Markery nowotworowe

Question 1

Metoda RIA

Answer 1

Metoda radioimmunologiczna z zastosowaniem antygenu znakowanego przeciwciałem

Question 2

Metoda IRMA

Answer 2

Metoda radioimmunometryczna z przeciwciałem znakowanym izotopem promieniotwórczym

Question 3

Rak piersi- markery

Answer 3

● CA 15-3 i CEA- monitorowanie osób z zaawansowanym rakiem, nawroty, często ↑: przerzuty wątroba, kości

● Receptor typu 2 dla naskórkowego czynnika wzrostu- też: predyktor odległych przerzutów

● Cytokeratyny (TPA, TPS, CYFRA21-1)- przerzuty, leczenie

●CA 27-29, CA 549, CA 72-4- monitoring leczenia

Question 4

Rak płuca- markery w badaniach przesiewowych

Answer 4

Niedrobnokomórkowy rak płuca (NSCLC)
CEA, SCC-Ag, CA15-3, CYFRA21-1

Drobnokomórkowy rak płuca (SCLC)
ProGRP, NSE

Question 5

Rak płuca- markery w określeniu typu histologicznego

Answer 5

dla NSCLC: SCC-Ag (płaskonabłonkowy)

dla SCLC: NSE, ProGRP

Question 6

Rak płuca- inne markery

Answer 6

CA125

LDH

Question 7

Rak płuca- markery leczenia chirurgicznego

Answer 7

SCC- Ag

CYFRA 21-1

Question 8

Rak płuca- markery leczenia niechirurgicznego

Answer 8

CEA
CYFRA21-1
SCC-Ag
CA15-3

Question 9

Ekspresja EGFR w raku płuca

Answer 9

Nadmierna- niekorzystny czynnik rokowniczy

Question 10

Rak jelita grubego i odbytnicy- markery

Answer 10

● CEA (x60 nawet)- nawrót, po leczeniu, przerzuty (wątroba, zaotrzewnowe)
● CA-125- szczególnie u kobiet przy zajęciu otrzewnej
● CA 19-9, CA 242, CA 72-4, AFP, CA 125

Question 11

Rak jelita grubego i odbytnicy- badania genetyczne

Answer 11

Mutacje w genie APC w kierunku FAP (polipowatość gruczolakowa j. gr.)

Question 12

Rak wątroby- markery

Answer 12

↑ AFP (>20 ng/ml)

• istotne jak szybko wzrasta
• ew. + biopsja, ale jeśli >200 ng/ml potwierdzenie bez biopsji)

też: marker skuteczności leczenia

Question 13

Nabłonkowy rak jajnika- markery

Answer 13

CA 125 (czułość >90% III, IV stadium, 100% dla gruczolakoraka)
\+ HE4 w panelu- wczesne stadium

też: monitoring leczenia, wznowy

Question 14

Guzy zarodkowe- markery

Answer 14

↑ HCG i/lub AFP

Question 15

Rak prostaty- markery

Answer 15

● PSA (swoisty)
> 4ng/ml- wskazuje raka
>10 ng/ml- silnie sugeruje raka
po leczeniu znaczny spadek/ niewykrywalność ( jeśli operacja)

● Inne: PSMA (ag błonowy), PAP (kwaśna fosfataza)

Question 16

Rak pęcherza moczowego- markery

Answer 16

● BTA- ag raka, ale o niskiej swoistości
● NMP22
● CYFRA 21-1- wysoka czułość, swoistość dla przejściowokomórkowego
● Inne: CEA, CA 125, CA 19-9, TPA, TPS

Question 17

Rak żołądka- markery

Answer 17

Brak markera selekcyjnego
● CEA, CA 72-4 i/lub CA 19-9- ograniczona użyteczność
● M2-PK- kinaza pirogronianowa guza

Question 18

Rak skóry czerniak- markery

Answer 18

● S-100

● TA-90- ?przerzuty

Question 19

Rak trzustki- markery

Answer 19

● CA 19-9 (>1000 U/ml)- też: monitoring po operacji

● Inne: CA 72-4, LASA-P, CA 242, CA 195

Question 20

Rak jąder- markery

Answer 20

● AFP, hCG, LDH

● PLAP (ale też podwyższone u palaczy generalnie)