Pathologie Flashcards
wat is een syncope
- TOLC total loss of consciousness = flauwvallen
- bewustzijns verlies ≠ daling
- SBD daalt naar 50-60 mmHg
- hypoperfusie van hersenen = na 6sec geen bloed volledig bewusteloos
- snel & tijdelijk
- zowel pathologie < symptoom - soorten
- prodromen = slap voelen ervoor = lichte syncopes
- brutale syncope = pats-boem-syncope
oorzaken van syncopes
- neurocardiogene syncope = vasovagale syncope
- bepaalde prikkels hebben zo grote invloed op AZS dat bloeddruk daalt
- ruiken, voelen, emotioneel, …
- ook mogelijk door corticus syncope = bij ouderen met atheroscleorse in die regio
- vasovagaal = meest voorkomend - orthostatische hypotensie
- 20mmHg systolisch & 10mmHg diastolisch
- normale = <3 min na rechtstaan
- delayed = >3 min na rechtstaan
- plooiing van bloed in onderste ledematen
- falen van reflexen AZS
- extra door medicatie: nitraten = vasodilatatie & venodilatatie, beta-blokkers = AZS reflexen afremmen - cardiaal
- pats-boem syncopes
- door ernstige ritme stoornissen: te snel & te traag
- acuut hartinfarct vb: litteken met re-entry circuit, transmuraal hartinfarct = ventrikel fibrilatie met dood
- erstig kleplijden van aortha klep = onvoeldoende perfusie
- sterke verzwakte hartspier
channelopathie
- channelopathie
- genetische afwijkingen van elektrische ionen-kanelen
- lang QT-syndroom
- brugada syndroom - CPVT catecholaminerge polymorfe ventrikel tachycardie
- autosomaal recessief
- mutaties in ryanodine receptor van Ca-induced Ca-release
- uitlokking van ventrikel tachycardie bij stress
meest voorkomende oorzaken van syncope volgens leeftijd
- jong
- vasovagaal
- situationeel
- pyschiatrisch - oud
- orthostatische hypotensie
- medicatie
- multifactioreel - syncope mimics
- acute intoxicatie vb: alcohol
- epilepsie
- slaapaandoeningen = cataplexie
- somatisatie = pyschogene pseudo-syncope
- hypoglycemie = hypoglycemisch coma
- hyperventilatie = hypocapnie
impact van syncope
- prevalentie
- 40% doet ooit syncope
- 35% hiervan is recidief in 3 jaar
- 1-6% van alle ziekenhuis opnamen
- 10% van alle vallen bij ouderen - mortaliteit
- vasovagale & andere = geen invloed op mortaliteit
- cardiale syncopes = voorbode van latere plotse cardiale door = SCD sudden cardiac death
- herkennen dat pats-boem syncopes gevaarlijk zijn
orhtostatische syncope
- gevolg rechtstaan
- shift van 30% van centraal bloedvolume binnen enkele seconden
–> naar dependente lixhaamsdelen
- transcappilaire shift over 30 min = 5% - normale reactie AZS bij rechtstaan
- spierpomp, venoconstrictie & veneuse kleppen = preload optimaliseren
- vasoconstrictie & hogere HF = hogere bloeddruk
- hormonale compensatie = RAAS
etiologie orthostatische hypotensie
- medicatie
- diuretica = vochtafdrijver = ondervulling
- vasodilatoren = bloedvaten uitzetten
- hartfrequentie vertragend - primaire autonome dysfunctie
- multipele systeem atrophie
- parkinson
- POTS postural orthostatisch tachycardie syndrome
- Shy-drager
- dementie
- Lewy-ody - secundaire -
- diabetes
- alcohol
- amyloid
- nierlijden - risicofactoren = leeftijd, lange bedrust, lage BMI, medicatie & hypertensie
symptomen OH
- asymptomatisch
- vaak bij hoge leeftijd
- bij autonome dysfunctie vb: parkinson - symptomen
- acuut of chronisch
- duizeligheid, vermoeidheid, dyspnoe, syncope
etiologie neurocardiogene syncope
= reflex-gemedieerde wijziging van vasculaire tonus
- geen hartaandoening, vaak langer bestaand probleem
- onverwacht & onaangenaam gevoel
- lang rechtstaan in drukte & warme omgeving
- tijdens of postprandiaal
- rotatie hoofd of druk sinus caroticus
- na inspanning = oke of tijdens = red flag
triggers
1. CZS: hersenschors of limbisch = emoties
2. sensoren vb: ventrikelwand
3. sensoren in caroticus sinus
therapie orthostatische hypotensie
- educatie = mijden van triggers vb: medicatie
- hydratatie
- vocht & zout
- 120mmol/d, 1g zout = 17 meq Na
- mijden caffeïne & alcohol - slapen met hoofd > romp > ol
- tilt training = trainen AZS
- steunkousen
- medicatie vb: fludrocortisone = zout & vocht retentie
- aanpassinglevensstijl & dieet
- tegendruk manoevres = benen kruisen, squats, …
etiologie sinus caroticus syncope
= erg zeldzaam
1. sensorische deformatie van zenuw uitheinden vb: door mechanische druk
2. voorafgaande halsheelkunde of carotis atheromatose
3. toegenomen afferente singalen vaan hersenstam
4. reflex toename van efferente vagale activiteit & reciproke afname sympatische activteit
–> bradycardie, vaso & venodilatatie
5. meer frequent bij ouderen door minder goed ZS & hogeren prevalentie atherosclerose
reflexen vasovagale syncope
- cardio-inhibitorische reflex = daling van hartfrequentie
- vasodepressor = daling BD ondanks contaste HF
–> erger = vasoplegie (verlamming)
meting van mechanismen bij head-up tilt test = HUT
HUT
head-up tilt test
- 10 min neerliggen in rustige ruimte
- monitor HF & BD
- video opname
- protocols = duur stbilisatie fase, duur, tilthoek, farmacon, … - tilt naar 60-80°
- kijken naar AZS reactie
bezold-jarische reflex = syncope mechanisme
1. bloed naar benen
2. bloeddruk omhoog door OS
3. OS output is dysproportioneel
4. te hoge samentrekking ventrikel
5. daling HF & vasodilatatie
6. syncope
verschillende reacties op de HUT test
- normaal
- korte BD daling gevold door compensatie door OS
- algemeen kleine HF stijging - enkel cardio-inhibitorisch
- afname HF door lager sinusknoop activeit
- gevolg = ook bloeddruk daling
- reflex kan zo sterk zijn dan totaal AV-blok ontstaat
- mogelijkheid van asystolie - enkel vasodepressor type
- geen afname HF
- bloeddruk daling door vasodilatie & venodilatatie - combinatie van beide = abnormale test
- autonome dysfunctie
- geen baroreflex
- bloeddruk daling & geen toename HF
therapie vasovagale syncope
- acute interventie = fysische maneuvres
- neerliggen
- heffenbenen
- counter-pressure manoevres = benen & armen aanspannen - lange termijn preventie
- tilt-traning
- mijden trigger en edicatie
- … gelijkaardig aan orthostatisch
atherosclerose
- prevalentie
- 36% overlijden door cardiovasculair
–> 85% hiervan door atherosclerose
- niemand ontsnapt
- hogere prevalentie met leeftijd - ziekte
- plaques enkel in slagaders
- begin vanaf 20 jaar emt subendotheliale fatty streaks
- evolutie naar atheroomplaque
- later = calcificeren
- zowel in grote elastische arteriën als musculaire - & bifurcatie zones = aftakkingen - complicaties
- chronische ischemie van bepaalde regios
- atherotrombose & embolisatie
pathogenese atherosclerose
- schuimcellen
- macrofagen geladen met fatty streaks
- subendotheliaal = net onder endotheel
- al vanaf jonge leftijd - atheroom plaque
- nectorische kern met lipiden
- omgeven door fibreus kapsel met GSW
- enkel in wand
- eerst adaptieve groei = luminale opp. bewaard
–> compensatoire groei = fenomeen van Glagov
- groter worden = vaatlumen vernauwen - inflammatoire clelen
- monocyten, macrofagen, Tcellen & mastcellen
- moduleren inhoud - plaque ruptuur
- jaren lang stabiel blijven
- uitgroeien in lumen & scheuren - verkaling = Ca-zouten
beelvorming van atherosclerose
- algemeen
- enkel van Ca-zouten = verkalkingen
- Röntgen
- CT-scan = gevoelig
- CAC-score = coronary artery calcium score uitgedrukt in pixels - verschillende waardes
- 0 = geen calcificaties
- 100+ = significante coronaire atherosclerose zonder voorgaande cardiovasculaire events
- 300+ = hoog risico op nieuw event bij secundaire preventie - beïnvloedende factoren
- oude leeftijd = goede prognose
- jonge leeftijd = geen interpretatie door vals negatief want nog geen verkalkingen
athero-thrombotische complicatie
- onstabiele atheroomplaque
- veel cholesterol
- dunne fibreuze kap - fissuur = ruptuur
- subendotheriale laag & necrotische kern in bloed
- AAA van bloedplaatjes
- adhesie
- activatie
- aggreagatie
–> stollingfactoren vormen bloedprop - deels of volledige afsluiting van lumen
- volledige afsluiting in lumen van coronair = transmuraal ST-elevatie hartinfarct
risicofactoren van atherosclerose
- niet modificeerbare
- leeftijd
- geslacht
- genetische factoren - modifeerbare
- cholesterol
- roken
- BMI
- fysieke activiteit
- obesitas & diabetes
verschillende factoren interaggeren
- niet addtief
- multiplicatief
genetische factoren ivm met atherosclerose
- minder doorwegen als modificeerbare
- mutaties in genen ivm met cholesterol gehaltes
- mutatie in LDL receptoren (homo of heterozygoot) zorgen voor constante hoge niveau’s
- polymorfisme risk score = aanwezigheid van verschillende risico genen meten ≠ routine scanning
cholesterol
- oorsprong
- 80% eigen synthese
- 20% voeding - soorten
- atherogeen cholesterol = Apo-B bevattent cholesterol
–> LDL, VLDL & cholymicronen
= slechte cholesterol = non-HDL
- goede cholesterol = HDL - waardes
- geen atherosclerose = 10-20mg/dl in bloed
- normale gezondheid = 20-30mg/dl
- wersterse bevolking = ver boven deze waarde
SCORE-systeem
- oude score systeem
- grote database van prospectieve europese sutdies
- voorspelling van elke aard fatale dood over 10 jaar
- geen rekening met niet-fatale cardiale events
- geen idee over life-time risico = verder als 1° jaar - SCORE2-systeem
- ischatten van ASCVD leiden
- zowel fataal als niet-fataal leiden
- tot personen ouder als 70 jaar
–> toename van niet-cardiovasculaire doden in SCORE2-OP te kaart gebracht - risicomuldators
- risicofactoren die niet bij SCORE2 zitten
- risico in tabel kan voor jou effectief hoger zijn
- CAC = risicomodulator