Markery nowotworowe Flashcards
Metoda RIA
Metoda radioimmunologiczna z zastosowaniem antygenu znakowanego przeciwciałem
Metoda IRMA
Metoda radioimmunometryczna z przeciwciałem znakowanym izotopem promieniotwórczym
Rak piersi- markery
● CA 15-3 i CEA- monitorowanie osób z zaawansowanym rakiem, nawroty, często ↑: przerzuty wątroba, kości
● Receptor typu 2 dla naskórkowego czynnika wzrostu- też: predyktor odległych przerzutów
● Cytokeratyny (TPA, TPS, CYFRA21-1)- przerzuty, leczenie
●CA 27-29, CA 549, CA 72-4- monitoring leczenia
Rak płuca- markery w badaniach przesiewowych
Niedrobnokomórkowy rak płuca (NSCLC)
CEA, SCC-Ag, CA15-3, CYFRA21-1
Drobnokomórkowy rak płuca (SCLC)
ProGRP, NSE
Rak płuca- markery w określeniu typu histologicznego
dla NSCLC: SCC-Ag (płaskonabłonkowy)
dla SCLC: NSE, ProGRP
Rak płuca- inne markery
CA125
LDH
Rak płuca- markery leczenia chirurgicznego
SCC- Ag
CYFRA 21-1
Rak płuca- markery leczenia niechirurgicznego
CEA
CYFRA21-1
SCC-Ag
CA15-3
Ekspresja EGFR w raku płuca
Nadmierna- niekorzystny czynnik rokowniczy
Rak jelita grubego i odbytnicy- markery
● CEA (x60 nawet)- nawrót, po leczeniu, przerzuty (wątroba, zaotrzewnowe)
● CA-125- szczególnie u kobiet przy zajęciu otrzewnej
● CA 19-9, CA 242, CA 72-4, AFP, CA 125
Rak jelita grubego i odbytnicy- badania genetyczne
Mutacje w genie APC w kierunku FAP (polipowatość gruczolakowa j. gr.)
Rak wątroby- markery
↑ AFP (>20 ng/ml)
- istotne jak szybko wzrasta
- ew. + biopsja, ale jeśli >200 ng/ml potwierdzenie bez biopsji)
też: marker skuteczności leczenia
Nabłonkowy rak jajnika- markery
CA 125 (czułość >90% III, IV stadium, 100% dla gruczolakoraka) \+ HE4 w panelu- wczesne stadium
też: monitoring leczenia, wznowy
Guzy zarodkowe- markery
↑ HCG i/lub AFP
Rak prostaty- markery
● PSA (swoisty)
> 4ng/ml- wskazuje raka
>10 ng/ml- silnie sugeruje raka
po leczeniu znaczny spadek/ niewykrywalność ( jeśli operacja)
● Inne: PSMA (ag błonowy), PAP (kwaśna fosfataza)
Rak pęcherza moczowego- markery
● BTA- ag raka, ale o niskiej swoistości
● NMP22
● CYFRA 21-1- wysoka czułość, swoistość dla przejściowokomórkowego
● Inne: CEA, CA 125, CA 19-9, TPA, TPS
Rak żołądka- markery
Brak markera selekcyjnego
● CEA, CA 72-4 i/lub CA 19-9- ograniczona użyteczność
● M2-PK- kinaza pirogronianowa guza
Rak skóry czerniak- markery
● S-100
● TA-90- ?przerzuty
Rak trzustki- markery
● CA 19-9 (>1000 U/ml)- też: monitoring po operacji
● Inne: CA 72-4, LASA-P, CA 242, CA 195
Rak jąder- markery
● AFP, hCG, LDH
● PLAP (ale też podwyższone u palaczy generalnie)
