polski wymiar sprawiedliwości Flashcards
Jakie są zasady funkcjonowania polskiego wymiaru sprawiedliwości?
- instancyjność (dwuinstancyjność, poza sądami powszechnymi)
- udział obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości (ławnicy)
- jednolitość
- jawność (wyłączyć może: bezpieczeństwo państwa)
- prawo do sądu
- kolegialność
- właściwość
Jaki jest status sędziego?
- powoływany przez prezydenta na wniosek KRS
- niezawisłość: orzeka na podstawie konstytucji
- apolityczność, niepołączalność
- nietykalność: immunitet formalny
- nieprzenoszalność: bez jego woli nie można przenieść do innej siedziby ani na inne stanowisko
- nieusuwalność
Jaka jest struktura władzy sądowniczej?
Sąd najwyższy:
- sądy powszechne (apelacyjny, okręgowe, rejonowe)
- sądy wojskowe (okręgowe, garnizonowe)
Naczelny sąd administracyjny
- wojewódzkie sądy administracyjne
Trybunał Konstytucyjny
Trybunał Stanu
Scharakteryzuj sąd rejonowy
- nie pokrywa się ze strukturą terytorialną (na dwie gminy jeden sąd)
- drobne wykroczenia, kradzieże, rozwody, testamenty
Scharakteryzuj sąd okręgowy
- priorytety: apelacje od odwołania się wyroku (2,3 sądy rejonowe)
- katalog spraw: zabójstwo, przestępczość zorganizowana, przestępstwa gospodarcze (defraudacja, niepłacenie podatków), przestępstwa medyczne, gwałt, rozbój
Scharakteryzuj sąd apelacyjny
- 11 siedzib
- tylko apelacje z okręgowych lub z rejonowego przez okręgowy
Scharakteryzuj wojskowy sąd garnizonowy
- żołnierze, służba cywilna
- osoby cywilne pracujące w jednostkach wojskowych
- jeńcy wojenni
Scharakteryzuj wojskowy sąd okręgowy
- zajmuje się apelacjami od wojskowego sądu garnizonowego
Czym zajmuje się wojewódzki sąd administracyjny?
Wyłącznie sprawami od wyczerpania odwołań od decyzji administracyjnej
Scharakteryzuj Naczelny Sąd Administracyjny
- na czele prezes, 6-letnia kadencja
-izby: finansowa, gospodarcza, ogólnoadministracyjna - sprawuje nadzór nad działalnością wojewódzkich sądów administracyjnych
Scharakteryzuj sąd najwyższy
Rola
- nadzoruje działalność sądów powszechnych i wojskowych (kasacje)
- rozstrzyga zagadnienia prawne w konkretnych sprawach
- stwierdza ważność wyborów do sejmu, senatu oraz prezydenta rp
Struktura
- izby, na czele stoi Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego: 6-letnia kadencja, możliwość jednorazowej reelekcji; powoływany przez prezydenta na wniosek KRS
Jakie są zadania Krajowej Rady Sądownictwa?
- stoi na straży niezależności i niezawisłości sędziów
- stoi na straży etyki zawodowej sędziów
- rozpatruje wnioski o przejście w stan spoczynku sędziego
Czym są kasacje, a czym skargi kasacyjne?
Kasacje to środki zaskarżenia wyroków zapadłych w postępowaniu karnym, a skargi kasacyjne - od wybranych prawomocnych orzeczeń w sprawach cywilnych
Kto może wnieść kasację nadzwyczajną?
Prokurator Generalny, Naczelny Prokurator Wojskowy, Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzecznik Praw Dziecka
