PAGBASA MIDTERM Flashcards
Upang lubusang maunawaan ang teksto, kailangang maiugnay ng tagabasa ang dating alam sa kaniyang kakayahang bumuo ng mga konsepto, kasanayan, kaisipan mula sa mga naiprosesong impormasyon sa binasa
Coady
Pinakapagkain ng utak ng tao (mental food) sapagkat ang anumang binasa o kaalamang inilagak sa utak ang pinakapagkain nito
James Lee Valentine
Isang proseso, istrategik, interaktibo, at ang pagtuturo nito ay kinakailangan ng orkestrasyon
Mga Kontemporaryong Kahulugan (Klein, Peterson, at Simington)
Dalawang Uri ng Pagbasa (Dechant)
Bilang interpretasyon ng mga karanasan
Bilang interpretasyon ng mga grapikong simbolo
Ang teksto (pasalita o pasulat) ay walang kahulugang taglay sa kaniyang sarili
Sikolohikal na Pagbasa o Teoryang Iskema
Ang pag-unawa sa binasa ay pinoproseso ng utak
Inuunawa ng utak ng nagbabasa ang laman ng isip ng awtor
Kailangang mangyari ang kombinasyon ng top-down at bottom-up na mga teorya upang magkaroon ng pagkatuto
Interaktibong Proseso ng Pagbasa
Tinatawag na outside-in o data driven
Teoryang Bottom-Up
Tinatawag ding inside-out o conceptually driven
Teoryang Top-Down
Kumikilala sa letra, salita, hanggang sa marating ang komprehensyon sa binasa
Modelo ng Pagbasa ni Frank Smith
Kailangang may batayang kaalaman ang mambabasa: dating alam, karanasan, kaalaman sa ponema, bokabularyo, semantiks, at sintaks
Metakognitiv na Pagbasa
Koneksyong Pagbasa at Pagsulat
- Basehang eksperyensyal
- Perseptwal na impluwensya
- Elementong linggwistiks
- Kognitibong komponent
- Affective domain
Kailangang mapakinggang mabuti ang kaibahan ng mga tunog ng letra at ang pagkilala sa kurba ng pagkakasulat ng mga letra
Pandinig at biswal na pagkilala sa letra
Ang malawak na talasalitaan at tamang bigkas ay nakatutulong sa pagpapahusay ng pagbasa
Batayang kaalaman sa wika o lenggwahe
Estado ng emosyon ng tagabasa sa panahong siya’y nagbabasa
Pisikal at emosyunal na katayuan, katatagan ng emosyon (Emotional maturity)
Ang mambabasa ay nakikipag-ugnayan at nagbibigay-reaksyon sa binasa
Talino
Ang isang interesadong mambabasa na may kahandaan sa pagbasa ay nagkakaroon ng alisto o alertong mental atityud
Interes at Atityud
Kung walang kahulugang makikita sa mga salita, o kung hindi maunawaan ng mambabasa, hindi niya mapahahalagahan ang pagbasa
Bokabularyo o Talasalitaan
Depende sa antas ng bumabasa ang pagkakabuo ng mga salita at pangungusap na binabasa. Ang mas batang mambabasa ay may simpleng teksto, samantalang habang lumalaki ay nagiging kompleks ang istruktura ng pangungusap na binabasa
Istruktura ng Pangungusap
Ang pagbasa ng maraming impormasyon ay nangangailangan ng mas mahabang panahon at konsentrasyon
Kontent o Nilalaman
Isang mabilis na proseso ng pagbasa na naghahanap ng tanda upang mabigyang kahulugan ang binabasa
Iskiming
Hinahanap agad ang mga tala o facts upang masagot ang mga ispesipikong tanong
Iskaning
Nakatutulong upang unawain ang mga detalye, kaibahan ng pangunahin at pantulong na ideya, ang lahat ng tungkol sa teksto, mga salitang ginamit, at gamit ng teksto
Interpreting/Interpretasyon
Hinuhulaan ang maaaring kalabasan ng binabasang teksto
Predikting
Sinasalungguhitan ang mga tuwirang sabi, mahahalagang datos at isinusulat ang mga ito sa tabi ng margin
Anoneyting
Isang pormal na pamamaraan upang iorganisa ang mga materyal sa malinis at maayos na paraan upang matandaan ang mga ideya
Pagbabalangkas
Binabasang muli at hustong inuunawa ang kabuuan ng teksto at punto de vista ng awtor
Malalim na Pagbasa (In-Depth Reading)
Pinag-iisipang mabuti ng tagabasa ang kaniyang binasa lalo’t kritikal ito sa mga kumukontra sa kaniyang mga ideya at opinyon
Reflekting
Mga Kahirapan sa Pagbasa
Sistemang Pragmatik
Sistemang Iskematik
Sistemang Semantik
Sistemang Sintaktik
SIstemang Leksikal
Iba pang Kahirapan sa Pagbasa
Malabong mata
Takot
Kulang sa konsentrasyon
Isahang salitang pagbasa
Kapaligiran
Mga letra ng teksto
Background at kulay ng letra
DyslexiaMalabong mata
Takot
Kulang sa konsentrasyon
Isahang salitang pagbasa
Kapaligiran
Mga letra ng teksto
Background at kulay ng letra
Dyslexia
Naglalayong magbigay ng impormasyon o magpaliwanag nang malinaw at walang pagkiling tungkol sa iba’t ibang paksaNaglalayong magbigay ng impormasyon o magpaliwanag nang malinaw at walang pagkiling tungkol sa iba’t ibang paksa
Tekstong ImpormatiboTekstong Impormatibo
Nararapat na malinaw ang dahilan ng pagsulatNararapat na malinaw ang dahilan ng pagsulat
Layunin ng May-akdaLayunin ng May-akda
Kompleks at kognitibong proseso ng pagkuha, pagkilala, pag-unawa sa mga nakaimbak, nakasulat na impormasyon o ideya upang magbigay o makabuo ng kahulugan mula sa isang nakalimbag na teksto
Ang Pagbasa
Nakasalalay sa mismong pag-unawa sa proseso ng pagbasa at nagpapahintulot na matuto ng mahuhusay na estratehiya sa pagbasa
Weaver, C.
Nakadepende sa masusing pagkilala ng mga letra, salita, at kung paano binabaybay ang mga ito
Adams
Aktibong proseso kung saan ang mga mambabasa ay nakikipag-ugnayan sa teksto upang magbuong muli ng mensahe ng awtor
Barr, Sadow, Blachowicz
Pagkuha ng kahulugan mula sa kombinasyon ng mga letra
Flesch
Pag-unawa sa kahulugan ng nakalimbag o nakasulat at pagbibigay ng interpretasyon dito
Hank
Rekognisyon ng anumang nakasulat o nakalimbag na mga simbolo na nagiging stimuli upang maalala ang kahulugan ng mga nakalimbag na kaalaman o karunungan mula sa karanasan ng mambabasa
Bond at Tinke
Psycholinguistic guessing game kung saan ang nagbabasa ay muling bubuo ng isang mensahe o kaisipan na hinango sa tekstong binasa
Goodman
Naglalagay ng pananda o pamagat (Organizational Markers)
Mga Pangunahin Ideya
Nakatutulong sa pagbuo ng ideya sa isipan ng mambabasa
May Pantulong na Kaisipan
Nakatutulong sa mambabasa upang magkaroon ng mas malawak na pang-unawa
May Estilo at Kagamitang Nagbibigay-diin
Paggamit ng mga larawan, guhit, dayagram, tsart, talahanayan, timeline, atbp.
Nakalarawang Representasyon
Estilong pagsulat nang madiin, nakahilis, nakasalungguhit, o nilagyan ng panipi upang higit na mapansin ang mga salita
Mahahalagang Salita sa Teksto
Pagtatala ng mga sangguniaan na basehan ng katotohanan at impormasyong inilahad
Pagsulat ng Talasanggunian
Tanging ang totoong pangyayaring naganap ang inilalahad
Maaaring personal na nasaksihan (e.g. mga reporter na nagbabalita)
Paglalahad ng Totoong Pangyayari o Kasaysayan
Nangangailangan ng masusing pananaliksik ang pagsulat
Pag-uulat Pang-impormasyon
Nagbibigay-paliwanag kung paano at bakit naganap ang isang bagay o pangyayari
Pagpapaliwanag
Ang tekstong naglalarawan
Deskriptibo
Nakabatay ang paglalarawan sa mayamang imahinasyon ng manunulat at walang katotohanan
Subhetibo
Nakabatay ang paglalarawan sa katotohanan at iniisa-isa lamang ng may-akda ang mga katangian ng tinutukoy
Obhetibo
Mga palatandaan sa paglalarawan
Paggamit ng Kohesyong Gramatikal (Cohesive Devices)
Paggamit ng mga salitang maaaring tumukoy o maging reperensya ng paksang pinag-uusapan
Reperensya (Reference)
Nauuna ang pangngalan bago ang panghalip
Anapora
Nauuna ang panghalip at sa huli babanggitin ang pangngalan na tinutukoy ng paglalarawan
Katapora
Paggamit ng ibang salitang ipapalit sa halip na ulitin ang salitang tinutukoy
Substitusyon (Substitution)
Mga binabawas na bahagi ng pangungusap subalit inaasahang maiintindihan pa rin ang tinutukoy rito
Ellipsis
Nagagamit ang mga pang-ugnay (at, subalit, ngunit, datapwat, sapagkat, atbp.) sa pagdudugtong ng mga sugnay, parirala, at pangungusap.
Pang-ugnay
Nagagamit ang mga pang-ugnay (at, subalit, ngunit, datapwat, sapagkat, atbp.) sa pagdudugtong ng mga sugnay, parirala, at pangungusap.
Kohesyong Leksikal
Ang ginagawa o sinasabi ay nauulit nang ilang beses
Reiterasyon
Mga salitang karaniwang ginagamit nang magkapareha o may kaugnayan sa isa’y isa kaya kapag nabanggit ang isa ay awtomatikong naiisip din ang isa
Kolokasyon
Nakatutulong ang maisang paglalarawan ng damdamin o emosyon ng tauhan upang magkaroon ng koneksyon ang mambabasa sa akdaNakatutulong ang maisang paglalarawan ng damdamin o emosyon ng tauhan upang magkaroon ng koneksyon ang mambabasa sa akda
Paglalarawan sa Tauhan
Nakatutulong ang maisang paglalarawan ng damdamin o emosyon ng tauhan upang magkaroon ng koneksyon ang mambabasa sa akda
Nakatutulong ang maisang paglalarawan ng damdamin o emosyon ng tauhan upang magkaroon ng koneksyon ang mambabasa sa akda
Paglalarawan sa Damdamin (Emosyon)Paglalarawan sa Damdamin (Emosyon)
Maaari ring mailarawan ang tagpuan sa pamamagitan ng pagkilos ng mga tauhan sa kapaligirang ito
Paglalarawan sa TagpuanPaglalarawan sa Tagpuan
Madalas, sa isang mahalagang bagay umiikot ang mga pangyayari sa akda at ito rin ang nagbibigay ng mas malalim na kahulugan ditov
Paglalarawan sa Mahahalagang Bagay
Pagsasalaysay o pagkukwento ng mga pangyayari sa isang tao o mga tauhan, nangyari sa isang lugar at panahon o sa isang tagpuan, nang may maayos na pagkakasunod-sunod mula simula hanggang katapusan
Naratibo
Ginagamit ng may-akda upang magsalaysay ng mga pangyayari sa kabuuan ng naratibo
May Pananaw (Punto de Vista)
Mga paraan ng pagpapahayag o paglalahad ng mga tauhan ng kanilang mga emosyon, pananaw, diyalogo, atbp.
May Pamamaraan
Ang nagsasalaysay ay isa sa mga tauhan
Unang Panauhan
Mistulang kinakausap ng manunulat ang tauhang pinagagalaw niya sa teksto
Ikalawang Panauhan
Ang mga pangyayari ay isinasalaysay ng isang taong walang relasyn sa tauhan
Ikatlong Panauhan
Hindi lamang iisa ang tagapagsalaysay kaya iba-iba ang pananaw o paningin na ginagamit sa pagsasalaysay
Kombinasyong Pananaw o Paningin
Ang tauhan ay direkta o tuwirang nagsasaad o nagsasabi ng kaniyang dayalogo, damdamin, o saloobin
Direkta o Tuwirang Pagpapahayag
Tatlong Uri: ng Panauhan
Mala-Diyos na Panauhan
Limitadong Panauhan
Tagapag-obserbang Panauhan
Ang tagapagsalaysay ang naglalahad sa sinasabi, iniisip, o nararamdaman ng tauhan
Di-Direkta o Di-Tuwirang Pagpapahayag
Kinakailangang malinang ito nang histo upang mapalutang ang pinakamahalagang mensahe ng teksto
Paksa o Tema
Lahat ng tekstong naratibo ay nagtataglay ng tauhan
Tauhan
Tagapagsalaysay ang nagpapakilala
Ekspositori
Nabubunyag ang tauhan dahil sa kaniyang kilos at diyalogo
Dramatiko
Dalawang Paraan ng Pagpapakilala ng Tauhan:
Ekspositori
Dramatiko
Iba’t Ibang Tauhan:
Pangunahing Tauhan
Katunggaling Tauhan
Kasamang Tauhan
Ang May-akda
Bida
Karaniwang nag-iisa lamang at pinakasentro ng buong naratibo
Pangunahing Tauhan
Kontrabida
Sumasalungat sa bida o katunggali ng pangunahing tauhan
Siya ang dahilan ng hirap at problema ng pangunahing tauhan
Katunggaling Tauhan
Kasama o kasangga ng bida, tungkuling sumuporta sa pangunahing tauhan
Kasamang Tauhan
Makapangyarihan ang kaniyang kamalayan sa isang akda
Ang May-akda
Mga Uri ng Tauhan (E.M. Foster):
Tauhang Bilog (Round Character)
Tauhang Lapad (Flat Character)
Nagtataglay ng iisa o dalawang katangiang madaling matukoy (predictable)
Tauhang Lapad (Flat Character)
Multidimensyunal o maraming saklaw ang personalidad
Tauhang Bilog (Round Character)
Tumutukoy sa lugar, panahon (oras, petsa, taon), at damdaming umiiral sa kapaligiran nang maganap ang mga pangyayari
Tagpuan at Panahon
Maayos na daloy ng pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa tekstong naratibo
Banghay
Karaniwang Banghay
Epektibong simula (Orientation/Introduction)
Pagpapakilala sa suliranin (Problem)
Saglit na kasiglahan (Rising action)
Kasukdulan (Climax)
Resolusyon/Kakalasan (Falling action/resolution)
Makabuluhang wakas (Ending)
Ipinapasok ang nakaraan o may pagbabalik-tanaw sa mga nakalipas na pangyayari
Analepsis (Flashback)
Ipinapasok ang magaganap pa lamang sa hinaharap
Prolepsis (Flash-forward)
Mga puwang o patlang sa pagkasunod-sunod ng mga pangyayari
Ellipsis
