dzieci i młodzież
  4. Fusobacterium necrophorum - dorośli jeśli brak higieny jamy ustnej
  5. N. gonorrhoeae - seks oralny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
85
Q

Ostre zapalenie gardła i migdałków: objawy zap paciorkowcowego

A
  1. nagły początek
  2. silny ból gardła i ból podczas połykania
  3. ból głowy, czasem ból brzucha, nudności i wymioty
  4. gorączka (>38st)
  5. zap gardła i migdałków podniebiennych
  6. wyraźnie odgraniczone skupiska wysięku na migdałkach
  7. krwistoczerwony i obrzęknięty języczek podniebienny
  8. język początkowo obłożony, później malinowy
  9. wybroczyny na bł śluzowej podniebienia
  10. tkliwe, powiększone ww chłonne szyjne przednie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
86
Q

Ostre zapalenie gardła i migdałków: objawy zap wirusowego

A
  • zapalenie i ból gardła
  • ból głowy, mm i stawów
  • niewielka gorączka lub w normie
  • nieżyt nosa, kaszel, chrypka
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
87
Q

Ostre zapalenie gardła i migdałków: w zależności od etiologii, specyficzne objawy

A
  1. adenow. - zap spojówek
  2. enterowirusy, HSV-1 - wyraźne owrzodzenia bł śluzowej jamy ustnej lub biegunka
  3. mono zakaźna - uogólnione powiększenie ww ch. i śledziony
  4. HSV-1 - bolesne powiększenie ww ch. przedniego trójkąta szyi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
88
Q

Ostre zapalenie gardła i migdałków: przebieg naturalny

A
  • zap wirusowe ustępują zwykle w ciągu 3-7 dni

- zap paciorkowcowe ustępują w ciagu 3-4 dni (nawet bez antybiotyku)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
89
Q

Ostre zapalenie gardła i migdałków: rozpoznanie

A
  • szybkie testy na obecność antygenu PBHA: ujemny wynik wyklucza zak u dorosłych
  • posiew wymazu z gardła i migdałków
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
90
Q

Ostre zapalenie gardła i migdałków: skala Centora

A 
temp > 38 +1
brak kaslzu +1
powiększone ww chłonne szyjne przednie +1
wysięk na migdałkach i ich obrzęk +1
wiek:
3-14 lat + 1
15-44 lata 0
>45 lat -1

w wypadku 2-3 pkt -> szybki test PBHA
>=4 pkt -> antybiotyk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
91
Q

Ostre zapalenie gardła i migdałków: leczenie

A
  1. penicylina fenoksymetylowa 1mln IU co 12h przez 10 dni
    * ew. penicylina benzatynowa 1,2 mln j. im jednorazowo
  2. cefalosporyny I generacji (cefadroksyl, cefaleksyna)
  3. Makrolidy - u chorych nadwrażliwych na penicyliny ale szybko narasta oporność
  4. Klindamycyna - jeśli leczenie nieskuteczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
92
Q

Ostre zapalenie gardła i migdałków: jakich antybiotyków nie stosujemy

A

KAT
Kotrimoksazol
Aminoglikozydy
Tetracykliny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
93
Q

Ostre zapalenie gardła i migdałków: powikłania w zap paciorkowcowym

A
  1. powikłania ropne - ropień okołogardłowy, ropne zap ww chłonnych szyjnych, ropne zap ucha środkowego i/ lub wyrostka sutkowatego, ropne zap zatok przynosowych
    - bakteriemia, zap płuc, ZOMR
  2. późne powikłania immunologiczne:
    - gorączka reumatyczna
    - oste kłębuszkowe zap nerek
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
94
Q

Błonica: definicja

A

ostra bak choroba zakaźna wywołana przez maczugowca błonicy - Corynebacterium diphtheriaw - dotyczące zwykle GGO lub skóry powodująca czaszem uszkodzenie serca, ukł nerwowego lub nerek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
95
Q

Błonica: objawy

A

charakterystyczne szarobrązowe błony ściśle przylegające do błony śluzowej GDO, przy próbie ich usunięcia pojawia się krwawienie
ogólne: gorączka, narastające osłabienie, ból mięśni, apatia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
96
Q

Błonica: postać gardłowa !

A
  • cuchnący oddech
  • ból gardła
  • trudności w połykaniu
  • ślinotok
  • bolesne powiększenie ww chłonnych w ciężkich przypadkach masywny obrzęk tkanek miękkich szyi - szyja bawola = Nerona
  • ryzyko aspiracji oderwanych fragm błon rzekomych i uduszenia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
97
Q

Błonica: inne postaci

A
  1. błonica nosa:
    - surowiczo-krwista, ropna lub krwisto-ropna wydzielina z nosa
    - błony rzekome o niewielkim zasięgu
  2. błonica krtani i tchawicy - zwężenie dróg oddechowych przez błony rzekome i obrzęl
    - chrypka, bezgłos, świst wdechowy, głośny “szczekający” kaszel, duszność
  3. błonica skóry:
    - owrzodzenie przyranne pokryte szarym nalotem
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
98
Q

Błonica: rozpoznanie

A
  • obraz kliniczny (postać skórna wymaga potwierdzenia bakteriologicznego)
  • preparat bezpośredni z błon szekomych
  • w zależności od postaci: PMR, EKG, oznaczenie troponin
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
99
Q

Błonica: leczenie przyczynowe

A
  1. antytoksyna końska - jak najszybciej na podstawie obrazu klinicznego
  2. antybiotykoterapia - penicylina prokainowa lub erytromycyna
  3. szczepienie w okresie rekonwalescencji
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
100
Q

Błonica: leczenie objawowe

A
  1. mechaniczne usunięcie błon rzekomych
  2. wczesna intubacja
  3. elektrostymulacja serca
  4. jak zap wsierdzia - wymiana zajętej zastawki
  5. w razie porażenia mm gardła - żywienie przez zgłębnik, pozycja z uniesioną górną połową ciała
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
101
Q

Błonica: powikłania - zmiany w sercu

A
  • zapalenie mm sercowego
  • zab przewodzenia rytmu
  • ostra niewydolność serca
    po przechorowaniu może pozostać trwałe uszkodzenie mm sercowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
102
Q

Błonica: powikłania - zmiany w ukł nerwowym

A
  1. porażenie podniebienia miękkiego i mm gardła
  2. porażenie innych nerwów czaszkowych, szczególnie okoruchowego i nerwów rzęskowych
  3. niedowłady i porażenia w zakresie nerwów oddechowych
  4. porażenie mm oddechowych
  5. neuropatia czuciowa typu “rękawiczek i skarpetek”
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
103
Q

Błonica: powikłania - inne

A
  1. martwica cewek nerkowych
  2. niedrożność dróg oddechowych
  3. bak zap płuc
  4. choroba posurowicza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
104
Q

Błonica: profilaktyka

A
  1. szczepienie
  2. poekspozycyjna - dawka przypominająca szczepionki, jeśli od ostatniego szczepienia minęło > 5 lat + profilaktyka antybiotykowa
  3. obowiązkowe zgłaszanie zachorowań i izolacja chorych ( do uzyskania ujemnych posiewów)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
105
Q

Zapalenie krtani: definicja

A
  1. zapalenie fałdów głosowych i otaczających tkanek
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
106
Q

Zapalenie krtani: podział ze względu na czas trwania

A
  1. ostre < 3 tyg:
    - zakażenie - zwłaszcza wirusowe
    - nadużycie głosu, czynniki drażniące
  2. przewlekłe > 3 tyg
    - następstwo zap ostrego
    - refluks żołądkowo- przełykowy
    - rzadko ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
107
Q

Zapalenie krtani: objawy

A
  • dyskomfort przy mówieniu lub połykaniu
  • kaszel
  • chrypka (> 3 tyg wskazana do konsultacji laryngolog)
  • gorączka ( w przypadku zakażenia)
  • niekiedy stridor
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
108
Q

Zapalenie krtani: leczenie

A
  • oszczędzanie głosu
  • nawilżanie powietrza
  • zaprzestanie palenia tytoniu + wyeliminowanie czynników drażniących
  • NLPZ po + w razie obrzęku faldów głosowych GKS
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
109
Q

Rak krtani: epidemiologia

A
  • najczęstszy neo GIS
  • 95% płaskonabłonkowy
    M > 50 rż palący tytoń
  • zmiany przedrakowe:
  • leukoplakia (dysplazja nabłonka)
    *pachydermia (zgrubienie nabłonka)
    *brodawczaki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
110
Q

Rak krtani: objawy

A
  • przewlekła chrypka
  • ból gardła przy połykaniu promieniujący do ucha
  • niekiedy guz szyi i powiększone ww chłonne szyi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
111
Q

Rak krtani: rozpoznanie

A
  1. badanie palpacyjne krtani
  2. laryngoskopia
  3. bad histologiczne - ostateczne rozpoznanie
  4. USG, RTG, TK, MRI, PET
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
112
Q

Rak krtani: leczenie

A
  1. napromienianie - przypadki wcześnie wykryte
  2. częściowe albo całkowite wycięcie krtani - przypadki zaawansowane
  3. radioterapia i chemioterapia paliatywna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
113
Q

Ostre zapalenie oskrzeli: definicja

A
  • ostre zak układu oddechowego z kaszlem trwającym < 3 tyg

- rozpoznawane po wykluczeniu zap płuc

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
114
Q

Ostre zapalenie oskrzeli: etiologia

A
  1. wirusy oddechowe (90%):
    grypa A i B, paragrypa, RSV, koronawirusy, adenowirusy i rynowirusy
  2. Bakterie (10%)
    Bordetella pertussis, Mycoplasma pneumoniae, Chlamydophila pneumoniae
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
115
Q

Ostre zapalenie oskrzeli: objawy

A
  • kaszel, wykrztuszanie śluzowej lub ropnej wydzieliny
  • gorączka, ból mięśni
  • możliwe świsty i furczenia nad polami płucnymi, czasami świszczący oddech
  • przejściowa nieswoista nadreaktywnośc oskrzeli, która przemija w ciągu kilku tyg
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
116
Q

Ostre zapalenie oskrzeli: rozpoznanie

A

wykluczenie zap płuc ! przeciw któremu przemawia:
- HR < 100/min
- RR < 24/min
- temp ciała < 38 st
- nieobecność zmian wskazujących na naciek zapalny w bad przedmiotowym
gdy >=1 warunki specłnione to RTG klatki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
117
Q

Ostre zapalenie oskrzeli: leczenie

A
  • przeciwgorączkowe + przeciwkaszlowe (u dzieci: lewodropropizyna)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
118
Q

Krztusiec: definicja

A

bakteryjna choroba zakaźna przebiegająca pod postacią zap oskrzeli , o przewlekającym się charakterze, z ciężkimi napadami kaszlu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
119
Q

Krztusiec: patogeneza

A
  • Bordetella pertusis -> toksyna krztuścowa
  • powoduje martwicę nabłonka dróg oddechowych (zwłaszcza w tchawicy) czego skutkiem jest zab wydzielania śluzu (gęsty i lepki) i silne pobudzenie odruchu kaszlowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
120
Q

Krztusiec: obraz kliniczny

A
  1. okres nieżytowy (1-2 tyg)
    - objawy grypopodobne
    - pod koniec kaszel suchym stopniowo staje się napadowy
  2. okres napadowego kaszlu (4-6tyg):
    - napady duszącego NIEPRODUKTYWNEGO kaszlu, zakończonego głębokim wdechem z głośnym świstem krtaniowym przypominającym “pianie”, występujący seriami
  3. okres zdrowienia (3-4 msc) - kaszel stopniowo ustępuje
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
121
Q

Krztusiec: rozpoznanie

A
  1. podejrzenie choroby na podst obrazu klinicznego
  2. pewne rozpoznanie na podstawie badań serologicznych lub mikrobiologicznych
    jeśli chory ma typowe objawy i miał kontakt z chorym na krztusiec potwierdzony badaniami, Nie wymaga dodatkowych badań !
    - w morfologii: leukocytoza z przewagą limfocytów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
122
Q

Krztusiec: antybiotykoterapia

A

Makrolidy:

  • azytromycyna
  • klarytromycyna
  • erytromycyna
  • jak nietolerancja to kotrimoksazol
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
123
Q

Krztusiec: profilaktyka

A
  1. szczepienie ochronne
  2. poekspozycyjna osób z kontaktu - profilaktyka antybiotykowa
  3. obowiązkowe zgłaszanie zachorowań i izolacja chorych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
124
Q

Zapalenie płuc: drobnoustroje nietypowe

A
  • Mycoplasma pneumoniae
  • Chlamydophila pneumoniae
  • Chlamydia psittaci
  • Coxiella burnetii
  • Legionella pneumophila
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
125
Q

Pozaszpitalne zapalenie płuc: definicja

A

objawy ostrego zak DDO oraz zacienienie w RTG klatki

*def ta nie dotyczy pacjentów onkologicznych, z AIDS, hospitalizowanych w ciągu ostatnich 14 dni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
126
Q

Pozaszpitalne zapalenie płuc: etiologia

A
  • S. pneumoniae
  • H. infuenzae
  • Mycopasma pneumoniae
    u 25% koinfekcja
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
127
Q

Pozaszpitalne zapalenie płuc: S. pneumoniae

A
  • dwoinkowe zap płuc
  • może powodować: ZOMR, zap ucha środkowego i wyrostka sutkowatego , zap zatok, opłucnej, otrzewnej, rogówki, stawów, bakteriemii i sepsy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
128
Q

Pozaszpitalne zapalenie płuc: objawy podmiotowe

A
  1. nagły początek
  2. gorączka, dreszcze, poty
  3. ból w klatce o charakterze opłucnowym
  4. kaszel, niekiedy wykrztuszaie ropnej plwociny
  5. duszność
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
129
Q

Pozaszpitalne zapalenie płuc: objawy przedmiotowe

A
  1. Tachypnoe
  2. Tachykardia
  3. nad naciekiem zapalnym: stłumienie odgłosu opukowego, rzężenia drobnobańkowe, wzmożone drżenie głosowe, ew szmer oskrzelowy
  4. jeśli płyn w opłucnej to stłumienie odgłosu opukowego, zniesienie drżenia głosowego, osłabienie szmerów oddechowych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
130
Q

Pozaszpitalne zapalenie płuc: kryteria rozpoznania

A
  1. ostre zak dolnych dróg oddechowych - kaszel i >=1 objaw (duszność, ból opłucnowy, krwioplucie)
  2. zlokalizowane objawy w badaniu przedmiotowym kl piersiowej
  3. > =1 z objawów ogólnoustrojowych: poty, dreszcze, ból mięśni, temp ciała > 38 st
  4. nie ma innej przyczyny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
131
Q

Pozaszpitalne zapalenie płuc: CRB-65

A
  1. splątanie
  2. oddechy > 30/min
  3. SBP < 90 mmHg, Rozkurczowe < 60 mmHg
  4. wiek > 65 lat

3 lub 4 czynniki -> do szpiatal
1-2 czynniki - rozważ czy szpital

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
132
Q

Pozaszpitalne zapalenie płuc: skala CURB 65

A
  1. Urea - st. mocznika > 7mmol/l

3 czynniki - PZP ciężkie - szpiatl i ICU

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
133
Q

Pozaszpitalne zapalenie płuc: RTG w zależności od etiologii

A
  1. pneumokoki - lity naciek zajmujący segment lub płat, widoczny bronchogram powietrzny
  2. Gronkowce - zmiany wieloogniskowe z tendencją do rozpadu z tworzeniem licznych ropni i cienkościennych torbieli
  3. K. pneumoniae - zmiany w płatach górnych, zwłaszcza w prawym płacie, często cechy rozpadu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
134
Q

Pozaszpitalne zapalenie płuc: zalecenia ogólne

A
  1. niepalenie
  2. odpoczynek
  3. dużo płynów
  4. Paracetamol
  5. Tlenoterapia pod kontrolą sat
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
135
Q

Pozaszpitalne zapalenie płuc: antybiotykoterapia

A
  • empirycznie - amoksycylina
  • S.pneumoniae - amoksycylina + penicylina benzylowa
  • M. pneumoniae i Ch. pneumoniae - klarytromycyna, erytromycyna, azytromycyna
  • L. pneumophila - lewofloksacyna
  • S. aurerus MSSA - kloksacylina
  • S. aurerus MRSA - wankomycyna, linezolid
  • H. influenzae - amoksycylina, ampisyclina, Augmentin
  • K. pneumoniae - cefuroksym, cefotaksym,
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
136
Q

Pozaszpitalne zapalenie płuc: czas leczenia

A
  1. nieciężki i niepowikłany przebieg 5 dni lub 3 dni dłużej niż obecna jest gorączka
  2. ciężkie o nieustalonej etiologii 7-10 dni
  3. PZP wywołane przez L. pneumophila, gronkowca, P. aeruginosa, A. baumannii lub Gram - ujemne pałeczki jelitowe 14-21 dni
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
137
Q

Pozaszpitalne zapalenie płuc: kiedy NIE wypisujemy ze szpitala ?

A

jeśli min 2 z poniższych:

  • T > 37,5
  • RR >= 24/min
  • HR > 100/min lub ctk skurczowe <=90 mmHg
  • SpO2 < 90%
  • zab świadomości
  • niezdolność do samodzielnego jedzenia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
138
Q

Pozaszpitalne zapalenie płuc: monitorowanie

A
  1. wizyta kontrolna po 6 tyg
  2. rtg klatki jeśli objawy sie utrzymują
  3. zmiany radiolog mogą utrzymywać się dłużej niż objawy kliniczne (4-8tyg)
  4. jeśli zmiany radiolog dłużej -> bronchoskopia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
139
Q

Pozaszpitalne zapalenie płuc: powikłania

A
  1. wysięk w opłucnej
  2. ropniak opłucnej
  3. ropień płuca
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
140
Q

Atypowe zapalenie płuc: przebieg choroby

A
  1. mniej gwałtowny początek

2. duchy, długo utrzymujący się kaszel, stan podgorączkowy, nieżyt nosa, bóle mięśni i stawów, wymioty, biegunka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
141
Q

Atypowe zapalenie płuc: leczenie

A

Mycoplasma i chlamydophila:

  1. makrolid
  2. tetracykliny
  3. fluorochinolon

Legionella

  1. fluorochinolon
  2. makrolid lub doksycyklina
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
142
Q

Szpitalne zap płuc: def

A

po 48h od przyjęcia do szpitala u chorego niezaintubowanego w chwili przyjęcia
VAP - zap związane z mechaniczną wentylacją płuc - po 48h od rozpoczęcia wentylacji mech

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
143
Q

Szpitalne zap płuc: zap płuc związane z kontaktem z ochroną zdrowia HCAP

A
  1. pacjenci z ZP hospitalizowani na oddziale pomocy doraźnej przez >= 2 dni w ciągu 90 dni poprzedzających zakażenie
  2. chorzy w domu opieku luz w zakładzie opieki paliatywnej
  3. w ciągu 30 dni otrzymali antybiotyki iv, chemioterapie lub u których leczono ranę
  4. chorzy, którzy z innych powodów zgłosili się do szpitala lub stazji hemodializ
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
144
Q

Szpitalne zap płuc: czynniki etiologiczne

A
  • pierwsze dni tak jak w PZP oraz pałeczki Gram (-)
  • od 5 dnia - szczepy wielolekooporne:
  • tlenowe pałeczki Gram (-): P. aeruginosa, E. coli, K. pneumoniae, Acinetobacter oraz L. pneumophilla
  • Gram (+): S. aaureus
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
145
Q

Szpitalne zap płuc: objawy

A

jak PZP

- śmiertelnośc 20%, na OIT 30-40%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
146
Q

Szpitalne zap płuc: badania pomocnicze

A
  • pobierz materiał z DDO

- u chorych z podejrzeniem VAP pobierz krew na posiew

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
147
Q

Szpitalne zap płuc: antybiotykoterapia

A
  • okres leczenia skojarzonego - jak najkrótszy do 7 dni
  • antybiotykoterapię ocenić po 48-72h, za skutecznością przemawia:
  • ustąpienie gorączki
  • zmniejszenie leukocytozy
  • poprawa utlenowania krwi
  • poprawa ogólnego stanu chorego
148
Q

Szpitalne zap płuc: czynniki niepomyślne rokowniczo

A
  • niewydolność oddechowa
  • przedłużona wentylacja
  • wiek > 60 rż
  • zapalenie objemujące oba płuca
  • nawrót zapalenia
  • przewlekła choroba płuc
  • nadkażenie bak wielolekoopornymi
149
Q

choroby śródmiąższowe płuc: definicja

A
  • zmiany rozsiane o brazie rtg
  • zaburzenia wentylacji typu restrykcyjnego ze zmniejszeniem transferu płucnego dla tl. węgla (TLCO) i upośledzeniem wymiany gazowej
150
Q

Idiopatyczne włóknienie płuc (IPF): definicja

A
  • postać śródmiąszowego zap płuc
  • ograniczony tylko do płuc
  • gł u osób starszych
  • nieznana przyczyna
151
Q

Idiopatyczne włóknienie płuc (IPF): genetyka

A
  • 20% rodzinnie
  • mutacje w genach kodujących białka surfaktantu i telomerazy
  • żeby wykryć postać rodzinną to >= 2 przypadki choroby w rodzinie
152
Q

Idiopatyczne włóknienie płuc (IPF): objawy

A
  • objawy nasilają się przez wiele miesięcy
  • duszność i suchy kaszel
  • czasem utrata mc. i osłabienie
  • przyśpieszony i płytki oddech
  • trzeszczenia u podstawy płuc
  • późne objawy to palce pałeczkowate i objawy serca płucnego
153
Q

Idiopatyczne włóknienie płuc (IPF): rozpoznanie

A
  • wykluczenie innych przyczyn w tym narażenia zawodowego, chorób tk łącznej i obocznego działania leków
  • stwierdzenie typowego obrazu w TKWR albo zgodnego obrazu TKWR I obrazu histpat u chorych z biopsją płuca
154
Q

Idiopatyczne włóknienie płuc (IPF): obraz w TKWR

A
  1. zacienienia siateczkowate dominujące przy podstawie płuc obwodowo i podopłucnowo
  2. zab architektoniki płuc
  3. skupiska torbielowatych przestrzeni powietrznych dające obraz plastra miodu
155
Q

Idiopatyczne włóknienie płuc (IPF): leczenie

A
  1. chorzy z FVC 50-80% można rozważyć:
    - pirfenidon
    - nintedanib
  2. leczenie objawowe: tlenoterapia + ew. rehabilitacja
  3. w zaostrzeniu rozważ GKS oraz antybiotyk
156
Q

Idiopatyczne włóknienie płuc (IPF): rokowanie

A

mediana przeżycia od rozpoznania to 3- 5 lat
10-15% chorych rozwija raka płuca
można rozważyć przesczep płuca

157
Q

Niespecyficzne śródmiąższowe zap płuc (NSIP): obraz w TKWR i leczenie

A
  1. w TKWR: zacienienia typu mlecznego szkła i zmiany siateczkowate dominujące w dolnych obwodowych partiach płuc
  2. leczenie: GKS + ew leki immunosupresyjne
158
Q

Kryptogenne organizujące się zap płuc (COP):

A
  1. 40% przypomina ostre zap wirusowe

2. objawy i zmiany w rtg cofają się bardzo szybko po zastosowaniu GKS

159
Q

Ostre śródmiąższowe zap płuc (AIP):

A
  1. początek nagły, objawy grypopodobne
  2. w większości szybko dochodzi do niewydolności oddechowej
  3. leczenie głównie objawowe, próby zastosowania dużych dawek GKS oraz leków immunosup
160
Q

Śródmiąższowe zap płuc i włóknienie płuc: jaki chemioterapeutyk

A

bleomycyna

161
Q

Sarkoidoza: def

A
  • uogólniona ch ziarniakowa o nieznanej etiologii
  • najczęściej powiększone węzły wnęk
  • najczęściej chorują kobiety i afroamerykanie
  • 20 - 40 rż
162
Q

Sarkoidoza: patogeneza

A

tam gdzie aktywny proces chorobowy - gromadzą się limf Th1 i makrofagi - tworzące nieserowaciejące ziarniniaki

163
Q

Sarkoidoza: objawy

A
  1. Płuca - duszność, kaszel, ból
  2. Wątroba i śledziona - hepato i splenomegalia
  3. Wzrok - zap bł naczyniowej, spojówki i gruczołów łzowych
  4. skóra - rumień guzowaty, toczeń odmrozinowy, wykwity skórne
  5. ww chłonne: powiększone, ruchome i niebolesne
  6. serce: objawy zab rytmu lub przewodzenia, niewydolność, omdlenia, nagły zgon
  7. ukł kostno-stawowy: ból stawów i mięśni
  8. ukł nerwowy - często zajęcie nn czaszkowych, rzadziej objawy guza wewnątrzczaszkowego, depresja, zab pamięci
  9. ślinianki - jedno lub obustronne powiększenie ślinianki przyusznej z bolesnością i obrzękiem gruzołu
164
Q

Sarkoidoza: zespół Heerfordta

A
  1. powiększenie ślinianek przyusznych
  2. gorączka
  3. porażenie nn twarzowego
  4. zapalenie przedniego odc bł naczyniowej gałki ocznej
165
Q

Sarkoidoza: zespół Lofgrena

A

sarkoidoza o ostrym początku:

  • gorączka
  • ból stawów
  • rumień guzowaty
  • obustronne powiększenie ww chlonych wnęk
166
Q

Sarkoidoza: przebieg naturalny

A
  • 85% samoistna remisja w ciągu 2 lat od rozpoznania
  • u pozostałych przebieg przewlekły i postępujący
  • ostry początek oraz obustronne powiększenie ww chłonnych wnęk płuc na ogół rokują dobrze
  • przyczyny zgonu: niewydolność oddechowa, zajęcie OUN lub serca
167
Q

Sarkoidoza: rozpoznanie

A
  1. hipekalcemia i hiperkalciuria
  2. zwiększona kat konwertazy angiotensyny w surowicy
  3. hipergammaglobulinemia
  4. niedokrwistość
  5. leukopenia
168
Q

Sarkoidoza: stadia choroby

A

0- obraz prawidłowy
I - powiększenie ww chłonnych wnęk i śródpiersia
II - I + zmiany w miąższu płuc
III - zmiany w miąższu bez zajęcia ww chłonych
IV - włóknienie płuc - obraz plastra miodu

169
Q

Sarkoidoza: TKWR

A
  1. rozsiane zmiany drobnoguzkowe położone okołooskrzeowo, okołonaczyniowo i podopłucnowo wzdłuż szczelin międzypłatowych
  2. zgrubienie przegród międzyzrazikowych
  3. zmiany siateczkowate
  4. powiększenie ww chlonych wnęk i śródpiersia
170
Q

Sarkoidoza: badania czynnościowe

A

TLCO - zmniejszenie

restrykcja TLC < 5 centyla, rzadziej obturacja

171
Q

Sarkoidoza: badania

A
  1. bronchoskopia - biopsja ww chłonnych, BAL
  2. bad okulistyczne
  3. bad. PMR
  4. odczyn tuberkulinowy
172
Q

Sarkoidoza: kryteria rozpoznania:

A

typowy obraz kliniczny oraz radiologiczny = zajęcia >= 2 narządów + wyniki biopsji

173
Q

Sarkoidoza: leczenie wskazania

A
  1. stadium II i III z progresją zmian w miąższu płuc z narastającymi zab czynności płuc
  2. zajęcie serca, OUN, narządu wzroku
  3. hiperkalcemia
174
Q

Sarkoidoza: leczenie

A

GKS ogólnoustrojowo:

  • prednizon >= 12 msc
  • jesli nie uda się po czasie zmniejszyć dawki do 10mg/d to dodaj drugi lek:
    a. metotreksat
    b. azatiopryna
    c. leflunomid
    d. mykofenolan mofetylu
  • jęsli dalsza progresja i zajęcie ważnych narządów - przeciwciała anty-TNFalfa (infliksymab, adalimumab)
175
Q

Sarkoidoza: monitorowanie choroby

A

RTG, spirometria i TLCO:
2 lata co 3-6 msc
później co rok
przez >= 3 lata od zaprzestania leczenia

176
Q

Sarkoidoza: powikłania

A
  • niewydolność oddechowa
  • nadciśnienie płucne
  • niewydolność serca
  • grzybniak (aspergilloza) płuc
  • wapnica nerek, kamica, niewydolność nerek, moczówka prosta
  • niedoczynność tarczycy oraz nadnerczy
177
Q

Alergiczne zap pęcherzyków płucnych (AZPP): DEF

A

wziewna ekspozycja na różne cząsteczki organiczne lub drobnocząsteczkowe zw. chem, wywołujące u osoby predysponowanej rozlaną reakcję immunopatologiczną prowadzącą do uszkodzenia płuc

178
Q

Alergiczne zap pęcherzyków płucnych (AZPP): obraz kliniczny - postać ostra

A

=odwracalna
2-9h po ekspozycji
- kaszel, duszność
- gorączka, dreszcze, ból stawów i złe samopoczucie
- przyśpieszenie oddechu i czynności serca
- rzężenia u podstawy obu płuc
*bez lezenia ustępuje do kilku tyg

179
Q

Alergiczne zap pęcherzyków płucnych (AZPP): obraz kliniczny postać przewlekła

A

= nieodwracalna

  • rozwija się w ciagu kilku msc/ lat -> włóknienie płuc
  • skryty początek: narastająca duszność wysiłkowa i suchy kaszel
  • może przypominac zap oskrzeli
  • przyśpieszenie oddechu, trzeszczenia u podstawy obu płuc
180
Q

Alergiczne zap pęcherzyków płucnych (AZPP): rozpoznanie

A
  • dokładny wywiad !!
  • ekspozycja na określony czynnik
  • ostre objawy i ich nawracania po kontakcie z czynnikiem
  • utrata masy ciała
  • trzeszczenia w bad osłuchowym płuc
  • pc precypitujących w surowicy
181
Q

Alergiczne zap pęcherzyków płucnych (AZPP): RTG/TKWR

A
  1. postać ostra - prawidłowe lub mleczne szkło lub zagęszczenie w środkowych i górnych polach płucnych
  2. postać przewlekła - rozsiane zacienienia siateczkowate i linijne - płaty środkowe i górne obraz plastra miodu
182
Q

Alergiczne zap pęcherzyków płucnych (AZPP): rozpoznanie

A
  • zmniejszenie TLCO
  • cechy restrykcji
  • test 6-min marszu - skrócenie dystansu i hipoksemia
183
Q

Alergiczne zap pęcherzyków płucnych (AZPP): bad inwazyjne

A
  1. BAL - bogatokom, zwiększony odsetek limf z przewagą CD8+

2. biopsja

184
Q

Alergiczne zap pęcherzyków płucnych (AZPP): leczenie postać ostra

A
  • eliminacja narażenia na antygen -> bez leczenia

- objawy ciężkie - prednizon po

185
Q

Alergiczne zap pęcherzyków płucnych (AZPP): lezenie postać przewlekła

A
  • prednizon 0,5mg/kg/d przez miesiąc - potem zmniejszać dawkę w ciągu 2 msc do dawki podtrzymującej
  • ocena efektów po 6 msc
  • ciężka niewydolność - przeszczep płuca
186
Q

Gruźlica: def

A

choroba zak wywołana przez prątki kwasooporne z gr Mycobacterium tuberculosis complex:
M. tuberculosis
M. bovis
M. africanum

187
Q

Gruźlica: patogeneza

A

Inhalacja prątków -> fagocytoza przez makrofagi -> namnażanie się we wnętrzu makrofaga -> rozpad makrofaga i zak kolejnych kom -> tworzenie ziarniny gruźliczej otaczającej rozpadłe komórki (martwica serowata)

188
Q

Gruźlica: obajwy ogólnoustrojowe

A
  1. podwyższona temp
  2. utrata łaknienia, ubytek mc
  3. nocne poty
  4. złe samopoczucie
189
Q

Gruźlica: objawy podmiotowe

A
  • przewlekły, suchy kaszel
  • niekeidy krwioplucie
  • duszność
190
Q

Gruźlica: bad lab

A
  • leukopenia/leukocytoza
  • niedokrwistość
  • przyspieszony OB
  • czasem hiponatremia i Hiperkalcemia
191
Q

Gruźlica: RTG

A
  1. w gruźlicy pierwotnej:
    - zagęszczenia w środkowych i dolnych polach płucnych
    - powiększenie ww chłonych wnęk i przytchawiczych
  2. w gruxlicu popierwotnej:
    - zagęszczenie gł w segmentach szczytowych i tylnych górnych płatów płuc oraz w segmentach górnych płatów dolnych
    - niekiedy zmiana może przybierać postac cienia okrągłego
192
Q

Gruźlica: badania pomocnicze

A
  1. testy bakteriologiczne
  2. odczun tuberkulinowy - świdczy o kontakcie z prątkami
  3. testy oparte na wydzielaniu interferonu y przez limf T (IGRA)
193
Q

Gruźlica: prówkowata

A
  • następstwo rozsiewu prątków przez krew
  • przebieg ciężki, z wysoką gorączką i silną dusznością
  • w RTG zmiany drobnoguzkowe, przypominające ziarna prosa
  • często powiększona watroba i śledziona oraz zmiany w szpiku, na dnie oka i w oun
194
Q

Gruźlica: serowate zapalenie płuc

A
  • dominują objawy toksemii z wysoką gorączką o torze hektycznym i silną dusznoscią
  • często krwioplucie
  • w rozmazach plwociny bardzo liczne prątki
195
Q

Gruźlica: opłucnej

A
  • po płucnej najczęstsza postać
  • gorączka + suchy kaszel + dusznośc
  • ból w klatce o charakterze płucnowym
  • płyn w jamie opłucnej
196
Q

Gruźlica: ww chłonnych

A

przede wszystkim u dzieci i młodych dorosłcyh

  • ww poszątkowo są powiększone, twarde, niebolesne, skóra nad nimi niezmieniona, z czasem ulegaja rozmiękaniu i tworzą się przetoki
  • u ok 50% zmiany tez płucne
197
Q

Gruźlica: inne postacie

A
  • ukł moczowo-płciowego
  • gruźlica kości i stawów
  • Gruźlica OUN
  • ukł. pokarmowego
  • skóry
198
Q

Gruźlica: rozpoznanie bakteriologiczne

A
  1. z gruźlicą pluc - 3krotne badanie plwociny
    - jedna z próbek badaniu szybkim testem molekularnym test PCR Xpert MTB/RIF
    - jeśli nie można uzyskać indukowanej plwociny -> bronchoskopia
199
Q

Gruźlica: kryteria rozpoznania bez potwierdzenia bak

A
  1. ujemne wyniki wszystkich badań bakteriologicznych
  2. zmiany radiolog wskazujące na gruźlixę
  3. brak poprawy po antybiotykach na szerokie spektrum
200
Q

Gruźlica: leczenie - zasady ogólne

A
  1. 3 leki, w fazie kontynuacji 2 leki
  2. do nieskutecznego schemtu nie dodajemy pojedynczych leków
  3. przypadek musi byc złoszony do sanepidu
  4. przed leczeniem zbadać: ALT, AST, bilirubine, mocznik, kreatynine, kwas moczowy, PLT, jeśli leczenie etambutolem - kosultacja okulistyczna
201
Q

Gruźlica: leki przeciwprątkowe SIERP/RIPES

A
  1. streptomycyna - antybiotyk aminoglikozydowy im
  2. Izoniazyd - działa w PMR, płynie opłucnowym, masach serowatcyh
  3. etambutol - zapobiega powstawaniu lekooporności
  4. Ryfampicyna - silny induktor cyt P450
  5. Pyrazynamid - utrudnia kontrolę glikemii u cukrzykó, dobrze przenika do tkanek i PMR
202
Q

Gruźlica: leki II wyboru

A
  • Etionamid
  • kapreomycyna
  • Cykloseryna
  • kwas paraaminosalicylowy
  • Kanamycyna
  • Amikacyna
  • Fluorochinolony
  • Klarytromycyna
203
Q

Gruźlica: leczenie, faza wstępna

A 
ryfampicyna
izoniazyd
pyrazynamid
etambutol 
2 miesiące 
RIPE
204
Q

Gruźlica: leczenie faza kontynuacji

A

rifampicyna
izoniazyd
4 msc

205
Q

Gruźlica: leczenie, zapalenie opon

A

streptomycyna zamiast etambutolu RIPS

206
Q

Gruźlica: kobiety w ciąży

A

nie wolno streptomycyny

bezpieczne: ryfampicyna, izoniazyd (pirydoksyna - wit B6 - do przyjmowania), pyrazynamid, etambutol

207
Q

Gruźlica: leczenie, GKS

A
  1. bezwględnie wskazane tylko w niedoczynności nadnerczy w przebiegu gruźlicy nadnerczy
208
Q

Gruźlica: monitorowanie wyników leczenia

A
  1. bad mikrobiologiczne plwociny na końcu fazy intensywnej - jeśli dodatni to powtórzyć na końcu 3. msc leczenia
  2. jeśli nadal dodatni - hodowla i testy lekowrażliwości
  3. w fazie kontynuacji rozmaz na początku 5 i 6 msc
    jeśli wynik dodatni - niepowodzenie leczenia
209
Q

Gruźlica: lekooporna

A
  1. oporność jednolekowa
  2. oporność wielolekowa - co najmniej na INH i RMP
  3. PreXDRE - PRĄTki oporne na INH, RMP i fluorochinolony
  4. XDR = szeroka oporność pratków, oporne na >=1 lek podawany pozajelitowo: aminoglikozyd lub kapreomycyna
210
Q

Gruźlica: profilaktyka, u kogo

A

wykrywanie i leczenie utajonego zakażenia w grupach ryzyka u:

  • HIV
  • osoby z kontaktu z gruźlixą
  • chorzy dializowani, z planowanym leczeniem anty-TNF, przed transplantacją, z pylica krzemową
  • rozważyć u więźniów, pracowników ochrony zdrowia, imigrantów z kraju ryzyka gruźlixy, bezdomnych i narkomanów
211
Q

Gruźlica: leczenie profilaktyczne

A
  1. izoniazyd 1xdz przez 6-9 msc
  2. ew rymfamicyna 1xdz przez 3-4 msc
  3. ryfampicyna z izoniazydem 1xdz przez 3-4msc
  4. ryfapentyna i izoniazyd 1xdz przez 3 msc
212
Q

Pylice płuc: definicja

A

choroby płuc wywołane działaniem pyłów o właściwościach pobudzających włóknienie

213
Q

Pylica krzemowa: definicja

A

ogniskowe włóknienie tkanki płucnej o charakterze kolagenowym ze skłonnością do hialinizacji wywołane wdychaniem pyłu krzemionki krystalicznej

214
Q

Pylica krzemowa: przyczyny

A
  • możliwe narażenie przy budowie tuneli i szybów
  • w kamieniołomach
  • w przemyśle hutniczym, porcelanowym
  • podczas produkcji materiałów ogniotrwałych i ściernych
215
Q

Pylica krzemowa: patomechanizm

A

część pyłu krzemionki przenika do tkanki śródmiąższowej, gdzie jest fagocytowana przez makrofagi i prowoduje ich rozpad oraz uwolnienie sub odpowiedzialnych za włóknienie tk płucnej
*kilkunastoletnie narażenie i długi czas bezobjawowo

216
Q

Pylica krzemowa: objawy

A

Okres zmian drobnoguzkowych:

  • przewlekłe zap oskrzeli
  • rozedma płuc

Okres zmian guzowatych:

  • duszność i kaszel
  • objawy serca płucnego
  • niewydolność oddechowa]]

Zmiany są nieodwracalne i mają tendencję do samoistnego rozwoju pomimo przerwania narażenia

217
Q

Pylica krzemowa: rozpoznanie jakie badania

A
  • RTG klatki:
    *drobne zacienienia okągłe typu q (drobnboguzkowe) lub r (guzkowe), zwykle dobrze wysycone i ostro odgraniczone, niekiedy ze zwapniami
  • w zmianach rozległych pojedyncze lub mnogie zacienienia guzowate, zwykle ostro odgraniczone
  • TKWE - wskazane w przypadkach wątpliwych
  • bad czynnościowe - w stadium zaawansowanym cechy restrykcji
    Rozpoznanie = narażenie zawodowe + zmiany radiologiczne
218
Q

Pylica krzemowa: powikłania

A
  • gruźlica
  • przewlekłe zap oskrzeli
  • rozedma
219
Q

Pylica krzemowa: leczenie

A
  • przerwanie narażenia

- objawowe

220
Q

Pylica górników kopalń węgla: definicja

A
  • ogniskowe włóknienie tk płucnej z przewagą typu retikulinowego (w postaci drobnoogniskowej) i kolagenowego (w postaci guzowatej) wywołane wdychaniem pyłu kopalnianego
  • przebieg i objawy podobne do krzemicy ale o łagodniejszym przebiegu
221
Q

Pylica górników kopalń węgla: RTG

A
  • guzki słabiej odgraniczone i gorzej wysycone
  • rzadziej występują zacienienia guzkowe > 3mm
  • rzadziej występują zwapnienia w obrębie guzków
222
Q

Zespół Caplana: info ogólne

A
  • reumatoidalna postać pylicy o nieznanym mechanizmie powstawania
  • okrągłe zacienienia o średnicy 0,5-5cm w RTG płuc
  • towarzyszący RZS
  • obecność RF we krwi
223
Q

Pylica azbestowa: info ogólne

A
  • to rozlane włóknienie śródmiązszowje tkanki płucnej wywołane wdychaniem pyłu azbestu + zmiany opłucnowe
  • źródło narażenia: w przeszłości produkacja wyrobów zawierających azbest, praca przy usuwaniu wyrobów azbestowych
224
Q

Pylica azbestowa: patogeneza

A

włókna azbestu przenikają do pęcherzyków płucnych, a część do opłucnej

  • reakcją na włókna azbestu jest proces zapalny prowadzący do włóknienia miąższu płuc - rozwija się po > 10 latach narażenia
  • zmiany nieodwracalen i mają tendencję do postępu pomimo przerywania narażenia
225
Q

Pylica azbestowa: objawy

A
  • duszność wysiłkowa
  • trzeszczenia nad dolnymi polami płuc
  • nienowotworowe zgrubienia opłucnej: odgraniczone lub rozlane
  • neo zmiany -> międzybłoniak opłucnej
226
Q

Pylica azbestowa: rozpoznanie

A
  • zacienienia nieregularne typu s (<1,5mm) lub typu t (1,5-3mm) rzedziej typu u (3-10mm)
  • bad czynnościowe płuc: restrykcja, zab wymiany gazów w płucach i podatność statyczna
  • bad plwociny: obecność ciałek zbestowych
227
Q

Astma związana z pracą zawodową: alergiczna

A

= klasyczna astma

  • wywołana przez alergeny
  • najczęściej rozwija się powoli, po zróżnicowanym pod względem długości okresie utajenia na ogół poprzedza ją zespół zwiastunów (kaszel, objawy nieżytu nosa lub spojówek)
228
Q

Astma związana z pracą zawodową: niealergiczna

A
  • wywołana przez czynniki drażniące o ostrym lub podostrym początku
  • wskutek narażenia na czynniki chemiczne o dzialaniu drażniącym, występujące w bardzo dużym stężeniu, bez objawów zwiastujących
  • ciężka, długotrwała, nieswoista nadreaktywnością oskrzeli
229
Q

Astma związana z pracą zawodową: leczenie

A
  • jak w astmie

- przerwanie ekspozycji zawodowej

230
Q

beryloza: synonimy

A
  • przewlekła choroba berylowa

- przewlekła ziarniniaowatość płucna

231
Q

beryloza: def

A
  • choroba systemowa z zmianami zapalnymi i ziarniniakowatymi w płucach, w następstwie wdychania pyłu metalicznego berylu lub jego stopów lub związków
232
Q

beryloza: przyczyny

A

gł przez przemysł:

  • lotniczy, koszmiczny, zbrojeniowy
  • ceramiczny, elektroniczny
  • jądrowy, maszynowy, przetwórstwa odpadów
  • protetyki stomatologicznej
233
Q

beryloza: objawy

A
  • jak w sarkoidozie
  • długi okres latencji 5-15 lat !
  • przebieg zmienny
234
Q

beryloza: rozpoznanie:

A

zmiany ziarniniakowate w płucach w bad hist
oraz
nadwrażliwość na beryl potwierdzone testem proliferancji limf krwi z siarczanem berylu (BeLPT)

235
Q

beryloza: leczenie

A
  • przewlekłe GKS
236
Q

Pierwotne nowotwory płuc: klasyfikacja

A
  1. raki niedrobnokom (80-85%)
    a. gruczolakorak 40%
    b. rak płaskonabłonkowy 30%
    c. rak wielkokom
  2. rak drobnokom (15%)
  3. Inne rzadkie neo płuc (<5%)
237
Q

Rak płaskonabłonkowy: przyczyna, płeć, lokalizacja

A
  1. przyczyną - czynne lub bierne narażenie na dym tytoniowy
  2. częściej u mężczyzn
  3. zwykle w dużych oskrzleach - guz przywnękowy powoduje zwężenia światła oskrzeli z niedodmą i zmianami zapalnymi w miąższu płucnym, może powstawać centralna martwica guza przypominająca ropień
  4. rozwija się dość wolno
238
Q

Gruczolakorak: przyczyna, płeć, lokalizacja

A
  1. w mniejszym stopniu zw. z narażeniem na dym tytoniowy
  2. częściej u kobiet
  3. najczęściej w drobnych drogach oddechowych - obwodowe części płuc
  4. kilka podtypów o różnym przebiegu klinicznym
239
Q

Rak wielkokomórkowy: przyczyna, płeć, lokalizacja

A
  1. najrzadszy <10%
  2. w dużych i średnich oskrzelach, ale nierzadko występuje także w obwodowych częściach płuc
  3. zbudowany z dużych kom, czasem z cechami różnicowania neuroendokrynnego
240
Q

Rak drobnokomórkowy:

A
  1. agresywny, szybki wzrost - u większości chorych przerzuty w chwili rozpoznania
  2. silnie zw. z paleniem tytoniu
  3. guz pierwotny najczęściej przywnękowo
  4. często objawy paranowotworowe
241
Q

Nowotwory płuc ogólnie: obraz kliniczny

A
  • we wczesnej fazie zwykle bezobjawowy
  • objawy niespecyficzne (późno) postępująca utrata masy ciała i osłabienie
  • objawy specyficzne dzielimy na 3 grupy:
  • związane z miejscowym wzrostem
  • związane z przerzutami
  • zespoły paranowotworowe
242
Q

Nowotwory płuc ogólnie: objawy związane z miejscowym wzrostem (9)

A
  1. kaszel - najczęstszy objaw (u palaczy zmiana charakteru kaszlu)
  2. duszność i ból w klatce piersiowej
  3. krwioplucie
  4. nawracające zap płuc
  5. zespół żyły głównej górnej
  6. ból opłucnowy, ból barku
  7. Zespół Hornera (ptosis - zwężenie szpary, Miosis - zwężenie źrenicy, Enophthalmus - zapadnięcie się gałki ocznej)- wywołany przez guz Pancoasta
  8. Zaburzenia rytmu serca
  9. chrypka w wyniku porażenia nerwu krtaniowego wstecznego
243
Q

Nowotwory płuc ogólnie: przerzuty

A
  1. ww chłone - powiększenie nadobojczykowych, szyjnych lub pachowych
  2. kości - ból
  3. OUN - bóle głowy, objawy ogniskowe inne objawy neurologiczne, zmiany zachowania i zab osobowości
  4. wątroba - powiększenie, ból w nadbrzuszu, nudności, spadek masy ciała, żółtaczka
244
Q

Nowotwory płuc ogólnie: zespoły paranowotworowe - endokrynologiczne

A
  • z. Cushinga
  • SIADH
  • z. rakowiaka
  • hiperkalcemia
245
Q

Nowotwory płuc ogólnie: zespoły paranowotworowe - nerwowo - mięśniowe

A
  • neuropatie obwodowe
  • encefalopatia
  • zwyrodnienie kory móżdżku
  • z. miasteniczny Laberta i Eatona
  • zap. wielomięśniowe
246
Q

Nowotwory płuc ogólnie: zespoły paranowotworowe - skórne

A
  • rogowacenie brunatne
  • zap skórno-mięśniowe
  • SLE
  • twardzina układowa
247
Q

Nowotwory płuc ogólnie: zespoły paranowotworowe - kostne

A
  • osteoartropatia przerostowa

- palce pałeczkowate

248
Q

Nowotwory płuc ogólnie: zespoły paranowotworowe - naczyniowe

A
  • wędrujące zakrzepowe zap żył powierzchownych
  • niebakt zakrzepowe zap wsiedzia
  • ukł zap naczyń
249
Q

Nowotwory płuc ogólnie: zespoły paranowotworowe - hematologiczne

A
  • niedokrwistość, DIC
250
Q

Nowotwory płuc ogólnie: skala sprawności wg Zubroda = ECOG

A

0 - prawidłowa sprawność, zdolność wykonywania normalnych czynności bez ograniczeń
1 - obecność objawów choroby, możliwość chodzenia i zdolność wykonywania lekkiej pracy
2 - zdolność do wykonywania czynności osobistych, niezdolność do pracy, konieczność spędzania w łóżku lub w fotelu więcej niż połowy dnia
3 - ograniczona zdolność do wykonywania czynności osobistych, konieczność spędzania w łóżku lub w fotelu więcej niż poły dnia
4- konieczność spędzania w łóżku lub w fotelu całego dnia, konieczność stałej opieki z powodu choroby
5 - zgon

251
Q

Nowotwory płuc ogólnie: RTG klatki

A
  1. guz w miąższu płucnym
  2. niedodma
  3. powiększenie węzłów chłonnych (wnękowych lub śródpiersiowych)
  4. płyn w jamie opłucnej
  5. jednostronne uniesienie przepony w wyniku jej porażenia
  6. zmiany wskazujące na bezpośrednie naciekanie lub przerzuty w kościach
252
Q

Nowotwory płuc ogólnie: markery

A
  1. CEA - antygen rakowo- płodowy
  2. CYFRA 21.1 - fragm CK19 cytokeratyny
  3. NSE - swoista enolaza neuronowa - rak drobnokom.
253
Q

Nowotwory płuc ogólnie: rokowanie

A

10-15% 5-letnie przezycie

254
Q

Rak drobnokomórkowy: badania wykorzystywane do oceny zaawansowania

A
  1. TK klatki i brzucha z kontrastem
  2. MR/TK OUN
  3. Scyntygrafia kośćca
  4. jeśli przerzut odległy to nie szukamy więcej bo nie zmienia to kwalifikacji zasięgu choroby
255
Q

Rak drobnokomórkowy: Postać ograniczona (LD)

A
  • neo nieprzekraczający jednej połowy klatki z możliwością zajęcia ww chłonnych wnękowych po stronie zmiany oraz węzłów śródpiersiowych i nadobojczykowcyh po obu stronach, a także obecny wysięk nowotworowy w jamie opłucnej po stronie guza
256
Q

Rak drobnokomórkowy: Postać rozsiana (ED)

A
  • ogniska neo są obecne poza obszarem LD
257
Q

Rak drobnokomórkowy: leczenie ogólnie (jaka chemia), postać ograniczona i postać rozsiana

A
  • chemioterapia 4-6 cykli: cisplatyna lub karboplatyna + etopozyd
  • po chemii ocena RECIST (response evaluation criteria in solid tumors)

Postać ograniczona:

  • radio + chemio
  • operacja tylko w I stopniu, zawsze w połączeniu z chemią i napromienianiem mózgu

Postać rozsiana:
- w dobrym stanie klinicznym - chemio -> później ew radio

258
Q

Rak drobnokomórkowy: rokowanie

A

postać ograniczona 5-letnie u 15%

u rozsianych przezycie sporadyczne

259
Q

Rak niedrobnokomórkowy: ocena zaawansowania badania

A
  1. TK klatki z kontrastem + górna cz brzucha
  2. MR/TK OUN
  3. scyntygrafia
  4. PET/TK - N2 to przerzuty węzłowe w śródpiersiu po stronie zmiany
260
Q

Rak niedrobnokomórkowy: stopień i leczenie ogólnie

A

stopień 0 - IB (Tis-T2a) - operacyjne
Stopień IIA-IIB (T2b-3; N1*) lecz operacyjnie + chemio pooperacyjna
Stopień IIIA - radio lub radiochemioterapia, u wybranych leczenie operacyjne
Stopień IV - obevne M - chemio, leczenie celowane, immunoterapia, leczenie objawowe

261
Q

Rak niedrobnokomórkowy: leczenie operacyjne

A
  • metoda otwarta lub wideotorakoskopowa (VATS)
  • metoda z wyboru w stadium I, II, mała część IIIa
  • płat płuca lub całe płuco oraz regionalne ww chłonne n1 i N2
262
Q

Rak niedrobnokomórkowy: leczenie gdy N2

A

radykalna radioterapia w połaczeniu z chemio lub operację w skojarzeniu z chemią

263
Q

Rak niedrobnokomórkowy: leczenie, kwalifikacja do zabiegu

A
  • TK klatki
  • proste testy wysiłkowe
  • gazometria w spoczynku i po wysiłku
  • spirometria (FEV1, VC)
  • ocena ukł sercowo-naczyniowego
264
Q

Rak niedrobnokomórkowy: metody wewnątrzoskrzelowe

A

Tylko w przypadku raka miejscowo zaawansowanego !

  • brachyterapia (iryd)
  • fototerapia (fotouczulające porfiryny + laser)
  • elektrokoagulacja, krioterapia, laseroterapia
  • protezy wewnątrzoskrzelowe
265
Q

Rak niedrobnokomórkowy: chemioterapia

A
  • jako wyłączna metoda stosowana w leczeniu paliatywnym u chorych z rozsiewem nowotworu
  • 2-lekowe schematy: zawierające cisplatynę lub karboplatynę w skojarzeniu z winorelbiną, taksoidami (paklitaksel i docetaksel), gemcytabiną lub pemetreksedem
266
Q

Rak niedrobnokomórkowy: leczenie ukierunkowane molekularnie (celowane)

A

U chorych w stadium zaawansowanym raka z mutacja genu EGFR:

  • stosuje się inh kinaz tyrozynowych rec ludzkiego czynnika wzrostu naskórka (EGFR):
    np. erlotynib, gefitynib, afatynib i ozymertynib

U chorych z rearanżacją genu ALK dużą aktywnośc wykazują doustne inh kinazy ALK np. alektynib, brygatynib, certynib, kryzotynib

267
Q

Rak niedrobnokomórkowy: rokowanie

A

5 lat przezywa ok 10% chorych

po resekcji 5 lat przeżywa 40%

268
Q

Przerzuty nowotworowe do płuc: lokalizacje

A
  • rak jelita grubego
  • rak piersi
  • rak nerki
  • czerniak
  • mięsaki kości i tk miękkich
269
Q

Przerzuty nowotworowe do płuc: objawy

A
  1. bezobjawowe
  2. ból w klatce
  3. duszność
  4. krwioplucie
270
Q

Przerzuty nowotworowe do płuc: leczenie

A
  1. wycięcie klinowe (pojedynczego przerzutu z marginesem zdrowego miąższu płuca)
  2. radioterapia - lecz paliatywne u chorych z krwawieniem, dusznością lub bólem
  3. w rozsianych przerzutach nowotworowych o dużej chemiowrażliwości stosuje się typową dla danego nowotworu chemioterapię (np. chłoniak Hodgkina, kosmówczak złośliwy, neo jąder)
  4. hormonoterapia (rak piersi z obecnością rec hormonalnych )
  5. leki molekularne
  6. immunoterapia: ipilimumab, nivolumab/ pembrolizumab
271
Q

Przerzuty nowotworowe do płuc: rokowanie

A

większość w ciągu roku od ujawnienia się rozsiewu

272
Q

Międzybłoniak opłucnej: info ogólne

A
  • neo z kom surowiczych bł wyściełającej jamę opłucną
  • może się również rozwinąć w otrzewnej i osierdziu
  • narażenie na azbest
  • 3-5x częściej M ok 60rż
273
Q

Międzybłoniak opłucnej: objawy

A
  1. najczęściej ból w klatce piersiowej
  2. duszność
  3. kaszel
  4. ubytek mc.
274
Q

Międzybłoniak opłucnej: przebieg i rokowanie

A
  1. przebieg agresywny
  2. dominuje naciekanie miejscowe
  3. mediana czasu przeżycia 4-18 msc
275
Q

Międzybłoniak opłucnej: badania obrazowe

A

RTG:

  • płyn w jamie opłucnej (95% przypadków)
  • rozległe pogrubienia i guzki opłucnej
  • często naciekanie szczelin międzypłatowych
276
Q

Międzybłoniak opłucnej: bad morfologiczne

A
  1. bad cytologiczne płynu opłucnowego

2. bad histologiczne (drogą wideotorakoskopii)

277
Q

Międzybłoniak opłucnej: leczenie

A
  1. operacyjne:
    - zewnątrzopłucnowa pleuropneumonektomia z wycięciem przepony i osierdzia
    - pleurektomia i dekortykacja
    - zabieg paliatywny
  2. radioterapia
  3. po chemioterapii (antracykliny, pochodne platyny) remisja na ogół niepełna i krótkotrwała
278
Q

Płyn w jamie opłucnej: wyróżniamy

A
  • przesięk
  • wysięk
  • krwiak
  • chłonkotok
279
Q

Płyn w jamie opłucnej: kryteria Lighta

A

różnicowanie przesięku i wysięku opłucnowego:
1. białko w płynie/ białko w surowicy > 0,5
2. LDH w płynie/ LDH w surowicy > 0,6
3. LDH w płynie/ górna granica wartości ref LDH w surowicy > 2/3
PŁYN WYSIĘKOWY

280
Q

Płyn w jamie opłucnej: objawy

A
  1. duszność
  2. kaszel
  3. ból w klatce
  4. objawy choroby podstawowej
  5. asymteryczne ruchy klatki
  6. stłumienie wypuku
  7. osłabione drżenie głosowe
  8. szmer pęcherzykowy nieobecny/ ściszony
281
Q

Płyn w jamie opłucnej: przesięk patomechanizm

A
  • wzrost p hydrostatycznego w naczyniach włosowatych opłucnej
  • spadek ciśnienia osmotycznego lub onkotycznego krwi
  • przenikanie płynu przesiękowego z jamy otrzewnej
282
Q

Płyn w jamie opłucnej: przesięk przyczyny (9)

A
  1. HF
  2. marskość wątroby
  3. zwężenie zastawki mitralnej
  4. choroby osierdzia
  5. zespół nerczycowy
  6. dializa otrzewnowa
  7. zatorowość płucna
  8. hipoalbuminemia
  9. niedoczynność tarczycy
283
Q

Płyn w jamie opłucnej: przesięk cechy płynu

A
  • przejrzysty
  • kolor słomkowy
  • mała zawartość białka
  • mała akt LDH
  • pH > 7.35
  • mało kom, gł limfocyty
284
Q

Płyn w jamie opłucnej: wysięk - przyczyny

A
  1. Zap płuc
  2. nowotwory (m.in. neo jajnika - Zespół Meigsa)
  3. ZP
  4. zawał serca
  5. perforacja przełyku
  6. choroby trzustki
  7. stan po operacji w obrębie kl piersiowej lub jamy brzusznej
  8. choroby autoimmunolog
  9. reakcje polekowe: amiodaron, nitrofurantonina, fenytoina, metotreksat, karbamazepina, prokainamid, propylotiouracyl, penicylamina, cyklofosfamid, bromokryptyna
  10. zabiegi kardiochirurgiczne
  11. napromienianie klatki
285
Q

Płyn w jamie opłucnej: wysięk - nowotworowy

A
  1. rak płuca najczęstszą przyczyną wysięku nowotworowego w opłucnej
  2. neo pierwotne - międzybłoniak opłucnej
  3. neo przerzutowe - najczęściej z płuca (37%) i piersi (17%) oraz chłoniaki (11%), przerzuty z żołądka, trzustki, j. grubego, nerki, pęcherza moczowego, jajnika
286
Q

Płyn w jamie opłucnej: wysięk nowotworowy - leczenie

A
  1. mała ilość płynu, bez objawów = obserwacja
  2. narastający wysięk = nakłucie opłucnej, u większości nawrót (1tydzien-1 miesiąc)
  3. nawracający wysięk = drenaż jamy opłucnej przez przestrzeń międzyżebrową i doopłucnowe podanie środka obliterującego
287
Q

Płyn w jamie opłucnej: wysięk - leczenie

A

Antybiotykoterapia:

  • iv zgodnie z posiewem
  • w każdym przypadku płynu towarzyszącemu zap płuc
  • sama skuteczna tylko w niepowikłanym płynie (bez drenażu np)
  • gdy posiew jałowy, stosuj antybiotyki typowe dla zakażeń pozaszpitalnych i bak beztl.
288
Q

Płyn w jamie opłucnej: wysięk - antybiotykoterapia

A

cefuroksym 1,5g 3x dziennie + metronidazol 500mg 3 x dziennie

LUB

penicylina benzylowa 1,2g 4x dz + cyprofloksacyna 400mg 2xdz

LUB

meropenem 1g 3xdz + metronidazol 500mg 3xdz

289
Q

Płyn w jamie opłucnej: wysięk - powikłany płyn parapneumoniczny

A
  1. odpowiada wczesnemu stadium włóknikowo- ropnemu, kiedy cechy zakażenia, lecz płyn nie ma jeszcze wyraźnie ropnego charakteru
  2. przejrzysty lub mętny
  3. pH < 7,2; LDH > 1000IU/l, glukoza <2,2mmol/l
  4. można stwierdzić bakterie
  5. zwykle konieczny drenaż opłucnej
290
Q

Ropniak opłucnej: info ogólne

A
  1. płyn ma charakter ropny - mętny i często cuchnący
  2. bad biochemiczne nie są konieczne, taki jak w płynie parapneumonicznym (pH < 7,0)
  3. bakterie czasem do stwierdzenia
291
Q

Ropniak opłucnej: przyczyny

A
  1. powikłany płyn parapneumoniczny
  2. operacje klatki
  3. powikłanie urazu klatki
  4. powikłanie perforacji przełyku
  5. powikłanie nakłucia jamy opłucnej
  6. powikłanie zakażenia podprzeponowego
292
Q

Ropniak opłucnej: powikłania

A
  • powstanie przegród w obrębie płynu
  • zwłóknienia opłucnej utrudniające rozprężenie płcua
  • przetoka oskrzelowo-opłucnowa, sepsa, niedożywienie i wyniszczenie
293
Q

Ropniak opłucnej: leczenie - antybiotykoterapia

A

> tak jak w towarzyszącym bak zap płuc
gdy następstwo zakażenia wewnątrzszpitalnego, to:
- piperacylina z tazobaktamem 4,5g 4xdz
- ceftazydym 2g 3xdz
- meropenem 1g 3xdz
ORAZ metronidazol 500mg 3xdz oraz antybiotyk akt wobec MRSA (np wanko)

294
Q

Ropniak opłucnej: wskazania do drenażu

A
  1. płyn ropny lub mętny
  2. pH < 7,2
  3. obecność drobnoustrojów
  4. płyn otorbiony
295
Q

Ropniak opłucnej: leczenie

A

można rozważyć doopłucnowe podanie leku fibrynolitycznego (urokinaza, streptokinaza) w przypadku wielu zbiorników otorbionego, zakażonego płynu

296
Q

Ropniak opłucnej: leczenie operacyjne

A
  1. zabieg wideotorakoskopowe - otwarty drenaż jamy opłucnej
  2. torakotomia, dekortykacja
    do rozważenia gdy płyn utrzymuje się > 7 dni mimo antybiotykoterapii i drenażu
297
Q

Krwiak opłucnej: info ogólne

A
  • obecność krwi w jamie opłucnej wskutek urazu gdy Hct płynu opłucnowego >=50% Hct krwi obwodowej
  • różnicować z krwistym wysiękiem - mniejszy Hct i zwykle towarszyszy neo lub zawałowi płuca
298
Q

Krwiak opłucnej: objawy

A 
- tak jak płyn w płucnej 
\+
- niedokrwistość
- tachykardia
- hipotensja
299
Q

Krwiak opłucnej: powikłania

A
  1. zak bakteryjne
  2. ropniak opłucnej
  3. zwłóknienie opłucnej
300
Q

Krwiak opłucnej: leczenie

A 
pilny drenaż opłucnej !
wskazania do torakotomii:
- nieskuteczność drenażu
- utrzymujące się krwawienie 
- podejrzenie tamponady serca, uszkodzenie dużych naczyń, rana klatki 
- zmiany martwicze w opłucnej
- duży przeciek powietrza z oskrzeli
301
Q

Wysięk chłonny: definicja

A

= chłonkotok
- wysięk utworzony przez chlonkę, która przedostaje sie z uszkodzonego przewodu piersiowego lub dużego naczynia chłonnego

302
Q

Wysięk chłonny: przyczyny

A
  1. nowotwory: chłoniak, przerzuty
  2. urazy - operacje, urazy klatki
  3. limfangioleiomiomatoza
  4. niedrożność żył głównych
  5. amyloidoza
303
Q

Wysięk chłonny: charakter płynu

A
  1. mlecznobiały
  2. bezwonny
  3. zawiera chylomikrony
  4. TAG(TG) > 1,24mmol/l
  5. nie stwierdza się kryształów cholesterolu
  6. st cholesterolu < 2,59 mmol/l
304
Q

Wysięk chłonny: Pseudochylothorax

A

nagromadzenie kryształów cholesterolu w długo utrzymującym sie płynie w jamie opłucnej, najczęściej w przebiegu gruźlixy, RZS lub źle leczonego ropniaka

  • st TAG <0,56 mmol/l
  • obecne są kryształy cholesterolu
  • st cholesterolu wynosi > 6,45 mmol/l
305
Q

Wysięk chłonny: leczenie

A
  1. drenaż jamy opłucnej
  2. całkowite żywienie pozajelitowe w celu zmniejszenia wytwarzania chłonki i zamknięcia przetoki między naczyniem chłonnym, a jamą opłucnej
  3. w 2/3 przypadków po upływie 12-14 dni dochodzi do wyleczenia
  4. stały wypływ chłonki > 500ml/d jest wskazaniem do leczenia operacyjnego
  5. pseudochylothorax - leczenie przyczynowe
306
Q

Odma opłucnowa: def

A

powietrze w jamie opłucnej wskutek uszkodzenia płuc lub ściany klatki piersiowej

307
Q

Odma opłucnowa: klasyfikacja

A
  1. samoistna: pęknięcie pęcherza rozedmowego
    - pierwotna: u osób wcześniej zdrowych
    - wtórna: w przebiegu chorób płuc lub oskrzeli
  2. pourazowa
  3. jatrogenna - nakłucie opłucnej, biopsja, wszczepienie stymulatora, cewnikowanie dużych żył, mechaniczna wentylacja płuc, zabiegi torakochirurgiczne
  4. zamknięta
  5. otwarta
  6. prężna
308
Q

Odma opłucnowa: zamknięta definicja

A
  • do jamy opłucnej przedostaje się jednorazowo pewna ilość powietrza, które może się samoistnie wchłonąć po kilku dniach
309
Q

Odma opłucnowa: otwarta definicja

A
  • powietrze przedostaje się do jamy opłucnej przez otwór w klatce lub w oskrzelu i tą samą drogą się wydostaje
  • następstwem bywają “wahadłowe ruchy śródpiersia”, które mogą spowodować odruchowe zatrzymanie czynności serca
310
Q

Odma opłucnowa: prężna

A
  • w otworze tworzy się zastawka i w czasie każdego wdechu powietrze przedostaje się do jamy opłucnej, lecz nie może się z niej wydostać w czasie wydechu
311
Q

Odma opłucnowa: prężna konsekwencje

A
  • uciśnięcie płuca
  • przesunięcie śródpiersia na stronę nieuszkodzoną
  • uciśnięcie dużych naczyń żylnych
  • zmniejszenie powrotu żylnego
  • zmniejszenie rzutu serca
  • nagła hipotensja i hipoksemia prowadząca do NZK
312
Q

Odma opłucnowa: podział ze względu na wielkość

A

oceniamy w RTG w projekcji PA:

  • mała < 2 cm
  • duża > =2 cm
313
Q

Odma opłucnowa: objawy

A
  1. ból w klatce o charakterze opłucnowym
  2. duszność
  3. kaszel
  4. ruchy oddechowe asymetryczne
  5. wypuk bębenkowy
  6. brak drżenia głosowego
  7. ściszenie szmeru pęcherzykowego
  8. szmery oddechowe nieobecne
  9. przesunięcie śródpiersia w stronę przeciwną
314
Q

Odma opłucnowa: prężna dodatkowe objawy

A
  • gwałtowna duszność
  • hipotensja
  • sinica, tachypnoe, tachykardia
  • poszerzenie żył szyjnych
  • NZK
315
Q

Odma opłucnowa: leczenie

A

TLEN !!!
1. odma prężna: II przestrzeń międzyżebrowa w linii środkowoobojczykowej (górna krawędź III żebra) niezwłocznie wprowadź kaniulę (4-5cm 14-16G) i pozostaw ją do czasu wprowadzenia drenu

  • mała odma, zamknięta odma jatrogenna: jeśli po 3-6h się nie powiększa rozważ leczenie ambulatoryjne
  • kontrolne RTG po 2-4 tyg
316
Q

Odma opłucnowa: drenaż jamy opłucnej przez V-VIII przestrzeń

A
  • dren połączony z zestawem trójkomorowym zostaw do całkowitego rozprężenia płuca lub ustania przecieku powietrza
  • jeśli płuco się nie rozpręża, zastosuj drenaż ssący
317
Q

Odma opłucnowa: leczenie operacyjne - wskazania

A
  1. drugi epizod odmy po tej samej stronie klatki
  2. nawrót odmy po przeciwnej stronie klatki
  3. obustronna odma samoistna
  4. utrzymujący się przeciek powietrza
  5. odma krwotoczna
  6. praca w zawodzie ze zwiększonym ryzykiem odmy
  7. mukowiscydoza
318
Q

Odma opłucnowa: leczenie operacyjne: zabiegi

A
  1. pleurodeza - najczęściej z użyciem talku, techniką wideotorakoskopową
  2. pleurektomia - całkowite usunięcie opłucnej ściennej doprowadzające do trwałego zarośnięcia jamy opłucnej
319
Q

Odma opłucnowa: zalecenia po przebyciu odmy

A
  1. 6-tygodniowy zakaz latania samolotem
  2. trwałe przeciwwskazanie do nurkowania (chyba że pleurektomia)
  3. zaprzestanie palenia tytoniu
320
Q

Niewydolność oddechowa: definicja

A

zab czynności ukł oddechowego zaburzają wymianę gazową i prowadzą do hipoksemii (PaO2 < 60mmHg) lub hiperkapnii (PaCO2 > 45mmHg)

321
Q

Niewydolność oddechowa: typy

A

typ 1: hipoksemiczna - bez hiperkapnii ( częściowa)

typ 2: hipoksemiczno - hiperkapnicza (całkowita)

322
Q

Niewydolność oddechowa: mechanizmy rozwoju: niedostosowanie wentylacji pęcherzykowej do przepływu płucnego:

A
  1. zmniejszenie wentylacji pęcherzyków płucnych
  2. obniżenie ciśnienia parcjalnego tlenu w powietrzu pęcherzykowym
  3. gorsze utlenowanie krwi opuszczającej pęcherzyki płucne
  4. w żyłach płucnych dobrze utlenowana krew miesza się z gorzej utlenowaną
  5. obniżenie ciśnienia parcjalnego tlenu we krwi z ż. płucnych, LP, LK, tętnicach krążenia systemowego
323
Q

Niewydolność oddechowa: mechanizmy rozwoju - zmniejszenie przepływu płucnego przy zachowanej wentylacji

A
  • wstrząs

- ZP

324
Q

Niewydolność oddechowa: mechanizmy rozwoju - przeciek krwi nieutlenowanej: wewnątrz i zewnątrzpłucny

A
  • pogrubienie bariery pęch-włoś
  • zmiany śródmiązszowe w pl
  • przebywanie na dużych wysokościach

WEWNĄTRZpłucny:
- przepływ krwi prze obszar płuca wyłączony z wentylacji i wymiany gazowej
- zatkanie dróg oddech, wypełnienie pęcherzyków płynem
ZEWNĄTRZpłucny:
- połączenia między krążeniem płucnym i systemowym
- sinicze wady serca i dużych naczyń
- słaba reakcja na tlenoterapię

325
Q

Niewydolność oddechowa: mechanizmy rozwoju - upośledzenie dyfuzji pęcherzykowo - włośniczkowej

A
  • pogrubienie bariery pęch-włoś

- zmiany śródmiązszowe w pł

326
Q

Niewydolność oddechowa: mechanizmy rozwoju - obniżenie p parcjalnego tlenu w mieszaninie wdychanych gazów

A
  • przebywanie na dużych wysokościach
327
Q

Niewydolność oddechowa: następstwa hipoksemii

A
  1. nadciśnienie płucne
  2. niedotlenienie tkanek
  3. reakcje wyrównawcze: wzrost tętna, CTK, CO
  4. niewydolność prawokomorowa
  5. czerwienica prawdziwa = policytemia
  6. palce pałeczkowate
328
Q

Niewydolność oddechowa: przyczyny hipowentylacji - zwiększenie pracy oddychania

A
  • zwiększenie oporu dla przepływu powietrza w drogach oddech
  • zmniejszenie podatności płuc
  • zmniejszenie podatności ściany klatki piersiowej
  • konieczność zwiększenia wentylacji minutowej
329
Q

Niewydolność oddechowa: przyczyny hipowentylacji - upośledzenie sprawności mm oddech i ukł nerwowego

A
  • zmniejszona akt ośrodka oddech
  • upośledzenie przewodnictwa nerwowego i nerwowo-mm
  • osłabienie mm oddech
330
Q

Niewydolność oddechowa: przyczyny hipowentylacji - zwiększenie wentylacji fizjolog przestrzeni martwej

A
  • zwiększenie obj gazu pozostającego w drogach oddech nieuczestniczących w wymianie gazowej
  • zwiększenie pęcherzykowej przestrzeni martwej wskutek podwyższenia ciśnienia śródpęcherzykowego powyżej ciśnienia perfuzji
331
Q

Niewydolność oddechowa: następstwa hiperkapnii:

A
  1. kwasica oddechowa
  2. ból głowy i zab świadomości
  3. hipoksemiczny napęd oddechowy
332
Q

ARDS - zespół ostrej niewydolności oddechowej: lrtyeria wg def berlińskiej 2012

A
  1. w ciągu tygodnia od zachorowania lub nasilenia objawów
  2. obustronne zacienienia w bad obrazowych
  3. niewyjaśniona przyczyna obrzęku płuc
  4. utleniowanie krwi tętniczej PaO2/FiO2:
    200-300mmHg - łagodny
    200-100 mmHg - umiarkowany
    <100mmHg - ciężki
333
Q

ARDS - zespół ostrej niewydolności oddechowej: przyczyny ostrej hipoksemii

A
  • obrzęk płuc
  • krwawienie do pęcherzyków
  • zmiany ogniskowe
  • choroby opłucndej
  • zmniejszenie przepływu krwi przez płuca
334
Q

ARDS - zespół ostrej niewydolności oddechowej: przyczyny płucne

A
  1. aspiracja treści żoł
  2. zap pluc
  3. uraz klatki i stłuczenie płuca
  4. inhalacja dymu lub toksyn
  5. napromienianie klatki
  6. uszkodzenie wskutek wentylacji mech
  7. podtopienie
  8. zapalenie naczyń płucnych
335
Q

ARDS - zespół ostrej niewydolności oddechowej: przyczyny pozapłucne

A
  1. sepsa
  2. wstrząs
  3. OZT
  4. uraz wielonarządowy
  5. rozległe oparzenia
  6. urazy głowy i wzrost ICP
  7. masywne przetoczenia preparatów krwi
  8. powikłania ciąży
  9. zespół rozpadu neo
  10. stan po zastosowaniu krążenia pozaustrojowego
  11. reakcje polekowe i zatrucia lekami
336
Q

ARDS - zespół ostrej niewydolności oddechowej: objawy podmiotowe

A
  • DUSZNOŚĆ
  • kaszel
  • gorączka
  • ból w klatce
  • krwioplucie
337
Q

ARDS - zespół ostrej niewydolności oddechowej: objawy przedmiotowe

A
  • sinica, tachy-kardia -pnoe
  • objawy choroby podstawowej
  • nasilona praca mm dodatkowych
338
Q

ARDS - zespół ostrej niewydolności oddechowej: leczenie

A
  1. udrożnienie dróg oddech
  2. tlenoterapia
  3. wentylacja mechaniczna płuc
  4. leczenie ch. podstawowej
  5. fizjoterapia oddechowa
  6. odżywianie
339
Q

ARDS - zespół ostrej niewydolności oddechowej: powikłania

A
  1. następstwa niedotlenienia
  2. krwawienie z GOPP
  3. ŻChZZ
340
Q

Przewlekła niewydolność oddechowa: def

A
  • rozwija się stopniowo
  • często z zaostrzeniami
  • nie jest w pełni odwracalna
341
Q

Przewlekła niewydolność oddechowa: przyczyny

A
  1. choroby z obturacją oskrzeli
  2. przewlekłe chorby śródmiązszowe płuc
  3. neo ukł oddechowego: pierwotne i przerzutowe
  4. zniekształcenia klatki
  5. skrajna otyłość
  6. choroby OUN i mięsni
  7. choroby ukł sercowo-nacz
342
Q

Przewlekła niewydolność oddechowa: objawy podmiotowe

A
  • dusznosć
  • zmniejszona tolerancja wysiłku
  • senność i ból głowy (hiperkapnia)
  • objawy ch podstawowej
343
Q

Przewlekła niewydolność oddechowa: objawy przedmiotowe

A
  • tachy- pnoe, kardia, sinica, palce pałeczkowate, objawy niewydolności PK serca
  • poszerzenie naczyń krwionośnych: zaczerwienienie spojówek i skóry
  • akt dodatkwoych mm oddech
  • obajwy ch podstawowej
344
Q

Przewlekła niewydolność oddechowa: powikłania

A
  1. nadciśnienie płucne
  2. niewydolność PK
  3. czerwienica wtórna i zespół nadmiernej lepkości krwi
  4. żylna choroba zakrzepowo-zatorowa
  5. niedozywienie i wyniszczenie
345
Q

Fizjologia oddechania w czasie snu:

A

nREM:
N1, N2 - sen płytki -> może być oddychanie okresowe
N3 - sen głęboki -> zmniejszenie wentylacji min: PaO2 spada o 5-10mmHg, PaCO2 wzrasta o 2-8 mmHg
REM: oddychanie nieregularne, bezdechy pochodzenia centralnego 10-20 sek

346
Q

Klasyfikacja zaburzeń w czasie snu:

A
  1. obturacyjny bezdech senny
  2. centralny bezdech senny
  3. zespół hipowentylacji i hipoksemii w czasie snu
  4. hipowentylacja i hipoksemia w czasie snu związana z określonymi chorobami
  5. inne nieokreślone zab oddychania w czasie snu
347
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): def

A
  • epizody zamykania GGO lub ich zwężenia na poziomie gardła przy zachowanej pracy mm oddechowych
348
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): następstwa

A
  • pogorszenie utlenowania krwi
  • wzrost CTK
  • przebudzenia ze snu
349
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): bezdech def

A
  • zmniejszenie amplitudy oddychania o >=90% przez >=10 sek
350
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): spłycenie oddychania def

A

zmniejszenie amplitudy zmian ciśnienia w jamie nosowej p >=30% + spadek spO2 o >=3 % lub mikroprzebudzenie

351
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): wskaźnik AHI

A

liczba bezdechów i spłyceń oddychania na godzinę snu

352
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): przebudzenia zw z wysiłkiem oddechowym (RERA)

A

zab oddychania przez >=10sek niespelniające kryteriów bezdechu lub spłycenia, prowadzące do przebudzenia

353
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): wskaźnik RDI

A

liczba bezdechów, spłyceń oddychania oraz RERA na godzinę

354
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): czynniki sprzyjające

A 
1. otyłość:
obw szyi > 43cm u M i > 40cm u K
2. długi języczek
3. przerost migdałków podniebiennych 
4. skrzywienie przegrody nosa 
5. picie alkoholu
6. palenie tytoniu 
7. niektóre leki uspokajające i nasenne
8. nadczynność tarczycy 
9. akromegalia
355
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): objawy w ciagu dnia

A
  1. senność
  2. poranny ból głowy
  3. zab pamięci i koncentracji
  4. osłabienie libido
  5. zab emocjonane
356
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): objawy w nocy

A
  • chrapanie
  • bedechy
  • wzmożona potliwość
  • przebudzenia z uczuciem dusznosci
  • nykturia
  • kołatanie serca
  • suchośc w jamie ustnej po przebudzeniu
357
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): konsekwencje

A
  • zgon
  • -wypadek drogowy
  • choroby ukł krążenia
358
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): diagnostyka

A
  1. objawy
  2. skala Epworth - senność dzienna
  3. bad poligraficzne
  4. polisomnografia ew.
359
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): kryteria rozpoznania

A

bad snu + obajwy wg kryteriów AASM (RDI>=15 lub RDI >=5 i >= z objawów:

  • zasypianie wbrew własnej woli
  • nadmierna senność dzienna
  • nieefektywny sen
  • zmęczenie/ bezsennosć
  • przebudzenia z uczuciem zatrzymania oddechu, dusznosci lub dławienia
  • osoba sypiająca z chorym stwierdza głośne chrapanie lub bezdechy)
360
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): klasyfikacja cięzkości na podstawie RDI

A

5-15 lekki
15-30 umiarkowany
> 30 ciężki

361
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): leczenie - zmiana stylu życia

A
  • utrata mc
  • piłka tenisowa na plecy piżamy
  • nie picie alko wieczorem
  • unikanie leków zmniejszających napięcie mm
  • zaprzestanie palenia papierosów
362
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): leczenie - wspomaganie oddechu

A
  • CPAP, BIPAP - dodatnie ciśnienie
  • rozważyć modafinil
  • aparaty wewnątrzustne
363
Q

Obturacyjny bezdech senny (OBS): leczenie operacyjne

A
  1. przywrócenie drożności GDO

2. wszczepienie stymulatora nerwu podjęzykowego

364
Q

Centralny bezdech senny: postacie wg AASM

A
  1. idiopatyczny
  2. związany z oddychaniem Cheyne’a i Stokesa
  3. zw z oddychaniem okresowym na dużej wysokości
  4. zw. z innymi chorobami
  5. spowodowany przez leki i inne sub np długodziałające opioidy
365
Q

Centralny bezdech senny: leczenie

A
  1. optymalizacja leczenia NS
  2. Acetazolamid - w idiopatycznym i na dużej wysokości
  3. dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych
366
Q

Idiopatyczne hipowentylacja w czasie snu

A
  • niezwiązana z obturacją GDO

- objawy: bezsenność, nadmierna senność, poranny ból głowy, serce płucne, obrzęki obwodowe, czerwienica, zab rytmu serca

367
Q

Zespół wrodzonej centralnej hipowentylacji pęcherzykowej:

A
  • rzadka choroba genetyczna
  • niewydolność wegetatywnej kontroli oddychania
  • mutacja genu PHOX2B

Interna (8 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions