Leki znieczulenia miejscowego i powikłania Flashcards
Które włókna nerwowe odpowiedzialne są za odbiór bodźców bólowych?
głównie włókna Aδ i C
Jak nazywamy wolne zakończenia włókien Aδ i C i za co są one odpowiedzialne?
nocyreceptory = odbierają bodźce mechaniczne, termiczne i chemiczne
Czym jest transdukcja?
proces zamiany bodźca bólowego na sygnał elektryczny
Czym charakteryzują się nocyreceptory?
- nie posiadają zdolności adaptacji
* przewodzenie bodźca odbywa się zawsze po jego zadziałaniu
Przewodzenie włóknami typu Aδ:
szybka transmisja bodźców bólowych i termicznych oraz sygnałów odpowiadających za napięcie mięśniowe
Przewodzenie włóknami typu C:
wolna transmisja bodźców bólowych i termicznych oraz odczucia swędzenia/pieczenia
Na czym opiera się wzbudzenie a następnie przewodzenie bodźca bólowego i co jest warunkiem jego wzbudzenia?
opiera się na impulsie elektrycznym
warunkiem jest odwrócenie potencjału spoczynkowego komórki nerwowej
Depolaryzacja:
- napływ Na+
- zaburzenie potencjału spoczynkowego
- depolaryzacja musi osiągnąć próg -50 mV aby doszło do wzbudzenia potencjału (“wszystko albo nic”)
Repolaryzacja:
- kanały dla Na+ pozostają otwarte na 1 ms, po czym ulegają zamknięciu
- odwrócenie polarności błony komórkowej powoduje ucieczkę K+
Hiperpolaryzacja:
- pompa Na+/K+ przywraca potencjał błonowy
* okres refrakcji = komórka jest wówczas niepobudzalna
Gdzie zostaje przeniesiony potencjał czynnościowy jeśli dojdzie do transdukcji bodźca?
musi zostać przeniesiony do synapsy z kolejną komórką
Jak wygląda przenoszenie potencjału czynnościowego we włóknach niezmielinizowanych?
poprzez sekwencyjną depolaryzację błony komórkowej neurony wskutek aktywacji szybkich kanałów
Jak wygląda przenoszenie potencjału czynnościowego we włóknach zmielinizowanych?
poprzez przewodzenie skokowe = szybie kanały znajdują się tylko w przewężeniach Ranviera
Od czego zależy farmakodynamika LZM?
- pH roztworu leku
* pH tkanki
W jakiej postaci dostępne są LZM i z czym to się wiąże?
- w postaci soli (np. chlorowodorków) o pH ok. 3,5-6,8
* dochodzi do dysocjacji soli LZM i powstania formy niezjonizowanej (zasadowej) oraz zjonizowanej (kationowej)
Jakie pH ma zdrowa tkanka?
7,4
Kiedy proporcja LZM/LZM+ wzrasta na korzyść formy kationowej?
- ze wzrostem pKa
* spadkiem pH tkanki
Ile wynosi czas latencji mepiwakainy?
2-4 min
Ile wynosi czas latencji lidokainy?
2-4 min
Ile wynosi czas latencji artikainy?
2-4 min
Ile wynosi czas latencji bupiwakainy?
5-8 min
Ile wynosi czas latencji prokainy?
14-18 min
Jakie pH wykazuje tkanka zmieniona zapalnie?
6,0 (niższe niż zdrowa tkanka)
Jak dzielimy LZM ze względu na budowę chemiczną?
estry i amidy
Gdzie i przez co są metabolizowane estry?
w osoczu przez pseudocholinesterazę
Estry - przykłady:
- kokaina
- prokaina
- chloroprokaina
- benzokaina
- tetrakaina
jedno “i” w nazwie = brak “i” w przedrostku
Estry - zalety:
- bardzo niska toksyczność (zwłaszcza prokaina)
* mogą być stosowane u chorych z niewydolnością wątroby
Dlaczego estry obecnie są rzadko stosowane?
- w trakcie ich rozkładu powstaje PABA (kwas p-aminobeznoesowy), który może wywołać reakcje alergiczne - dotyczy 1 na 100 osób
- brak stałości w roztworze
Kokaina:
- pierwszy lek znieczulenia miejscowego
- bardzo wąska granica między dawką terapeutyczną a toksyczną
- działanie euforyzujące i odurzające
- stosowana jedynie w znieczuleniach powierzchniowych w stężeniach 4-5% (okulistyka, laryngologia)
- posiada silne właściwości naczynioskurczowe (zastosowanie w zabiegu rhinoplastyki)
Prokaina:
- pKa =8,9
- stosowana w roztworach 1%, 2% i 4%
- maksymalna dawka jednorazowa = 500 mg
- długi okres latencji (ok. 15 min) i bardzo krótki czas działania
- posiada silne właściwości naczyniorozkurczowe (szybka eliminacja z miejsca podania)
- nie penetruje skóry i błon śluzowych
- niska toksyczność
- może być podawana u pacjentów z niewydolnością wątroby i kobietom ciężarnym
- próby uczuleniowe
- nazwa handlowa: Nowokaina, Polokaina
Benzokaina:
- pKa = 3,5
- praktycznie nierozpuszczalna w wodzie
- lek z wyboru do znieczulenia powierzchniowego (brak absorpcji systemowej)
- poza Polską szeroko stosowana w znieczuleniu powierzchownym (20% w żelu)
- w Polsce głównie u dzieci w “bolesnym ząbkowaniu”
- działanie pojawia się po 2-3 min i działa 15 min
- może wywoływać methemoglobinemię, zwłaszcza u dzieci przy stosowaniu wysokich dawek (predysponuje niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej) - rzadko
- nazwa handlowa: anestezyna
Tetrakaina:
- pKa = 8,5
- lek bardzo dobrze rozpuszczalny w tłuszczach
- jest bardzo szybko absorbowany do krwioobiegu po podaniu na błony śluzowe
- jest najsilniejszym lekiem do znieczulenia powierzchniowego, ale jednocześnie też najbardziej toksycznym
- maksymalna dawka jednorazowa = 20 mg
- stosowana w postaci żeli, maści i aerozoli w stężeniach 2-5%
- nazwa handlowa: Pantocaine, Dicaine, Amethocaine
Cetacaine:
- preparat niedostępny w Polsce
- 14% bezokaina + 2% tetrakaina
- spray
- działanie znieczulające po 30 s
- czas działania: 30-60 min
- procedury endoskopowe (laryngologia, gastrologia)
Przez co i gdzie metabolizowane są amidy?
w wątrobie przez enzymy mikrosomalne (WYJĄTEK: atrikaina)
W jakiej postaci amidy z miejsca podania docierają do wątroby i co się z tym wiąże?
w postaci niezbetabolizowanej (biologicznie aktywnej) → ryzyko reakcji na lek ze strony różnych układów i narządów (OUN, układ przewodzący serca) → wysoka toksyczność
Amidy - przykłady:
- lidokaina
- mepiwakaina
- bupiwakaina
- prilokaina
- ropiwakaina
- artikaina
dwa “i” w nazwie = “i” w przedrostku
Lidokaina:
- pKa = 7,8
- jeden z najszerzej stosowanych LZM
- “uniwersalny” LZM (możliwość zastosowania we wszystkich typach znieczulenia miejscowego)
- w chirurgii stomatologicznej stosowana do znieczulenia powierzchniowego (błony śluzowej), nasiękowego i przewodowego
- maksymalna dawka dobowa = 200 mg, przy zastosowaniu wazokonstryktora = 500 mg
- u niektórych pacjentów wywołuje sedację → w takich przypadkach należy stosować mepiwakainę (brak efektu ubocznego)
- w znieczuleniu nasiękowym i przewodowym 2% (max. 10 ml leku bez wazokonstryktora i 25 ml z wazokonstryktorem)
- nazwa handlowa: Lignokaina, Xylocaine, Xylodont
Lidokaina w znieczuleniu powierzchniowym:
- w znieczuleniu powierzchniowym błon śluzowych w postaci roztworów wodnych 4-10% (zwykle 5%)
- działanie znieczulające rozwija się po ok. 2 min i trwa do 15 min
- aplikacja na skórę nie wywołuje znieczulenia (słaba penetracja leku)
- EMLA
preparat EMLA:
- postać eutektyczna (mieszanina faz krystalicznych) lidokainy i prilokainy
- działanie znieczulające pojawia się po 15 minutach i trwa do 120 min
- głębokość znieczulenia = 0,5 cm
- wymaga stosowania opatrunków okluzyjnych
- kontrowersyjne jest stosowanie EMLA na błony śluzowe (szybka absorpcja systemowa) → off-label
preparat LMX:
- liposomalna postać lidokainy 4%
- działanie znieczulające po 30 min
- brak konieczności stosowania opatrunków okluzyjnych
- bardzo słaba absorpcja systemowa
- niedostępny w Polsce
Mepiwakaina:
- pKa = 7,7
- stosowana do znieczulenia nasiękowego i przewodowego bez wazokonstryktora 2% i z wazoknstryktorem 3%
- szybka i silna dyfuzja tkankowa (lek z wyboru do znieczuleń przewodowych)
- relatywnie niska toksyczność
- dawka maksymalna bez wazokonstryktora = 400 mg
- dawka maksymalna z wazokonstryktorem = 500 mg
- nie posiada właściwości naczyniorozkurczowych
- wskazana u pacjentów u których występują przeciwwskazania do stosowanie znieczulenia z wazokonstryktorem
- nazwa handlowa: Scandonest, Mepidont, Carbocaine
Mepiwakaina - przeciwwskazania:
- kobiety w ciąży
- dzieci < 12 r.ż.
znaczne spowolnienie metabolizmu leku (nawet do 57h) → ryzyko wystąpienia drgawek, bradykardii i hipotonii
Który LZM ma najmniejsze właściwości naczyniorozkurczowe?
mepiwakaina = możliwość stosowania bez wazokonstryktora przy zachowaniu niskiej toksyczności → stosowana u pacjentów, u których występują przeciwwskazania do stosowania wazokonstryktora