Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Diagnostyka > Pierwiastki śladowe > Flashcards

Pierwiastki śladowe Flashcards

1
Q

Pierwiastki śladowe niezbędne- metale

A 
Żelazo
Miedź
Cynk
Mangan
Molibden
Nikiel
Selen
Chrom
Kobalt
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Pierwiastki śladowe niezbędne- niemetale

A

Jod

Fluor

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Żelazo- normy

A

10-30 umol/l

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Próba doustnego obciążenia żelazem- co ocenia?

A

Przyczyny niedoboru żelaza, czy doustna suplementacja spoko

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Próba doustnego obciążenia żelazem- jak wygląda?

A

Doustne podanie 1g siarczanu żelazawego
N: ↑ <35 umol/l po 180 min

↑ 50 umol/l- niedobór Fe niespowodowany złym wchłanianiem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Próba doustnego obciążenia żelazem- płaska krzywa i ↓

A
  • upośledzone jelitowe wchłanianie Fe
  • niedokrwistość w NN (mało EPO)
  • funkcjonalny niedobór Fe (choroby przewlekłe)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Transferyna (Tf)- norma

A

25-50 umol/l

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Wysycenie transferyny żelazem (TsF)- norma

A

15-45%
<15%- niedobory żelaza
>45%- nadmiar żelaza (hemochromatoza), stany zapalne, choroby przewlekłe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Jak oznacza się TIBC?

A

Oznacza się Fe w surowicy po wysyceniu Tf (dodanie chlorku żelaza)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

TIBC- norma

A

K: 40-80 umol/l
M: 45-70 umol/l
↑- niedobory żelaza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Utajona zdolność wiążąca żelaza (UIBC)

A

UIBC= TIBC - [Fe]

N: 27-60 umol/l
↑ niedobory żelaza
↓ choroby przewlekłe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

sTfR

A

● Rozpuszczalna część rec. dla Tf (tworzy z nią kompleksy)
● Oznaczanie- metody immunochemiczne

♂ 2,2- 5,0 mg/l
♀ przed menopauzą 1,9-4,4 mg/l

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

↑ sTfR

A

Niedobory żelaza, znaczny ↑ erytropoezy

! Nie wzrasta w niedokrwistości chorób przewlekłych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Ferrytyna- normy

A

K: 10-200 ug/l
M: 15-400 ug/l
↑ hemochromatoza, stany zapalne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Wskaźnik R/F

A

sTfR/ferrytyna
zasoby żelaza, przyswajanie

! Nie stosować przy stanach zapalnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Wskaźniki dostępności Fe dla erytropoezy (5)

A
  1. Syderoblasty w szpiku
  2. Stopień hemoglobinizacji retikulocytów
  3. Odsetek niedobarwliwych RBC (%HYPO)
  4. Morfologia krwi
  5. Protoporfiryna cynkowa (ZPP) w RBC
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Hemochromatoza- dg

A

↑ Fe
↑ Ferrytyna
(!) Saturacja transferryny K>50%, M>60%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Hemochromatoza- dalsza diagnostyka

A
  1. Badania genetyczne na HFE (Cys282Tyr, His63Asp)
  2. Test wydalania Fe po deferoksaminie (chelat Fe)
  3. Biopsja wątroby
    - cechy marskości zanikowe Laenneca
    - złogi Fe cytoplazma, lizosomy- barwienie Perlsa
    - współczynnik wątrobowy Fe >1,9umol/g/wiek
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Próba deferoksaminowa

A

N: 2-4 umol/24 h wydalania Fe z moczem
Podanie domięśniowe (10 mg/kg mc): 18-36 umol/24 h

Nadmiar żelaza- ↑ 180-360 umol/24 h

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Miedź- niedobór

A
  • u wcześniaków (zaburzenia hemato, kostne)
  • neuropatie

(też: suplementacja Zn hamuje wchłanianie)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Miedź - funkcje

A 
● wytwarzanie energii wew. kom. (oksydaza cyt. c)
● tkanka łączna
● redukcja Fe3+ do Fe2+ (ceruloplazmina, ferrooksydaza)
● dopamina --> norepinefryna 
● metabolizm katecholamin 
● synteza melaniny (tyrozynaza)
● anty-oksydacyjne
● ↑ angiogenezy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Miedź- normy osocze

A

♀ 60-152 μg/dl
♂ 70-140 μg/dl

<50 μg/dl –niedobór miedzi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Miedź- norma mocz

A

<60 μg/24 h

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Miedź- metody oznaczania

A
  • spektrofotometryczna

* atomowa spektrometria absorpcyjna (AAS)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Ceruloplazmina- norma surowica

A

200 –450 mg/dl

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Zespół Menkesa

A
  • Defekt wchłaniania miedzi w jelicie
  • Choroba sprzężona z chr. X (gen błonowej ATP-azy)
Cu= 0-60 ug/dl
Ceruloplazmina= 30-50 mg/dl
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Choroba Wilsona

A

AR
•Defekt wbudowywania Cu w ceruloplazminę
• Defekt usuwania Cu z żółcią (akumulacja w narządach)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Choroba Wilsona- dg

A
  1. Cu, ceruloplazmina, frakcja wolnej Cu
  2. Cu w dobowej zbiórce moczu
  3. Cu w próbce z biopsji wątroby
  4. Radioizotopowe
  5. Badania genetyczne (> 500 mutacji)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Choroba Wilsona- poziomy Cu, ceruloplazmina, wolna Cu

A
  • Cu < 50 μg/dl
  • ceruloplazmina <200 mg/l
  • frakcja wolnej Cu ↑ (N: 10-15 μg/dl)

(Wolna Cu = Cu - 3x ceruloplazmina)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Choroba Wilsona- Cu w dobowej zbiórce moczu

A

> 500 μg/dl

u dzieci bada się 2x co 12h po podaniu d-penicylaminy i wtedy >1600 μg/24h

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Choroba Wilsona- Cu w próbce z biopsji wątroby

A

> 250 μg/g suchej masy tkanki

wartości referencyjne: 15-55μg/g

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Choroba Wilsona- badania radioizotopowe

A
  • Dożylne podanie izotopu miedzi Cu64 lub 67,
  • Ocena izotopu w surowicy po 24 i 48h

Wilson –izotop pozostaje w wątrobie
Zdrowi –wysoki poziom izotopu w surowicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Cynk- niedobór

A
  • zaburzenia ukł. immunologicznego
  • spowolnione gojenie ran
  • rozwój cukrzycy, nowotworów
  • trądzik
  • białe plamy na paznokciach
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Cynk- nadmiar

A

Upośledza metabolizm Cu, Fe, Mn, Ca

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Cynk- w osoczu i krwi pełnej- normy

A

osocze 46-150 μg/dl

pełna krew 425-560 μg/dl

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Jod- normy

A

> 100 μg/l

Mocz, krew (TSH)- kolorymetria

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Chrom- dzienne zapotrzebowanie

A

M: 35 ug
K: 25 ug

38
Q

Chrom- niedobór

A
  • nietolerancja glukozy
  • ↓ masy ciała
  • zaburzenia neuro, senność, drażliwość
  • zimne dłonie
39
Q

Chrom- normy

A

Surowica: 0,1-0,2 ug/L
Mocz: <0,2 ug/L

40
Q

Chrom- toksyczność

A
  • Cr6+ karcynogen (rak płuc, rak skóry)

* wysokie dawki chromu uszkadzają nerki i wątrobę

41
Q

Selen- rola

A
  • hormony tarczycy (T4–>T3)
  • produkcja testosteronu, fizjologia jąder
  • prawidłowy rozwój płodu
42
Q

Selen- dzienne zapotrzebowanie

A

55- 200 ug

43
Q

Selen- normy

A

Ilość w organizmie: 3-6 (20) mg

W surowicy w postaci zjonizowanej nie występuje

44
Q

Selen- niedobór

A
  • kardiomiopatia (choroba Keshan) i osteoartropatia (choroba Kashin-Becka)
  • nasilenie chorób metabolicznych
  • zmiany degeneracyjne w OUN
  • progresja nowotworów
  • dolegliwości mięśniowe i stawowe
45
Q

Selen- nadmiar

A
  • wypadanie włosów
  • zapalenie skóry
  • nudności
  • zmęczenie, drażliwość
46
Q

Mangan- dzienne zapotrzebowanie

A

M: 2,3 mg
K: 1,8 mg

47
Q

Mangan- niedobór

A
  • deformacja szkieletu
  • osłabienie wzrostu, rozwoju
  • upośledzenie rozwoju tk. łącznej i funkcjonowania jajników, jąder
48
Q

Mangan- nadmiar

A

• zniszczenie układu pozapiramidowego (objawy ~Parkinson)

49
Q

Molibden- dzienne zapotrzebowanie

A

45 ug

50
Q

Molibden- niedobór

A
  • kurza ślepota
  • ↑ AS, oddech
  • zaburzenia neurologiczne
  • dyslokacja soczewki
  • ksantynuria
51
Q

Molibden- nadmiar

A
  • skaza moczanowa
  • ból stawów
  • obrzęki
52
Q

Fluor- niedobór

A
  • odwapnienie kości

* próchnica

53
Q

Fluor- nadmiar

A
  • fluoroza

* zaburzenia przemiany materii

54
Q

Witamina A- niedobór

A
  • kurza ślepota
  • owrzodzenie, rogowacenie rogówki
  • kseroftalamia- wysychanie spojówek, rogówek
  • zmiany skórne, łuszczenie
  • infekcje pp, oddechowe
55
Q

Witamina A- nadmiar

A
  • drażliwość
  • zaburzenia pp
  • zmiany barwy skóry
  • hepatomegalia, splenomegalia
  • wypadanie włosów
  • świąd, sucha skóra
56
Q

Witamina A- normy

A

30-80 ug/dL

Niedobór <10 ug/dl
Nadmiar >140 ug/dl

57
Q

Witamina A- metody oznaczania

A
  • HPLC (pomiar retinolu i estru retinolowego)

* fluorometryczna (retinol)

58
Q

Prowitamina A

A

Beta karoten

59
Q

Witamina D- niedobór

A
  • hipokalcemia
  • wtórna nadczynność przytarczyc
  • u dzieci krzywica
  • u dorosłych osteomalacja, osteoporoza
  • stany zapalne skóry
  • zapalenie spojówek
  • osłabienie i wypadanie zębów
  • ↓ odporności
60
Q

Witamina D- nadmiar

A
  • brak apetytu, senność
  • nudności, biegunka
  • spadek masy ciała
  • łatwe męczenie się
  • nadmierne pocenie się
  • zaburzenia rytmu pracy serca
  • bóle głowy, oczu, stawów i mięśni
  • ↑ ryzyka miażdżycy
  • ↑ ryzyka kamicy nerkowej.
61
Q

25(OH)D- poziomy niedoborowe

A

Deficyt 0-25 nmol/l
Niedobór 25-50 nmol/l
Hipowitaminoza D 50-75 nmol/l

62
Q

25(OH)D- poziom zalecany

A

75-200 nmol/l

63
Q

25(OH)D- poziom toksyczny

A

> 200 nmol/L

64
Q

25(OH)D- metody oznaczania

A
  • HPLC

* radioizotopowa

65
Q

Witamina E- niedobór

A
  • osłabienie mięśni szkieletowych (dystrofia)
  • wczesne starzenie się skóry
  • gorsze gojenie ran
  • zaburzenia neurologiczne
  • ↓ koncentracji, rozdrażnienie
  • bezpłodność
  • ↑ ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.
66
Q

Witamina E- nadmiar

A
  • zmęczenie, bóle głowy
  • osłabienie mięśni
  • zaburzenia widzenia
67
Q

Witamina E- normy

A

0,5 - 1,8 mg/dL (osocze)

metoda HPLC

68
Q

Witamina K- niedobór

A
  • krwotoki z nosa, ukł. pokarmowego, moczowego, (↓ protrombiny)
  • skaza krwotoczna noworodków -krwotoki pp
  • zapalenie jelita
  • ↑ ryzyka nowotworów.
69
Q

Witamina K- nadmiar

A
  • wątroba cierpi
  • rozpad krwinek czerwonych
  • niedokrwistość
  • u niemowląt –żółtaczka, uszkodzenie tkanki mózgowej.
70
Q

Witamina K- normy

A

Czas PT 11,6 - 13,6 sek.

niedobór - ↑

71
Q

Witamina C- niedobór

A
  • zaburzenia kolagen (łamliwość kości)
  • wolniejsze gojenie ran
  • zaburzenia w przemianie kw. tł.
  • osłabienie naczyń włosowatych (mikrowylewy)
  • infekcje
  • szkorbut.
72
Q

Witamina C- metoda oznaczania

A

• kolorymetryczna
• HPLC
(osocze, mocz, leukocyty)

73
Q

Witamina C- normy

A

niedobór: <0,2 mg/dL (surowica)

niedobór: < 50 mg/dL (mocz)

74
Q

Witamina B1 (tiamina)- niedobór

A
  • choroba beri-beri
  • zapalenie nerwów
  • zawroty głowy, oczopląs, zmęczenie
  • zaburzenia pamięci i koncentracji
75
Q

Witamina B1- metody oznaczania zasobów i niedoborów

A

(osocze, mocz)
• fluorymetryczne
• HPLC

  • Aktywność transketolazy krwinkowej, po dodaniu pirofosforanu tiaminy (Norma: brak ↑ aktywności transketolazy).
  • Pośrednio niedobór tiaminy - ↑ mleczanu i pirogronianu po doustnym podaniu glukozy.
76
Q

Witamina B1- normy

A

0,21-0,43 μg/dL (surowica)

100 μg/24h (mocz)

77
Q

Witamina B2 (ryboflawina)- niedobór

A
  • pękanie skóry, warg, kącików ust
  • zapalenie bł. śluz.
  • zahamowanie rozwoju umysłowego u dzieci
  • zaburzenia koncentracji, zawroty głowy, bezsenność
  • pogorszenie ostrości widzenia.
78
Q

Witamina B2- nadmiar

A

• nudności i wymioty

79
Q

Witamina B2- ocena zasobów i niedoboru

A

(osocze, mocz) • HPLC
* Aktywność reduktazy glutationowej w świeżym hemolizacie
Niedobór B2- Znaczący ↑ aktywności enzymu po dodaniu FAD

80
Q

Witamina B3 (niacyna)- niedobór

A
  • znużenie, brak łaknienia
  • zaburzenia procesu trawienia i motoryki jelit
  • zmiany zapalne w jamie ustnej (język)
81
Q

Witamina B3 (niacyna)- głęboki niedobór

A
  • stany zapalne skóry (szczególnie po działaniu słońca)
  • biegunki- rozległe zmiany zapalne jelit
  • zaburzenia psychiczne
82
Q

Witamina B5- niedobór

A 
(rzadko występuje)
• bóle kończyn (bolesność pięt)
• pękanie kącików ust
• kurcze i drżenie mięśni
• owrzodzenia skóry, czyraki
• bóle brzucha, głowy
• łysienie i siwizna
• zaburzenia snu
83
Q

Witamina B6- poważne niedobory

A
  • uszkodzenia nerwów obwodowych (neuropatia)
  • padaczka
  • zmiany zapalne skóry
  • zapalenia bł. śluz. języka
  • niedokrwistość
84
Q

Witamina B6- wysokie dawki

A

Toksyczna- uszkodzenie n. czuciowych

85
Q

Witamina B6- ocena zasobów

A
  • pomiar PLP w osoczu (N: 5–23 ng/ml)

* pomiar wydalania kwasu pirydoksynowego

86
Q

Witamina B7 (biotyna)- niedobór

A
  • zaburzenia równowagi, chodu
  • degradacja rozwoju psychoruchowego
  • drgawki, niedowłady kończyn, hipotonia
  • zaniki nerwów wzrokowych, zaburzenia widzenia
  • niedosłuch
  • Zaburzenia oddychania
  • łysienie/nadmierne wypadanie włosów
  • problemy skórne
  • ↑ cholesterolu, barwników żółciowych we krwi.
87
Q

Niedobór biotyny w badaniach laboratoryjnych

A
  • zaburzenia lipidów
  • zaburzenia RKZ
  • ↑ kwas mlekowy, amoniak
  • W moczu charakterystyczny profil kwasów organicznych (metoda GC-MS): ↑ wydalania kwasu 3-hydroksyizowalerianowego, obecność 3-metylokrotynyloglicyny
88
Q

Kwas foliowy- normy

A
  • w surowicy: 2-20 ng/ml

* w erytrocytach: 160-640 ng/ml

89
Q

Witamina B12- normy

A

110-800 ng/L
graniczny poziom -100-300 ng/L
niedobór < 100 ng/L

90
Q

Witamina B12- metody oznaczania

A
  • chromatografia gazowa (GC)
  • spektroskopia masowa (MC)
  • Oznaczenie holotranskobalaminy (holoTC, „aktywna B12”)
  • Oznaczenie kwasu metylomalonowego (MMA) (↑ przy niedoborze B12)

Diagnostyka (11 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions