POVIJEST - 2. usmeno Flashcards
KRALJ TOMISLAV
- 3 povijesna izvora
1. povijest Salone - Toma Arkiđakon
2. Ljetopis - pop Dukljanin
3. O upravljanju carstvom - Konstantin VII. Porfirogene - okrunjen 925. na Duvanjskom polju
- uspješno ratuje s Mađarima (Arpad) -> proširenje garnice na Dravi
- sukob s Bugarima uz pomoć Bizanta (Simeon) -> dobiva titulu KONZUL
- I 2. CRKVENI SABOR
- prvi crkveni sabor u Splitu
-> splitskim nadbiskupom postaje splitski biskup (zbog sačuvanih kosti sv. Duje)
- prvi crkveni sabor u Splitu
- drugi crkveni sabor u Splitu
-> ukinuta ninska biskupija
- drugi crkveni sabor u Splitu
KREŠIMIR II.
- natpis kraljice Jelene
-> pokazuje položaj žena
-> pokazuje vladarske odnose u hrvatskoj - pojava BANA
-BAN - zamjenik kralja koji i određuje nasljednika
STJEPAN DRŽISLAV
- saveznik Bizanta - jedini kralj okrunjen u Bizantu
- Bizantska Dalmacija -> porazio Samujla (Bugarska)
- ‘kralj Hrvatske i Dalmacije’
- PATRICIJAT - novi sloj koji obuhvaća bogate trgovačke obitelji i javlja se u dalmatinskim gradovima
- sukob među sinovima -> Venecija pokorava Dalmatinske gradove
PETAR KREŠIMIR IV.
- fokus na Dalmaciju -> potiče gradnju gradova (Šibenik i Biograd) i gospodarstvo
- ‘kralj Hrvatske i Dalmacije’
- dobri odnosi s crkvom -> potiče obnavljanje benediktinskih samostana
-> samostan sv. Marije u Zadru - više se ne spominje -> smatra se da su ga normani zarobili
- CRKVENI SABOR
- u Splitu
- odredbe:
1. UKIDA SE SIMONIJA (prodaja crkvenih položaja i opraštanje grijeha)
2. UKIDANJE NIKOLAIZMA (ženidba svećenika)
3. SVEĆENICI MORAJU ZNATI LATINSKI
4. SVEĆENICIMA ZABRANJENO IMATI BRADU (jer je to obilježje pravoslavaca)
ZVONIMIR - BAN SLAVONIJE
- g.
- povezan s arpadovićima
- okrunjen u crkvi sv. Petra i Mojsija u Solinu
- kralj koji je dobio krunu od pape
-> GEBIZON - dodijelio Zvonimiru krunu, mač i žezlo, a od pape dobiva papinsku zastavu
-> Zvonimir papi daje samostan sv. Grgura u Brani kod Biograda i plaća mu 200 bizantskih zlatnika
-> postaje DMITAR ZVONIMIR
- kralj koji je dobio krunu od pape
- Knin -> novi glavni grad
- Bašćanska ploča -> prvi put ime Hrvat na Hrvatskom jeziku
- plemići ga izboli mačevima i bacili kletvu
ARAPI
- ARAPSKI POLUOTOK
-> visoke temp
-> nomadsko stočarstvo i poljoprivreda u oazama (žitarice, datulje) - U PLEMENIMA
-> ŠEJK = poglavar
-> krvna osveta među plemenima zbog krađe stoke - TRGOVINA = PRIMARNA DJELATNOST
-> između Egipta i Indije
-> Meka = trgovačko središte
-> Kabba (Čaba) = hodočašće
MUHAMED
- korejšiti -> bogata trgovačka obitelj
- ustrojio Islam -> nova religija
-> 1 božanstvo - Alah
-> sveta knjiga Kuran - ujedinio arape
- g. iz Meke bježi u Medinu
-> POČETAK HIDŽRE -> muslimanska era (brojanje godina)
- g. iz Meke bježi u Medinu
5 STUPOVA ISLAMA
- ispovijedanje vjere
- molitva (5 puta, prema Meki)
- post (Ramazan = 21 dan)
- hadž (hodočašće u Meku)
- darivanje milostinje
ABISALI
- Abd al-Rahman I. - vojnim putem dolazi na vlast
-> bježi u Španjolsku i osniva KORDOPSKI KALIFAT (pirinejski poluotok)
-sjedište kalifa premješteno u Bagdad
- KALIF = vrhovni poglavar islama
- ARABESKA - ukrasni dekorativni elementi od geometrijskih linija i biljnih motiva
- iz Indije preuzeli sustav pisanja brojeva po decimalnom sustavu s upotrebom nule
- upoznali Europljane s NOVIM POLJOPRIVREDNIM KULTURAMA (trska, naranča, marelica, limun)
PAPINSKA DRŽAVA
- Pipin Mali područje Ravenne proglašava papinskom državom
-> pogažena prava Bizanta -> početak kraja bizantskog utjecaja na zapadu -> Franačka preuzima dominantniju ulogu
- Pipin Mali područje Ravenne proglašava papinskom državom
BIZANT - IKONE
- ikona -> sveta slika na
drvenoj podlozi slikana uljanim bojama ili temperom
-> kult štovanja ikona (vjeruje se da imaju božanske moći)
-> papa Lav III. ediktom zabranjuje njihovo štovanje u Bizantu 730. godine
-> IKONOKLASTI (protivnici) i IKONODULI (štovatelji)
-> ikonoklastičke borbe
-> 843.g. razrješenje = dogovoreno da se zabranjuje uništavanje ikona, no ikone ne sadrže moći svetaca koji su na njima prikazani
VELIKI CRKVENI RASKOL
- 1054.g.
- POVOD: postavljena bula kojom se patrijarha isključuje iz Crkve, patrijarh odgovara istom mjerom
- UZROK: sukob između pape i carigradskog patrijarha Mihaela Cerularija
- POSLJEDICE: crkveni raskol kršćanstva na Istočnu/Pravoslavnu i Zapadnu/Katoličku Crkvu
-> konačna potvrda za vrijeme križarskih ratova
INVESTITURA
- 11.st. - reforme unutar crkve -> samostan Cluny
-> redovnici samostana zalažu se da se Crkva oslobodi od utjecaja svjetovnih vladara te da pravo biranja pape ima zbor kardinala
INVESTITURA = uvođenje i imenovanje crkvenih osoba u službi
- car SRCNJN-a = Henrik IV.
- Papa Grgur VII. -> ekskomunicira Henrija (nitko ga nema nužnost poštovati)
-> 1073. DISCIMUS PAPAE - pravo pape da postavlja svjetovne vladare
-> Henrik IV. osporava prava za položaj pape - sukob okončan 1122. Wormskim konkordatom
-> uvedena dvostruka investitura
DVOSTRUKA INVESTITURA = crkvene osobe bira KLER, caru priznato pravo da od crkvenih osoba primi prisegu vjernosti čime oni postaju njegovi vazali