Leki znieczulenia miejscowego i powikłania Flashcards

1
Q

Które włókna nerwowe odpowiedzialne są za odbiór bodźców bólowych?

A

głównie włókna Aδ i C

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Jak nazywamy wolne zakończenia włókien Aδ i C i za co są one odpowiedzialne?

A

nocyreceptory = odbierają bodźce mechaniczne, termiczne i chemiczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Czym jest transdukcja?

A

proces zamiany bodźca bólowego na sygnał elektryczny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Czym charakteryzują się nocyreceptory?

A
  • nie posiadają zdolności adaptacji

* przewodzenie bodźca odbywa się zawsze po jego zadziałaniu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Przewodzenie włóknami typu Aδ:

A

szybka transmisja bodźców bólowych i termicznych oraz sygnałów odpowiadających za napięcie mięśniowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Przewodzenie włóknami typu C:

A

wolna transmisja bodźców bólowych i termicznych oraz odczucia swędzenia/pieczenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Na czym opiera się wzbudzenie a następnie przewodzenie bodźca bólowego i co jest warunkiem jego wzbudzenia?

A

opiera się na impulsie elektrycznym

warunkiem jest odwrócenie potencjału spoczynkowego komórki nerwowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Depolaryzacja:

A
  • napływ Na+
  • zaburzenie potencjału spoczynkowego
  • depolaryzacja musi osiągnąć próg -50 mV aby doszło do wzbudzenia potencjału (“wszystko albo nic”)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Repolaryzacja:

A
  • kanały dla Na+ pozostają otwarte na 1 ms, po czym ulegają zamknięciu
  • odwrócenie polarności błony komórkowej powoduje ucieczkę K+
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Hiperpolaryzacja:

A
  • pompa Na+/K+ przywraca potencjał błonowy

* okres refrakcji = komórka jest wówczas niepobudzalna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Gdzie zostaje przeniesiony potencjał czynnościowy jeśli dojdzie do transdukcji bodźca?

A

musi zostać przeniesiony do synapsy z kolejną komórką

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Jak wygląda przenoszenie potencjału czynnościowego we włóknach niezmielinizowanych?

A

poprzez sekwencyjną depolaryzację błony komórkowej neurony wskutek aktywacji szybkich kanałów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Jak wygląda przenoszenie potencjału czynnościowego we włóknach zmielinizowanych?

A

poprzez przewodzenie skokowe = szybie kanały znajdują się tylko w przewężeniach Ranviera

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Od czego zależy farmakodynamika LZM?

A
  • pH roztworu leku

* pH tkanki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

W jakiej postaci dostępne są LZM i z czym to się wiąże?

A
  • w postaci soli (np. chlorowodorków) o pH ok. 3,5-6,8

* dochodzi do dysocjacji soli LZM i powstania formy niezjonizowanej (zasadowej) oraz zjonizowanej (kationowej)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Jakie pH ma zdrowa tkanka?

A

7,4

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Kiedy proporcja LZM/LZM+ wzrasta na korzyść formy kationowej?

A
  • ze wzrostem pKa

* spadkiem pH tkanki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Ile wynosi czas latencji mepiwakainy?

A

2-4 min

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Ile wynosi czas latencji lidokainy?

A

2-4 min

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Ile wynosi czas latencji artikainy?

A

2-4 min

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Ile wynosi czas latencji bupiwakainy?

A

5-8 min

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Ile wynosi czas latencji prokainy?

A

14-18 min

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Jakie pH wykazuje tkanka zmieniona zapalnie?

A

6,0 (niższe niż zdrowa tkanka)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Jak dzielimy LZM ze względu na budowę chemiczną?

A

estry i amidy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Gdzie i przez co są metabolizowane estry?

A

w osoczu przez pseudocholinesterazę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Estry - przykłady:

A
  • kokaina
  • prokaina
  • chloroprokaina
  • benzokaina
  • tetrakaina

jedno “i” w nazwie = brak “i” w przedrostku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Estry - zalety:

A
  • bardzo niska toksyczność (zwłaszcza prokaina)

* mogą być stosowane u chorych z niewydolnością wątroby

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Dlaczego estry obecnie są rzadko stosowane?

A
  • w trakcie ich rozkładu powstaje PABA (kwas p-aminobeznoesowy), który może wywołać reakcje alergiczne - dotyczy 1 na 100 osób
  • brak stałości w roztworze
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Kokaina:

A
  • pierwszy lek znieczulenia miejscowego
  • bardzo wąska granica między dawką terapeutyczną a toksyczną
  • działanie euforyzujące i odurzające
  • stosowana jedynie w znieczuleniach powierzchniowych w stężeniach 4-5% (okulistyka, laryngologia)
  • posiada silne właściwości naczynioskurczowe (zastosowanie w zabiegu rhinoplastyki)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Prokaina:

A
  • pKa =8,9
  • stosowana w roztworach 1%, 2% i 4%
  • maksymalna dawka jednorazowa = 500 mg
  • długi okres latencji (ok. 15 min) i bardzo krótki czas działania
  • posiada silne właściwości naczyniorozkurczowe (szybka eliminacja z miejsca podania)
  • nie penetruje skóry i błon śluzowych
  • niska toksyczność
  • może być podawana u pacjentów z niewydolnością wątroby i kobietom ciężarnym
  • próby uczuleniowe
  • nazwa handlowa: Nowokaina, Polokaina
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Benzokaina:

A
  • pKa = 3,5
  • praktycznie nierozpuszczalna w wodzie
  • lek z wyboru do znieczulenia powierzchniowego (brak absorpcji systemowej)
  • poza Polską szeroko stosowana w znieczuleniu powierzchownym (20% w żelu)
  • w Polsce głównie u dzieci w “bolesnym ząbkowaniu”
  • działanie pojawia się po 2-3 min i działa 15 min
  • może wywoływać methemoglobinemię, zwłaszcza u dzieci przy stosowaniu wysokich dawek (predysponuje niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej) - rzadko
  • nazwa handlowa: anestezyna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Tetrakaina:

A
  • pKa = 8,5
  • lek bardzo dobrze rozpuszczalny w tłuszczach
  • jest bardzo szybko absorbowany do krwioobiegu po podaniu na błony śluzowe
  • jest najsilniejszym lekiem do znieczulenia powierzchniowego, ale jednocześnie też najbardziej toksycznym
  • maksymalna dawka jednorazowa = 20 mg
  • stosowana w postaci żeli, maści i aerozoli w stężeniach 2-5%
  • nazwa handlowa: Pantocaine, Dicaine, Amethocaine
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Cetacaine:

A
  • preparat niedostępny w Polsce
  • 14% bezokaina + 2% tetrakaina
  • spray
  • działanie znieczulające po 30 s
  • czas działania: 30-60 min
  • procedury endoskopowe (laryngologia, gastrologia)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Przez co i gdzie metabolizowane są amidy?

A

w wątrobie przez enzymy mikrosomalne (WYJĄTEK: atrikaina)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

W jakiej postaci amidy z miejsca podania docierają do wątroby i co się z tym wiąże?

A

w postaci niezbetabolizowanej (biologicznie aktywnej) → ryzyko reakcji na lek ze strony różnych układów i narządów (OUN, układ przewodzący serca) → wysoka toksyczność

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Amidy - przykłady:

A
  • lidokaina
  • mepiwakaina
  • bupiwakaina
  • prilokaina
  • ropiwakaina
  • artikaina

dwa “i” w nazwie = “i” w przedrostku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Lidokaina:

A
  • pKa = 7,8
  • jeden z najszerzej stosowanych LZM
  • “uniwersalny” LZM (możliwość zastosowania we wszystkich typach znieczulenia miejscowego)
  • w chirurgii stomatologicznej stosowana do znieczulenia powierzchniowego (błony śluzowej), nasiękowego i przewodowego
  • maksymalna dawka dobowa = 200 mg, przy zastosowaniu wazokonstryktora = 500 mg
  • u niektórych pacjentów wywołuje sedację → w takich przypadkach należy stosować mepiwakainę (brak efektu ubocznego)
  • w znieczuleniu nasiękowym i przewodowym 2% (max. 10 ml leku bez wazokonstryktora i 25 ml z wazokonstryktorem)
  • nazwa handlowa: Lignokaina, Xylocaine, Xylodont
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Lidokaina w znieczuleniu powierzchniowym:

A
  • w znieczuleniu powierzchniowym błon śluzowych w postaci roztworów wodnych 4-10% (zwykle 5%)
  • działanie znieczulające rozwija się po ok. 2 min i trwa do 15 min
  • aplikacja na skórę nie wywołuje znieczulenia (słaba penetracja leku)
  • EMLA
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

preparat EMLA:

A
  • postać eutektyczna (mieszanina faz krystalicznych) lidokainy i prilokainy
  • działanie znieczulające pojawia się po 15 minutach i trwa do 120 min
  • głębokość znieczulenia = 0,5 cm
  • wymaga stosowania opatrunków okluzyjnych
  • kontrowersyjne jest stosowanie EMLA na błony śluzowe (szybka absorpcja systemowa) → off-label
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

preparat LMX:

A
  • liposomalna postać lidokainy 4%
  • działanie znieczulające po 30 min
  • brak konieczności stosowania opatrunków okluzyjnych
  • bardzo słaba absorpcja systemowa
  • niedostępny w Polsce
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Mepiwakaina:

A
  • pKa = 7,7
  • stosowana do znieczulenia nasiękowego i przewodowego bez wazokonstryktora 2% i z wazoknstryktorem 3%
  • szybka i silna dyfuzja tkankowa (lek z wyboru do znieczuleń przewodowych)
  • relatywnie niska toksyczność
  • dawka maksymalna bez wazokonstryktora = 400 mg
  • dawka maksymalna z wazokonstryktorem = 500 mg
  • nie posiada właściwości naczyniorozkurczowych
  • wskazana u pacjentów u których występują przeciwwskazania do stosowanie znieczulenia z wazokonstryktorem
  • nazwa handlowa: Scandonest, Mepidont, Carbocaine
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Mepiwakaina - przeciwwskazania:

A
  • kobiety w ciąży
  • dzieci < 12 r.ż.

znaczne spowolnienie metabolizmu leku (nawet do 57h) → ryzyko wystąpienia drgawek, bradykardii i hipotonii

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Który LZM ma najmniejsze właściwości naczyniorozkurczowe?

A

mepiwakaina = możliwość stosowania bez wazokonstryktora przy zachowaniu niskiej toksyczności → stosowana u pacjentów, u których występują przeciwwskazania do stosowania wazokonstryktora

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Artikaina:

A
  • pKa = 7,8
  • dawka maksymalna = 500 mg
  • unikalny metabolizm wśród leków amidowych
  • bardzo niska toksyczność systemowa
  • lek stosowany w stężeniu 4%
  • bardzo krótki okres latencji (ok. 1 min dla znieczulenia nasiękowego i ok. 3 min dla przwodowego)
  • wyjątkowo wysokapenetracja tkanki kostnej
  • jedyny LZM pokonujący warstwę korową trzonu żuchwy w bocznym odcinku u dorosłego człowieka
  • wyjątkowo rzadko wywołuje reakcje alergiczne (dotyczy głównie pacjentów uczulonych na siarkę)
  • w Polsce dostępny wyłącznie z dodatkiem wazokonstryktora (1:100 000 lub 1:200 000)
  • niemożność stosowania do prób uczuleniowych
  • uszkodzenie struktur nerwowych (parastezje, niedoczulica, przeczulica) 1:5000 → ograniczenie w stosowaniu w znieczuleniach przewodowych (w niektórych krajach zarejestrowana tylko do nasiękowego)
  • nazwa handlowa: Septanest, Citocartin, Ubistesin, Ultracaine
45
Q

Metabolizm artikainy:

A
  • 90-95% leku rozkładana jest przez pseudocholinesterazę osoczową do nieaktywnego biologicznie kwasu artikainowego
  • pozostała część ulega biotransformacji w wątrobie
46
Q

Kiedy możemy zauważyć spadek aktywności pseudocholinesterazy?

A
  • uszkodzenie wątroby
  • zaburzenie funkcji nerek
  • niedożywienie (osoby na restrykcyjnej diecie, anorektycy, bulimicy)
    1. trymestr ciąży
  • stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych
  • wadliwa forma pseudocholinesterazy osoczowej
47
Q

Który nerw zazwyczaj ulega uszkodzeniu podczas znieczulenia?

A

nerw językowy (ok. 10% przypadków ma charakter trwały)

48
Q

Bupiwakaina:

A
  • pKa = 8,1
  • bardzo dobrze rozpuszczalna w tłuszczach
  • bardzo silnie wiąże się z białkami osocza
  • długi okres latencji = nawet do 30 min
  • bardzo długi okres działania = nawet do 12 h
  • 0,25-0,75%
  • maksymalna dawka jednorazowa = 150 mg
  • wysoka kardiotoksyczność
  • nie wolno stosować u ciężarnych
  • nazwa handlowa = Marcaine
49
Q

Na czym polega kardiotoksyczność bupiwakainy?

A
  • powinowactwo do kanałów sodowych myocarium
  • relatywnie trwałe zablokowanie tych kanałów (fast-in, slow-out)
  • zaburzenia przewodnictwa
  • trudna do odwrócenia arytmia (lidokaina jest nieskuteczna, należy podać klonidynę lub bretylium)
  • predysponuje przyjmowanie beta-blokerów i blokerów kanałów wapniowych
50
Q

Dlaczego bupiwakainy nie wolno stosować u ciężarnych?

A
  • teoretycznie wysokie powinowactwo bupiwakainy do białek osocza i ich silne wzajemne wiązanie skutkuje słabą penetracją łożyska
  • ale fizjologiczny spadek poziomu glikoprotein osoczowych w okresie ciąży skutkuje relatywnie wysokim poziomem niezwiązanej bupiwakainy → kardiotoksyczny (proarytmiczny) wpływ bupiwakainy zarówno na myocardium matki, jak i dziecka
51
Q

Zastosowanie bupiwakainy w chirugii stomatologicznej:

A
  • blokada w neuralgii nerwu V
  • u pacjentów uczulonych na liczne LZM z wyłączeniem bupiwakainy (wymagane potwierdzenie próbami uczuleniowymi)
  • spodziewane silne dolegliwości pozabiegowe (działanie znieczulające do 12h)
52
Q

Lewobupiwakaina:

A
  • S-enancjomer bupiwakainy
  • podobne właściwości farmakokinetyczne
  • brak działania kardiotoksycznego
  • w Polsce niedostępny
  • nazwa handlowa: Chirocaine
53
Q

Prilokaina:

A
  • pKa = 7,9
  • maksymalna dawka = 400 mg
  • 3-4%
  • relatywnie wysokie ryzyko methemoglobinemii, zwłaszcza u dzieci
  • nazwa handlowa: Citanest
54
Q

W jaki sposób prilokaina może doprowadzić do methemoglobinemii?

A

pochodne hydroksytoulenowe powstające podczas jej metabolizmu utleniają jony żelaza w hemoglobinie

55
Q

W jaki sposób leczy się methemoglobinemię wywołaną prilokainą?

A

podając błękit metylenowy

56
Q

Ropiwakaina:

A
  • pKa = 8,1
  • bardzo długi okres latencji (ok. 30 min) i ultra długi okres działania (ponad 12h)
  • bardzo niska toksyczność
  • maksymalna dawka jednorazowa = 675 mg
  • nazwa handlowa: Naropin
57
Q

Dlaczego ropiwakaina nie jest szeroko stosowana w stomatologii?

A
  • zbyt długi czas latencji
  • zbyt długi czas działania
  • słaby efekt anestetyczny przy znieczuleniu nasiękowym i przy zastosowaniu leku bez wazokonstryktora
  • cena
58
Q

Czym są wazokonstryktory?

A

leki zwężające naczynia

59
Q

Jakie zastosowanie ma dodanie wazokonstryktora do LZM?

A
  • zatrzymanie LZM w tkance
  • zmniejszenie dawki LZM wymaganej do uzyskania pożądanego efektu
  • wydłużenie czasu działania LZM
  • zmniejszenie krwawienia śródzabiegowego
60
Q

Jaki wpływ na rozmiar naczyń krwionośnych mają LZM?

A

wszystkie LZM powodują rozszerzenie naczyń (wyjątek: kokaina)

61
Q

Który LZM ma najsilniejsze działanie naczyniorozkurczowe?

A

lidokaina

62
Q

Który LZM ma najsłabsze działanie naczyniorozkurczowe?

A

mepiwakaina

63
Q

Jakie wazokonstryktory dodawane są do LZM?

A
  • epinefryna (adrenalina)

* norepinefryna (noradrenalina)

64
Q

Kiedy nie ma znaczenia który rodzaj wazokonstryktora został dodany do LZM?

A

dopóki lek pozostaje w tkance

65
Q

Rodzaje receptorów systemu adrenergicznego:

A

α1 - naczynia obwodowe → skurcz naczyń

α2 - OUN → zmniejszenie napięcia współczulnego

β1 - serce → wzrost akcji serca

β2 - naczynia płucne i mięśniowe → rozszerzenie naczyń, rozszerzenie drzewa oskrzelowego

66
Q

Selektywność wazokonstryktorów wobec receptorów B:

A

epi: 50% β1 i 50% β2
norepi: 85% β1 i 15% β2

67
Q

Który wazokonstryktor w krążeniu ogólnym jest bardziej niebezpieczny i dlaczego?

A

!Norepinefryna → wzrost! średniego ciśnienia tętniczego krwi
→→α → skurcz naczyń
→→→β1 → wzrost akcji serca → wzrost ciśnienia skurczowego
→ β2

Epinefryna → średnie ciśnienie tętnicze bez zmian
→→ α → skurcz naczyń
→→→ β1 → wzrost akcji serca → wzrost ciśnienia skurczowego
→→→ β2 → rozkurcz naczyń → spadek ciśnienia rozkurczowego

68
Q

Stosowane rozcieńczenia:

A
  • 1:200 000 = 5 μg/ml (0,005 mg/ml)
  • 1:100 000 = 10 μg/ml (0,01 mg/ml)
  • 1:80 000 = 12,5 μg/ml (0,0125 mg/ml)
  • 1:50 000 = 20 μg/ml (0,02 mg/ml) - w Polsce niedostępne
69
Q

Ile wynosi maksymalna dawka jednorazowa epinefryny?

A

0,2 mg = 200 μg

aby przekroczyć dopuszczalną dawkę epi → 20 ampułek po 2 ml (1:200 000)

70
Q

Jakie są przeciwwskazania do stosowania wazokonstryktorów?

A
  • nadczynność tarczycy → przełom tyreotoksyczny
  • spoczynkowe BP > 200/115
  • ostry zespół wieńcowy = niestabilna dusznica bolesna
  • przebyty incydent zakrzepowo-zatorowy (zawał mięśnia sercowego, udar mózgu) do 6 msc wcześniej
  • nieregulowana arytmia serca
  • zastoinowa niewydolność krążenia
  • leki (trójcykliczne antydepresanty - amitryptylina, blokery MAO - moklobemid)
71
Q

Jaki składnik ampułki z LZM może wywołać napad astmy?

A

wodorosiarczek sodu lub dwusiarczyn sodu = antyoksydanty w roztworach LZM z wazokonstryktorem → zwykle powodują alergię u astmatyków i mogą wywołać napad astmy

72
Q

Które LZM zalecane są do znieczulenia pacjentki ciężarnej?

A
  • artikaina (ostrożnie w 3. trymestrze)
  • lidokaina
  • prokaina (wskazana wcześniejsza próba uczuleniowa)
73
Q

Które LZM są przeciwwskazane u pacjentki ciężarnej?

A
  • bupiwakaina

* mepiwakaina

74
Q

Czy u pacjentki ciężarnej można stosować LZM z wazokonstryktorem?

A

dopuszczalne stosowanie epinefryny (max. 2 ampułki 1:200 000)

75
Q

Które LZM zalecane są do znieczulenia dzieci < 12 r.ż.?

A
  • lidokaina

* artikaina

76
Q

Które LZM są przeciwwskazane u dzieci < 12 r.ż.?

A

mepiwakaina

77
Q

Czy u dzieci < 12 r.ż. można stosować LZM z wazokonstryktorem?

A

wazokonstryktor wskazany!

organizm dziecka jest szczególnie wrażliwy na LZM krążący we krwi (dużo węższa granica pomiędzy dawką terapeutyczną a toksyczną niż u dorosłego)

78
Q

Czy u osób chorych na cukrzycę można stosować LZM z wazokonstryktorem?

A
  • cukrzyca wyrównana (bez względu na typ) - brak p/wskazań do podania LZM z wazokonstryktorem
  • cukrzyca niewyrównana - wzokonsryktor jest p/wskazany

! jedyny przypadek kliniczny w którym norepinefryna jest preferowana, gdyż wywołuje ona słabszy efekt glikogenolityczny niż epinefryna

79
Q

Co służy do skutecznej oceny wyrównania cukrzycy?

A

• badanie poziomu hemoglobiny glikowanej (norma <6,5%)

80
Q

Które LZM zalecane są do znieczulenia pacjentów “kardiologicznych”?

A
  • mepiwakaina (lek z wyboru)
  • lidokaina
  • artikaina
81
Q

Czy u pacjentów “kardiologicznych” można stosować LZM z wazokonstryktorem?

A
  • BP < 200/115
  • tętno regularne
  • ewentualny incydent zakrzepowo-zatorowy powyżej 6 msc
  • nie jest w trakcie ostrego zespołu wieńcowego

→ podajemy LZM z wazokonstryktorem (1:100 000 lub 1:200 000)

max. dawka epi = 0,04 mg (4ml leku 1:100 000 lub 8ml leku 1:200 000)

82
Q

Które LZM zalecane są do znieczulenia pacjentów z zaburzeniami funkcji wątroby?

A
  • najpierw konsultacja hepatologa

* artikaina lub prokaina

83
Q

Z czym wiąże się niebezpieczeństwo podawania LZM u pacjentów z zaburzeniami funkcji wątroby?

A

• zaburzenia metabolizmu leków amidowych
• obniżona produkcja albumin osoczowych
→ duże ryzyko przedawkowania

84
Q

Które LZM zalecane są do znieczulania pacjentów > 65 r.ż.?

A

bez względu na stan ogólny wszystkie dawki maksymalne leków z grupy amidów obniżone o połowę

85
Q

Czym jest anafilaksja?

A

burzliwa, zagrażająca życiu uogólniona reakcja nadwrażliwości typu wczesnego, w której biorą udział przeciwciała typu IgE - 1 na 10 000 - 20 000 przypadków podań leków

masowa degranulacja mastocytów:
• histamina
• proteazy (tryptaza, chymaza)
• proteoglikany (heparyna)
• leukotrieny
• tromboksany
• PAF
• bradykininy
86
Q

Jaka jest śmiertelność wstrząsu anafilaktycznego?

A
  • 10% przy szybkim i odpowiednim leczeniu

* do 100% przy nieodpowiednim leczeniu lub jego braku

87
Q

Czynniki wywołujące anafilaksję:

A
  • leki blokujące przewodnictwo nerwowo-mięśniowe (sukcynylocholina, atrakuronium, rokuronium)
  • lateks
  • antybiotyki (głównie penicyliny naturalne i półsyntetyczne oraz cefalosporyny 1. generacji)
  • LZM (głównie estry)
  • opioidy (morfina, fentanyl)
  • barwniki (izosulfan, błękit metylenowy)
  • leki znieczulenia ogólnego (etomidat, ketamina)
  • środki odkażające (chlorheksydyna, jodopowidon)
88
Q

Klasyfikacja nasilenia anafilaksji wg Ring’a i Messmer’a:

A

I stopień - objawy skórno-śluzówkowe (rumień, pokrzywka ± obrzęk naczynioruchowy = Quinkcego)

II stopień - średnio nasilone objawy wielonarządowe (objawy skórno-śluzówkowe ± spadek BP ± wzrost HR ± duszność)

III stopień - zagrażające życiu objawy jedno- lub wielonarządowe (zapaść sercowo-naczyniowa ± arytmia ± objawy skórno-śluzówkowe ± zaburzenia żołądkowo-jelitowe)

IV stopień - zatrzymanie krążenia

89
Q

Co może być pierwszym i jedynym objawem anafilaksji?

A

ostry zespół wieńcowy → zespół Kounisa = dławica alergiczna = alergiczny zawał mięśnia sercowego

90
Q

Postępowanie natychmiastowe w anafilaksji:

A
  • przerwać kontakt z czynnikiem wywołującym
  • zapewnić drożność dróg oddechowych
  • tlenoterapia
  • pozycja półsiedząca
  • pozycja Trendelenburga tylko u pacjentów w znieczuleniu ogólnym
91
Q

Leczenie anafilaksji:

A
  • przywrócenie homeostazy sercowo-naczyniowej

* przeciwdziałanie skurczowi oskrzeli

92
Q

Jakie leki stosujemy w celu przywrócenia homeostazy sercowo-naczyniowej w anafilaksji?

A

epinefrynę i terapię płynową

93
Q

Dawka epi w anafilaksji:

A

I stopień - nie podajemy

II stopień - 10-20 μg jednorazowo i.v.

III stopień - 100-200 μg i.v., w razie konieczności dawka jest ponawiana co 1-2 min w zależności od odpowiedzi hemodynamicznej, a później we wlewie ciągłym 1-4 μg/min

IV stopień - 1-3 mg i.v. w ciągu 3 min, następnie 3-5 mg i.v. w ciągu 3 min, a później we wlewie ciągłym 4-10 μg/min + resuscytacja!

94
Q

Jakie płyny podajemy w anafilaksji?

A

krystaloidy (PWE, płyn Ringera, 0,9% NaCl) lub koloidy (HAES,Gelofusin, dekstrany, albuminy)

95
Q

Dlaczego w anafilaksji konieczna jest terapia płynowa?

A

podczas anafilaksji dochodzi do zmian przepuszczalności ścian naczyń - w ciągu 10 min może dojść do przejścia 50% płynu wewnątrznaczyniowego do przestrzeni pozanaczyniowej

96
Q

Jakie leki stosujemy w celu przeciwdziałania skurczowi oskrzeli w anafilaksji?

A

β2-agoniści: Fenoterol (Berotec), Salbutamol (Ventolin)

97
Q

Dawki β2-agonistów w anafilaksji:

A

I. i II. stopień:
• 1-2 wziewy
• w razie braku odpowiedzi podajemy dożylnie salbutamol 100-200 μg

III. i IV. stopień:
• nie podajemy, gdyż działanie β2-adrenomimetyczne posiada epinefryna

98
Q

Inne leki w anafilaksji:

A

wszystkie leki stosowane w zwalczaniu objawów ostrej alergii (kortykosteroidy, antagoniści rec. H1) mają działanie wyłącznie wspomagające = opóźnienie działania o 4-6 godzin

99
Q

Opóźniona reakcja nadwrażliwości:

A
  • wywołana przez zaktywowane limfocyty T
  • ponawiane iniekcje LZM powodują aktywację limfocytów T i uwalnianie cytokin
  • cytokiny wywołują miejscową reakcję zapalną (zaczerwienienie, obrzęk)
  • zwykle 24-72h po podaniu
  • manifestuje się jako bolesna, piekąca błona śluzowa
  • podanie doustnego leku przeciwhistaminowego cofa te objawy
100
Q

Zatrucie LZM:

A
  • nie zawsze musi wynikać z przekroczenia dawki maksymalnej i nie ma nic wspólnego z alergią/anafilaksją
  • zwykle ma związek z niezamierzoną iniekcją donaczyniową, rzadziej z aplikacją powierzchniową na błonę śluzową będącą w stanie zapalnym
  • może wynikać z powtarzanych iniekcji (przekroczenie dawki maksymalnej)
  • objawy wynikają z toksycznego wypływu LZM na OUN (wszystkie LZM przekraczają BBB)
101
Q

Zatrucie LZM - faza 1:

A
  • pobudzenie OUN
  • do 1 minuty od podania leku
  • zawroty głowy i szum w uszach
  • silny niepokój i drżenie
  • przyśpieszenie oddechu, wzrost BP i HR
  • mogą pojawić się drgawki i tiki mięśni twarzowych
102
Q

Zatrucie LZM - faza 2:

A
  • wraz ze wzrostem stężenia LZM w surowicy pacjent wchodzi w fazę 2 (nie zawsze występującą)
  • zaburzenia świadomości, spadek częstości oddechu, a czasem nawet jego zatrzymanie
103
Q

Zatrucie LZM - leczenie:

A
  • terapa tlenowa (tlen donosowo 6 l/min)

* diazepam 5-10 mg i.v.

104
Q

Reakcja toksyczna ze strony układu sercowo-naczyniowego na LZM:

A
  • serce jest mniej wrażliwe na przedawkowanie LZM niż OUN, stąd objawy sercowo-naczyniowe pojawiają się znacznie później
  • wysokie dawki LZM powodują spadek HR oraz obniżenie siły skurczowej myocardium
105
Q

Który LZM wykazuje najsłabszy efekt negatywny na układ sercowo-naczyniowy?

A

lidokaina

106
Q

Który LZM wykazuje najsilniejszy efekt negatywny na układ sercowo-naczyniowy?

A

bupiwakaina

107
Q

Reakcja systemowa na podanie donaczyniowe wazokonstryktora:

A
  • znacznie silniej wyrażona po podaniu norepinefryny niż epinefryny
  • uczucie strachu, paniki
  • bladość powłok
  • szybki oddech
  • wzrost BP
  • arytmia
108
Q

Złote zasady bezpiecznego znieczulenia miejscowego:

A
  • przeprowadzaj szczegółowy i sumienny wywiad lekarski
  • stosuj LZM tylko w niezbędnej ilości
  • stosuj najniższe konieczne stężenie wazokonstryktora, ale nie rezygnuj z jego stosowania jeżeli brak jest przeciwwskazań
  • iniekcję przeprowadzaj w pozycji półleżącej lub leżącej pacjenta
  • zawsze przeprowadzaj próbną aspirację przy znieczuleniach przewodowych
  • podawaj lek powoli
  • obserwuj pacjenta podczas iniekcji oraz po jej przeprowadzeniu
  • miej zawsze pod ręką zestaw przeciwwstrząsowy