prawo jako system norm Flashcards
Jakie są korzenie prawa?
- Babilonia (Kodeks Hammurabiego)
- Izrael (Tora)
- Grecja (Prawo drakońskie)
- Rzym (Prawo dwunastu tablic, Kodeks Justyniana)
Jaki jest dorobek prawa rzymskiego we współczesnym prawie?
- twarde prawo, ale prawo (dura lex, sed lex)
- prawo nie działa wstecz (lex retro non agit)
- trzeba wysłuchać także drugą stronę (audiatur et altera pars)
- nieznajomość prawa szkodzi (ignorantia iuris nocet)
- ignorantia iuris neminem excusat (nieznajomość prawa nie usprawiedliwia)
- umowy należy dotrzymywać (pacta sunt servanda)
Jakie rozróżniamy systemy prawa dominujące we współczesnym świecie?
- zwyczajowe (np. Afryka)
- stanowione (np. Europa, Ameryka Łacińska)
- religijne (np. kraje muzułmańskie - Szariat)
- precedensowe (np. UK, USA, Kanada, Australia)
Co oznacza współczesny pozytywizm prawniczy?
Oznacza, że:
- państwo jest podstawowym twórcą prawa, jednak może ono pochodzić także od wspólnot międzynarodowych lub regionalnych i lokalnych
- na system prawa składają się nie tylko normy prawne, lecz także zasady prawa, standardy etyczne itp
- tworzenie i stosowanie prawa realizowane jest zgodnie z wartościami społecznymi, standardami moralnymi i politycznymi
Czym jest norma prawna?
Regułą postępowania w określonych sytuacjach
Czym jest przepis prawny?
Zapis reguły w postaci artykułów itp.
Jakie są rodzaje norm prawnych?
- zakazujące
- nakazujące
- dozwalające
Jaka jest budowa normy prawnej?
- hipoteza (określa adresata, któremu wyznacza się określone zachowanie)
- dyspozycja (określa rodzaj postępowania do którego adresat jest zobligowany)
- sankcja (określa konsekwencje za złamanie norm)
Jakie są rodzaje wykładni prawa?
- autentyczna (osoby stanowiące prawo)
- operatywna (sędziowie)
- doktrynalna (prawnicy będący profesorami i doktorami prawa)
Jakie są funkcje prawa?
- ochronna (chroni wartości życia społecznego)
- wychowawcza (kształtuje świadomość prawną)
- kontrolna (reguluje zachowania jednostek)
- prewencyjna (zapobiega negatywnym skutkom)
- represyjna (organizuje aparat przymusu państwowego w celu obrony wartości)
- resocjalizacyjna (umożliwia powrót do normalnego życia np więźniom)
- rozstrzygania konfliktów (rozwiązuje konflikty między ludźmi i organami)
- dystrybutywna (rozdziela dobra i reguluje zasady obrotu gospodarczego)
Jakie wyróżniamy postawy wobec prawa?
- legalistyczna (szacunek do prawa)
- oportunistyczna (zależy od tego czy się opłaca)
- konformistyczna (dostosowanie się do zachowania innych bez względu na prawo)
Jakie są podstawowe cechy prawa?
- społeczny charakter (reguluje funkcjonowanie grup społecznych)
- normatywność (prawem są normy - wzorce)
- perswazyjność (pokazuje właściwy sposób postępowania oraz to, że jego łamanie się nie opłaca)
- heteronomiczność (prawo pochodzi od autorytetu, nie tkwi w nas samych)
