Gastroenterologia

Question 1

Ból brzucha: somatyczny def

Answer 1

• nagły ostry ból
• powstaje przez pobudzenie rec bólowych:
• otrzewnej ściennej
• ściany brzucha
• np ostry brzuch

Question 2

Ból brzucha: somatyczny cechy

Answer 2

• dobrze ograniczony
• nasilony przez: ruch, kaszel, głęboki oddech, zmianę pozycji ciała
• najsilniej boli w miejscu zmienionym oddechowo
• może towarzyszć np obrona mięśniowa

Question 3

Ból brzucha: somatyczny - przyczyny

Answer 3

1. zatrucia: ołów, arsen, rtęć, grzyby
2. ch. endokrynologiczne: przełom ryreotoksyczny, enteropatia cukrzycowa, przełom nadnerczowy, przełom hiperkalcemiczny
3. choroby alergiczne
4. ch. metabol: ketonowa kwasica cukrzycowa, porfiria, mocznica
5. choroby wątroby i dróg żółciowych
6. OZT
7. Choroby naczyń: zator t. krezkowej, zakrzepica żył trzewnych, rozwarstwienie aorty, układowe zap naczyń
8. pęknięcie śledziony
9. choroby żołądka i jelit
10. ChNS, zawał, zap mm sercowego, zap osierdzia, zap płuc i opłucnej, ZP
11. choroby nerek: kamica nerkowa, ostre odmiedniczkowe zap nerek, ostre zap pęcherza mocz
12. przyczyny ginekologiczne: skręt/ torbiel jajników, ciąża pozamaciczna, ostre zap przydatków

Question 4

Ból brzucha: trzewny - def

Answer 4

• zwykle to przewlekły ból brzucha
• pobudzenie rec bólowych:
• narządów wew
• otrzewnej trzewnej
• trwa lata/miesiące

Question 5

Ból brzucha: trzewny cechy

Answer 5

• tępy, słabo zlokalizowany
• może narastać i ustępować stopniowo (ból kolkowy) lub nasilać się w spoczynku
• często zlokal symetrycznie
• mogą towarzyszyć objawy wegetatywne: nudności, wymioty, pocenie się

Question 6

Ból brzucha: trzewny - przyczyny

Answer 6

• kamila pęcherzyka i dróg żółciowych
• nowotwory jamy brzusznej
• choroby żołądka i jelit
• zab czynnościowe
• PZT
• choroby ukł nerwowego: stwradnienie rozsiane, półpasiec, nerwoból

Question 7

Ból brzucha: odniesiony def

Answer 7

• zlokalizowany powierzchownie w obębie skóry lub mięśni okoicy odpowiadającej dermatomom unerwianym przez ten sam segment rk. co włókna trzewne
• np ból pleców i prawej łopatki - choroby dróg żółciowych

Question 8

Dysfagia przedprzełykowa: def

Answer 8

• trudność w formowaniu kęsa i przesuwaniu go w kierunku gardła
• truność z rozpoczęciem ruchów połykowych

Question 9

Dysfagia przełykowa

Answer 9

• trudność w przechodzeniu kęsa przez przełyk do żołądka

Question 10

Dysfagia przedprzełykowa: przyczyny

Answer 10

1. ciało obce
2. nowotwory, gardła, języka
3. zapalenia jamu ustnej, gardła, migdałków
4. ucisk z zewnątrz - wole, powiększone węzły
5. zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa
6. choroby naczyń mózgowych np udar
7. guz mózgu
8. miopatie i neuropatie
9. inne przyczyny neurologiczne
10. układowe choroby tk łącznej - twardzina układowa, toczeń, zap. skórno-mięśniowe

Question 11

Dysfagia przełykowa: przyczyny

Answer 11

1. zwężenie przełyku: rak przełyku, wpustu, GERD
2. zab motoryki przełyku: achalazja, rozlany kurcz przełyku, cukrzyca
3. ucisk na przełyk: wady zastawki mitralnej, wole, guzy śródpiersia

Question 12

Dysfagia: objawy

Answer 12

1. uczucie zalegania kęsa za mostkiem
2. rozpierania i gniecenie w klatce
3. uczucie zatrzymywania się pokarmu w przełyku
   * d. przełykowa - tylko problemy z pokarmem stałym

Question 13

Odynofagia: def

Answer 13

• ból związany z przełykaniem
• może towarzyszyć dysfagii i być powodowana przez te same przyczyny
• tak jak dysfagia objaw alarmowy i konieczna gastroskopia by wykluczyć neo wpustu żołądka

Question 14

Dyspepsja: def

Answer 14

• uciążliwy ból w nadbrzuszu >= 1 msc
• bólowi mogą towarzyszyć:
• poposiłkowe uczucie pełności
• wczesne uczucie sytości
• nudności, wymioty

Question 15

Dyspepsja: niediagnozowana

Answer 15

• objawy niedawno i nie były diagnozowane

Question 16

Dyspepsja: organiczna (wtórna)

Answer 16

• objawy ustępuja po wyleczeniu organicznej przyczyny dyspepsji

Question 17

Dyspepsja: czynnościowa

Answer 17

wykluczono organiczną przyczynę + spełnione kryteria rzymskie

Question 18

Dyspepsja: organiczne przyczyny

Answer 18

1. H. pylori
2. polekowe uszkodzenie błony śluzowej przełyku, żołądka lub dwunastnicy
3. choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy
4. nowowory złośliwe
5. zapalenie wątroby
6. zap lub torbiele rzekome trzustki
7. niedokrwienie jelita, tętniak aorty brzusznej

Question 19

Dyspepsja: objawy alarmowe (8)

Answer 19

• nagła utrata mc
• ból brzucha wybudza w nocy
• żółtaczka
• krwawienie z przewodu pok
• niedokrwistość niedobarwliwa
• dysfagia
• powtarzające się wymioty
• guz w nadbrzuszu

Question 20

Dyspepsja: gastro kiedy tryb pilny

Answer 20

• wiek > 45 rż

- jeśli dyspepsja + objaw alarmowy (USG tez robimy)

Question 21

Dyspepsja: co robimy jeśli nie ma trybu pilnego

Answer 21

> nieinwazyjny test w kierunku H. PYLORI
empiryczne leczenie
- IPP
- H2- blokery (cymetydyna, ranitydyna, famotydyna)
- leki prokinetyczne (itopryd, cizapryd, metoklopramid, trimebutyna)
jeśli leki pomogą to dyspepsja pozostaje niezdiagnozowaną

Question 22

Dyspepsja: kryteria rzymskie IV

Answer 22

A (musi być >=1):

• uciążliwe uczucie pełności poposilkowej
• uciążliwe wczesne uczucie sytości
• uciążliwy ból w nadbrzuszu
• pieczenie w nadbrzuszu

B - brak organicznej przyczyny obajwów (także w endoskopii)

C- objawy >=3msc

D- początek objawów przed >= 6 msc

A+B+C+D

Question 23

Dyspepsja: czynnościowa - epidemiologia

Answer 23

10-30%
czynniki ryzyka: płeć żeńska, starszy wiek i zakażenie H. pylori
- nie ma związku z piciem alko i kawy i słaby z paleniem

Question 24

Dyspepsja: leczenie

Answer 24

1. odstawienie leków wywołujących dyspepsję
2. leczenie przyczyny dyspepsji np eradykacja
3. farmakologiczne: IPP, H2-blokery, leki prokinetyczne
4. amitryptylina i psychoterapia

Question 25

Wymioty: ostre i przewlekłe

Answer 25

``` ostre 1-2 dni: - infekcje -leki - toksyny przewlekłe > 7 dni: - objaw chorób przewlekłych, w tym psychicznych ```

Question 26

Powikłania wymiotów:

Answer 26

- odwodnienie - zab elektrolit: hipokaliemia, hipochloremia - zasadowica metaboliczna - zachłsytowe zap płuc - zespół Boerhaavego - zespół Mallory'ego i Weissa - niedożywienie

Question 27

Wymioty leczenie objawowe

Answer 27

1. leki przeciwhistaminowe I generacji: dimenhydrnat, prometazyna 2. pochodne fenotiazyny - chlorpromazyna, tietylperazyna 3. haloperidol 4. leki prokinetyczne: metoklopramid, itopryd 5. antagoniści 5-HT3 - setrony 6. GKS iv - deksametazon, metyloprednizolon

Question 28

Przełyk: anatomia

Answer 28

- 40 cm od siekaczy do żołądka - ciśnienie w dolnym zwieraczu przełyku (LES): 10-30 mmHg - długość przełyku ok 23-25cm

Question 29

Zaburzenia motoryki przełyku: wtórne - przyczyny

Answer 29

1. twardzina układowa 2. cukrzyca 3. nadużywanie alko i inne zab psychiczne 4. ch. Chagasa = trypansomnoza amerykańka 5. starzenie

Question 30

Zaburzenia motoryki przełyku: pierowtne: wymienić

Answer 30

- achalazja - NAJCZĘŚCIEJ - rozlany kurcz przełyku (przełyk korkociagowy) - bolesne skurcze przełyku (przełyk typu dziadka do orzechów) - nieswoiste zab motoryki

Question 31

Zaburzenia motoryki przełyku: achalazja

Answer 31

- upośledzenie rozkurczu LES - czasem podwyżsozne ciśnienie spoczynkowe LES - brak perystaltyki trzonu przełyku - najczęściej koło 20-40 rż - postępujący przebieg - wpust żołądka i dolna część przełyku są zwężone i pozostają pod stale wzmozonym napięciem -> zastój i zaleganie pokarmu -> rozszerzenie przełyku, kształt workowaty

Question 32

Zaburzenia motoryki przełyku: achalazja objawy

Answer 32

- dysfagia - zarzucanie treści pokarmowej do jamy ustnej - ból w klatce - zgaga, przewlekły kaszel, krztuszenie się * utrata mc * niedożywienie

Question 33

Zaburzenia motoryki przełyku: achalazja - powikłania

Answer 33

- zachłystowe zapalenie płuc, ropień płuca - zap bł. śluzowej przełyku - uchyłki przełyku - krwawienie 30x wzrost ryzyka płaskonabłonkowego przełyku

Question 34

Zaburzenia motoryki przełyku: achalazja - rozpoznanie

Answer 34

- rtg z kontrastem -> ptasi dziób - endoskopia - manometria przełyku (wskaznia do zabiegu )

Question 35

Zaburzenia motoryki przełyku: achalazja - leczenie

Answer 35

- dieta rozdrobniona - spanie z uniesionym wezgłowiem - leki zmniejszające napięcie LES np diazotan izosorbidu - ENDOSKOPOWE !: a. mechaniczne rozszerzenie przełyku b. wstrzyknięcie toksyny botulinowej do LES c. przezustna miotomia endoskopowa (POEM) - operacyjne: kardiomiotomia - metodą Hellera

Question 36

Rozlany skurcz przełyku:

Answer 36

- to zab motoryki przełyku o nieznanej etiologii, przeciwieństwo achalazji - SILNE SKURCZE mięśniówki przełyku na różnych poziomach - skurcze nieskoordynowane i nieefektywne i bolesne

Question 37

Rozlany skurcz przełyku: objawy i w jakim wieku najczęściej

Answer 37

- najczęściej po 40 rż - ból zamostkowy w kl piersiowej - dysfagia

Question 38

Rozlany skurcz przełyku: rozpoznanie

Answer 38

1. rtg z kontrastem -> korkociąg 2. endoskopia 3. manometria przełyku - silne odcinkowe skurcze > 150 mmHg, prawidłowe napięcie LES

Question 39

Rozlany skurcz przełyku: leczenie

Answer 39

- mało skuteczne - doraźnie nifedypina, diazotan izosorbidu, nitrogliceryna - IPP celem hamowania wydzielania żołądkowego NIE wykazano przewagi lecz operacyjnego

Question 40

Choroba refluksowa przełyku (GERD): def

Answer 40

- to objawy lub uszkodzenie bł śluz przełyku spowodowane patologicznym zarzucaniem treści z żołądka do przełyku na skutek zaburzenia funkcji LES - NAJCZĘSTSZA choroba przewodu pokarmowego - dotyczy nawet 30% populacji - 30-60 rż

Question 41

Choroba refluksowa przełyku (GERD): czynniki sprzyjające

Answer 41

1. przepuklina rozworu przełykowego 2. otyłość 3. ciąża i doustna antykoncepcja 4. wtórne zab motoryki przełyku 5. zab hormonalne 6. leki obniżające ciśnienie LES (DSA, azotany, blokery kanału wapniowego, metyloksantyny - teofilina, kofeina, B2- mimetyki, leki przeciwcholinergiczne, morfina, BDZ)

Question 42

Choroba refluksowa przełyku (GERD): objawy przełykowe

Answer 42

1. zgaga 75% 2. cofanie treści żoł do przełyku 3. odbijanie 4. bolesne połykanie (odynofagia) nasilają się w pozycji leżącej, przy pochyleniu oraz parciu, a także po obfitym, tłustym posiłku

Question 43

Choroba refluksowa przełyku (GERD): objawy pozaprzełykowe

Answer 43

- z ukł oddechowego - kaszel, duszność, napady astmy - laryngologiczne - chrypka, ból gardła - stomatologiczne - uszkodzenie szkliwa zębów - ból w klatce - GERD najczęstszą przyczyną niesercowego bólu zamostkowego

Question 44

Choroba refluksowa przełyku (GERD): objawy alarmowe

Answer 44

- dysfagia - odynofagia - niezamierzona utrata mc - krwawienie z GOPP

Question 45

Choroba refluksowa przełyku (GERD): rozpoznanie

Answer 45

- typowy wywiad !!! | - złotym standardem jest 24h pH-metria przełykowa z impedencją przełykową

Question 46

Choroba refluksowa przełyku (GERD): leczenie

Answer 46

1. wywiad + wiek < 40 + bez objawów alarmowych -> IPP 20mg omeprazolu 2x dz przez 2 tyg 2. wiek > 40 lub objawy alarmowe -> ENDOSKOPIA 3. Objawy pozaprzełykowe -> pH-metria przezprzełykowa

Question 47

Choroba refluksowa przełyku (GERD): klasyfikacja Los Angeles

Answer 47

A- >= 1 nadżerka, każda z nich <= 5 mm B - >= 1 nadżerka > 5 mm C >=1 nadżerka całej długości między 2 fałdami bł. śluzowej obejmująca < 75% obwodu przełyku D- nadżerki / owrzodzenia >= 75% obwodu przełyku

Question 48

Choroba refluksowa przełyku (GERD): leczenie

Answer 48

- zmiana stylu życia - IPP - leki zobojętniające kwas solny i osłaniające śluzówkę: magnez, glin, sukralfat, kwas alginowy - leki prokinetyczne jako uzupełnienie leczenia - Itopryd

Question 49

Choroba refluksowa przełyku (GERD): leczenie operacyjne

Answer 49

> fundoplikacja Nissena metoda laparoskopową | > skuteczność jak IPP

Question 50

Choroba refluksowa przełyku (GERD): powikłania

Answer 50

1. przełyk Barretta 2. zwężenie przełyku 3. krwawienie z p. pok 4. rak gruczolowy

Question 51

Przełyk Barretta: def

Answer 51

zamiast nabłonka wielowarstwowego płaskiego -> nabłonek walcowaty - metaplazja jelitowa - zwykle nie powoduje dolegliwości i jest rozpoznawany w wycinkach z endoskopii - leczenie jak w GERD - wykrywane zwykle u M po 60rż z GERDA od > 10 lat

Question 52

Przełyk Barretta: stan przedrakowy

Answer 52

- predysponuje do gruczolakoraka przełyku - występuje u 5-10% chorych, a jego ryzyko wzrasta 30-60 krotnie - jak dyspazja dużego stopnia -> do rozważenia ensoskopia

Question 53

Eozynofilowe zap przełyku: def

Answer 53

- młodzi mężczyźni - przyczyna 10% refluksów - reakcja zapalna wywołana kom immunologicznymi

Question 54

Eozynofilowe zap przełyku: objawy

Answer 54

- dysfagia - epizody uwięźnięcia kęsów pokarmowych - objawy GERD - ból zamostkowy

Question 55

Eozynofilowe zap przełyku: diagnostyka

Answer 55

- u większości inne choroby atopowe: astma, alergiczny nieżyt nosa, AZS - wzrost IgE dla alergenów pokarmowych i wziewznych oraz eozynofilia - podstawa rozpozniania: endoskopia z badaniem histologicznym pobranych wycinków

Question 56

Eozynofilowe zap przełyku: kryteria rozpoznania

Answer 56

- objawy zab czynności przełyku - w bipotatach przełyku >= 15 eozynofilów - wykluczenie innych przyczyn

Question 57

Eozynofilowe zap przełyku: leczenie

Answer 57

- IPP - remisja u 60% - dieta eliminacyjna lub GKS miejscowo - leki biologiczne, endoskopowe poszerzanie przełyku

Question 58

Uchyłki przełyku: etiologia od lokalizacji

Answer 58

1. górna część przełyku - zab relaksacji górnego zwieracza przełyku 2. środkowa cz przełyku - wzrost ciśnienia spowodowany równoległymi skurczami mm okrężnych, pociąganie z zewnątrz 3. dolna cz przełyku - zab motoryki przełyku - achalazja, rozlany skurcz przełyku

Question 59

Uchyłki przełyku: uchyłek Zenkera (gardłowo-przełykowy) def

Answer 59

- najczęstszy uchyłek - uwypuklenie osłabionej tylnej ściany gardła i przełyku w rejonie górnego zwieracza wskutek zab czynności mm pierścienno - gardłowego - może wymagać chirurgicznego przecięcia tego mięśnia (miotomii)

Question 60

uchyłki przełyku: objawy

Answer 60

- dysfagia - chrypka - uczucie bulgotania podczas połykania - nieprzyjemny zapach z ust - Zenkera przy znacznym wypełnieniu można wyczuć po lewej stronie krtani

Question 61

uchyłki przełyku: rozpoznanie

Answer 61

rtg z kontrastem

Question 62

uchyłki przełyku: leczenie

Answer 62

- małe uchyłki do 2cm - miotomia | - duże -> miotomia + resekcja uchyłku

Question 63

Zespół Plummera - Vinsona

Answer 63

zapalenie przełyku, dysfagia + anemia z niedoboru żelaza. | - stan przedrakowy -> rak płaskonabłonkowy

Question 64

Zespół Mallory'ego - Weissa

Answer 64

- to pęknięcie błony śluz w okolicy połączenia przełykowo - żołądkowego, które powoduje krwawienie - wymioty u alkoholików, napady drgawek, czkawki

Question 65

Zespół Boerhaave'a

Answer 65

- pęknięcie całej ściany przełyku spowodowane albo gwałtownymi wymiotami albo bardzo znacznym wzrostem ciśnienia w jamie brzusznej np. podnoszenie ciężarów

Question 66

Zapalenie bł. śluzowej żołądka: def

Answer 66

= gastritis - grupa chorób o niejednorodnej etiologii i różnorodnym obrazie klinicznym - > 90% przyczyną H. pylori

Question 67

Zapalenie bł. śluzowej żołądka: ostre zapalenie - etiologia

Answer 67

1. mechaniczne 2. termiczne 3. popromienne 4. niedokrwienne 5. czynniki infekcyjne - H. pylori 6. chemiczne, alkohol, NLPZ 7. zab neurogenne 8. zab endokrynne

Question 68

Zapalenie bł. śluzowej żołądka: przewlekłe zapalenie - etiologia

Answer 68

- infekcja H. pylori - najczęściej - mechanizmy autoimmunolog - leki - żółć

Question 69

Zapalenie bł. śluzowej żołądka: leki uszkadzające bł śluzową przełyku i żołądka

Answer 69

- ASA i NLPZ - niektóre antybiotyki p.o. - głównie doksycyklina, erytromycyna, ampicylina - naparstnica - teofilina - sole żelaza lub potasu - blokery kanału wapniowego - azotany - GKS (nasilają efekt NLPZ, same w sobie nie wywołują gastropatii) - bisfosfoniany - chemioterapia

Question 70

Zapalenie bł. śluzowej żołądka: gastropatie

Answer 70

``` - sub. chemiczne: > leki > alkohol > żółć - czynniki fiz - niedokrwienie drażnienie błony śluzowej bez wywołania nacieku zapalnego - rozpoznanie na podstawie wywiadu i obrazu endoskopowego ```

Question 71

Zapalenie bł. śluzowej żołądka: zapalenie wywołane H. pylori - % zakażeń, droga zakażenia, co powoduje

Answer 71

- 80-90% gastritis jest wywołanych zakażeniem bak H.pylori - kolonizacja H. pylori ponad 50% przypadków następuje w dzieciństwie i u osób do 20 rż - zakażenie drogą pokarmową, w obrębie wlasnej rodziny - bak wywołuje reakcję zapalną i początkowe zwiększanie wydzielania HCL wskutek stymulacji kom G wydzielających gastrynę - zak przewlekłe -> zanik bł. śluzowej i bezkwaśności

Question 72

Zapalenie bł. śluzowej żołądka: zapalenie wywołane H. pylori - objawy

Answer 72

- 30% przebieg bezobjawowy - niecharakterystyczne: * ucisk, ból lub gniecenie w nadbrzuszu (objawy dyspeptyczne) * wzdęcia, nudności * utrata apetytu

Question 73

Zapalenie bł. śluzowej żołądka: zapalenie wywołane H. pylori - nasilenie dolegliwości w jakich sytuajach

Answer 73

1. błędy dietetyczne 2. stosowanie NLPZ 3. nadużywanie alko 4. sezon wiosenno- jesienny 5. stres

Question 74

Zapalenie bł. śluzowej żołądka: zapalenie wywołane H. pylori - powikłania i odległe następstwa

Answer 74

1. choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy 2. rak żołądka 3. chłoniak żołądka typu MALT 4. pierwotna małopłytkowość immunologiczna 5. niedokrwistość z niedoboru żelaza 6. zespół rozrostu bak

Question 75

Zapalenie bł. śluzowej żołądka: zapalenie wywołane H. pylori - metody wykrywania inwazyjne

Answer 75

``` - endoskopia: wycinki mogą być badane: 1. szybkim testem ureazowym 2. metodą histopatologiczną 3. za pomocą hodowli odstawić IPP na 2 tyg przed gastroskopią ```

Question 76

Zapalenie bł. śluzowej żołądka: zapalenie wywołane H. pylori - metody nieinwazyjne

Answer 76

mocznikowy test oddechowy ! - to złoty standard diagnostyczny * inne testy - test wykrywający antygen H. pylori w stolcu - testy serologiczne

Question 77

Zapalenie bł. śluzowej żołądka: zapalenie wywołane H. pylori - schemat leczenia

Answer 77

terapia poczwórna z bizmutem przez 14 dni - dokładamy bizmut bo wysoka oporność na klarytromycynę 1 wybór: 80% skuteczności IPP + cytrynian bizmutu + tetracyklina + metronidazol 2 wybór: IPP + amoksycylina + klarytromycyna + metronidazol

Question 78

Zapalenie bł. śluzowej żołądka: autoimmunolog metaplastyczne zanikowe zap bł sluz żołądka (AMAG): def

Answer 78

- to przewlekły stan zapalny bł śluz żołądka, który prowadzi do jej nieodwracalnego zaniku - powstają pc: > przeciw kom. okładzinowym PCA > przeciw czynnikowi wewnętrznemu Caste'a IFA

Question 79

Zapalenie bł. śluzowej żołądka: autoimmunolog metaplastyczne zanikowe zap bł sluz żołądka (AMAG): przebieg

Answer 79

- bezobjawowo nawet gdy całkowity zanik bł śluz żołądka | - pc mogą prowadzić do niedoboru B12 -> niedokrwistośc megaloblastyczna Addisona i Biermera

Question 80

Zapalenie bł. śluzowej żołądka: autoimmunolog metaplastyczne zanikowe zap bł sluz żołądka (AMAG): rozpoznanie

Answer 80

- obraz endoskopowy: 1. wczesny obraz - liczne polipy rzekome trzonu i dna żołądka 2. późny obraz - zmniejszenie lub brak fałdów żołądkowych, cienka zanikowa śluzówka z prześwitywaniem naczyń - obecność autopc we krwi

Question 81

Zapalenie bł. śluzowej żołądka: autoimmunolog metaplastyczne zanikowe zap bł sluz żołądka (AMAG): leczenie

Answer 81

- nie ma swoistego leczenia | - B12 jeśli niedobór

Question 82

Zapalenie bł. śluzowej żołądka: autoimmunolog metaplastyczne zanikowe zap bł sluz żołądka (AMAG): ryyzko raka żołądka

Answer 82

2-3x większe niż w populacji ogólnej

Question 83

Zapalenie bł. śluzowej żołądka: choroba Menetriera: def

Answer 83

- rzadki rodzaj zap - idiopatyczny nadmierny przerost fałdów bł śluzowej żołądka (>1cm) - dorośli 30-60 lat, częściej u M - u dzieci może współwystępować zak. wirusem CMV

Question 84

Zapalenie bł. śluzowej żołądka: choroba Menetriera: objawy

Answer 84

``` Przyczyny nie znane Objawy: - bóle w nadbrzuszu - nudności, wymioty - biegunka, utrata mc - rzadko krwawienie z pp - hipoalbuminemia i jej objawy ```

Question 85

Zapalenie bł. śluzowej żołądka: choroba Menetriera: rozpoznanie

Answer 85

- na podst badania hist-pat pobranych podczas gastroskopii - zwiększenie wysokości i szerokości fałdów bł śluz żołądka, które maja przebieg kręty i przypominają korę mózgu i znikają pod wpływem insuflacji - znaczna ilość śluzu w żołądku

Question 86

Zapalenie bł. śluzowej żołądka: choroba Menetriera: leczenie

Answer 86

1. eradykacja H. pylori 2. cetuksymac - pc przeciw EGFR 3. oktreotyd 4. resekcja żołądka - to stan przedrakowy żołądka

Question 87

Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy: wrzód trawienny def

Answer 87

to ograniczony ubytek bł śluzowej sięgający poza jej blaszkę mięśniową z naciekiem zapalnym i martwicą skrzepową

Question 88

Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy: epidemiologia

Answer 88

- 5-10% dorosłych - wrzody dwunastnicy 3x częściej 3x częściej u M - wrzód żołądka M=K

Question 89

Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy: ostre wrzody - czynniki

Answer 89

1. rozległe oparzenia (wrzody Curlinga) 2. ciężkie urazy wielonarządowe 3. urazy czaszkowo- mózgowy (wrzody Cushinga) 4. miejscowe niedokrwienie 5. leki

Question 90

Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy: z jakich powodów nawracają

Answer 90

1. zak H. pylori 2. stosowanie NLPZ 3. z. Zollingera i Ellisona 4. GKS + NLPZ 5. inne leki - chlorek potasu, bisfosfoniany, mykofenolan mofetyu 6. leczenie na OIT

Question 91

Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy: stres, alko, jedzenie palenie - jak wpływa

Answer 91

- stres, alkohol i sposób odzywiania NIE wpływają na powstawanie owrzodzeń - papierosy utrudniają gojenie wrzodu i zwiększają ryzyko jego nawrotu

Question 92

Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy: objawy

Answer 92

1. ból/ dyskomfort w nadbrzuszu: - 1-3h po posiłku - ustępuje po spożyciu posiłku lub przyjęciu leków zobojętniających kwas solny - w nocy/ wcześnie rano 2. nudności i wymiot 3. bezobjawowo 30%

Question 93

Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy: rozpoznanie

Answer 93

- bad endoskopowe | - pobieramy wycinki z dna i obrzeża wrzodu

Question 94

Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy: lokalizacja

Answer 94

dwunastnica -> 50% na przedniej ścianie opuszki | żołądka -> krzywizna mniejsza oraz na granicy trzonu i części przedodżwiernikowej (kąt żołądka)

Question 95

Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy: czy równoczasowo diag w kierunku H. pylori

Answer 95

OCZYWIŚCIE

Question 96

Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy: leczenie

Answer 96

1. regularne posiłki 2. niepalenie 3. unikanie NLPZ * po typowym leczeniu eradykacyjnym kontynuujemy IPP do czasu wygojenia wrzodów

Question 97

Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy: powikłania

Answer 97

1. krwawienie z GOPP (najczęstsze) 2. perforacja przewodu pok 3. zwężenie odźwiernika

Question 98

Zespół Zollingera i Ellisona: def

Answer 98

- choroba wrzodowa wywołana guzem gastrinoma | - najczęściej w dwunastnicy, głowie trzustki i wydziela gastrynę -> uporczywie nawracające wrzody trawienne

Question 99

Zespół Zollingera i Ellisona: epidemiologia gastrinoma - czy pojedyncze/ mnogie ? złośliwe czy nie ? czy guzy występują sporadycznie ? składowa jakiego zespołu

Answer 99

> 50% guzy mnogie 2/3 - guzy złośliwe 2/3 guzy sporadyczne 1/3 składowa zespołu MEN1

Question 100

Zespół Zollingera i Ellisona: objawy

Answer 100

1. 50% bezobjawowy 2. uporczywa i trudna do leczenia choroba wrzodowa: mnogie, nietypowa lokalizacja, dodatkowo ciężkie zap przełyku, nawroty wrzodów 3. biegunka tłuszczowa 4. MEN1 (wyspiak trzustki, guz przysadki/ nadczynność przytarczyc) 5. guz złośliwy - przerzuty do ww chłonnych, wątroby, śledziony, śródpiersia i kości

Question 101

Zespół Zollingera i Ellisona: rozpoznanie

Answer 101

1. obraz kliniczny 2. nieprawidłowości w bad pomocniczych: - st gastryny >=10x powyżej normy przy pH soku żoł < 2,1 - rozpoznanie pewne * jak poziom gastryny mniejszy to test sekretynowy 3. guz w bad obrazowych * diagnostyka MEN1 * w endoskopii - > 90% przerost fałdów bł śluz żołądka - wrzody trawienne

Question 102

Zespół Zollingera i Ellisona: leczenie

Answer 102

1. wygojenie wrzodów - duże dawki IPP | 2. usunięcie gastrinoma - lecz operacyjne -> stan u 50% po usunięciu jest wiele lat dobry, reszta leczenie onkolog

Question 103

Chłoniaki żołądka: rodzaj

Answer 103

- nieziarnicze chłoniaki >=95% z limf B - najczęstszym chłoniakiem żołądka: pozawęzłowy chłoniak strefy brzeżnej grudek chłonnych zlok w obrębie bł śluzowych (MALT) - chłoniaki indolentne (powolny przebig) - drugi najczęstszy jest agresywny chłoniak rozlany z dużych kom B (DLBCL)

Question 104

Chłoniaki żołądka: epidemiologia

Answer 104

- 4% neo żołądka - drugi najczęstszy neo żołądka - w każdym wieku - stosuje się zmodyfikowaną skalę Ann Arbor

Question 105

Chłoniaki żołądka: objawy

Answer 105

- dyspeptyczne - niedokrwistość - objawy ogólne

Question 106

Chłoniaki żołądka: diagnostyka

Answer 106

- gastroskopia - badanie hist pat - do oceny głebokości nacieku endosonografia (EUS)

Question 107

Chłoniaki żołądka: leczenie

Answer 107

90% z MALT jest spowodowane H. pylori - leczenie H. pylori ! - skuteczność eradykacji ok 60% - jeśli nie ma H. pylori -> radioterapia - ew. immuno- / chemioterapię - leczenie operacyjne jak wskazania pilne typu perforacja

Question 108

Chłoniaki żołądka: rokowanie

Answer 108

5-letnie przeżycie > 50 %: 1. calkowita remisja 100% 10 lat 2. częściowa remisja 80% 10 lat 3. pierwotne leczenie nieskuteczne - 50% nie przezywa roku

Question 109

Gastropareza: def

Answer 109

to opóźnienie opróżniania żołądka niezwiązane z przeszkodą mechaniczną - zaleganie pokarmu i rozciąganie ścian żołądka

Question 110

Gastropareza: objawy

Answer 110

- nudności i wymioty - pełność po posiłkach - ból w nadbrzuszu o wzdęcia

Question 111

Gastropareza: przyczyny

Answer 111

1. idiopatyczna - 20% może CMV, EBV, HHV-3 (VZV) 2. cukrzyca * rzadkie - zabiegi operacyjne - leki (opioidy, antycholinergiczne, analogi GLP-1) - twardzina układowa, toczeń rumieniowaty układowy - zespoły paranowotworowe - amyloidoza, mastocytoza układowa - niedokrwienie jelit

Question 112

Gastropareza: rozpoznanie

Answer 112

typowe objawy kliniczne _ stwierdzenie opóźnienia opróźniania żołądka (scyntygrafia ze standaryzowanym posiłkiem znaczonym radioaktywnym technetem)

Question 113

Gastropareza: leczene

Answer 113

- żywieniowe - leki prokinetyczne - rzadko: elektroniczna stymulacja żołądka, lecz. chirurgiczne, akupunktura

Question 114

Biegunka: def

Answer 114

- częste >= 3x/ dzień oddawanie stolca o zbyt luźnej konsystencji - 6/7 wg bristolskiej skali uformowania stolca

Question 115

Biegunka: mechanizmy powstawania

Answer 115

1. upośledzenie wchłaniania w jelicie cienkim/ grubym: - przyspieszona motoryka - uszukodzenie nabłonka jelita - w jelicie sub osmotycznie czynne 2. zwiększenie wydzielania wody i elektrolitów (biegunka sekrecyjna) przez: - enterotoksyn bakterii - mediatory reakcji zapalnej (bieg. zapalna) - enterohormony

Question 116

Biegunka: podział ze względu na czas trwania

Answer 116

1. ostra <= 14 dni 2. przetrwała 15-29 dni 3. przewlekła >=30 dni

Question 117

Biegunka: ostra - przyczyny

Answer 117

- 90% zak p. prok lub spożyciem toksyn bak ! * rzadziej - D.N. leków (antybiotyki, B-blokery, diltiazem, ACEI, diuretyki, NLPZ, SSRI, teofilina, fluorouracyl. H2-blokery, metformina, h. tarczycy - toksyny niebakt - nadwrażliwośc pokarmowa - ostre zap uchyłków, niedokrwienne zap okrężnicy

Question 118

Biegunka: zatrucie pokamowe: patogen - pokarm

Answer 118

B. cereus (egzotoksyna) - gotowany/ smażony ryż, wołowina, kurczak, kremy S. aurerus - wyroby mleczne, cukierniczne, szynka, kremy Y. enteroclitica - czekolada, mleko, wieprzowina po 7 dniach L. monocytogenes - mleko, sery, surowe warzywa, drób, wołowina C. jejuni - kurczak, wołowina po 7 dniach E. coli, - sałatki, mleko, wołowina - 1-7 dni Salmonella: jaja, mięso, kurczak, produkty mleczne - 3 dni

Question 119

Biegunka: zatrucie - które do sanepidu ?

Answer 119

- cholera - czerwonka bak - dur brzuszny i rzekomy A-C - jersinioza (Y. enetocolitica, Y. pseudotuberculosis) - kampylobakterioz (c. jejuni) - krwotoczne zap j. przez E. coli (EHEC, EIEC) - salmonellozy odzwierzęce - kryptosporydiozy (C. parvum) i gardiozy (C. lamblia) - biegunek wirusowych - o etiologii zakaźnej

Question 120

Biegunka: podróżnych: szczep, region, leczenie

Answer 120

80% - szczepy enterotoksyczne E.coli (ETEC) i Campylobacter - Afryka, Am Łacińska, Azja południowa, Bliski Wschód - równiez przez zmianę diety i stres - jeśli ciężki przebieg: * azytromycyna 1g p.o 1x lub 500mg 1x dz przez 3 dni * fluorochinolony lub ryfaksymina

Question 121

Biegunka: szpitalna

Answer 121

- w szpitalu lub 3 dni po - działania niepożądane leków - żywienie dojelitowe hiperosmotycznymi dietami płynnymi - zabiegi na przewodzie pokarmowym - reakcja na stres - przyczyna najczęściej niezakaźna, a jak już to najczęściej: C. difficile - co przyjmują antybiotyki, z gorączką, wymiotami i kurczowym bólem brzucha

Question 122

Biegunka: przewlekła - przyczyny

Answer 122

>90% to: - nieswoiste zapalenie jelit - rak okrężnicy - z. jelita drażliwego

Question 123

Biegunka przewlekła: podział ze względu na mechanizm (5) + ich przyczyny

Answer 123

1. sekrecyjna: - leki i toksyny - kw. żółciowe - kw. tłuszczowe - neo czynne hormonalnie 2. biegunka osmotyczna: - leki - produkty z sorbitolem, mannitolem lub ksylitolem - niedobór laktazy i innych disacharydaz - z. krótkiego jelita, przetoki jelitowe 3. b. tłuszczowe; - zab trawienia i wchłaniania (celiakia, giardioza, ch. Whipple'a, niedokrwienie jelita, abetalipoproteinemia, naczyniakowatość limf jelit) 4. b. zapalna: - zap j.grubego - popromienne, niedokrwienne - leki, nadwrażliwośc pok - pierwotne i wtórne niedobory odporności - pierwotniaki jelitowe 5. przyspieszony pasaż jelitowy - z. jelita drażliwego - nadczynność tarczycy - leki prokinetyczne

Question 124

Biegunka rzekoma: def

Answer 124

- małe ilości płynnego, brązowego stolca, czasem z nietrzymaniem - rozdęcie okreżnicy z powodu przeszkody w esicy lub odbytnicy - ciężkie zaparcie, neo JG

Question 125

Biegunka: wskazania do badań mikrobiologicznych stolca

Answer 125

- b. krwista - b. śluzowa - kolkowy ból brzucha - objawy sepsy - b + gorączka - b > 7 dni z odwodnieniem dużego stopnia - podejrzenie b szpitalnej - b > 2 tyg - objawy pozajelitowe np zapalenie stawów - podejrzenie Salmonella, Shigella, Campylobacter, Yerisia, C. difficile - dochodzenia epidemiologczne - podejrzenie cholery, duru brzusznego lub durów rzekomych - bad na nosicielstwo - biegunka po surowej wieprzowinie - obfita b po pobycie w rejonie endemicznym lub spożyciu surowych owoców morza

Question 126

Biegunka: przewlekła diagnostyka

Answer 126

- ocena wyglądu stolca - pozostawienie na czczo by znać charkater biegunki - st sodu, luki osmotycznej i zawartości sub redukujących w stolcu - st. elektrolitów we krwi

Question 127

Biegunka: sekrecyjna - charakterystyka

Answer 127

- stolce obfite, wodniste - Na+ w stolcu > 70 mmol/l - luka osmotyczny < 50 mOsm/l - potas nie zmniejsza liczby i obj stolców - bez bólu brzucha, biegunka budzi w nocy

Question 128

Biegunka: osmotyczna - charkaterystyka

Answer 128

- stolce pieniste, tryskające - Na+ < 70 - luka osmotyczna > 125 mOsm/l - potas zmniejsza liczbe i V stolców

Question 129

Biegunka: diagnostyka b. przewlekłej od podejrzenia na jakie badanie kierujemy

Answer 129

a. podejrzenie RJG -> kolonoskopia b. podejrzenie celiakii -> gastroduodenoskopia z biopsją c. podejrzenie nieswoistej choroby zap jelit -> ileokolonoskopia z biopsją d. podejrzenie IBS - kryteria rzymskie e. nietolerancja laktoza - wodorowy test oddechowy z 25g laktozy

Question 130

Biegunka: odwodnienie na podst ubytku mc

Answer 130

3-5% - odwod. łagodne (wzmożone pragnienie, podsychające śluzówki) 5-10% - umiarkowane (sucha bł. śluz, podkrążone oczy, skąpomocz, hipotensja ortostatyczna, powrót kapilarny > 1,5 s, wolne rozprostowaie fałdu skórnego) >= 10% - ciężkie

Question 131

Biegunka: wskazania do hospitalizacji w odwodnieniu

Answer 131

- odwodnienie ciężki - wstrząs hipowolemiczny - odwodnienie w podeszłym wieku - ciężki stan ogólny - jeśli niemożliwe nawadnianie doustne - niepowodzenie nawadniania doustnego

Question 132

Biegunka: rehydratacja

Answer 132

- 3-4h doustne płyny nawadniające w V równej ubytkowi mc a. bezz cech odwodnienia do 20ml/kg mc b. łagodne 50ml/kg c. umiarkowane 50-100ml/kg

Question 133

Biegunka: leczenie przeciwbiegunkowe

Answer 133

- loperamid, diosmektyd, oktreotyd

Question 134

Zaparcie: def

Answer 134

- wypróżnienia <= 2x / tydz lub stolce twarde, oddawane z wysiłkiem, uczucie niepełnego wypróżnienia - ciężkie zaparcie - <=2x w msc

Question 135

Zaparcie: mechanizmy

Answer 135

1. przeszkoda organiczna w pasażu treści pokarmowej 2. zwolniony pasaż jelitowy 3. spożywanie pokarmów małoresztkowych 4. niedostateczna siła propulsywna defekacji 5. defekacja dyssynergiczna - paradoksalny skurcz lub brak rozkurczu mm dna miednicy podczas defekaji

Question 136

Zaparcie: główna przyczyna

Answer 136

- 90% idiopatyczne ( w tym IBS i zaparcie czynnosciowe)

Question 137

Zaparcie: czynnościowe wg kryteriów rzymskich

Answer 137

``` A (>=2): - zwiększone parcie podczas 25% defekacji - grudkowaty lub twardy stolce > 25% - uczucie niepełnego wypróżnienia > 25% - konieczność ręcznego wspomagania wypróżnienia < 3 samoistne wypróżnienia tyg + B - nie ma organicznej przyczyny + C - objawy >= 3 msc + D - początek >= 6 msc ```

Question 138

Zaparcie: inne przyczyny

Answer 138

1. choroby JG, odbytu i odbytnicy: - uchyłki - neo - zwężenia - skręt jelita - guzki krwawnicze - szczelina odbytu 2. choroby endokryno i metabol.: - cukrzyca - niedoczynność tarczycy, przysadki - guz chromochłonny - porfiria - mocznica - nadczynność przytarczyc 3. leki: - przeciwbólowe - przeciwdepresyjne - przeciwdrgawkowe - preparaty żelaza - przeciwnadciśnieniowe - DSA - przeciwparkinsonowskie 4. choroby miednicy mniejszej: guz jajnika, macicy, endometrioza 5. choroby obw. UN - rzekoma niedrożność, ch. Hirschprunga, ch. Chagasa, neuropatia np cukrzycowa 6. ciąża 7. ch. OUN 8. ch. tk. łącznej: twardzina, zap skórno- mm 9. ch. psychiczne np depresja, jadłowstręt

Question 139

Zaparcie: wykluczuć objawy alarmowe

Answer 139

- gorączka - zmniejszenie mc - krew w stolcu - niedokrwistość - nieprawidłowości w bad przedmiotowym - ból brzucha budzi w nocy - wywiad rodzinny RJG

Question 140

Zaparcie: badania

Answer 140

- wywiad + fizykalne (per rectum) - morfologia, glukoza, st wapnia, TSH - krew utajona w stolcu - kolonoskopia - niezbędna > 50rż - biopsja odbytnicy - bad czynnościowe jelita grubego i odbytu - manometria - test hintona - wlew kontrastowy JG

Question 141

Zaparcie: leczenie

Answer 141

- przyczynowe - wlewki fosforanowe (Enema), makrogole, - leczenie niefarmakologiczne - lecz farmakologiczne jak powyższe nieskuteczne: * leki osmotyczne: makrogole, laktuloza, glicerol, fosforany * leki pobudzające - antranoidy, bisakodyl

Question 142

Celiakia: def

Answer 142

- choroba jelita cienkiego o podlożu immunolog - w wyniku ekspozycji na gluten - produckja pc: 1. przeciwko transglutaminazie tkankowej TG2 2. przeciwko endomysium - EMA 3. przeciwko deamidowanym peptydom gliadyny - DGP - pc powodują autoimmunolog reakcję zapalna -> zanik kosmków bł. śluz jelita cienkiego

Question 143

Celiakia: predyspozycje genetyczne

Answer 143

- antygeny HLA-DQ2 lub HLA-DQ8 u 30-40% populacji ogólnej ALE u prawie każdej chorej

Question 144

Celiakia: epidemiologia

Answer 144

1% populacji - częstość wzrasta kobiety 2x częściej

Question 145

Celiakia: grupy ryzyka

Answer 145

- cukrzyca typu 1 - autoimmunolog ch tarczycy - autoimmunolog ch wątroby - Z. Downa - Z. Turnera - Z. Williamsa - nefropatia IgA - niedobór IgA - u krewnych 1. stopnia chorych na celiakię

Question 146

Celiakia: objawy ze strony p.pok

Answer 146

1. przewlekła biegunka 2. ból brzucha 3. objawy refluksu 4. objawy IBS 5. niedożywienie / utrata mc 6. nawracające afty jamy ustnej 7. wymioty 8. zaparcia 9. niealko. stłuszczenie wątroby

Question 147

Celiakia: objawy pozajelitowe

Answer 147

a. zap opryszczkowate skóry - ch. Duhringa b. niedokrwistość c. opóźnienie dojrzewania płciowego i pierwszej mieisączki d. padaczka, migrena, depresja, ataksja, polineuropatia obwodowa e. osłabienie mięśniowe, tężyczka, niski wzrost, hipoplazja szkliwa

Question 148

Celiakia: postacie kliniczne - klasyczna

Answer 148

- objawy gł z przewodu pok - +EMA/TGA - w bipsji: zanik kosmków

Question 149

Celiakia: postacie kliniczne - atypowa

Answer 149

- objawy gł pozajelitow - + EMA/TGA - zanik kosmków w biopsji

Question 150

Celiakia: postacie kliniczne - niema

Answer 150

- bezobjawowa - + EMA/TGA - w biopsji zanik kosmków

Question 151

Celiakia: postacie kliniczne - latentna

Answer 151

- bezobjawowa - + EMA/ TGA - błona śluzowa prawidłowa

Question 152

Celiakia: czynniki przyspieszające ujawnienie sie choroby:

Answer 152

- ciąża - biegunka - nieżyt żoł- jelitowy - zabieg chiru w obrębie p. pok

Question 153

Celiakia: powikłania

Answer 153

1. z przewodu pok: rak gardła, przełyku, rak i chłoniak jelita cienkiego 2. hematologicznych: hiposplenizm, chłoniak nieziarniczy 3. ginekologiczne: niepłodność, poronienia nawykowe, poród przedwczesny, przedwczesna menopauza 4. osteoporoza i osteomalacja

Question 154

Celiakia: diagnostyka

Answer 154

- diagnozować można jeśli przez >= 6 tyg był jedzony gluten w >= 1 posiłku - badania serologiczne i biopsja dwunastnicy - diag genetyczna

Question 155

Celiakia: wskazania do diagnostyki w kierunku celiakii

Answer 155

1. dorośli z objawami celiakii lub wynikami badań wskazującymi na zab wchłaniania 2. bezobjawowi krewni 1. stopnia chorych na celiakie 3. zwiększone aminotransferazy o niewyjaśnionej przyczynie 4. przesiewowo u chorych na cukrzyce typu 1

Question 156

Celiakia: diagnostyka serologiczna

Answer 156

- pc przeciw transglutaminazie tkankowej (TG2) w klasie IgA - również całkowite st. IgA - jak niedobór IgA to oznaczamy TG2/ DGP w klasie IgG - 2-15% celiakii seronegatywna

Question 157

Celiakia: diag histologiczna

Answer 157

- wycinka bł. śluz j. cienkiego - PODSTAWA u dorosłych - u dzieci nie trzeba jeśli pc przeciz TG2 > 10x ggn, warunkiem dod pc przeciwendomysialnych EMA-IgA - w endoskopii: wygładzenie i zmniejszenie liczby fałdów dwunastnicy, spłaszczenie lub całkowity zanik fałdów, mozaikowa struktura powierzchni bł śluz i prześwitujące naczynia krwionośne - w wybranych wycinkach ocenia się stopień zaniku kosmków w tzw. skali Marsha (I - IV) - wycinki z dwunastnicy: * 1-2 z opuszki * >= z części pozaopuszkowej - zanik kosmków jelitowych - przerost krypt - wzrost liczby limf śródnabłonkowych - zmiany mogą być nieciągłe i o różnym nasileniu

Question 158

Celiakia: leczenie

Answer 158

- dieta bezglutenowa do końca życia - regeneracja kosmków od kilku tyg do kilku miesięcy, a nawet kilka lat u dorosłych - jeśli silny zanik kosmków to czasem dieta bezlaktozowa - jeśli objawy pomimo przestrzegania diety - celiakia oporna na leczenie -> leki immunosupresyjne np. GKS, azatiopryna, cyklosporyna

Question 159

Celiakia: monitorowanie

Answer 159

- o przestrzeganiu diety świadczy nieobecność pc przeciw TG2 i EMA

Question 160

Alergia na pszenicę: charakterystyka

Answer 160

- mechanizm: alergiczny - 0,4-4% populacji - kurczowy ból brzucha, wymioty, nudności - nieżyt nosa, pokrzywka, astma ("płuco piekarza"), anafilaksja zależna od pszenicy, indukowana wysiłkiem

Question 161

Nietolerancja laktozy: def

Answer 161

przy niedobrze laktazy w bł śluzowej j. cienkiego laktoza jest rozkładana przez florę bak JG

Question 162

Nietolerancja laktozy: objawy

Answer 162

1. wzdęcia, uczucie napięcia i pełności brzucha 2. przelewanie i kruczenie 3. bóle brzucha 4. wiatry 5. biegunki

Question 163

Nietolerancja laktozy: epidemiologia

Answer 163

1. całkowity niedobór laktazy - rzadki | 2. hipolaktazja - 20- 37% osób dorosłych

Question 164

Nietolerancja laktozy: diagnostyka

Answer 164

- wodorowy test oddechowy po obciążenie laktozą | - endoskopia z biopsją i ocena akt laktazy w rąbku szczoteczkowym

Question 165

Wrzodziejące zap jelita grubego: def

Answer 165

to rozlane nieswoiste zap bł śluz: -odbytnicy - odbytnicy i okrężnicy zmiany mają charakter ciągły i obejmują tylko JG i TYLKO bł śluzową

Question 166

Wrzodziejące zap jelita grubego: patogeneza

Answer 166

Czynniki genetyczne: 1. rodzinne występowanie 6-7% przypadków 2. bak. flory jelitowej - E.coli i B. vulgatus 3. osoby po appendektomii wykonanej przed 20 rż rzadziej chorują na WZJG 4. palenie nie wpływa na przebieg choroby czynniki immunologiczne: - akt limf Th2 zwiększona synteza pc - przewaga cytokin prozapalnych

Question 167

Wrzodziejące zap jelita grubego: objawy

Answer 167

- biegunka - domieszka krwi w kale - osłabienie, utrata mc - zajęcie odbytnicy -> zaparcie, krwawienie z DOPP - ciężki rzut -> gorączka, odwodnienie, tachykardia, obrzęki, bolesność uciskowa brzucha

Question 168

Wrzodziejące zap jelita grubego: czynniki wywołujące rzuty

Answer 168

1. stres psychiczny 2. zmiany w sposobie odżywiania 3. leki przeciwbólowe 4. zakażenia lecz antybiotykami

Question 169

Wrzodziejące zap jelita grubego: ciężkość rzutu na podst kryteriów Truelove'a i Wittsa

Answer 169

LEKKI: - < 4 wypróżnienia z domieszką krwi - temp < 37,5 st - HR < 90/min - Hb > 11,5g/dl - OB < 20mm po 1h - CRP w normie UMIARKOWANY: - cechy pośrednie między rzutem lekkim i ciężkim ``` CIĘŻKI: - >= 6 wypróżnień z krwią/ 24h + co najmniej 1: a. T > 37,8 st b. HR > 90/min c. Hb < 10,5 g/dl d. OB > 30mm po 1h e. CRP > 30 mg/l ```

Question 170

Wrzodziejące zap jelita grubego: rozpoznanie

Answer 170

1. obraz kliniczny + 2. endoskopia + 3. wynik hist-pat

Question 171

Wrzodziejące zap jelita grubego: Fiberosigmoidoskopia

Answer 171

- pierwsze badanie - bez przygotowania aby nie zmieniać obrazu endoskopowego choroby - na podst wyglądu bł śluzowej ocenia się akt choroby - do rozpoznania wycinek do bad hist pat

Question 172

Wrzodziejące zap jelita grubego: zmiany w badaniach endoskopowych

Answer 172

- owrzodzenia błony śluzowej - polipy rzekome - zanik haustracji i skrócenie jelita - obraz rury - zwężenie światła JG

Question 173

Wrzodziejące zap jelita grubego: w bad lab

Answer 173

- ceny stanu zapalnego - niedokrwistość, hipoalbuminemia, zab elektrolitowe - pc pANCA u 60% pacjentów - wzrost kalprotektyny w kale - w każdym zaostrzeniu badamy czy zakażenie C. difficile

Question 174

Wrzodziejące zap jelita grubego: leczenie dzieli się na

Answer 174

- indukujące remisje - leczenie podtrzymujące - jak powikłania i leczenie nieskuteczne -> to lecz operacyjne

Question 175

Wrzodziejące zap jelita grubego: leczenie rzut umiarkowany i lekki

Answer 175

Zapalenie odbytnicy: - mesalazyna (czopki lub wlewki) p.r. 1g/d - ew. dodać mesalazyne p.o lub GKS p.r Postać lewostronna lub rozległa: - mesalazyna - wlewki 1g/dz p.r + p.o >= 2g/d - ew. budezonid MMX (doustnie, ale uwalnia się w JG) POUCHITIS - zap zbiornika wytworzonego operacyjnie w trakcie proktokolektomii: - metronidazol - cyprofloksacyna

Question 176

Wrzodziejące zap jelita grubego: leczenie rzut ciężki

Answer 176

- bezwględna hospitalizacja - badania: * w kierunku C. difficile *ssigmoidoskopia bez przygotowania *pobranie wycinków CMV *rtg jamy brzusznej - uzupełnienie wody, elektrolitów, albuminy - profilaktyka przeciwzakrzepowa - GKS iv: hydrokortyzon, metyloprednizolon - ee. cyklosporyna - Jeśli brak poprawy po 3 dniach: > cyklosporyna > infliksymab > takrolimus > adalimumab, golimumab > tofacytynib - Jeśli brak poprawy po kolejnych 4 - 7 dniach - rozważenie kolektomii

Question 177

Wrzodziejące zap jelita grubego: leczenie podtrzymujące - niefarmakologiczne

Answer 177

UNIKAĆ: - stresu - zak przewodu pok - antybiotyków doustnych - NLPZ - mleka w diecie

Question 178

Wrzodziejące zap jelita grubego: leczenie podtrzymujące - farmakologiczne

Answer 178

- mesalazyna | * jeśli niskuteczne: azatiopryna, merkaptopuryna

Question 179

Wrzodziejące zap jelita grubego: powikłania jelitowe

Answer 179

1. polipowatość zapalna - Najczęstsze u 13% 2. ostre rozdęcie okrężnicy 3. RJG 4. perforacja okrężnicy, krwotok z jelita, zwężenie jelita, przetoki, ropnie, szczelina odbytu

Question 180

Wrzodziejące zap jelita grubego: monitorowanie

Answer 180

- markery wątrobowe | - kolonoskopia - po 8 latach - pobranie wycinkó z całej długości jelita

Question 181

Choroba Leśniowskiego i Crohna: def

Answer 181

- przeważnie ziarniniakowe zap o nieznanej etiologii - pełnościenne - zmiany odcinkowe - na każdym odc przewodu pok

Question 182

Choroba Leśniowskiego i Crohna: epidemiologia

Answer 182

- młodzi < 30rż | - kraje skandynawskie, anglosaskie i Belgii

Question 183

Choroba Leśniowskiego i Crohna: objawy

Answer 183

1. osłabienie 2. gorączka u ok 30% 3. utrata mc - u 60% z powodu niedostatecznego odżywiania lub upośledzonego wchłaniania

Question 184

Choroba Leśniowskiego i Crohna: postać klasyczna

Answer 184

- zajęcie końcowego odc jelita krętego (40-50% chorych) - początek skryty - pierwsze objawy: niedokrwistość, gorączka, czasem zgięciowy przykurcz w prawym stawie biodrowym wywołany ropniem zakątniczym - ból brzucha - 80%nasila się po posiłkach - biegunka rzadko z domieszką krwi - guz w prawym dolnym kwadrancie jamy brzusznej - może być zespół upośledzonego wchłaniania

Question 185

Choroba Leśniowskiego i Crohna: postać z zajęciem JG

Answer 185

30-40% razem z jelitem cienkim, 20% izolowane 1. objawy jak WZJG 2. pierwszy objaw - biegunka 3. ból brzucha

Question 186

Choroba Leśniowskiego i Crohna: inne objawy uzależnione od lokalizacji

Answer 186

1. jama ustna - ból, afty, owrzodzenia 2. przełyk - dysfagia, odynofagia 3. żołądek i dwunastnica - ból brzucha, wymioty 4. okolica odbytu - wyrośla skórne, owrzodzenia, szczeliny, ropnie i przetoki okołoodbytowe

Question 187

Choroba Leśniowskiego i Crohna: rozpoznanie

Answer 187

odcinkowe zmiany zapalne w przewodzie pok o charakterze zap ziarniniakowego w bad.: - endoskopowych - radiologicznych - histologicznych

Question 188

Choroba Leśniowskiego i Crohna: Ilekolonoskopia

Answer 188

- podst bad diag - >= 2 wycinki z jelita krętego i każdego segm JG - wczesne zmiany to aftowate owrzodzenia bł śluzowej - później nieregularny obrzę i głębokie owrzodzenia o różnym kształcie - typowo linijne owrzodzenia poprzeczne i podłużne - efekt "brukowania"

Question 189

Choroba Leśniowskiego i Crohna: bad lab

Answer 189

- pc przeciwko Saccharomyces cerevisiae (ASCA) - różnicowanie z WZJG - wzrost kalprotektyny i laktoferyny w kale - badamy czy C. difficile przy zaostrzeniach

Question 190

Choroba Leśniowskiego i Crohna: ocena akt choroby

Answer 190

u dorosłych indeks CDAI | u dzieci indeks w modyfikacji Ryżki i Woynarowskiego

Question 191

Choroba Leśniowskiego i Crohna: leczenie

Answer 191

MAŁA/ UMIARKOWANA akt choroby: - budezonid p.o. przez 12 tyg ``` UMIARKOWANA/ DUŻA akt: - GKS przez 12 tyg *steroidozależność ew po 12 tyg: + azatipryna/ merkaptopuryna/ metotreksat *steroidoodporność: lek biologiczny ```

Question 192

Choroba Leśniowskiego i Crohna: leczenie żywieniowe

Answer 192

u dzieci można na samym żywieniu indukować remisje - dieta pełnobiałkowa zastąpiona dietą elementarną przez 6-8tyg

Question 193

Choroba Leśniowskiego i Crohna: wskazania nagłe do zabiegu operacyjnego:

Answer 193

1. całkowita niedrożność wskutek zw. j. cienkiego 2. masywny krwotok 3. perforacja z rozlanym zap otrzewnej

Question 194

Choroba Leśniowskiego i Crohna: wskazania PILNE do zab operacyjnego

Answer 194

brak wyraźnej poprawy w ciągu 7-10 dni intensywnego leczenia zachowawczego, cięzkiego rzutu rozległej choroby okrężnicy

Question 195

Choroba Leśniowskiego i Crohna: wskazania najczęstsze do zab operacyjnego

Answer 195

1. przetoki zewn i wewnętrzne 2. infekcyjne powikłania wewnątrzbrzuszne 3. rozległe zmiany okołoodbytowe 4. stwierdzenie lub podejrzenie raka 5. przewlekłe inwalidzctwo z powodu stałych objawów 6. opóżnienie rozwoju fiz z zahamowaniem wzrastania u dzieci

Question 196

Choroba Leśniowskiego i Crohna: powikłania jelitowe

Answer 196

1. przetoki wewnętrzne i zewnętrzne 2. ropnie międzypętlowe 3. zwężenie światła jelita z objawami niepełnej niedrożności, rzadko ostra niedrożność jelit 4. masywny krwotok 5. wolna perforacja z rozlanym zap otrzewnej 6. zwiększenie ryzyka RJG

Question 197

Choroba Leśniowskiego i Crohna i CU: powikłania pozajelitowe

Answer 197

1. kostno - stawowe: zap stawów najczęstsze 2. zmiany w wątrobie i drogach żółciowych: stłuszczenie wątroby, pierwotne stwardniejące zap dróg żółciowych, rak dróg żółciowych 3. zmiany skórne: rumień guzowaty, zgorzelinowe zap skóry 4. zmiany oczne: zap spojówek, zap tęczówki, zap naczyniówki 5. powikłania naczyniowe: ŻChZZ * dodatkowo w ChLC: - kamica żółciowa - palce pałeczkowate - kamica moczowa

Question 198

Choroba Leśniowskiego i Crohna: kryteria Ryżki i Woynarowskiego wymienić co tam jest

Answer 198

``` bóle brzucha stolce samopoczucie st. Hb OB albuminy wskaźnik Cole'a bad palpacyjne brzucha zmiany okołoodbytnicze objawy pozajelitowe ```

Question 199

Zespół jelita drażliwego (IBS): epidemiologia

Answer 199

- częstość 11 % w populacji ogólnej - zachorowania we wszystkich grupach wiekowych - 2x częściej u K - 70-90% z IBS współistnieją zab psychiczne

Question 200

Zespół jelita drażliwego (IBS): patogeneza

Answer 200

1. zab regulacji osi mózg-jelita 2. zab mikrobioty jelitowej 3. nieprawidłowa motoryka przewodu pok 4. nadwrażliwość trzewna i zab funkcji immunolog błony jelita 5. przebycie biegunki infekcyjnej 6. czynniki genetyczne, dietetyczne i psychospołeczne

Question 201

Zespół jelita drażliwego (IBS): objawy

Answer 201

1. ból brzucha: - stały lub nawracający - w podbrzuszu i lewym dolnym kwadrancie - może być ostry, kurczowy i nękający - nie budzi w nocy - jest zw. ze zmianą rytmu wypróżnień ew. domieszka śluzu, wzdęcie, nudności, wymioty, zgaga 2. biegunka: po posiłkach, w syt stresowych, w godzinach porannych 3. zaparcia

Question 202

Zespół jelita drażliwego (IBS): postacie

Answer 202

- z dominującą biegunką - z dominującym zaparciem - ze zmiennym rytmem wypróżnień - nieokreśloną

Question 203

Zespół jelita drażliwego (IBS): wytyczne rzymskie IV

Answer 203

``` A >=2 z poniższych: - ma związek z wypróżnieniem - ma związek ze zmianą częstotliwości wypróżnień - ma związek ze zmianą uformowania (wyglądu) + B - ból >= 1 dzień w tyg + C objawy >= 3 msc + D początek objawów >= 6 msc ```

Question 204

Zespół jelita drażliwego (IBS): kiedy kolonoskopia

Answer 204

- > 50 rż - młodsi + objawy alarmowe - czynniki ryzyka choroby organicznej - biegunka utrzymująca się mimo leczenie

Question 205

Zespół jelita drażliwego (IBS): objawy alarmowe

Answer 205

1. gorączka 2. zmniejszenie mc 3. krew w stolcu 4. niedokrwistość 5. nieprawidłowości w bad przedmiotowym 6. rak lub zapalne choroby jelit w wywiadzie rodzinnym

Question 206

Zespół jelita drażliwego (IBS): leczenie niefarmakologiczne

Answer 206

- edukacja pacjenta - stosowanie diety bogatej w błonnik - olejek z mięty pieprzowej

Question 207

Zespół jelita drażliwego (IBS): leczenie farmakolog

Answer 207

1. leki rozkurczowe - hioscyna, drotaweryna 2. amitryptylina, SSRI 3. ryfaksymina - z dominującą biegunką terapia 14 dni 4. makrogole (glikol polietylenowy) - postać z dominującym zapariem 5. loperamid - postać z domnującą biegunką 6. symekton, dimekton - na wzdęcia

Question 208

Mikroskopowe zap JG: def

Answer 208

- zmiany mikroskopowe bez zmian makroskopowych i radiologicznych

Question 209

Mikroskopowe zap JG: podtypy

Answer 209

1. kolagenowe | 2. limfocytowe

Question 210

Mikroskopowe zap JG: objawy

Answer 210

1. wodnista biegunka 2. naglące parcia na stolec, nietrzymanie stolca 3. kurczowy ból brzucha 4. niewielka utrata mc

Question 211

Mikroskopowe zap JG: rozpoznanie

Answer 211

- badanie hist-pat wycinków z JG pobranych podczas kolonoskopii 1. zap kolagenowe: pogrubienie warstwy kolagenu u podstawy kom nabłonka 2. zap limfocytowe - zwiększona liczba limf śródnabłonkowych

Question 212

Mikroskopowe zap JG: leczenie

Answer 212

``` Budezonid 9mg/d p.o. przez 6-8 tyg ew. GKS p.o. mniej skuteczne: - bizmut, cholestyramina, loperamid - ew. leki biologiczne i immunosupresyjne: *infliksymab *adalimumab *azatiopryna *6-merkaptopuryna ```

Question 213

Uchyłki Jelita Grubego:

Answer 213

to drobne przepukliny błony śluzowej okrężnicy przez błonę mm okrężnicy -> uchyłki rzekome

Question 214

Uchyłki Jelita Grubego: epidemiologia

Answer 214

>= 50% po 60 rż | - najczęściej w esicy >90% nigdy w odbytnicy

Question 215

Uchyłki Jelita Grubego: czynniki ryzyka

Answer 215

- starszy wiek - skłonność do zaparć - dieta ubogoresztkowa - ch. tkanki łącznej (Z. Marfana, Ehlersa- Danlosa, z. Williamsa) - wielotorbielowatość nerek

Question 216

Uchyłki Jelita Grubego: objawy

Answer 216

-80% bezobjawowe - tak wykryte nazywamy uchyłkowatością okrężnicy - postać objawowa = choroba uchyłkowa okrężnicy: > ból w lewym dolnym kwadrancie > zmiana rytmu wypróżnień > objawy sugerujące niedrożność - przemijające zatrzymanie wypróżnień i gazów

Question 217

Uchyłki Jelita Grubego: ostre zap uchyłków

Answer 217

- 5% z uchyłkowatością | - zaczyna się w pojedynczym uchyłku i szerzy wzdłuż okrężnicy, formując ropień przyokrężniczy -> miejscowe zap otrzewnej

Question 218

Uchyłki Jelita Grubego: inne powikłania uchyłkowatości

Answer 218

1. perforacja p. pok 2. ropień śródbrzuszny 3. przetoki 4. niedrożność p.pok 5. krwotok z uchyłku

Question 219

Uchyłki Jelita Grubego: powikłane zap uchyłków - klasyfikacja Hincheya

Answer 219

Stopień I - zap uchyłka z perforacją ograniczoną do ropnia okołookrężniczego II - perforacja w przebigu zap uchyłka, która ulega oklejeniu z powstaniem ropnia w odległej lokaliacji III - oklejona perforacja zmienionego zapalnie uchyłka z rozlanym zap otrzewnej IV - perforacja z wolną komunikacją światła okrężnicy z otrzewną, powodującą kałowe zap otrzewnej

Question 220

Uchyłki Jelita Grubego: ostre zap uchyłków bad diag

Answer 220

- tk jamy brzusznej i miednicy | - kolonoskopia NIE

Question 221

Uchyłki Jelita Grubego: leczenie

Answer 221

- wzrost błonnika - ryfaksymina co miesiąc przez 7 dni - drotaweryna - mesalazyna - probiotyki - antybiotyk p.o. 7-10 dni - w powikłanej chorobie - leczenie operacyjne

Question 222

Rzekomobłoniaste zap jelit: epidemiologia

Answer 222

- 30%biegunki zw. z antybiotykoterapią - 70-80% biegunek w trakcie lub 2 msc po zakończeniu antybiotykoterapii - 15-25% - C. difficile

Question 223

Rzekomobłoniaste zap jelit: toksyny jakie i co powodują

Answer 223

A i B | - wytrzwanie błon rzekomych w postaci szarożółtych tarczek na pow śluzówki JG

Question 224

Rzekomobłoniaste zap jelit: czynniki ryzyka

Answer 224

1. antybiotykoterapia aktualnie lub ostatnio; - klinda - fluorochinolony - cefalosporyny 2. hospitalizacja lub pobyt w domu opieki 3. podeszły wiek 4. ch. współistniejące 5. stosowanie IPP lub antagonstów H2 6. zabiegi chiru jamy brzusznej, utrzymywanie sondy żołądkowej

Question 225

Rzekomobłoniaste zap jelit: objawy

Answer 225

1. biegunka - 30 wypróżnień, wodnista 2. kurczowy ból brzucha w dolnych kwadrantach 3. gorączka 4. w ciężkich przypadkach - odwodnienie, wstrząs

Question 226

Rzekomobłoniaste zap jelit: rozpoznanie

Answer 226

- typowy obraz endoskopowy oraz potwierdzenie zakażenia C. diffiile (obecnosć w stolcu)

Question 227

Rzekomobłoniaste zap jelit: przebieg ciężki - jakie leukocyty i kreatynina ?

Answer 227

- leukocyty > 15tys | - st kreatynony > 1,5 mg/dl

Question 228

Rzekomobłoniaste zap jelit: przebieg piorunujący

Answer 228

- hipotensja - wstrząs - niedrożność jelit - ostre rozdęcie okrężnicy

Question 229

Rzekomobłoniaste zap jelit: wskazania do lecz. farmakologicznego

Answer 229

1. gdy objawy nie ustępują po odstawieniu antybiotyku 2. w przypadku potwierdzonego zw. choroby z C. difficile 3. w oczekiwaniu na wyniki badań mikrobiologicznych u chorych z dużym prawdopodobieństwem zakażenia

Question 230

Rzekomobłoniaste zap jelit: leczenie pierwszego zakażenia

Answer 230

przebieg łagodny: - wankomycyna - fidoksomycyna - metronidazol Przebieg ciężki - wanko Fidaksomycyna Przebieg piorunujący: wanko + metronidazol

Question 231

Żółtaczka: przy jakim st bilirubiny się pojawia ?

Answer 231

> 43 umol/l (2,5mg/dl) | - najpierw na twardówkach, później na skórze, ustępuje w odwrotnej kolejnośći

Question 232

Żółtaczka: podział ze względu na etiologię

Answer 232

1. przedwątrobowe 2. wewnątrzwątrobowe 3. pozawątrobowe

Question 233

Żółtaczka: przedwątrobowa

Answer 233

- podwyższenie wolnej bilirubiny we krwi - nadprodukcja bilirubiny na skutek hemolizy wewnątrz lub zewnątrznaczyniowej - może też wynikać z upośledzonego sprzęgania bilirubiny z kwasem gukuronowym

Question 234

Żółtaczka przedwątrobowa: nadprodukcja bilirubiny - hemoliza wewnątrz lub zewnątrznaczyniowa przyczyny

Answer 234

1. wrodzone niedokrwistości hemolityczne 2. hemoliza immunologiczna 3. uszkodzenie erytrocytów: - sztuczna zastawka serca - hemoglobinuria marszowa - zakrzepowa plamica małopłytkowa - HUS - DIC 4. zakażenia: > sepsa > malaria > toksoplazmowa 5. ciężkie oparzenia 6. hipersplenizm 7. nocna napadowa hemoglobinuria

Question 235

Żółtaczka przedwątrobowa: upośledzenie sprzęgania bilirubiny - przyczyny

Answer 235

- Z. Gilberta | - Z. Criglera i Najjara

Question 236

Żółtaczka wewnątrzwątrobowa:

Answer 236

- podwyższone st wolnej i sprzężonej bilirubiny we krwi - uszkodzenie wątroby: 1. marskość 2. zak. wirusowe i bak 3. uszkodzenie przez leki i toksyny

Question 237

Żółtaczka wewnątrzwątrobowa: przyczyny

Answer 237

1. marskość w. 2. WZW 3. zak bak: > sepsa > ropnie wątroby > kiła wrodzona > kiła drugorzędowa > leptospiroza 4. toksyczne uszkodzenie wątroby: - ostre alko zap wątroby - grzyby, alkaloidy roślinne - czterochlorek węgla, alkohole 5. autoimmunolog zap wątroby 6. pierwotne zap dróg żółciowych 7. polekowe uszkodzenie wątroby 8. neo wątroby pierwotne i przerzutowe 9. chłoniaki 10. zab naczyniowe: - zespół Budda i hiariega - HF 1.. ostre stłuszczenie wątroby ciężarnych

Question 238

Żółtaczka pozawątrobowa:

Answer 238

= żółtaczka mechaniczna / cholestaza zewnątrzwątrobowa - podwyższone st bilirubiny Sprzęzonej we krwi - upośledzony przeływ żółci: > kamica przewodowa > rak trzustki, rak dróg żółciowych > zap dróg żółciowych zewnątrzwątrobowcyh

Question 239

Żółtaczka pozawątrobowa: inne objawy

Answer 239

- świąd skóry - nasila się w godz wieczornych po rozgarzaniu skóry - drapanie powoduje liczne zadrapania (przeczosy) na kończynach i tułowiu

Question 240

Żółtaczka: badania diagnostyczne

Answer 240

1. wywiad i bad fiz 2. bad lab: - bilirubina sprzężona i nie - ALT, AST - ALP, GGTP - albumina

Question 241

Żółtaczka: zmiany w moczu i stocu

Answer 241

żółtaczka przedwątrobowa: stolec cimny, mocz prawidlowy żółtaczka pozawątrobowa: - stolce odbarwione - mocz ciemny

Question 242

Żółtaczka: diagnostyka

Answer 242

wzrost bili: 1. sprzężona < 25% - inne wyniki ok - to żółtaczka przedwątrobowa - inne wyniki złe to sprawdzamy ALT, ASP: A. > ALT > 2Xggn > ALP < 1x ggn to TYP WĄTROBOWOKOM (uszkodzenie wątroby) B. > ALT < 1x ggn > ALP > 2x ggn to TYP cholestatyczny -> USG -> jeśli poszerzone przewody żółciowe to CHOLESTAZA ZEWNĄTRZWĄTROBOWA -> TK/ MRCP -> jeśli nieposzerzone to CHOLESTAZA WEWNĄTRZWĄTROBOWA -> biopsja wątroby

Question 243

WZW: wrirusy wtórnie hepatotropowe

Answer 243

- EBV - CMV - HSV1 - HSV-2 - HHV - wirus różyczki - wirus ospy wietrznej - odry - żółtej gorączki - echowirusy - adenowirusy - parwowirus B19 - Ebola - Coxsackie

Question 244

WZW: drogi przenoszenie w zależności od wirusa

Answer 244

1. drogą pokarmową - HAV, HEV | 2. drogą parenteralną - HBV, HCV, HDV

Question 245

WZW: okres objawów zwiastunowych

Answer 245

- objawy grypopodobne - brak apetytu - nudności - ból i ucisk w prawym nadbrzuszu

Question 246

WZW: okres objawów wątrobowych, żółtaczka ?

Answer 246

- jeśli jest żołtaczka to ułatwia rozpoznanie ale 70% przebiega bezżółtaczkowo

Question 247

WZW: powikłania

Answer 247

1. ostra niewydolność wątroby 2. przewlekłe zap wątroby: - > 50% WZW C - 5-10% WZW B - BRAK w WZW A

Question 248

WZW: odchylenia w bad lab w przebiegu ostrego WZW

Answer 248

- ALT, AST > 2x ggn - wskaźnik de Ritisa (AST/ALT) <1 - GGTP H - Fe - H (2-3x ggn) - cholinesteraza L - kompleks protrombina - fibrynogen L - Albuminy L - bilirubina H

Question 249

WZW: A ogólne info

Answer 249

- RNA - droga przenoszenia: fekalno- oralna - azja pd, afryka

Question 250

WZW A: okres wylęgania, zakaźności, czynniki ryzyka, wiek zachorowania

Answer 250

- wylęganie 15-50 dni - okres zakaźności: 1-2 tyg przed wystąpieniem objawów klinicznych i 1 tydzień po ich wystąpieniu - najczęściej młodzi dorośli 25-29 lat i małe dzieci w przedszkolach i żłobkach - czynniki ryzyka: >pobyt na obszarze występowania > bliski kontakt z chorym lub dziećmi ze żłobka lub przedszkola > owoce morza > kontakty analne > usuwanie odpadów i nieczystości

Question 251

WZW A: objawy i przebieg

Answer 251

przebieg: bezobjawowy lub subkliniczny Objawy: typowe dla ostrego WZW, w postaci żółtaczkowej - żółtaczko cholestatyczna z dominującym świądem, ciemnym moczem i odbarwionymi stolcami * cięższy przebieg u osób po 50rż i niedożywionych

Question 252

WZW A: rozpoznanie

Answer 252

- pc anty -HAV w klasie IGm | - wydłużenie czasu PT > 5sek sugeruje rozwijającą się ostrą niewydolność wątroby

Question 253

WZW A: powrót do normlanej akt życiowej

Answer 253

trwa zazwyczaj do 6 msc

Question 254

WZW A: zapobieganie zachorowaniu

Answer 254

- szczepienie - immunoprofilaktyka bierna - staranne mycie rąk po pobycie poza domem - izolacja kontaktowa chorych przez 1 tydz od wystąpienia objawów - zachorowanie zgłaszamy do Powiatowej Stacji sanitaro- epidemiologicznej

Question 255

WZW B: typ i antygeny

Answer 255

- DNA - HBsAg - na pow HBV - wykrywany w surowicy, świadczy o obecności wirusa - HBcAg - w rdzeniu wirionu i w hepatocycie - niewykrywalny w surowicy - HBeAg - marker intensywnej replikacji wirusa i dużej zakaźności chorego *adekwatnie powstają pc

Question 256

WZW B: droga przenoszenia, okres wylęgania

Answer 256

- pozajelitowa (krew, narzędzia), płciowa i okołoporodowa - okres wylęgania: 28-160 dni - zakaźność gdy we krwi HBeAg

Question 257

WZW B: czynniki ryzyka

Answer 257

- bliski kontakt z chorym - inwazyjne procedury diagnostyczne lub lecznicze - hemodializy - przetoczenia krwi - tatuaże - narkomani - więźniowie - pracownicy ochrony zdrowia i instytucji opiekuńczych

Question 258

WZW B: objawy

Answer 258

- w postaci cholestatycznej mogą się nawet utrzymywać 24 tyg - typowe dla WZW - przebieg na ogół bezobjawowy ale na ogół ciężdzy niż w WZW A

Question 259

WZW B: diagnostyka

Answer 259

1. DNA HBV - jako pierwsze - śr 30 dni po zakażeniu 2. HBsAg (1,5-4tyg po DNA HBV) -> HBeAg 3. anty-HBc i anty- HBe (gdy zanika HBeAg) , anty-HBs (gdy zanika HBsAg)

Question 260

WZW B: rozpoznanie

Answer 260

HBsAg i pc anty-HBc w klasie IgM | - w okresie okna rdzeniowego pc anty-HBc w kl IgM są jedynym potwierdzeniem

Question 261

WZW B: leczenie

Answer 261

- jak WZWA - nawodnienie, odżywianie, odpoczynke - GKS NIE - ew. przeszczep

Question 262

WZW B: monitorowanie

Answer 262

- kontrola serologiczna po 6 msc w celu wykluczenia zap przewlekłego - w ciągu 3 msc możliwe nawroty

Question 263

WZW B: ostre -> przewlekłe u kogo

Answer 263

- 90% noworodków i niemowląt - 30% dzieci w wieku 1-5 lat - 2-5% dzieci starszych i dorosłych

Question 264

WZW B: powikłania

Answer 264

- nadostre i piorunujące zap wątroby 1% - powikłania pozawątrobowe związane z kompleksami immunolog: a. guzkowe zap tętnic b. polimialgia reumatyczna c. rumień guzowaty d. KZN i z. nerczycowy e. zap mm sercowego f. krioglobinemia mieszana g. Z. Guilliaina i Barrego

Question 265

WZW C: typ, droga przenoszenia, występowanie

Answer 265

- RNA | - droga przenoszenia: kontakt z krwią i jej pochodnymi, płciowa, okołoporodowa

Question 266

WZW C: okres wylęgania | okres zakaźności, czynniki ryzyka

Answer 266

- wylęganie: 15-160 dni - zakaźność gdy RNA HCV we krwi - czynniki ryzyka jak w WZWB - zakażonych 40% narkomanów

Question 267

WZW C: przebieg

Answer 267

- zazwyczaj bezobjawowy, przypominać moze WZW A/B o łagodnym przebiegu

Question 268

WZW C: diagnostyka

Answer 268

1. RNA-HCV 1-3 tyg od zakażenia ale pojawia się okresowo - badanie powtórzyć 2. pc anty- HCV 4-10tyg od zakażenia Podstawowe znaczenie ma odróżnienie ostrego WZWC od zapalenia przewlekłego

Question 269

WZW C: kryteria odróżnienia ostrego od przewlekłego

Answer 269

1. udowodniona ekspozycja na HCV w ciągu ostatnich 4 msc 2. dwa wyniki anty-HCV: pierwszy ujemny, drugi dodatni - udokumentowana serokonwersja 3. dodatni wynik RNA HCV 4. akt ALT >= 1-x ggn przy wartościach prawidłowych w ciągu ostatniego roku

Question 270

WZW C: leczenie

Answer 270

- objawowe jak w WZWA - terapia bezinterferonowa - monitorowanie jak w A i B

Question 271

WZW C: eliminacja wirusa

Answer 271

u 15-50% chorych gł w przypadku przebiegu objawowego | - jesli nie doszło do eliminacji to zak przewlekłe, a u 5-20% z nich w ciągu 20-25 lat dochodzi do marskości wątroby

Question 272

WZW C: powikładnia

Answer 272

1. nadostre lub piorunujące zap wątroby < 1% 2. powikłania pozawątrobowe związane z kompleksami immunologicznymi: - wtórne KZM - krioglobulinemia mieszana * izolacja chorych nie jest wymagana, kobieta z HCV może karmić piersią, podczas kontaktów seksualnych - prezerwatywa

Question 273

WZW D: typ wirusa, zakażenie

Answer 273

- RNA - zak tylko jeśli zak HBV - zak równoczesne drogą parenteralną (koinfekcja) - nadkażenie nosiciela HBV - droga przenoszenia, czynniki ryzyka jak w HBV

Question 274

WZW D: okres wylęgania

Answer 274

21- 140 dni

Question 275

WZW D: nadkażenie nosiciela HBV

Answer 275

- proces się zaostrze aż do nadostrego lub piorunującego zap i ostrej niewydolności wątroby

Question 276

WZW D: diagnostyka

Answer 276

1. HDAg (antygen delta) - we krwi w pierwszych dniach choroby 2. HDV RNA - wykrywa się wcześnie i przejściowo 3. anty-HDVw kl IgM - przez 6 tyg, później w IgM 4. koinfekcja wysokie st anty-HDV i anty-HBc IgM 5. nadkażenie -> obecność anty- HDV igM, brak pc anty-HBc IgM 6. HBsAg może występować w niskim mianie, gdyż ulega supresji przez HDV

Question 277

WZW D: postać przewlekła

Answer 277

u 70-90% osób nadkażonych

Question 278

WZW E: typ, droga przenoszenia, występowanie

Answer 278

- RNA - droga przenoszenia: fekalno-oralna (HEV1 i 2), zoonoza (HEV 3 i 4), krwiopochodna (HEV3) - występowanie: zak. epidemiczne HEV 1,2 - azja śr i południowo-wschodznia, afryka

Question 279

WZW E: okres wylęgania

Answer 279

15-65 dni

Question 280

WZW E: czynniki ryzyka

Answer 280

HEW 1,2: >spożycie wody zanieczyszczonej fekaliami HEV 3,4: >niedogotowane mięso zak zwierząt, kontakt z odchodami zwierząt HEV3 - zak od bezobjawowych dawców krwi będących w okresie wiremii

Question 281

WZW E: śmiertelność HEV 1,2

Answer 281

0,2-4% u dzieci < 2 rż 10% u ciężarnych 10-25%

Question 282

WZW E: diagnostyka

Answer 282

1. anty-HEV IgM - wczesna faza zak, znikają w ciągu 4-5 msc 2. HEV RNA we krwi - 2-6 tyg od zakażenia i utrzymuje się przez 2-4tyg 3. HEV RNA w stolcu - najbardziej miarodajny - tydzień przed wystąpieniem objawów i utrzymuje się kolejne 4-6 tyg po zaniku we krwi

Question 283

WZW E: powikłania dla ostrego i przewlekłego

Answer 283

1. neurologiczne: neuropatie obwodowe, poliradikulopatie, Z. Guillaina i Barrego, ataksja, porażenie Bella 2. KZN - błoniastorozplemowe i błoniaste 3. małopłytkowość, niedokrwistość aplastyczna i hemolityczna 4. gammapatie monoklonalne (w tym krioglobulinemie)

Question 284

Przewlekłe WZW: def

Answer 284

- trwająca > 6 msc choroba wątroby - ze zmianami martwiczo - zapalnymi - może prowadzić do raka wątrobowokom * HAV nie ma przewlekłego

Question 285

Przewlekłe WZWB: jaka płeć, częstotliwość spośród wszystkich przewlekłych WZW

Answer 285

- najczęstsze przewlekłe | - 5x częściej u M

Question 286

Przewlekłe WZWB: objawy

Answer 286

- bezobjawowo - zmęczenie, obniżony nastrój - mierne powiększenie wątroby - okresowe zaotrzenia przypominają WZW ostre - nasilają włóknienie wątroby -> marskość

Question 287

Przewlekłe WZWB: faza intensywnej replikacji

Answer 287

+ HBsAg i HBeAg | - duże nasilenie wiremii

Question 288

Przewlekłe WZWB: faza immunoreaktywności

Answer 288

DNA HBV maleje - okresowy podwyżki ALT - w zależności od obecności HBeAg dzielimy na dodatnie i ujemne

Question 289

Przewlekłe WZWB: kryteria rozpoznania

Answer 289

1. HBsAg > 6 msc 2. DNA HBV > 2000 IU/ml 3. stałe lub okresowe H ALT 4. biopsja wątroby - przewlekłe zmiany martwiczo zapalne

Question 290

Przewlekłe WZWB: elastografia

Answer 290

nieinwazyjan ocena włóknienia wątoby

Question 291

Przewlekłe WZWB: leczenie

Answer 291

- zakaz picia alko - szczepienie WZW A - brak przeciwwskazań do pracy i sportu - leczenie przeciwwirusowe

Question 292

Przewlekłe WZWB: leki

Answer 292

- interferon PegIFN-alfa2a 1x/ tydz przez 48 tyg | - II rzut: analogi nukleozydów (AN): entekawir i tenofowir

Question 293

Przewlekłe WZWB: rokowanie

Answer 293

1. leczenie interferonem powoduje serokonwersję anty-HBe u 30% 2. u > 90% chorych leczonych tenofowirem i entekawirem po upływie 3-5 lat DNA HBV jest niewykrywalny 3. w ciągu 5 lat umiera 14-20% chorych w wyrównaną marskością, z niewyrównaną do > 80%

Question 294

Przewlekłe WZWB: powikłania

Answer 294

1. marskość wątroby 2. rak watrobowokom 3. choroby spowodowane kompleksami immunologicznymi jak w ostrym WZW B

Question 295

Przewlekłe WZWB: ciąża

Answer 295

- nie ma przeciwwskazań - wszystkie leki poza tenofowirem są przeciwwskazane - ryzyko transmisji wertykalnej 5-15% - każdy noworodek urodzony przeż matkę zakażoną HBV powinnien otrzymać Immunoglobulinę anty- HBV

Question 296

Przewlekłe WZWC: objawy

Answer 296

``` - objawy jak WZWB, u 70% pozawątrobowe: > błoniastorozplemowe lub błoniaste KZM > plamica uniesiona > liszaj płaski > porfiria skórna późna >łuszczyca > immunolog plamica małopłytkowa > neuropatia obwodowa > zap naczyń mózgowia > symetryczne zap stawów > zespół Sjorgena > z. antyfosfolipidowy > toczeń rumieniowaty układowy > zapalenie naczyń związane z krioglobulinemią ```

Question 297

Przewlekłe WZWC: kryterium rozpoznania

Answer 297

RNA HCV > 6 msc - biopsja nie wymagana do rozpoznania - do ustalenia schemtau leczenia określa się genotyp HCV

Question 298

Przewlekłe WZWC: leczenie ogólnie

Answer 298

- zakaz alko - szczepienie przeciw WZW A i B - redukcja mc u otyłych - brak przeciwwskazań do pracy i sportu - korzyść przynosi pice kawy - celem leczenia: eradykacja HCV

Question 299

Przewlekłe WZWC: stosowane leki

Answer 299

1. leki o bezpośrednim działaniu przeciwwirusowym (DAA) - bardzo skuteczne ! w ciąży przeciwwskazane 2. Rybawiryna - w skojarzeniu z innymi lekami

Question 300

Przewlekłe WZWC: powikłania

Answer 300

1. marskość wątroby - w 10 lat 10% z łagodną postacią, umiarkowaną 44%, ciężką 100% 2. rak wątrobowokom w 20 lat 3-5% chorych 3. pozawątrobowe manifestacj immunolog zak HCV - jak w HBV

Question 301

Przewlekłe WZWD: kryteria rozpoznania i leczenie

Answer 301

1. HBsAg 2. anty-HDV 3. HDV RNA > 6msc leczenie: PegIFN-alfa2a prez 48tyg

Question 302

Przewlekłe WZWE:

Answer 302

- genotyp HEV 3 i 4 -gł z niedoborem odporności - zmniejszenie dawek leków immunosupresyjnych u chorych po przeszczepieniu - rybawiryna - u chorych z gentotypem 3

Question 303

Autoimmunologiczne zapalenie wątroby (AZW): def

Answer 303

- przewlekły, nieustępujący samoistnie proces martwiczo-zapalny tk wątrobowej - zwiększone st gamma-globulin w osoczu i krążące autoprzeciwciała tkankowe

Question 304

Autoimmunologiczne zapalenie wątroby (AZW): epidemiologia

Answer 304

-40-60 rż K 4x częściej - + inne choroby autoimmuno (cukrzyca1, Hashimoto, Graves i Basedow, niedokrwistość hemolityczna, małopłytkowość samoistna, RZS, z. Sjorgena )

Question 305

Autoimmunologiczne zapalenie wątroby (AZW): przebieg

Answer 305

- bezobjawowy lub jak w ostrych i przewlekłych zap wątroby - przewlekłe ZMĘCZENIE - zaostrzenia i remisje -> marskość - 75% żołtaczka o zmiennym nasileniu - 25% objaw marskości wątroby i jej powikłań już w chwili rozpoznania - u młodszych przebieg bardziej agresywny

Question 306

Autoimmunologiczne zapalenie wątroby (AZW): pojawia się jako objawy innej przewlekłej choroby wątriby

Answer 306

1. pierwotne zap dróg żołciowych 2. pierwotne stwardniejące zap dróg żołciowych 3. przewlekłe WZW - zespoły nakładania

Question 307

Autoimmunologiczne zapalenie wątroby (AZW): diagnostyka

Answer 307

1. wykluczenie WZW 2. ocena obecności pc: - ANA, SMA, anty-LKM1, anty-SLA/LP 3. oznaczenie st IgG w surowicy 4. wykonanie bad histopatologicznego wycinka wątroby

Question 308

Autoimmunologiczne zapalenie wątroby (AZW): leczenie

Answer 308

1. bezwględna abstynencja alko 2. leczenie immunosup, gdy: > akt AST > 10X ggn > AST > 5X GGN i st. gamma-globulin > 2x ggn > w bad hist martwica przęsłowa lub wielozrazikowa 3. przeszczep wątroby

Question 309

Autoimmunologiczne zapalenie wątroby (AZW): leki

Answer 309

Indukcja remisji i leczenie podtrzymujące: GKS po oraz azatiopryna leczenie > 3 lat i kończy się jeżeli w biopsji wątroby nie ma cech zapalenia

Question 310

Pierwotne zapalenie dróg żółciowych (PBC): def

Answer 310

- przewlekła choroba autoimmunolog o nieznanej etiologii = pierwotna marskość żółciowa wątroby - przebiega z cholestazą spowodowaną niszczeniem drobnych wewnątrzwatrobowych przewodzików żółciowych

Question 311

Pierwotne zapalenie dróg żółciowych (PBC): epidemiologia

Answer 311

``` kobiety 40-60 rż - dzieci nie chorują - towarzyszą inne choroby autoimmunolog: >z sjorgena > autoimmunolog ch tarczycy > RZS > twardzina układowa > celiakia > niedokrwistość złośliwa > SLE ```

Question 312

Pierwotne zapalenie dróg żółciowych (PBC): patogeneza

Answer 312

- kom nabłonka dróg żółciowych (cholangiocyty) są niszczone przez ukł odpornościowy - pc przeciwmitochondrialne (AMA)

Question 313

Pierwotne zapalenie dróg żółciowych (PBC): objawy

Answer 313

- bezobjawowo - przewlekłe zmęczenie - świąd - scuhość śluzówek - rzadko szybko postępująca żółtaczka i zaawansowany zanik dróg żółciowych bez cech marskości

Question 314

Pierwotne zapalenie dróg żółciowych (PBC): diagnostyka

Answer 314

1. ALP H 2. obecnośc pc AMA 3. typowy obraz histologiczny wycinka biopsyjnego jeśli 1 i 2 to 3 niekonieczne

Question 315

Pierwotne zapalenie dróg żółciowych (PBC): bad pomocnicze

Answer 315

- H ALP, GGTP, AST, ALT, hipercholesterolemia, hiperbilirubinemia - H IgM, AMA, ANA, anty-GP210/ SP100 - elastografia - usg jamy brzusznej

Question 316

Pierwotne zapalenie dróg żółciowych (PBC): leczenie

Answer 316

- umiarkowany wysiłek fiz i regularne ćwiczenia - leczenie objawowe świądy, suchości jamy ustnej i spojówek - na spowolnienie postępu choroby: kwas ursodeoksycholowy (UDCA) - ew. przeszczep

Question 317

Pierwotne zapalenie dróg żółciowych (PBC): powikłania

Answer 317

1. osteoporoza 2. niedobór wit rozp w tł 3. marskość 4. rak wątrobowokom.

Question 318

Ostra porfiria przerywana: def

Answer 318

- zab syntezy hemu z powodu zmniejszenia lub braku aktywności enzymów (deaminazy porfobilinogenu) biorących udział w jego syntezie - AD wrodzone zab syntezy hemu - napadowe zab nerwów obwodowych i ukł. wegetatywnego

Question 319

Ostra porfiria przerywana: objawy

Answer 319

> 90% nigdy nie pojawiają się objawy - jak już to koło 20-0 rż w postaci napadów - napady jak ostry brzuch: rozlany ból, nudności, wymioty, czasem niedrożność porażenna; brzuch miękki i nie ma objawów otrzewnowych

Question 320

Ostra porfiria przerywana: objawy

Answer 320

- ostry brzuch - tachykardia - wzrost CTK - objawy neurologiczne(symetryczne niedowłady i porażenia, przeczulica, drętwienia, zab oddawania moczu, zab oddychania i połykania) oraz objawy psychiatryczne (bezsenność, lęk, omamy, z. paranoidalny, depresja) - ciemne oddawanie moczu

Question 321

Ostra porfiria przerywana: czynniki wywołujące napad porfirii

Answer 321

- alkohol - leki stymumulujące ukł P450 w hepatocytach np. DSA - palenie tytoniu lub maryhy - głodzenie, diety z ograniczeniem kcal - zakażenie - stres - zabieg chiru

Question 322

Ostra porfiria przerywana: kryteria rozpoznania

Answer 322

1. w trakcie napadu - H ALA i PBG w moczu (prawidłowe st wyklucza porfirię) 2. między napadami i przesiewowo - L PBG

Question 323

Ostra porfiria przerywana: leczenie

Answer 323

1. unikanie znanych czynników porfirogennych 2. leczenie napadu: - hospitalizacja - lezenie heminą iv co 12h przez 3-6 dni - brak heminy lub niepewne rozpoznanie: wlew 10% glukozy iv - pomaga opanować jedynie łagodny napad

Question 324

Ostra porfiria przerywana: rokowanie

Answer 324

- zwiększone ryzyko marskości wątroby, raka wątrobowokom i przewlekłej niewydolności nerek

Question 325

Choroba Wilsona: def

Answer 325

- gromadzenie miedzi w tkankach - dziedziczony AR defekt białka transportującego miedź zlokalizowanego w bł. hepatocytów - gromadzi sie w wątrobie, mózgu, nerkach i rogówce, powodując ich uszkodzenie

Question 326

Choroba Wilsona: przebieg

Answer 326

- każdy wiek 5-40 rż - objawy nieswoiste: osłabienie, ból brzucha, brak apetytu - nieleczona -> marskość wątroby

Question 327

Choroba Wilsona: zmiany wątrobowe

Answer 327

- powiększenie/ stłuszczenie watroby - ostre/ przewlekłe zap wątoby - marskość z objawami nadciśnienia wrotnego - ostra niewydolność watroby

Question 328

Choroba Wilsona: zmiany neurologiczne

Answer 328

u 40% chorych, rzadko u dzieci: - akineza i sztywność " młodzieńczy parkinsonizm" - drżenie - dystonie - ataksja, dyzartia

Question 329

Choroba Wilsona: zmiany psychiczne

Answer 329

10% chorych 1. zab osobowości - zmienność nastroju, kłopoty w szkole lub pracy 2. zab afektywne 3. psychozy

Question 330

Choroba Wilsona: zmiany w innych narządach

Answer 330

1. zmiany oczne - pierścień Kaysera i Fleischera, zaćma 2. niedokrwistość hemolityczna z żółtaczką 3. opóźnienie dojrzewania płciowego, niepłdosność, brak miesiączki 4. niedoczynność tarczycy lub przytarczyc, osteomalacja, osteoporoza i inne

Question 331

Choroba Wilsona: kryteria rozpoznania

Answer 331

1. L ceruloplazminy w surowicy 2. H wydalanie miedzi z moczem 3. obecność pierścienia Kaysera i Fleischera

Question 332

Choroba Wilsona: leczenie

Answer 332

- NIE alkohol - NIE pokarmy z dużą zawartością międzi - początkowo lek cheltujący: penicylamina lub tretylenotetramina - później lek chelatujący + cynk - przeszczep jak marskość

Question 333

Hemochromatoza: def

Answer 333

- gentycznie AR - zwiększone wchłanianie w jelicie cienkim co prowadzi do przeładowania żelazem czyli nadmiernego gromadzenia żelaza w tkankach - watroba, serce, gruczoły dokrewne

Question 334

Hemochromatoza: podział

Answer 334

- dziedziczna (HH): > zależną od mutacji henu Hfe > zw. z mutacjami innych genów - inne genetycznie uwarunkowane choroby zw z przeładowaniem żelaza - inne przyczyny wtórnego przeładowania żelazem

Question 335

Hemochromatoza: patogeneza

Answer 335

nieprawidłowa czynność hepcydyny (białko w watrobie produkowane w odpowiedzi na stan zapalny lub st żelaza we krwi)

Question 336

Hemochromatoza: objawy

Answer 336

- u M objawy koł 40-50 rż - u K 10 lat póxniej - objawy przy Fe > 20g w tkankach - osłabienie, obniżenie libido i ból stawów

Question 337

Hemochromatoza: rozpoznanie

Answer 337

1. H transferyna (>45%) i ferrytyny | 2. homozygotyczna mutacja C282Y lub heterozygotycznej C282Y/H63D

Question 338

Hemochromatoza: bad pomocnicze

Answer 338

1. H Fe, ferrytyna, wysycenie tarnsferyny, ALT, AST | 2. usg, tk- cechy marskości watroby i jej powikłań

Question 339

Hemochromatoza: leczenie

Answer 339

- upusty krwi (flebotomia) co 1-2 tyg - jeśli niemożliwe to deferoksaminę - ograniczenie alko - unikanie suplementów żelaza i wit C - szczepienia

Question 340

Hemochromatoza: powikłania

Answer 340

bez leczenie od rozpoznanie przeżywa 1/3 w ciągu 5 lat - marskość wątroby - rak wątrobowokom - cukrzyca - kardiomiopatia rozstrzeniowa, artropatia, hipogonadyzm hipogonadotropowy

Question 341

Hemochromatoza: inne stany przeładowania żelazem:

Answer 341

1. niedokrwistości z nadmiarem żelaza 2. wielokrotne prztoczenia KKCz, długotrwała dializoterapia 3. przewlekłe ch wątroby 4. mieszane : czynniki środowiskowe i genetyczne

Question 342

Alkoholowa choroba wątroby: def

Answer 342

alko etyl ->kwas octowy -> aldehyd octowy -> uszkodzenie wątroby Alko stłuszczenie w. -> alko zap w. -> alkoholowa marskość wątroby istotne predyspozycje genetyczne

Question 343

Alkoholowa choroba wątroby: stłuszczenie wątroby

Answer 343

- nagromadzenie kropli tłuszczu w hepatocytach - najczęściej bezobjawowe - po zaprzestaniu picia ustępuje w ciągu 4-6 tyg, przy kontynuowaniu prowadzi do zap i marskości u 35%

Question 344

Alkoholowa choroba wątroby: stłuszczenie wątroby rozpoznanie

Answer 344

1. wywiad 2. cechy stłuszczenia w usg * w bad lab: H GGTP, ALT, ASP (ASP> ALT), MCV

Question 345

Alkoholowa choroba wątroby: zapalenie wątroby

Answer 345

- zmiany martwiczo - zapalne w wątrobie - objawy: żółtaczka, utrata łaknienia, osłabienie, ból w prawym podżebrzu, gorączka - po całkowitym zaprzestaniu picia - objawy ustępują u 70%

Question 346

Alkoholowa choroba wątroby: zapalenie w: rozpoznanie

Answer 346

1. bad histologiczne wycinka wątroby 2. obraz kliniczny: * nagłe wystąpienie lub nasilenie żółtaczki * AST/ALT > 1,5 * >3 porcji u M i > 2 porcji dla K przez > 5 lat i do 4 tyg przed wystąpieniem objawów

Question 347

Alkoholowa choroba wątroby: zapalenie w: inne odchylenia w bad

Answer 347

1. H ALP, GGTP, Fe, ferrytyny, bilirubiny PT 2. L Na, K, Mg, H Cl 3. zasadowica oddechowa 4. leukocytoza z neutrofilią, niedokrwistoś makrocytarna, małopłytkowość

Question 348

Alkoholowa choroba wątroby: marskość wątroby, jakie objawy

Answer 348

- często z zaostrzeniami w wyniku alko zap wątroby - silnie wyrażone objawy hipogonadyzmu i feminizacji - rozpoznanie na podst obrazu klinicznego

Question 349

Alkoholowa choroba wątroby: leczenie

Answer 349

- NIE alko - dieta ubogotłuszczowa, leczenie niedożywienia, zab elektrolitowych i niedoborów witamin - w ciężkim alkoholowym zapaleniu - GKS po lub iv - leczenie powikłań marskości i niewydolności watroby

Question 350

Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD):

Answer 350

stwierdzany po wykluczeniu innych przyczyn np: - nadużywanie alko - przyjmowanie leków hepatotoksycznych - chorób genetycznych powodujących stłuszczenie wątroby

Question 351

Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD): epidemiologia

Answer 351

- najczęstsza przyczyna zwiększonej akt amiontransferaz we krwi - najczęstsza przewlekła choroba wątroby w krajach rozwiniętych - obejmuje: 1. NAFL - niealko. stłuszczenie wątroby 2. NASH - niealko. stłuszczeniowe zap wątroby

Question 352

Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD): patogeneza

Answer 352

- zab metaboliczne, insulioopornosć, zab regulacji adiponektyny, stres oksydacyjny oraz predyspozycje genetyczne - zazwyczaj towarzyszy otyłości brzusznej - u 90% z BMI > 40 kg/m2 - jako wątrobowa manifestacja zespołu metabolicznego (ZM)

Question 353

Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD): czynniki ryzyka

Answer 353

- otyłość - cukrzyca typ 2, dyslipidemia, z. metaboliczny - PCOS - niedoczynność tarczycy, przysadki, hipogonadyzm - stan po pankreatoduodenektomii - łuszczyca

Question 354

Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD): objawy

Answer 354

- zwykle bezobjawowo | - zmęczenie, osłabienie, złe samopoczucie, uczucie dyskomfortu w prawym górnym kwadrancie

Question 355

Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD): przebieg

Answer 355

- włóknienie wątroby - powoli, u 20% może być szybki - nieleczone do marskości i raka wątrobowokom - gł. przyczyną zgonów choroby ukł krążenia

Question 356

Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD): rozpoznanie

Answer 356

1. stłuszczenie >= 5% hepatocytów w bad histologicznym wycinka watroby lub 2. zaw. tłuszczy > 5,6% w protonowej spektroskopii rm NAF: NAFLD bez zwyrodnienia balonowatego hepatocytów NASH: NAFLD z zap zrazikowym i wrotnym oraz zwyrodnieniem balonowatym hepatocytów NAFL -> NASH -> włóknienie -> marskość -> rak

Question 357

Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD): leczenie

Answer 357

1. zmiana stylu życia | 2. NASH potwierdzony histologicznie - wit E 800IU/d (przeciwwskazana w marskości i cukrzycy) do roku lub pioglitazon

Question 358

Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD): monitorowie

Answer 358

kontrola ALT, AST co 2-3 msc | w NASH bad USG co 6 msc

Question 359

Marskość wątroby: mechanizm

Answer 359

w następstwie uogólnionego uszkodzenia miąższu wątroby -> włóknienie - tworzą się guzki regeneracyjne -> zab czynności wątroby i struktur ukł naczyniowego -> nadciśnienie wrotne

Question 360

Marskość wątroby: nadciśnienie wrotne wartości i konsekwencje

Answer 360

- ciśnienie w żyle wrotnej > 12 mmHg - prowadzi do: > rozwoju krążenia obocznego wrotno-układowego w obrębie przełyku, odbytu i powłok brzucha > powiększenia śledziony i hiperspleniuzmu > wodobrzusza > gastropatii wrotnej

Question 361

Marskość wątroby: przyczyny

Answer 361

1. WZW B,C, D 2. alkoholowa choroba wątroby 1 i 2 -> najczęściej 3. choroby metaboliczne: - hemochromatoza i inne stany przeładowania żelazem - choroba Wilsona - niedobór alfa1- antytrypsyny - mukowiscydoza - porfiria skórna późna, wrodzone teleangiektazje - galaktozemia, tyrozynemia, glikogenozy - hiperwitaminoza A, abetalipoproteinemia - NASH 4. autoimmunolog zap wątroby 5. choroby dróg żółciowych: - niedrożność dróg żółciowych - pierwotne zapalenie dróg żołciowych - pierwotnie stwradniejące zap dróg żółciowych 6. utrudnienie odpływu żylnego: - choroba zarostowa żył wątrobowych - Z. Budda i Chiariego - PK NS 7. Leki: metotreksat, metyldopa, amiodaron 8. toksyny 9. jelitowe zespolenie omijające ( w lecz otyłości) 10. marskość kryptogenna o nieznanej przyczynie

Question 362

Marskość wątroby: objawy

Answer 362

- 30-40% bezobjawowo - osłabienie i łatwe męczenie się - stan podgorączkowy - zmniejszenie mc, utrata łaknienia - wygląd "kasztanowego ludzika" - szczupłe kończyny i powiększony obwód brzucha - bolesne kurcze mięśni, zwłaszcza w nocy - świąd - teleangiektazje - ginekomastia - kepki żółte (wokół oczu na powiekach) - hipogonadyzm - głowa meduzy - żółtaczka - wybroczyny - rumień dłoniowy - naczyniak gwiaździsty - leukonychia

Question 363

Marskość wątroby: wyrównana

Answer 363

kiedy nie ma objawów zab metabolicznych i powikłań nadciśnienia wrotnego

Question 364

Marskość wątroby: objawy zw. z przewodem pokamowym

Answer 364

1. nudności i wymioty, wzdęcia 2. powiększenie śledziony (60%) 3. pobolewanie w okolicy prawego podżebrza 4. wodobrzusze 5. przepukliny brzuszne - przepuklina pępkowa 6. obrzęk ślinianek, wygładzenie języka - B12

Question 365

Marskość wątroby: klasyfikacja Childa Pugha ABCDE

Answer 365

- ocena niewydolności wątroby 1. Encefalopatia: brak - 1 stopień 1-2 2 stopień 3-4 3 2. Wodobrzusze brak 1 umiarkowane 2 napięte 3 3. Bilirubina < 2mg/dl 1 2-3 mg/ dl 2 > 3 mg/dl 3 4. Albumina > 3,5g/dl 1 2,8 - 3,5 2 2,8 g/dl 3 5. czas protrombinowy 1-4s ponad norme 1 5-10 s ponad norme 2 10 s ponad norme 3 5-6 pkt A 7-9 pkt B 10-15 pkt C

Question 366

Marskość wątroby: obraz histologiczny

Answer 366

1. guzki regeneracyjne 2. włóknienie w stadium IV 3. zmiany charakterystyczne dla choroby będącej przyczyną marskości

Question 367

Marskość wątroby: odchylenia w bad lab

Answer 367

1. małopłytkowość 2. H AST, ALT, ALP, GGTP, AFP, L cholinesteraza 3. hipergammaglobulinemia 4. hiperglikemia, hipercholesterolemia 5. zab krzepnięcia 6. w marskości niewyrównanej: hiperbilirubinemia, hipoalbuminemia, H amoniak, L Na i K, hipoglikemia

Question 368

Marskość wątroby: zmiany w USG

Answer 368

1. przerost lewego płata i płata ogoniastego, zmniejszenie płata prawego i nieregularny policykliczny zarys krawędzi wątroby 2. cechy nadciśnienia wrotnego 3. często powiększenie pęcherzyka żółciowego 4. hipoechogeniczna zmiana ogniskowa - podejrzenie raka wątrobowokom

Question 369

Marskość wątroby: a gastroskopia

Answer 369

wykonuje się rutonowo, celem wykluczenia lub rozpoznania żylaków przełyku, gastropatii wrotnej lub wrzodów

Question 370

Marskość wątroby: zalecenia ogólne

Answer 370

1. zakaz picia i palenia 2. zrównoważona dieta 3. nie poleca się stosowania leków hepatoprotekcyjnych (poza sylimaryną), metioniny i aminokwasów 4. akt fiz 5. suplementacja wit D3

Question 371

Marskość wątroby: monitorowanie

Answer 371

1. co 3-6 msc ALT, AST, ALP, GGTP, PT, albumina, bilirubina, AFP 2. co 6 msc USG jamy brzusznej 3. gastroskopia co 1-3 lata

Question 372

Marskość wątroby: powikłania wymienić

Answer 372

- krwawienie z przewodu pok - encefalopatia wątrobowa - hipersplenizm - zespół wątrobowo- płucny - zespół wątrobowo- nerkowy - samoistne bakteryjne zap otrzewnej - wodobrzusze - krwawienie z p. pok

Question 373

Marskość wątroby: wodobrzusze ogólnie

Answer 373

> 150 ml wolnego płynu w jamie otrzewnej - NAJCZĘSTSZE i jedno z najwcześniejszych powikłań marskości wątroby - zw. z zatrzymaniem sodu i wody przez nerki, nadciśnieniem wrotnym i hipoalbuminemią - jego ekwiwalentem płyn w jamie opłucnej (prawa strona)

Question 374

Marskość wątroby: wodobrzusze - leczenie w zależności od stopnia

Answer 374

Stopień I (tylko w usg) i II (w bad przedmiotowym > 500 ml) - ograniczenie sou i diuretyki: spironolakton, furosemid, torasemid Stopień III (brzuch napięty, pępek wygładzony lub przepuklina pępkowa) - lecznicze nakłucie jamy otrzewnej

Question 375

Marskość wątroby: samoistne bak zap otrzewnej:

Answer 375

- 10-30% z wodobrzuszem - zak płynu puchlinowego bez widocznego źródła infekcji, prawdopodobnie wskutek translokacji bak ze światła przewodu pok - rozpoznanie na podstawie badania płunu puchlinwego - w leczeniu stosuje się cefotaksym lub cyprofloksacynę, a w zapobigenaiu - norfloksacynę

Question 376

Marskość wątroby: encefalopatia wątrobowa

Answer 376

- to zespół zab czynności OUN w przebiegu ciężkich ostrych lub przewlekłych chorób wątroby - objawy: zab zachowania, nastroju, osobowości, czynności intelektualnych, świadomości i aktywności nerwowo- mięśniowej - o różnym stopniu nasilenia - charakterystyczny objaw: drżenie grubofaliste (asterixis)

Question 377

Marskość wątroby: encefalopatia wątrobowa: rozpoznanie

Answer 377

1. charkaterystyczne objawy neuropsychiczne 2. zmiany w EEG 3. wzrost amoniaku we krwi

Question 378

Marskość wątroby: encefalopatia wątrobowa leczenie

Answer 378

1. usunięcie czynnika wyzwalającego 2. ścisłą dietę przez 24-48h z następczym żywieniem dojelitowym 3. laktulozę - zmniejsza wchłanianie amoniaku z przewodu pok 4. ornitynę 5. antybiotyki - ryfaksymina

Question 379

Marskość wątroby: z. wątrobowo- nerkowy HRS

Answer 379

- to czynnościowa przednerkowa niewydolność nerek - 50% zgonów w przebiegu zaawansowanej marskości wynika z niewydolności nerek - spadek przesączania kłębuszkowego

Question 380

Marskość wątroby: z. wątrobowo- nerkowy HRS: typy

Answer 380

1. HRS AKI - ostra niewydolność nerek, rozwija się w ciagu kilku dni 2. HRS NAKI - wolno narastająca niewydolność nerek

Question 381

Marskość wątroby: z. wątrobowo- nerkowy leczenie

Answer 381

- przeszczep wątroby - terlipresyna - obkurczenie naczyń łożyska trzewnego - albuminy - wypełnienie łożyska naczyniowego - oktreotyd - zahamowanie endogennych związków wazodylatacyjnych

Question 382

Marskość wątroby: z. wątrobowo- płucny

Answer 382

- poszerzenie naczyń płucnych | - wewnątrzpłucny przeciek tętniczo- żylny i zab stosunku wentylacji do perfuzji

Question 383

Marskość wątroby: z. wątrobowo- płucny objawy i diagnostyka

Answer 383

platypnea - nasilenie duszności w pozycji stojącej lub siedzącej i zmniejszenie w pozycji leżącej ortodeoksja - spadek utlenowania krwi w pozycji stojącej kontrastowe echo - iv mocno wstrząśnięty roztwór soli fizjologicznej

Question 384

Marskość wątroby: hipersplenizm

Answer 384

- powiększenie wątroby + niedokrwistość + LEUKOPENIA + trombocytopenia

Question 385

Ostra niewydolność wątroby:

Answer 385

- nagłe i szybko postępujące pogorszenie czynności watroby u chorego bez przewlekłej choroby wątroby

Question 386

Ostra niewydolność wątroby: charakterystyczne 3 zaburzenia

Answer 386

1. żółtaczka 2. osoczowe zab krzepnięcia (INR > 1,5) 3. encefalopatia watrobowa

Question 387

Ostra niewydolność wątroby: podział ze względu na czas

Answer 387

1. nadostra: w ciągu 7 dni od początku żółtaczki 2. ostra - 8-28 dni od początku żółtaczki 3. podostra - 5-12tyg

Question 388

Ostra niewydolność wątroby: przyczyny

Answer 388

1. WZW A,B,C,D,E (zwłaszcze E w ciąży) 2. CMV, EBV, HSV, paramyksowirusy, wirusy gorączek krwotocznych 3. Leki: - paracetamol ! - halotan - izoniazyd - sulfonamidy - fenytoina - statyny - zioła chińskie 4. toksyny- alfa amanityna, czterochlorek węgla 5. wstrząs (m.in. septyczny) 6. niedokrwienie watroby 7. choroba Wilsona 8. autoimmunolog zap watroby 9. Z. Reye'a 10. Z. Budda i Chiariego 11. zakrzepica żyły wrotnej 12. ostre stłuszczenie wątroby ciężarnych, z. HELLP

Question 389

Ostra niewydolność wątroby: przebieg

Answer 389

- utrata łaknienia, biegunka, gorączka, osutka - pierwszym najczęściej ŻÓŁTACZKA - koagulopatia, encefalopatia, niewydolność nerek, wodobrzusze, napady padaczkowe, niestabilność hemodynamiczna

Question 390

Ostra niewydolność wątroby: postać nadostra - przebieg

Answer 390

- ciężka koagulopatia i istotny wzrost akt aminotransferaz - większe szanse na wyzdrowienie niż w postaci podostrej - jeśli się nie zastosuje leczenia w trybie pilnym to: - śpiączka wątrobowa - obrzęk mózgu - niewydolność wielonarządowa

Question 391

Ostra niewydolność wątroby: bad lab

Answer 391

- H AST, ALT - H PT o 4-6 s - hipoglikemia - H amoniaku - H mleczany (niekorzystne rokowniczo w zatruciu paracetamolem)

Question 392

Ostra niewydolność wątroby: eeg

Answer 392

``` fale trójfazowe (st I-III) fale delta (st IV) ```

Question 393

Ostra niewydolność wątroby: leczenie

Answer 393

1. żywienie, białko 60g/d 2. N-acetylocysteina: u wszystkich chorych, do 5 dni 3. IPP po lub iv - w profilaktyce gastropatii krwotocznej 4. antybiotykoterapia empiryczna - z encefalopatią 3 lub 4 stopnia 5. leczenie encefalopatii 6. zapobieganie obrzękowi mózgu (uniesienie o 30st) 7. leczenie zaburzeń hemodynamicznych i niewydolności nerek 8. leczenie hipoglikemii - wlew glukozy

Question 394

Ostra niewydolność wątroby: kryteria King's college hospital

Answer 394

``` do przeszczepu pilnego wątroby w zatruciu paracetamolem: pH < 7,3 lub PT > 100 sek + kreatyninemia > 3,4 mg/dl + st encefalopatii III lub IV ``` szansa na przeżycie jeśli przeszczep w ciągu 48h

Question 395

Ostra niewydolność wątroby: kryteria CLICHY

Answer 395

- wskazania do pilnego przeszczepu spowodowanej zakażeniem wirusowym: 1. encefalopatia III/IV oraz 2. poziom czynnika V < 20% dla biorców < 30 lat, a < 30% dla biorców > 30 lat

Question 396

Ostra niewydolność wątroby: krteria KING'S COLLEGE HOSPITAL dla niezatrutych paracetamolem i nie z zak wirusowym

Answer 396

``` 1. PT > 100s (INR > 7) lub 2. 3 lub więcej z poniższych: a. <10 lat lub > 40 lat b. bilirubinemia całk > 18 mg/dl c. żółtaczka > 7 dni przed encefalopatią d. PT > 50s e. etiologia ```

Question 397

Zespół Gilberta: def

Answer 397

- najczęstsza hiperbilirubinemia wrodzona - mutacja genu UGT1A1 - 3-12% populacji 1,5- 7x częściej u M - dziedziczona AR - akt enzymu ok 30% i nie powoduje objawów

Question 398

Zespół Gilberta: kiedy pojawia się żółtaczka

Answer 398

kiedy zwiększona produkcja bilirubiny,a sprzęganie staje się niewydolne głód, po wysiłku, stresie, alkoholu, przed miesiączką

Question 399

Zespół Gilberta: rozpoznanie

Answer 399

- identyfikacja mutacji genu UGT1A1