Ekstrakcja Flashcards
Wskazania do usunięcia zęba
- choroby tkanek twardych i miękkich zęba
- choroby przyzębia
- zębopochodne zakażenie bakteryjne
- obrażenia zębów i kości szczękowych
- zębopochodne zakażenia odogniskowe
- wskazania ortodontyczne i protetyczne
- ekstrakcje przed planowanym leczeniem ortognatycznym
- przed planowaną radioterapią w okolicy głowy i szyi oraz przed planowanym leczeniem bisfosfonianami
Przeciwwskazania do usunięcia zęba
• bezwzględne: ząb tkwiący w guzie nowotworowym lub w jego bezpośrednim sąsiedztwie
• względne:
- ogólne: zaburzenia krzepnięcia, niewyrównane schorzenia ogólne, trwająca chemio- i radioterapia, ciąża, leczenie bisfosfonianami
- miejscowe: szczękościsk III°, wrzodziejące zapalenie dziąseł, po radioterapii okolicy GiS, opryszczka
Ocena kliniczna i radiologiczna usuwanego zęba
- stan korony zęba
- ruchomość zęba
- infekcja okolicznych tkanek
- anatomia korzeni
- bliskość zatoki szczękowej
- sąsiedztwo otworu bródkowego i kanału żuchwy
Usuwanie zębów górnych - pozycja pacjenta
- ustawienie pacjenta i lekarza musi zapewnić operatorowi wykorzystanie siły nie tylko dłoni, ale i przedramienia i ramienia
- fotel odchylony do pozycji półleżącej
- usta pacjenta na wysokości łokcia lekarza lub nieco poniżej
Usuwanie zębów dolnych - pozycja pacjenta
- pacjent w bardziej siedzącej pozycji
- płaszczyzna okluzyjna zębów dolnych równoległa do płaszczyzny podłogi
- fotel ustawiony niżej, tak by łokieć operatora był zgięty pod kątem 100-120°, dłoń ustawiona w dół
Prawidłowy uchwyt wyrostka
18-14
• kciuk policzkowo
• palec wskazujący od strony podniebiennej
13-28
• kciuk od strony podniebiennej
• palec wskazujący policzkowo
38-42
• palec wskazujący policzkowo
• trzeci palec językowo
• kciuk podtrzymuje żuchwę
43-48
• kciuk językowo
• palec wskazujący policzkowo
• pozostałe palce podtrzymują żuchwę
Etapy usuwania zębów
- syndesmotomia = zerwanie więzadła okrężnego
- zwichnięcie zęba
- nałożenie kleszczy, wtłoczenie dziobów i zamknięcie kleszczy
- wyjęcie zęba z zębodołu
- kontrola i zaopatrzenie zębodołu
Zerwanie więzadła okrężnego - narzędzia
- desmotom
- periotom
- dźwignia
- łyżeczka
- nakładacz
Zwichnięcie zęba - narzędzia
- dźwignia
- luksator
- kleszcze
Zasady pracy dźwignią
- zawsze uchwyt dłoniowy, użyj palca wskazującego jako prowadzenia (i ochrony tkanek)
- nigdy nie wykorzystuj sąsiadującego zęba jako punktu podparcia
- aby działać prawidłowo dźwignia musi zostać wtłoczona między ząb a kość zębodołu
- pracuj zgodnie z krzywizną korzenia
- chroń otaczające tkanki
Zasady pracy kleszczami
- kontroluj siłę zamknięcia zamka kciukiem
- nie zamykaj dziobów kleszczy na tkankach dziąsła
- ustaw dzioby równolegle do osi długiej zęba jak najbardziej dowierzchołkowo
- początkowo ruchy bardzo delikatne → stopniowo zwiększaj siłę i amplitudę ruchu
- kierunek ruchu kleszczy zależy od kształtu i liczby korzeni oraz grubości policzkowej i językowej blaszki kostnej zębodołu
Ruchy ekstrakcyjne - górny siekacz przyśrodkowy
- kształt korzenia: pojedynczy okrągły korzeń
- kleszcze: do górnych zębów przednich
- ruchy ekstrakcyjne: półobrotowe
Ruchy ekstrakcyjne - górny siekacz boczny
- kształt korzenia: jeden cienki korzeń, często przywierzchołkowo zagięty w kierunku dystalnym i podniebiennie
- kleszcze: do górnych zębów przednich
- ruchy ekstrakcyjne: wyważające w kierunku wargowym, półobrotowe tylko w końcowej fazie
Ruchy ekstrakcyjne - górny kieł
- kształt korzenia: pojedynczy, owalny, czasem wierzchołek zagięty dystalnie
- blaszka wargowa wyrostka bardzo cienka = ryzyko złamania
- kleszcze: do górnych zębów przednich
- ruchy ekstrakcyjne: wyważające w kierunku wargowym, półobrotowe
Ruchy ekstrakcyjne - górny pierwszy przedtrzonowiec
- kształt korzenia: z reguły dwa wąskie (policzkowy i podniebienny)
- kleszcze: do górnych przedtrzonowców
- ruchy ekstrakcyjne: wahadłowe (ta sama amplituda w kierunku policzkowym i podniebiennym), bez ruchów półobrotowych
Ruchy ekstrakcyjne - górny drugi przedtrzonowiec
- kształt korzenia: z reguły pojedynczy i owalny, czasem dwa wierzchołki
- kleszcze: do górnych przedtrzonowców
- ruchy ekstrakcyjne: wahadłowe, wyważające w kierunku policzkowym (półobrotowe)
Ruchy ekstrakcyjne - górne pierwszy i drugi trzonowiec
- kształt korzenia: trzy korzenie, dwa policzkowe (często zagięte) i jeden podniebienny (najbardziej masywny)
- kleszcze: do górnych trzonowców (prawe i lewe)
- ruchy ekstrakcyjne: wyważające w kierunku policzkowym, bez ruchów półobrotowych
Ruchy ekstrakcyjne - górny trzonowiec trzeci
- kształt korzenia: różny kształt i liczba korzeni, często zlane i zagięte dystalnie
- kleszcze: do górnych zębów mądrości
- ruchy ekstrakcyjne: wyważające do tyłu i policzkowo
Ruchy ekstrakcyjne - dolne siekacze
- kształt korzenia: zwykle pojedyncze, spłaszczone, wąskie
- kleszcze: do dolnych zębów przednich
- ruchy ekstrakcyjne: wyważające wargowo
Ruchy ekstrakcyjne - dolne kły
- kształt korzenia: jeden, długi, owalny (możliwe dowierzchołkowo dystalne zagięcie)
- kleszcze: do dolnych zębów przednich
- ruchy ekstrakcyjne: wyważające wargowo i półobrotowe
Ruchy ekstrakcyjne - dolne przedtrzonowce
- kształt korzenia: jeden, długi, okrągły lub owalny
- kleszcze: do dolnych zębów przednich
- ruchy ekstrakcyjne: półobrotowe
Ruchy ekstrakcyjne - dolny pierwszy trzonowiec
- kształt korzenia: dwa korzenie (mezjalny i dystalny), często zagięte i rozbieżne
- kleszcze: do dolnych trzonowców
- ruchy ekstrakcyjne: wyważające policzkowo
Ruchy ekstrakcyjne - dolny drugi trzonowiec
- kształt korzenia: dwa korzenie (mezjalny i dystalny), mniej rozbieżne niż w pierwszym
- gruba, zbita blaszka przedsionkowa
- kleszcze: do dolnych trzonowców
- ruchy ekstrakcyjne: wyważające językowo
Ruchy ekstrakcyjne - dolny trzeci trzonowiec
- kształt korzenia: zwykle dwa (mezjalny i dystalny)
- gruba, zbita blaszka przedsionkowa, bardzo cienka językowa
- kleszcze: do dolnych zębów mądrości z ominięciem kąta ust
- ruchy ekstrakcyjne: wyważające językowo
Zaopatrzenie zębodołu
- kontrola ścian i wyłyżeczkowanie ziarniny (nie wykonuje się po usunięciu zębów mlecznych)
- wygładzenie brzegów kostnych
- przepłukanie roztworem soli fizjologicznej (opcjonalnie)
- szycie (opcjonalnie)
- opatrunek gazowy z uciskiem na 20-30 min
Zalecenia po usunięciu zęba
- utrzymać zagryziony gazik 20-30 min
- nie jeść i nie pić przez 2h
- zimna i miękka dieta w dniu zabiegu, miękka przez następne 3-7 dni
- nie płukać jamy ustnej przez najbliższe 24h
- nie palić, nie ssać i nie pić przez słomkę
- w razie krwawienia zagryźć gazik przez 20-30 min
- zażyć lek przeciwbólowy (preferowany paracetamol) przed ustąpieniem działania leku znieczulającego
Ekstrakcje chirurgiczne - podział
- ekstrakcje wewnątrzzębodołowe
* ekstrakcje zewnątrzzębodołowe
Ekstrakcje chirurgiczne wewnątrzzębodołowe - definicja
ekstrakcje bez wytworzenia płata śluzówkowo-okostnowego na wyrostku zębodołowym
Ekstrakcje chirurgiczne zewnątrzzębodołowe - definicja
ekstrakcje wymagające wytworzenia płata na wyrostku zębodołowym
Usunięcie jednokorzeniowego zęba ze zniszczoną koroną
1) wprowadzenie dźwigni prostej do szpary ozębnowej mezjalnie lub dystalnie
2) zwichnięcie
3) trakcja
* wytworzenie rowka
* ekstrakcja przy użyciu narzędzi endodontycznych
Chirurgia wewnątrzzębodołowa – ząb jednokorzeniowy - wytworzenie rowka na powierzchni korzenia
1) usunięcie fragmentu blaszki przedsionkowej
2) wytworzenie rowka na policzkowej powierzchni korzenia pod kątem 45° do jego osi długiej
3) zwichnięcie przy użyciu dźwigni bocznej
Chirurgia wewnątrzzębodołowa – ząb jednokorzeniowy - wytworzenie rowka pomiędzy powierzchnią korzenia a blaszką policzkową
- użycie prostej dźwigni – zwłaszcza gdy rowek jest głębszy
- użycie dźwigni bocznej – w przypadku grubej zbitej blaszki przedsionkowej (żuchwa), która może służyć jako punkt podparcia dla dźwigni
Ekstrakcja chirurgiczna wewnątrzzębodołowa – ząb wielokorzeniowy
1) separacja korzeni za pomocą prostnicy chirurgicznej i wiertła różyczkowego
2) usunięcie korzeni za pomocą dźwigni i kleszczy korzeniowych
3) usunięcie pierwszego z korzeni przy użyciu dźwigni prostej
4) użycie dźwigni Wintera (lub innej dźwigni bocznej) do usunięcia przegrody międzykorzeniowej
5) usunięcie drugiego z korzeni przy użyciu dźwigni Wintera (lub innej dźwigni bocznej)
Usunięcie złamanych wierzchołków korzeni - narzędzia
- dźwignia prosta
* dźwignia boczna
Ekstrakcja chirurgiczna zewnątrzzębodołowa - wskazania:
- nietypowa morfologia korzeni
- hypercementoza
- dilaceracja korzeni
- ankyloza
- zęby zatrzymane
- złamane wierzchołki korzeni
- górne zęby trzonowe i przedtrzonowe tkwiące w zatoce szczękowej
- rozległe zmiany okołowierzchołkowe
Ekstrakcja chirurgiczna zewnątrzzębodołowa - etapy:
1) wytworzenie płata
2) częściowe usunięcie kości i odsłonięcie odpowiedniego fragmentu korzenia
3) usunięcie zęba przy użyciu dźwigni i kleszczy korzeniowych
4) szycie
Ekstrakcja chirurgiczna zewnątrzzębodołowa - hypercementoza - ząb jednokorzeniowy
płat trójkątny lub trapezowaty
Ekstrakcja chirurgiczna zewnątrzzębodołowa - hypercementoza - ząb wielokorzeniowy - etapy
1) płat kopertowy lub trapezowaty
2) usunięcie blaszki przedsionkowej do wysokości furkacji
3) separacja
4) usunięcie fragmentu z korzeniem bez hipercementozy
5) usunięcie przegrody międzykorzeniowej celem poszerzenia zębodołu
6) usunięcie fragmentu z hypercementozą
7) szycie
Ekstrakcja chirurgiczna zewnątrzzębodołowa – pozostawione korzenie - metody:
- usunięcie blaszki przedsionkowej (celem doprzedsionkowego wyważenia korzenia)
- wytworzenie okna w blaszce przedsionkowej i usunięcie korzenia przez zębodół
- wytworzenie okna w blaszce przedsionkowej i usunięcie korzenia doprzedsionkowo
Usunięcie blaszki przedsionkowej (celem doprzedsionkowego wyważenia korzenia):
1) usunięcie blaszki przedsionkowej wzdłuż całej długości korzenia
2) zwichnięcie korzenia do zewnątrz
• technika stosowana w przypadkach ankylozy wzdłuż całej powierzchni korzenia
Wytworzenie okna w blaszce przedsionkowej i usunięcie korzenia przez zębodół
1) usunięcie fragmentu blaszki przedsionkowej celem odsłonięcia wierzchołka
2) prowadzenie dźwigni bocznej nad wierzchołek i zwichnięcie zęba w kierunku zębodołu
• technika pozwala na zachowanie blaszki przedsionkowej
Wytworzenie okna w blaszce przedsionkowej i usunięcie korzenia doprzedsionkowo
1) płat półksiężycowaty
2) częściowe usunięcie blaszki przedsionkowej
3) doprzedsionkowe zwichniecie korzenia
