Hematologia Flashcards
Niedokrwistość: łagodna
K 12-10 g/dl
M 13,5 - 10 g/dl
Niedokrwistość: umiarkowana
9.9-8,0 g/dl
Niedokrwistość: ciężka
7,9 - 6,5 g/dl
Niedokrwistość: zagrażająca życiu
< 6,5 g/dl
Niedokrwistość: objawy
- duszność
- zmniejszon tolerancja wysiłku
- tachyk
- bladość powłok
- zmęczenie
Zmniejszona produkcja erytrocytów -> Niedokrwistość -> retikulocyty L: przyczyny
- niedobór:
a. Fe
b. B12
c. Kw. foliowego
d. EPO - zajęcie szpiku przez kom neo
- aplazja i uszkodzenie szpiku
Zwiększona destrukcja erytrocytów -> Niedokrwistość -> retikulocyty H (> 150 000; > 2,5%): przyczyny
- hemoglobinopatie
- wrodzona sferocytoza
- wrodzone defekty enzymatyczne np niedobór kinazy pirogronianowej
- leki
- drobnoustroje
Niedokrwistość: bezwględna liczba retikulocytów (RET)
przyczyna niedokrwistośći:
- > 80 000 - ukł krwiotwórczy posiada zdolności regeneracyjne
- > 150 tys -> wtórnie zwiększona odnowa, przyspieszony rozpad krwinek (hemoliza)
- < 80 tys - zab produkcja erytrocytów
Niedokrwistość: normocytarna w zależności czy retikulocyty > 100 tys możemy podejrzewać:
MCV 80-100 retikulocyty > 100 tys: - niedokrwistość pokrwotoczna - n. hemolityczna MCV 80-100 retikulocyty < 100 tys: - n. chorób przewlekłych - n. w przewlekłej chorobie nerek - n. aplastyczna
Niedokrwistość: makrocytarna w zależności czy retikulocyty > 100 tys możemy podejrzewać:
MCV > 100
R: > 100 TYS:
- n. hemolityczna
MCV > 100 R < 100 TYS/ N: - niedokrwistość z niedoboru B12 - niedokrwistość z niedoboru kw. foliowego - niedokrwistość aplastyczna - alkoholizm
Niedokrwistość: TIBC
= całkowita zdolność wiązania żelaza
N: 40-80 umol/l
niedokrwistość z nidoboru Fe -> TIBC H
w niedokrwistości chorób przewlekłych -> TIBC N/L
Niedokrwistość mikrocytarna: przyczyny
- niedobór Fe
- niedokrwistość ch. przewlekłych
- niedokrwistość syderoblastyczna ( upośledzenie wytwarzania hemu)
- talasemia alfa i beta (upośledzona synteza globiny)
Niedokrwistość z niedoboru Fe: ile % wszystkich niedokriwstości
80%
Niedokrwistość z niedoboru Fe: przyczyny
- przewlekła utrata krwi
- zwiększone zapotrzebowania przy niedostatecznej podaży Fe
- upośledzone wchłanianie (zap jelit, stan po resekcjach)
- niedobór w diecie
Niedokrwistość z niedoboru Fe: objawy
- ogólne dla niedokrwistości
- nieprawidłowe łaknienie (np. kreda) - PICA
- zapalenie języka (ból, pieczenie, wygładzenie powierzchni)
- suchość skóry
- bolesne pęknięcia kącikó ust - cheilosis
- zmiany paznokci - Koilonychia
Niedokrwistość z niedoboru Fe: diagnostyka, co w morfologii
L: Hb, MCV, retikulocyty
H: RDW ( zmienność V krwinek)
Niedokrwistość z niedoboru Fe: rozmaw krwi obwodowej- charakterystyka erytrocytów
- hipochromiczne (MCH, MCHC)
- różnej wielkości - anizocytoza
- poikilocytoza - różny kształt
Niedokrwistość z niedoboru Fe: diagnostyka rozszerzona
- endoskopia GOPP i DOPP
- bad przesiewowe w kierunku celiaki: TG2, EMA w kl IgA
- bad ogólne moczu
- krew utajona w stolcu*
Niedokrwistość z niedoboru Fe: leczenie
- suplemetacja 150-200 mg/d
- skuteczne jeśli po 7 dni wzrost retikulocytów, a po 1-2 tyg wzrost Hb
- leczenie 3-6 msc
** w syt tego wymagających żelazo iv
Niedokrwistość z niedoboru Fe: dzienne zapotrzebowanie
18 mg
26-27 mg w czasie ciąży
20 mg w czasie laktacji
Niedokrwistość z niedoboru Fe: bezwględne wskazania do profilaktyki u dzieci:
- wcześniaki
- masa urodzeniowa 2000-2500
- dzieci z ciąż mnogich
- obniżony Hb w okresie noworodkowym
- narażenie na straty krwi w okresie porodowym
- dzieci matek, które w ciązy miały niedokrwistosć
Niedokrwistość z niedoboru Fe: wskazania względne do profilaktyki Fe u dzieci
- nadwaga/ otyłość
- obfite miesiązki
- upośledzenie łaknienia
- okres szybkiego wzrostu
- nawracające zak ukł oddechowego i pokarmowego
Niedokrwistość chorób przewlekłych: epidemiologia
- na 2. miejscu po niedobrze Fe
- częstość rośnie z wiekiem
Niedokrwistość chorób przewlekłych: etiopatogeneza
zmniejszenie dostępności Fe do budowy hemu przez zahamowanie wchłaniania Fe z p. pok. oraz zahamowanie uwalniania go z zapasów -> spowodowane zwiększoną produkcją hepcydyny i cytokin prozapalnych
Niedokrwistość chorób przewlekłych: diagnostyka, w morfologii
L: Hb, MCV, retikulocyty, TIBC/N
H: CRP, nadpłytkowość, neutrofilia, ferrytyna
RDW w normie
Niedokrwistość chorób przewlekłych: leczenie
- lecz ch. podstawową
- ciężka niedokrwistość - KKCz
- w trakcie chemioterapii -> EPO/ darbepoetyna (przeciwwskazania: czynna ch. neo potencjalnie uleczalna ! rec dla EPO mogą być na powierzchni kom neo)
Niedokrwistość syderoblastyczna: def i podtypy
- nabyte zaburzenie syntezy hemu
1. wrodzona
2. nabyta
Niedokrwistość syderoblastyczna: etiopatogeneza
- Fe nie zostaje wbudowane w pierścień protoporfirynowy -> brak Hb
- niewykorzystane Fe gromadzi się w mitochondriach erytroblastów w formie pierścienia dookoła ich jąder -> syderoblasty pierścieniowate
Niedokrwistość syderoblastyczna: objawy
- jak w każdej niedokrwistości
- objawy przeładowania Fe:
- nieprawidłowa tolerancja glukozy, cukrzyca
- niewydolność serca, arytmie
- powiększenie wątroby i śledziony
Niedokrwistość syderoblastyczna: diagnostyka
L: Hb, MCV (w postaciach wrodzonych), retikulocyty, TIBC/N
H: MCV (w postaciach nabytych), RDW, Fe, ferrytyna
erytrocyty zawierają ciałka Pappenheimera
Niedokrwistość syderoblastyczna: leczenie
- postać wrodzona -> wit. B6 50-200mg/d
- postać nabyta: usunięcie przyczyny
- leki chelatujące
Talasemia: def
- zab syntezyz Hb spowodowane wrodzonym defektem syntezy łańcuchów globiny
- najczęściej zab dotyczą ekspresji alfa- globiny (alfa-talasemia_ albo beta-globiny (beta talasemia)
Talasemia: diagnostyka
niedokrwistość mikrocytarna, hipochromiczna
- agregacja niedobranych łańcuchów globiny prowadzi do rozpadu erytrocytó w szpiku i śledzionie, co sprawia że ta niedokrwistość mikrocytarna ma charakter hemolityczny
- badaniem potwierdzjącym elektroforeza hemoglobin (da wynik jeśl uszkodzone co najmniej 3 allele)/ bad genetyczne (najlepsze)
Talasemia: objawy
- ogólne objawy niedokrwistości
- objawy hemolizy:
> żółtaczka
> kamica żółciowa
> powiększenie wątroby i śledziony
Niedokrwistość normocytarna: na podst oceny retikulocytozy możliwe przyczyny
- retikulocytoza zwiększona:
- N. pokrwotoczna
- N. hemolityczna (żółtaczka, splenomegalia, podwyższone LDH) - retikulocytoza w normie:
- N. w przewlekłej chorobie nerek (wczesna N. chorób przewlekłych) - jeśli ch. nerek, wątroby, endokrynolog
- wybiórcza aplazja czerwonokrwinkowa (anemia aplastyczna) - wysokie/N Fe + bad szpiku
- wczesna niedokrwistość z niedoboru Fe -niskie Fe
Niedokrwistość normocytarna: N. pokrwotoczna - badania
L: Hb,
N: MCV, RDW
H: retikulocyty (szczyt po 7 dniach)
Niedokrwistość normocytarna: N. pokrwotoczna - koagulopatia
- masywna utrata krwi, zużycie czynników krzepnięcia i rozcieńczenie płytek krwi oraz czynników krzepnięcia po przetoczeniu KKCz i płynów:
- znacznie zmniejszone st fibrynogenu
- wydłużony > 1,5 krotnie INR i APTT
Niedokrwistość normocytarna: N. pokrwotoczna - leczenie
- krystaloidy 3x utracona krew aż do czasu KKCz
- jeśli duża utrata krwi to oprócz KKCz, FFP i KKP 1:1:1
- jeśli masywne krwotoki -> 0Rh -
Niedokrwistość normocytarna: N. hemolityczna: def
- skrócenie czasu przezycia krwinek -> przedwczesny ich rozpad
- N. normocytarna/ makrocytarna + retikulocytoza + podwyżona bilirubina
Niedokrwistość normocytarna: N. hemolityczna: podział
- pozanaczyniowa (wątroba, śledziona)
2. śródnaczyniowa
Niedokrwistość normocytarna: N. hemolityczna: jakie odchylenia powoduje zwiększony rozpad krwinek ?
- wzrost wolnej Hb w osoczu
- hemoglobinurię
- spadek haptoglobiny
- wzrost bilirubiny
- wzrost urobilinogenu w moczu
- wzrost LDH
- retikulocytozę
Niedokrwistość normocytarna: N. hemolityczna: wrodzone podział
- defekt bł. kom
- wrodzona sferocytoza - enzymopatie
- niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej - hemoglobinopatie np. niedokrwistość sierpowatokrwinkowa
- talasemie
Niedokrwistość normocytarna: N. hemolityczna: nabyte - immunologiczne: podział
A. autoimmunologiczne: - z pc typu ciepłego - z pc typu zimnego B. hemolityczna choroba noworodków C. Hemolityczna reakcja poprzetoczeniowa
Niedokrwistość normocytarna: N. hemolityczna: nabyte - nieimmunologiczne: podział
I mikroangiopatyczne: - zakrzepowa plamica małopłytkowa (TTP) - Z. hemolityczno mocznicowy (HUS) II - czynniki chem i fiz III - nocna napadowa hemoglobinuria
Niedokrwistość normocytarna: N. hemolityczna: jak róznicować przyczyny
- bad w kierunku obecności autopc i allopc przeciwkrwinkowych
BTA = bezpośredni test antyglobulinowy = bezpośredni test Coombsa
Niedokrwistość normocytarna: N. hemolityczna: sferocytoza wrodzona:
- najczęstsza wrodzona niedokrwistość hemolityczna
- zab struktury bł erytrocytó - lekka żółtaczka, powiększenie śledziony, niedokrwistość o różnym stopniu nasilenia w zależności od mutacji
- splenektomia !
Niedokrwistość normocytarna: N. hemolityczna: niedobór G-6-PD
- najczęstszy defekt enzymatyczny powodujący hemolizę
- dziedziczone z chromosomem X
- objawy po narażeniu na czynniki środowiskowe: bób, leki (np. paracetamol, doksorubicyna, nitrofurantonina, sulfametoksazol)
Niedokrwistość normocytarna: N. hemolityczna: methemoglobinemia
- Fe3+ - nie przyłącza tlenu
- wrodzona / nabyta (częsciej !) - wywołana związkami utleniającymi Fe
- sinica centralna
Niedokrwistość normocytarna: N. hemolityczna: niedokrwistość sierpowatokrwinkowa - def
- najczęstsz na świecie dzieczna choroba krwi u rasy czarnej - AR
- hemoglobina S(HbS), polimeryzuje i zmienia kształt krwinki, prowadzi do agregacji i okluzji naczyń (mikroangiopatia)
Niedokrwistość normocytarna: N. hemolityczna: niedokrwistość sierpowatokrwinkowa - objawy
- obecność schistiocytów w rozmazie
- nawracający silny ból rąk i stóp
- zatory narządó wew
- priaprizm
- powiekszenie śledziony
Niedokrwistość normocytarna: N. hemolityczne immunologiczne: z pc typu ciepłego
- pc przeciw własnym antygenom zlokalizowanym na pow ich bł kom
- pc typu ciepłego mają największe powinowactwo do krwinek jak T = 37 st
- to pc IgG - wiążą dopełniacz i prowadzą do niszczenia krwinek w śledzionie
- pc powstają w wyniku neo ukł krwiotwórczego, chorób autoimmunolog oraz w wyniku działania wielu leków
Niedokrwistość normocytarna: N. hemolityczne immunologiczne: z pc typu ciepłego leczenie
- GKS - prednizon 1-2mg/kg/24h
- ew. splenektomia
immunoglobuliny
leki immunomodulujące
pc monoklonalne
transfuzję krwi, plazmaferezę i wymianę osocza
Niedokrwistość normocytarna: N. hemolityczne immunologiczne: z pc typu zimnego jakie pc i jakie objawy
- pc wiążą w T < 37
- pc należą do kl IgM wiążą dopełniacz
Objawy:
> akrocyjanoza - purpurowe zabarwienie dystalnych cz ciała po ekspozycji na zimno
> czerwonobrązowy kolor pierwszego oddanego moczu po ekspozycji na zimno
Niedokrwistość normocytarna: N. hemolityczne - ch. hemolityczna noworodka
- reakcja immunolog między pc IgG matki a antygenami krwinek plodu
- matka Rh-, a dziecko +
- rzadziej niezgodność antygenu C ukł Rh lub w ukł grupowym Kell
Hemolityczna reakcja poprzetoczeniowa
- niezgodność w zakresie antygenów: ABO/Rh/Kelly/ Duffy
- objawy: dreszcze, gorączka, hemoglobinuria, hipotensja, niewydolność nerek ze skąpomoczem, DIC, ból okolicy lędźwiowej po przetoczeniu
- leczenie: nawodnienie 0,9% NaCl i forsowanie diurezy
Niedokrwistość w PChN: def
- jednym z pierwszych objawów
- niewystarczająca produkcja EPO -> upośledzenie erytropoezy
- skrócenie przezycia krwinek przez gromadzące się toksyczne metabolity
Niedokrwistość w PChN: diagnostyka
L: Hb, retikulocyty
N: MCV, RDW
- wykluczenie innych patologii
Niedokrwistość w PChN: leczenie
leki stymulujące erytropoezę (ESA) -> gdy Hb < 10g/dl
Niedokrwistość aplastyczna: def
- niewydolność szpiku -> hipoplazja/ aplazja -> pancytopenia
- przyczyną: reakcja autoimmunolog limf T pc macierzystym kom krwiotwórczym
- rzadziej wrodzone lub nabyte uszkodzenie kom macierzystych prowadzącde do zahamowania dzielenia i różnicowania się kom
Niedokrwistość aplastyczna: wrodzone - podzial
- niedokrwistość Fanconiego
- wrodzona dyskeratoza
- wrodzona niedokrwistość dyserytropoetyczna
- niedokrwistość Blackfana- Diamonda
- Z. Shwachmana- Diamonda