Potoki kreatyniny cz.8 Flashcards
ZESPÓŁ DYSGENETYCZNYCH JĄDER
- wnętrostwo
- spodziectwo
- zmniejszenie spermatogenezy i niepłodność
wyższe ryzyko nowotworzenia w jądrach
rzadki zespół
URAZ A NOWOTWÓR JĄDRA
nawet banalny uraz moszny może wywołać duże krwawienie!
DODATNIE MARKERY NOWOTWOROWE W NOWOTWORACH JĄDRA
tylko 50%!
CZUŁOŚĆ USG W WYKRYWANIU RAKA JĄDRA
niemal 100% ! złoty standard™
PILNE USG JĄDRA W POZ JEST UZASADNIONE…
- 20-40 lat z wodniakiem jądra
- lekarz nie jest pewien, czy guz jest wewnątrz, czy na zewnątrz jądra
- przypadki, w których nie da się przeprowadzić pełnego badania palpacyjnego jądra!
Pozostałe: rutynowe badanie USG dla jakichkolwiek zmian w mosznie o nieznanej przyczynie (planowe)
RAK NERKI A ŻYLAKI POWRÓZKA - częstość
2,3% raków nerki tak się objawia i jest to zazwyczaj objaw późny - na tym etapie najpewniej są też inne. Mimo to NICE zaleca wykonanie USG nerek u mężczyzn >40rż, u których żylaki powrózka nasiennego pojawiły się nagle.
POSTĘPOWANIE W PODEJRZENIU RAKA JĄDRA
- USG
- markery (o ile nie opóźnią zgłoszenia do poradni urologicznej w ramach szybkiej - max 2 tygodnie - ścieżki onkologicznej po założeniu karty DILO)
- TK klp, brzucha i miednicy
- propozycja skorzystania z banku nasienia
- Orchidektomia radykalna z dostępu pachwinowego w najbliższym możliwym terminie
KOGO KIEROWAĆ NA CITO DO UROLOGA (guz w mosznie)
- niebolesne powiększenie jądra, zmiana jego kształtu, konsystencji
- bolesne powiększenie jądra, które jednak nie wskazuje na przyczynę infekcyjną
(i tak tylko u 4-8% rozpoznany zostanie nowotwór jądra!)
SKIEROWANIA DO UROLOGA NIE WYMAGAJĄ (guz w mosznie)
bezobjawowe przypadki: torbieli najądrza, torbieli nasieniowych (spermatocele), wodniaka jądra, żylaków powrózka bezobjawowych (i bez guza nerki)
Jeśli w/w stany powodują DYSKOMFORT - skierować w trybie planowym.
TORBIELE NAJĄDRZA, TORBIELE NASIENIOWE MOŻNA LECZYĆ OBJAWOWO PO…
wykluczeniu współistniejącego nowotworu jądra!
Zmiany duże - większe od jądra, nieestetyczne, objawowe można leczyć: wyciąć z dostępu mosznowego.
Mniejsze: aspirować i zastosować skleroterapię - choć mają mniej powikłań, to jednak rzadziej kończą się sukcesem i pacjenci gorzej oceniają efekt. Zarezerwować dla pacjentów, którzy mają p/wskazania do zabiegu operacyjnego.
WODNIAKI JĄDRA - leczenie
- otwarcie blaszek osłonki pochwowej w celu drenażu
- osłonki stanowiące ściany wodniaka można:
※ umocować - metoda Lorda
※ wywinąć - metoda Jaboulaya
※ wyciąć nadmiar osłonki - metoda Bergmanna
※ wywinąć i zszyć - metoda Winkelmanna
(Bergmanna i Winkelmanna najchętniej stosowane w Polsce)
LECZENIE ŻYLAKÓW POWRÓZKA
laparoskopowe zaklipsowanie żyły jądrowej
embolizacja, podwiązanie
metody mikronaczyniowe
parametry nasienia się poprawiają, ale nie ma to dostatecznie dużego przełożenia na liczbę poczęć - NICE nie zaleca rutynowego wykonania zabiegu
ODSETEK PROBLEMÓW Z PŁODNOŚCIĄ U OSÓB Z ŻYLAKAMI POWRÓZKA NASIENNEGO
20%
OBJAWY NOWOTWORU JĄDRA
bezbolesny guz w obrębie moszny - SZTANDAROWY
ale u 20% - ból w obrębie moszny
7% ginekomastia
11% ból okolicy lędźwiowej - meta węzłowe
JĄDRO WSTĘPUJĄCE
gdy gonada wcześniej zlokalizowana w mosznie po urodzeniu spontanicznie przemieszcza się poza nią
JĄDRO COFAJĄCE SIĘ/WĘDRUJĄCE
zlokalizowane poza moszną lub z niej wychodzi; często na skutek nadmiernie wyrażonego odruchu nosidłowego
Nie wymaga orchidopeksji, bo najczęściej do okresu dojrzewania na stałe schodzą do moszny bez konsekwencji dla płodności. Mogą być później ustawione wyżej
JĄDRO ZANIKAJĄCE
było obecne i funkcjonalne, ale wskutek incydentu naczyniowego w okresie prenatalnym dochodzi do jego regresu
JĄDRO ZANIKOWE
Atroficzne. Mniejsze niż prawidłowe w danym wieku z powodu zaburzonego rozwoju, wnętrostwa, wcześniejszego zabiegu chirurgicznego
CZYNNIKI RYZYKA WNĘTROSTWA
wcześniaki (15-30%) wywiad rodzinny (+) niska masa urodzeniowa palenie tytoniu przez matkę stosowanie leków p/bólowych przez matkę narażenie na działanie estrogenów (dietylstilbestrol)
ZŁOTY STANDARD ROZPOZNANIA JĄDRA NIEZSTĄPIONEGO, NIEWYCZUWALNEGO W MOSZNIE
eksploracja chirurgiczna: minimalnie inwazyjna laparoskopia diagnostyczna
- ** rozpoznanie jądra i sprowadzenie do moszny + orchidopeksja
- ** w przypadku braku elementów powrózka: rozpoznanie braku jądra/jądra zanikowego
PO CO KONTROLOWAĆ I LECZYĆ JĄDRA WSTĘPUJĄCE/NIEZSTĄPIONE?
- ryzyko bezpłodności/postępującego spadku płodności
- ryzyko nowotworzenia
- ryzyko skrętu jądra
- efekt kosmetyczny
WNĘTROSTWO, KTÓRE PRZEDE WSZYSTKIM UPOŚLEDZA PŁODNOŚĆ
obustronne, nieleczone - w 50-90% upośledzona płodność i główna przyczyna azoospermii.
ZMIANY W JĄDRZE NIEZSTĄPIONYM
2-3*C więcej w jamie brzusznej: już od 1. rż dochodzi do zatrzymania rozwoju nabłonka plemnikotwórczego ze zmniejszeniem całkowitej liczby komórek. Postępujące włóknienie. Chodzi o to, żeby około 3.-6.miesiąca życia (wyrzut gonadotropin i testosteronu) komórki plemnikotwórcze przekształciły się w spermatogonia ciemne (Ad), z których powstaną prekursorowe komórki macierzyste spermatogenezy - jeśli to się nie wydarzy, to w 90% będzie niepłodność