Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Propedeutyka chirurgii > Pacjent obciążony > Flashcards

Pacjent obciążony Flashcards

1
Q

Co ma kluczowe znaczenie dla ustalenia ryzyka wystąpienia powikłań związanych z zabiegiem w jamie ustnej?

A

ustalenie schorzeń ogólnoustrojowych mających potencjalne znaczenie dla bezpieczeństwa pacjenta podczas wywiadu (badania podmiotowego)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Co musi ustalić lekarz na podstawie podawanych przez pacjenta schorzeń ogólnych w wywiadzie?

A

konieczność przeprowadzenia:
• badań dodatkowych (np. badań krwi, układu hemostatycznego)
• konsultacji specjalistycznych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Na co pozwala właściwie przeprowadzony wywiad z pacjentem obciążonym by zmniejszyć ryzyko powikłań?

A
  • ustalenie konieczności stosowania przedzabiegowej farmakoterapii (np. profilaktyki antybiotykowej, leków stosowanych w premedykacji czy w alergii)
  • wybór właściwego (bezpiecznego) LZM
  • ustalenie leków stosowanych po zabiegu bezpiecznych dla chorego (antybiotyk, analgetyk)
  • ustalenie wskazań do przeprowadzenia zabiegu w warunkach szpitalnych
  • podjęcie kroków przygotowujących do odpowiedniego postępowania w przypadku wystąpienia stanów nagłych zagrażających życiu pacjenta
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Najważniejsze kwestie w wywiadzie lekarskim pacjentów obciążonych:

A
  • choroby ogólnoustrojowe (zwłaszcza cukrzyca, schorzenia układu sercowo-naczyniowego, odpornościowego, gorączka reumatyczna, astma)
  • alergie (zwłaszcza na: LZM, antybiotyki, analgetyki czy lateks)
  • leki stosowane obecnie czy w przeszłości (antybiotyki, analgetyki, steroidy, leki przeciwzakrzepowe i przeciwpłytkowe, chemioterapia przeciwnowotworowa, bisfosforany)
  • przebyte zabiegi operacyjne (zwłaszcza zabiegi kardiochirurgiczne, z zakresu chirurgii szczękowo-twarzowej i radioterapia)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Jakie choroby i stany ogólne mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo zabiegu w jamie ustnej?

A
  • ciąża
  • choroby układu sercowo-naczyniowego (IZW, nadciśnienie, choroba niedokrwienna serca, pacjenci leczeni przeciwzakrzepowo)
  • astma
  • choroby endokrynologiczne (cukrzyca, nadczynność tarczycy)
  • choroby wątroby (WZW, alkoholizm)
  • choroby układu odpornościowego (AIDS)
  • przebyta radioterapia obszaru głowy i szyi
  • przebyte lub aktualne leczenie lekami z grupy bisfosforanów
  • leczenie hemodializami
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Co należy uzyskać przed podjęciem leczenia pacjentki ciężarnej?

A

należy zawsze przeprowadzić konsultację z lekarzem położnikiem prowadzącym ciężarną i uzyskać pisemną zgodę na zabieg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Czym są zabiegi elektywne?

A

ustalane z wyprzedzeniem, niezwiązane z leczeniem doraźnym/nagłym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Kiedy należy wykonywać zabiegi elektywne u ciężarnych?

A

najwcześniej 6 tygodni po porodzie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Na którym etapie ciąży wykonywanie zabiegów doraźnych jest najbezpieczniejsze?

A

w 2 trymestrze ciąży

wszystkie zabiegi powinny być wykonywane z dużą ostrożnością

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

W jakiej pozycji należy leczyć pacjentkę ciężarną?

A

z uwagi na zagrożenie hipoksją, wszystkie zabiegi powinny być przeprowadzane w takiej pozycji, aby ciało pacjentki było uniesione w górnej połowie o kilkanaście stopni i nieco zrotowane w lewą stronę (wałek nad prawym biodrem)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Zespół ucisku żyły głównej dolnej:

A
  • może wystąpić u ciężarnej w 2. i 3. trymestrze zwłaszcza podczas leżenia na plecach
  • następuje w wyniku zmniejszenia powrotu żylnego do serca z powodu ucisku powiększonej macicy na żyłę główną dolną
  • dochodzi do względnego niedoboru objętości krwi → bladość, sinica, zawroty głowy, zaburzenia świadomości, zimne poty
  • mogą dołączyć objawy wstrząsu → spadek BP i wzrost HR
  • należy wówczas ułożyć niezwłocznie ciężarną na lewym boku, co bardzo szybko prowadzi do poprawy stany ogólnego
  • w tej pozycji pacjentka powinna zostać przetransportowana do oddziału ginekologicznego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Pacjentki ciężarne:

A
  • o ile to możliwe, należy unikać sedacji i znieczulenia ogólnego
  • należy unikać elektywnych badań RTG, zwłaszcza w 1. trymestrze; o ile jest niezbędna konieczność wykonania badania - zawsze w fartuchu ochronnym minimalizującym ekspozycję płodu na promieniowanie jonizujące
  • zabieg chirurgiczny powinien być możliwie najkrótszy i przeprowadzony w sposób bezbolesny
  • poronienie w wywiadzie jest przeciwwskazaniem do jakichkolwiek zabiegów w 1. i 2. trymestrze
  • jakiekolwiek rozleglejsze zabiegi powinny być przeprowadzane w warunkach szpitalnych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Znieczulenie miejscowe w ciąży:

A
  • przeciwwskazane: prilokaina, mepiwakaina i bupiwakaina
  • dopuszczalne: lidokaina, ropiwakaina, artykaina i prokaina (ostatnia tylko jeśli pacjenta nie jest uczulona na PABA)
  • jeśli nie ma schorzeń ogólnoustrojowych będących przeciwwskazaniem do stosowania wazokonstryktorów należy podawać znieczulenie z epinefryną (ale nie z norepinefryną), maksymalnie 2 ampułki leku w rozcieńczeniu 1:200 000
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Abtybiotyki w ciąży:

A
  • stosować tylko w razie niezbędnej konieczności
  • dopuszczalne: amoksycylina, penicyliny naturalne, cefalosporyny (np. cefuroksym) i klindamycyna
  • niedopuszczalne: klarytromycyna, tetracykliny, aminoglikozydy, sulfonamidy i metronidazol
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Analgetyki w ciąży:

A
  • stosować tylko w razie konieczności, przez możliwie najkrótszy czas i w najniższej skutecznej dawce
  • przeciwwskazane: aspiryna i opiody
  • dotychczas uważano, że dopuszczalne są: paracetamol (cały okres ciąży) i NLZP (z wyjątkiem aspiryny) w 1. i 2. trymestrze (ibuprofen, naproksen, diklofenak), ale nowe dane wskazują, że mogą wpływać negatywnie na płód → ryzyko rozwoju ADHD i astmy u dzieci, których matki przyjmowały paracetamol w ciąży, ryzyko poronienia oraz powstania wrodzonych malformacji serca i przewodu pokarmowego u płodu przy stosowaniu NLPZ w 1. trymestrze ciąży
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

IZW - definicja

A

= infekcyjne zapalenie wsierdzia = zapalenie wsierdzia wywołane bakteriemią (stan obecności bakterii we krwi), na powierzchni wsierdzia tworzą się wegetacje (konglomeraty drobnoustrojów i fibryny) powodujące zatorowość

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Pacjenci predysponowani do IZW:

A
  • pacjenci ze sztuczną zastawką serca lub sztucznym materiałem zastosowanym do naprawy zastawki
  • pacjenci z wrodzoną wadą serca (z wrodzoną wadą siniczą lub po operacji naprawczej wady wrodzonej z zastosowaniem sztucznego materiału - do 6 msc po zabiegu = okres niezbędny do endotelializacji sztucznego materiału; lub przez całe życie, jeśli pozostał rezydualny przeciek lub niedomykalność zastawki)
  • pacjenci po przebytym IZW
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Procedury stomatologiczne prowadzące do bakteriemii:

A
  • zabiegi chirurgiczne związane z przerwaniem ciągłości błony śluzowej jamy ustnej
  • zabiegi wymagające interwencji w obrębie dziąsła lub okolicy okołowierzchołkowej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

IZW - profilaktyka antybiotykowa:

A

• zawsze “one-shot” przed zabiegiem: 60 min dla podania doustnego lub 30 min dla podania pozajelitowego
• antybiotykiem pierwszego rzutu jest amoksycylina (bez kwasu klawulanowego) w dawce 2000 mg (dorośli) lub 50 mg/kg m.c. (dzieci)
• w przypadku uczulenia na penicyliny:
- klindamycyna 600 mg (dorośli) lub 20 mg/kg m.c. (dzieci)
- cefaleksyna 2000 mg (dorośli) lub 50 mg/kg m.c. (dzieci)
- cefazolina 1000 mg (dorośli) lub 50 mg/kg m.c. (dzieci)
- ceftriakson 1000 mg (dorośli) lub 50 mg/kg m.c. (dzieci)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Kiedy nie stosujemy terapii antybiotykowej u pacjentów kardiologicznych?

A
  • w żadnej innej wadzie zastawkowej (niż IZW?) czy wrodzonej wadzie serca
  • u pacjentów po zawale mięśnia sercowego czy udarze mózgu
  • po zabiegu pomostowania aortalno-wieńcowego (by-pass)
  • u pacjentów z wszczepionym rozrusznikiem serca
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Nadciśnienie tętnicze:

A
  • stan przewlekłego podniesienia BP > 140/90 mmHg
  • przyjmuje się, że około 30% populacji cierpi na to schorzenie
  • wykrywalność wynosi 67%, z czego prawidłowa kontrola dotyczy jedynie 12,5% chorych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Pacjent z nadciśnieniem tętniczym w gabinecie stomatologicznym:

A
  • zminimalizować stres pacjenta
  • w przypadku wysokiego poziomu stresu należy rozważyć podanie leku uspokajającego (np. hydroksyzyna)
  • w przypadku słabo kontrolowanego nadciśnienia należy spodziewać się wzmożonego krwawienia śród- i pozabiegowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Znieczulenie miejscowe u pacjenta z nadciśnieniem tętniczym:

A
  • jeżeli BP spoczynkowe > 200/115 mmHg, należy odstąpić od jakichkolwiek zabiegów i skonsultować pacjenta z kardiologiem; w przypadku konieczności pilnej interwencji chirurgicznej należy przed zabiegiem podać szybko działający lek hipotensyjny - kaptopril 12,5-25 mg s.l.
  • nawet u pacjenta z dobrze kontrolowanym nadciśnieniem należy unikać podawania norepinefryny (można podać epinefrynę w maksymalnej dawce 0,04 mg)
  • znieczulenie należy przeprowadzić z użyciem mepiwakainy (zwłaszcza w przypadku współistniejących przeciwwskazań do podania epinefryny), lidokainy lub artikainy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Choroba niedokrwienna serca - definicja

A

= IHD (ischaemic heart disease) - jest wynikiem niedostatecznego przepływu krwi przez tętnice wieńcowe zaopatrujące myocarium

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Choroba niedokrwienna serca - formy:

A
  • przewlekła IHD (dawniej: postać stabilna lub dusznica bolesna) - ból zamostkowy, zwłaszcza po wysiłku, ustępujący po odpoczynku lub po podaniu nitrogliceryny
  • ostry zespół wieńcowy (dawniej: postać niestabilna) - ostry ból zamostkowy, często trwający ponad 30 min, nieustępujący po odpoczynku lub podaniu nitrogliceryny → zawał mięśnia sercowego (infractus myocardii)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Pacjent z IHD w gabinecie:

A
  • w przypadku chirurgii elektywnej - zawsze wcześniejsza konsultacja z kardiologiem
  • minimalizacja stresu okołozabiegowego
  • przy znacznym zdenerwowaniu pacjenta należy rozważyć podanie leku uspokajającego (np. hydroksyzyna)
  • tlen donosowo podczas procedury
  • należy unikać elektywnych zabiegów przez 6 msc po zawale lub o zabiegu “by-pass”
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Znieczulenie miejscowe u pacjenta z IHD:

A

• nie wolno podawać wzokonstryktorów u pacjentów:
- przez 6 msc po incydencie zakrzepowo-zatorowym lub operacji “by-pass”
- niestabilną dławicą piersiową (stan przedzawałowy)
• w każdej innej sytuacji znieczulenie może zawierać epinefrynę (ale nie norepinefrynę) w rozcieńczeniu 1:200 000
• maksymalna dawka epi wynosi 0,04 mg (8 ml LZM z epi 1:200 000)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Leki przeciwkrzepliwe:

A

= antykoagulanty
• antagoniści witaminy K (VKA = Vitamin K Antagonists): acenokumarol (Sintron), warfaryna (Warfin)
• leki przeciwkrzepliwe niebędące antagonistami witaminy K (NOAC = non-vitamin K antagonist oral anticoagulants / DOAC = direct oral anticoagulants):
- inhibitory czynnika Xa (tzw. ksabany): rywaroksaban (Xarelto), apiksaban (Eliquis), endoksaban (Lixiana)
- inhibitory trombiny (tzw. gatrany): dabigatran (Pradaxa)
• heparyny niefrakcjonowane lub frakcjonowane (drobnocząsteczkowe): nadroparyna, enoksaparyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Leki przeciwpłytkowe:

A
  • aspiryna (Aspirin Protect, Acard, Polocard)
  • klopidogrel (Plavix)
  • prasugrel (Efient)
  • tikagrelol (Brilique)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

VKA - procedury o niskim ryzyku krwawienia:

A

• mogą być przeprowadzane bez odstawienia antykoagulantu o ile INR nie przekracza 3,5
- zabieg należy przeprowadzić maksymalnie mało traumatycznie
- po zabiegu należy podać do płukania jamy ustnej roztwór 5% kwasu traneksamowego (Exacyl), który stabilizuje skrzep w zębodole (działanie antyfibrynolityczne)
• jeżeli INR przekracza 3,5 pacjent powinien mieć zredukowaną dawkę leku (decyduje lekarz kardiolog prowadzący)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

VKA - procedury o średnim lub wysokim ryzyku krwawienia:

A

prowadzący lekarz kardiolog określa ryzyko powikłań zakrzepowo-zatorowych (wg skali CHADS2)
• małe ryzyko powikłań → przerwanie VKA i wykonanie zabiegu po normalizacji INR
• umiarkowane lub duże ryzyko powikłań → odstawienie VKA i przejście na terapię pomostową na okres okołozabiegowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Skala CHADS2:

A

C (congestive heart failure) = zastoinowa niewydolność serca - 1

H (hypertension) = nadciśnienie skurczowe > 160 - 1

A (age) = wiek > 75 - 1

D (diabetes) = cukrzyca - 1

S (stroke) = przebyty udar mózgu lub TIA (przejściowy atak niedokrwienny) - 2

małe ryzyko: 0-2
umiarkowane ryzyko: 3-4
duże ryzyko: 5-6

33
Q

Terapia pomostowa:

A
  • acenokumarol odstawia się 3 dni przed zabiegiem, warfarynę - 5 dni
  • 24h po odstawieniu antykoagulantu należy włączyć podawanie heparyny drobnocząsteczkowej (1x na dobę)
  • ostatnią dawkę heparyny należy podać 24h przed zabiegiem
  • 12h po zabiegu należy ponownie włączyć antykoagulant, a po kolejnych 12-24h - heparynę drobnocząsteczkową
  • heparyna powinna być kontynuowana przez 3 dni (acenokumarol) lub 5 dni (warfaryna) - pod warunkiem osiągnięcia terapeutycznych wartości INR
34
Q

Ksabany:

A
  • rywaroksaban (Xarelto), apiksaban (Eliquis), endoksaban (Lixiana) - bezpośrednie inhibitory czynnika Xa
  • w sposób odwracalny blokują funkcję enzymatyczną czynnika Xa przekształcającego protrombinę w trombinę
  • leki stosowane raz na dobę
  • w przeciwieństwie do antagonistów witaminy K, z powoli narastającym i cofającym się efektem antykoagulacyjnym, bany szybko wywołują ten efekt, a po jego odstawieniu szybko się on cofa, dlatego też nie ma potrzeby wprowadzania terapii pomostowej (z wyjątkiem pacjentów o wysokim ryzyku zakrzepowo-zatorowym)
  • przy procedurach o niskim ryzyku krwawienia - leku nie odstawia się, jedynie można zmodyfikować czas przyjęcia leku (zabieg przeprowadza się 18h po ostatniej dawce, a następnie powraca się do stosowania leku po 8-10h)
35
Q

Gatrany:

A
  • dabigatran (Pradaxa) jest bezpośrednim inhibitorem trombiny
  • odwracalnie hamują funkcję enzymatyczna przekształcania fibrynogenu w fibrynę
  • stosowany 2x dziennie
  • podobnie jak bany, efekt antykoagulacyjny pojawia się szybko po podaniu i szybko cofa się po odstawieniu
  • przy zabiegu o niskim ryzyku krwawienia pomija się jedną dawkę leku - zabieg należy więc wykonać po 12h od ostatniej dawki i powrócić do stosowania leku po 10-12h
36
Q

Kasbany/Gatrany przy procedurach o średnim i wysokim ryzyku krwawienia:

A

lek należy odstawić i wprowadzić terapię pomostową na czas zaprzestania terapii ksabanem (zależy od klirensu kreatyniny)

37
Q

Pacjent stosujący leki przeciwpłytkowe:

A
  • aspiryna, klopidogrel, tikagrelor, prasugrel
  • o ile są stosowane w monoterapii, nie odstawia się ich przed zabiegiem chirurgicznym
  • zastosować leki i preparaty stymulujące miejscowo hemostazę
38
Q

Podwójna terapia przeciwpłytkowa:

A

• aspiryna + klopidogrel
• najczęściej dotyczy pacjentów po wszczepieniu stentu
• aspiryna nie może być nigdy odstawiona
• odstawienie klopidogrelu zależy od czasu jaki upłynął od ostrego zespołu wieńcowego lub czasu od implantacji stentu i jego rodzaju:
- klopidogrel nie może zostać odstawiony przez 12 msc po ostrym zespole wieńcowym, 6-12 msc po implantacji stentu uwalniającego lek i przez 1-3 msc po implantacji stentu metalowego
- wszelkie elektywne zabiegi należy w tym czasie przełożyć, jeżeli zajdzie konieczność zabiegu doraźnego należy opanować krwawienie poprzez zastosowanie miejscowych procedur promujących krzepnięcie
- po przekroczeniu okresów bezpieczeństwa, kropidogrel można odstawić 5 dni przed zabiegiem, aspiryny nie wolno odstawić, ponownie kropidogrel wprowadza się 24h po zabiegu

39
Q

Cukrzyca - definicja

A

= diabetes mellitus - stan charakteryzujący się podwyższonym poziomem glukozy we krwi z powodu:
• obniżonej produkcji insuliny (typ I)
• zmniejszonej wrażliwości tkanek na insulinę = insulinooporność (typ II)

40
Q

Diabetyk w gabinecie stomatologicznym:

A
  • należy ustalić czy cukrzyca jest dobrze kontrolowana (dobra kontrola glikemii)
  • konsultacja z prowadzącym diabetologiem
  • poziom GHB (glikohemoglobiny = hemoglobiny gilkowanej = HbA1C) - u osób zdrowych <5%, u cukrzyków <6,5%
41
Q

Dlaczego odpowiednia kontrola glikemii ma dla nas znaczenie?

A
  • diabetyk z cukrzycą uregulowaną metabolicznie jest pacjentem immunokompetentnym
  • diabetyk z cukrzycą nieuregulowaną metabolicznie (zwłaszcza przez dłuższy czas) jest pacjentem immunoniekompetentnym (z deficytem immunologicznym)
42
Q

Cukrzyca dobrze kontrolowana metabolicznie:

A
  • wzokonstryktory wykazują aktywność glikogenolityczną (przeciwną do insuliny), ale przy dobrej kontroli metabolicznej nie są przeciwwskazane
  • preferowana jest norepinefryna z uwagi na słabszy efekt glikogenolityczny w porównaniu z epinefryną (jednak należy pamiętać o schorzeniach współistniejących; w części z nich norepinefryna może być przeciwwskazana → wówczas podajemy epi)
  • należy upewnić się, że zabieg nie koliduje z posiłkiem, który ma przyjąć pacjent
  • procedury chirurgiczne nie wymagają profilaktyki antybiotykowej
  • wzmożona higiena jamy ustnej (płukanki z chlorheksydyną)
43
Q

Cukrzyca słabo kontrolowana metabolicznie:

A
  • wiąże się z wysokim ryzykiem zakażenia pozabiegowego oraz krwawieniem okołozabiegowym
  • należy odroczyć zabieg elektywny do czasu polepszenia kontroli glikemii
  • zabiegi pilne muszą być przeprowadzane w osłonie antybiotykowej (one-shot)
  • nie wolno stosować wazokonstryktorów do znieczulenia miejscowego
  • preferowanym lekiem do znieczulenia jest mepiwakaina
44
Q

Nadczynność tarczycy - definicja

A

stan przewlekle podwyższonego poziomu hormonów we krwi (tyreotoksykoza)

45
Q

Nadczynność tarczycy - objawy:

A
  • spadek masy ciała
  • nietolerancja wysokiej temperatury otoczenia
  • nadmierna potliwość i świąd skóry
  • tachykardia spoczynkowa
  • wytrzeszcz gałek ocznych
  • wole tarczycy
46
Q

Pacjent z nadczynnością tarczycy w gabinecie:

A
  • należy zminimalizować stres pacjenta, można podać lek uspokajający
  • wazokonstryktory bezwzględnie przeciwwskazane
  • zawsze należy być przygotowanym na przełom tarczycowy (tyreotoksyczny)
47
Q

Przełom tarczycowy:

A

= kryza tarczycowa
• rzadkie, ale bardzo niebezpieczne powikłanie nadczynności tarczycy, które może wystąpić w przypadku, gdy pacjent z nadczynnością tarczycy jest zdenerwowany lub chory
• może być wywołane przez wazokonstryktor
• gwałtowne objawy: gorączka (40°C), tachykardia, arytmia, wymioty, biegunka, śpiączka, śmierć (30-50%)
• leczenie: propylotiouracyl (tyreostatyk, obniża poziom hormonów tarczycy), beta-bloker, lek uspokajający, lek przeciwgorączkowy

48
Q

Astma - definicja:

A
  • przewlekłe schorzenie zapalne dróg oddechowych charakteryzujące się nawracającymi i odwracalnymi zwężeniami oskrzeli
  • atak astmy może być wywołany wysiłkiem fizycznym, alergią, infekcjami dróg oddechowych bądź stresem emocjonalnym
49
Q

Wazokonstryktory u astmatyków:

A
  • wazokonstryktory nie wywołują ataku astmy, ale preparaty LZM z wazokonstryktoryktorami często zawierają siarczki jako konserwanty
  • u części astmatyków siarczki mogą wywołać atak astmy
50
Q

Astmatyk w gabinecie stomatologicznym:

A
  • zawsze należy być przygotowanym na wystąpienie ataku astmy
  • objawy: kaszel, świst oddechowy, ucisk w klatce piersiowej, duszność
  • nie należy rozkładać fotela czy układać pacjenta w jakiejkolwiek pozycji, sam powinien znaleźć dla siebie najdogodniejszą pozycję do oddychania
  • leczenie: beta2-agonista (Fenoterol, Albuterol), tlen donosowo
  • przy znacznym nasileniu objawów: podskórnie epi i dożylnie kortykosteroid
51
Q

Przygotowanie jamy ustnej pacjenta do radioterapii:

A
  • przed rozpoczęciem radioterapii należy przeprowadzić sanację jamy ustnej = usunąć wszystkie zęby z wątpliwą prognozą, wyleczenie zmian błony śluzowej jamy ustnej
  • sanacja winna być zakończona minimum 14 dni, a najlepiej 21 dni przed rozpoczęciem radioterapii
  • w trakcie radioterapii nie należy wykonywać zabiegów chirurgicznych w jamie ustnej, pacjent powinien stosować miękką dietę oraz unikać noszenia ruchomych protez dentystycznych, aby zminimalizować nacisk na błonę śluzową
52
Q

Pacjent po radioterapii w gabinecie stomatologicznym:

A
  • w przypadku konieczności usunięcia zęba u pacjenta po radioterapii - zabieg zawsze w osłonie antybiotykowej począwszy od dnia poprzedzającego zabieg, a następnie jego kontynuacja przez 3 kolejne doby (profilaktyka krótkoterminowa)
  • ekstrakcję należy przeprowadzać tylko w razie bezwzględnej konieczności
  • stosowanie fluoryzacji kontaktowej oraz doskonałej higieny jamy ustnej
53
Q

Leki antyresorpcyjne:

A

stosowane w osteoporozie, szpiczaku mnogim i rozsiewie nowotworowym do kości:
• bisfosfoniany (kwas zoledronowy, kwas pamidoronowy, kwas alendronowy)
• denosumab (przeciwciało monoklonalne anty-RANKL)

54
Q

Leki antyangiogenne:

A

stosowane w leczeniu nowotworów złośliwych:

• bewacyzumab (przeciwciało monoklonalne anty-VEGF)

55
Q

Bisfosfoniany:

A
  • leki hamujące funkcję osteoklastów poprzez wywołanie ich apoptozy
  • BF odkładane są w obrębie kości szczękowych ze względu na ich wysoki wskaźnik aktywności metabolicznej związany z ciągłym naciskiem powstającym podczas żucia
  • podczas żucia w obrębie kości szczękowych przez cały czas powstają fizjologiczne mikropęknięcia, które wymagają regeneracji i tym samym stymulują proces remodelingu kostnego w który zaangażowane są osteoklasty
  • proces ten jest bardzo ważny podczas gojenia kości po zabiegu chirurgicznym (np. usunięciu zęba)
  • BF zaburzają ten proces, dodatkowo powodując spadek ukrwienia kości
56
Q

Polekowa martwica kości szczękowych:

A
  • BF w sposób specyficzny akumulują się w obrębie kości szczękowych
  • nawet niewielki zabieg chirurgiczny w jamie ustnej pacjenta w trakcie terapii BF może prowadzić do martwicy kości
57
Q

Bezobjawowe obnażenie martwiczo zmienionej kości:

A

najczęściej dotyczy powierzchni językowej części zębodołowej żuchwy w okolicy zębów trzonowych

58
Q

Przygotowanie pacjenta do terapii lekiem antyresorpcyjnym:

A

pełna sanacja jamy ustnej = usunięcie wszystkich zębów ze złą prognozą, niekwalifikujących się do leczenia zachowawczego, wyleczenie zmian chorobowych błony śluzowej jamy ustnej, przeprowadzenie higienizacji jamy ustnej oraz leczenie perio

59
Q

Zabieg u pacjenta podczas terapii antyresorpcyjnej / antyangiogennej:

A

• konsultacja z lekarzem prowadzącym w celu rozważenia przejściowego odstawienia leku (minimum 2 msc przed zabiegiem)
• oznaczenie wartości CTx (C-końcowy usieciowany telopeptyd łańcucha alfa kolagenu typu I) w surowicy - marker resorpcji kości - pośrednio określa poziom ryzyka wystąpienia martwicy
- < 100 pg/ml - wysokie ryzyko
- 100-150 pg/ml - względne ryzyko
- > 150 pg/ml - niskie ryzyko
• zabieg w osłonie antybiotykowej (profilaktyka krótko- lub długoterminowa)
• usunięcie zęba jak najmniej traumatyczne, jedynie bardzo delikatne łyżeczkowanie zębodołu po usunięciu zęba
• poleca się wprowadzenie do zębodołu własnego osocza bogatopłytkowego celem lepszego gojenia

60
Q

Czynniki podnoszące ryzyko wystąpienia polekowej martwicy kości szczękowych:

A
  • stosowanie kwasu zoledronowego
  • stosowanie BF drogą dożylną
  • stosowanie leku co najmniej 3 lata
  • wcześniejszy epizod zapalenia lub martwicy kości szczękowych
  • poszerzenie szpary ozębnowej w RTG zęba zakwalifikowanego ekstrakcji
61
Q

Pacjent HIV+

A

• konsultacja z lekarzem prowadzącym
• przed zabiegiem należy wykonać:
- morfologię krwi (poziom płytek)
- próby wątrobowe
- badanie układu hemostatycznego (INR, APTT)
- poziom limfocytów CD4 i neutrofili (określa status immunologiczny pacjenta)
• HIV+ pacjent jest immunoniekompetentny przy poziomie CD4<100/mm3 i poziomie neutrofili <500/mm3
• profilaktyka antybiotykowa w wypadku immunoniekompetencji

62
Q

Pacjent HBV+/HCV+

A 
• konsultacja z prowadzącym hepatologiem
• przed zabiegiem należy wykonać:
- morfologię z oceną poziomu płytek
- próby wątrobowe
- układ hemostatyczny
• nie wymagają osłony antybiotykowej (są immunokompetentni)
63
Q

Pacjent z chorobą alkoholową w gabinecie stomatologicznym - zachowanie i tendencje

A
  • może wykazywać postawę agresywną
  • zwykle nie stosuje się do zaleceń pozabiegowych
  • ma złą higienę jamy ustnej
  • ma zwykle anemię
  • ma tendencję do krwawienia śród- i pozabiegowego (uszkodzenie wątroby)
  • ma zwiększoną tendencję do wystąpienia poekstrakcyjnego zapalenia zębodołu oraz zapalenia kości (osłabione funkcje układu immunologicznego)
64
Q

Pacjent z chorobą alkoholową - postępowanie:

A
  • podanie NLPZ po zabiegu może nasilić krwawienie
  • podanie paracetamolu może wywołać reakcję hepatotoksyczną
  • podanie leków uspokajających może nasilać działanie depresyjne na OUN
  • podanie metronidazolu może wywołać reakcję disulframową (mdłości, wymioty, hipotensja, śmierć)
  • należy stosować LZM, które nie są metabolizowane w wątrobie (artikaina, prokaina)
  • zastosować miejscową promocję tworzenia się skrzepu w zębodole po ekstrakcji (szycie, spongostan, płukanie jamy ustnej kwasem traneksamowym)
65
Q

Pacjent hemodializowany:

A
  • zwiększone ryzyko krwawienia - zaburzenia krzepnięcia wynikają zarówno z mocznicy oraz anemii, jak i leczenia przeciwzakrzepowego
  • przed zabiegiem należy ocenić morfologię krwi (płytki krwi) oraz układ hemostatyczny
  • zwykle stosują heparynę niefrakcjonowaną (normalizacja parametru krwawienia po jej podaniu następuje po 3-4h)
  • jeżeli pacjent stosuje stosuje heparynę drobnocząsteczkową - schemat postępowania jak w innych grupach chorych
  • pomiar BP należy dokonywać na kończynie górnej przeciwnej do tej w której wytworzony jest dostęp
  • należy mieć na uwadze, że pacjenci hemodializowani znacznie częściej niż populacja ogólna są nosicielami HCV i HBV
  • narażeni na zakażenia okołozabiegowe, wynika to z towarzyszącej mocznicy oraz często współistniejącego niedożywienia
  • występująca u tych pacjentów bakteriemia może być przyczyną sepsy lub zakażenia dostępu naczyniowego
66
Q

Pacjent hemodializowany - postępowanie:

A
  • w przypadku zwiększonego ryzyka krwawienia należy podać desmopresynę w dawce 0,3 μg/kg m.c. (stymulacja uwalniania czynnika von Willebranda na okres 4h)
  • jeżeli interwencja ma być przeprowadzona bezpośrednio po hemodializie należy podać antagonistę heparyny - siarczan protaminy
  • zabiegi najlepiej przeprowadzać w następny dzień po hemodializie, kiedy poziom toksyn mocznicowych jest najniższy, a równowaga elektrolitowa i stan nawodnienia najlepsze
  • przez 4-6 tyg po wytworzeniu dostępu naczyniowego (tzw. przetoki) nie należy przeprowadzać żadnych zabiegów elektywnych
  • usunięcie zęba w osłonie antybiotykowej (one-shot)
  • dawki wszelkich innych leków należy dobierać zgodnie z aktualną wartością wielkości filtracji kłębuszkowej (eGFR)
67
Q

Ile dni przed wykonaniem zabiegu należy odstawić acenokumarol?

A

3 dni przed zabiegiem

68
Q

Ile dni przed wykonaniem zabiegu należy odstawić warfarynę?

A

5 dni przed zabiegiem

69
Q

Pacjentowi z jakim obciążeniem należy podawać donosowo tlen podczas wykonywania procedury?

A
  • pacjentowi z chorobą niedokrwienną serca

* pacjentowi z napadem astmy

70
Q

Grupy leków przeciwzakrzepowych:

A
  • przeciwkrzepliwe (antykoagulanty)

* przeciwpłytkowe

71
Q

U których pacjentów należy zastosować osłonę antybiotykową w postaci “one-shot”?

A
  • IZW
  • cukrzyca ze złą kontrolą glikemii
  • pacjenci hemodializowani
72
Q

U których pacjentów należy zastosować osłonę antybiotykową w postaci krótko- lub długoterminowej?

A
  • pacjent po radioterapii (osłona krótkoterminowa)
  • podczas terapii lekami antyresorpcyjnymi lub antyangiogennymi (osłona krótko- lub długoterminowa)
  • immunoniekompetentni HIV+
73
Q

W przypadku których pacjentów przed podjęciem leczenia należy skonsultować się z ich specjalistą prowadzącym?

A
  • ciąża
  • nadciśnienie > 200/115
  • IDH
  • terapia przeciwzakrzepowa (przed zabiegami z średnim lub wysokim ryzykiem krwawienia)
  • cukrzyca
  • terapia antyresorpcyjna / antyangiogenna
  • HIV+
  • HBV+ / HCV+
74
Q

U których pacjentów nie wolno stosować wazokonstryktora?

A
  • nadczynność tarczycy
  • źle kontrolowana cukrzyca
  • niestabilna dławica piersiowa
  • 6 miesięcy po zabiegu “by-pass” lub incydencie zakrzepowo-zatorowym
75
Q

U których pacjentów można stosować wazokonstryktor w dawce mniejszej niż dopuszczalna u zdrowych? Jaka to dawka?

A
  • ciąża - max. 2 ampułki 1:200 000 epi
  • nadciśnienie - max. 0,04 mg epi
  • IDH - max. 0,04 mg 1:200 000 epi
76
Q

U których pacjentów peferowanym wazokonstryktorem jest norepinefryna?

A

u pacjentów chorujących na cukrzycę

77
Q

Któremu powinniśmy podać pacjentowi desmopresynę?

A

pacjentowi hemodialiozwanemu ze zwiększonym ryzykiem krwawienia → stymuluje uwalnianie czynnika von Willenbranda

78
Q

Któremu pacjentowi powinniśmy podać siarczan protaminy?

A

pacjentowi hemodializowanemu, u którego będziemy przeprowadzać zabieg bezpośrednio po hemodializie → antagonista heparyny

Propedeutyka chirurgii (9 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions