oun Flashcards
zawał mózgu jest martwicą 1.. i występuje pod postacią 2.., stadium zawału 3..
1.rozpływną
2.zawału bladego, krwotocznego lub z wtornym ukrwotocznieniem
3. 1. stadium leukocytarne - naplyw neutrofilow
2. fagocytarne - wynikanie fagocytow - monocytoe i kom mikrogleju przeksztalconych w makrofagi
3. organizacji - proliferacja astrocytow na obwodzie zmiany
4.blizna astroglejowa lub jamy - zejscie mniejszych i wiekszych ognisk martwicy
jezeli wystepuje zawa blady to tkanka ulega obrzekowi
zawal wtornie ukrwotoczniony cechuje sie obecnoscia erytrocytow wsrod lipofagow tkanki zawalu bladego
zawal krwotoczny powstaje zwykle nagle w nastepstwie zatoru
krwotok mozgowy wystepuje u 1…, zazwyczaj wynika z 2…, najczestsza przyczyna to 3…
1.ludzi starszych, glownie 60 rz
2.pekniecia odgalezien odchodzacych od tetnicy srodkowej mozgu - najczesciej lokalizuje sie w okolicy jader podstawnych, torebki wewnetrznej i wzgorza
3.nadcisnienie tetnicze z miazdzyca naczyn
krwotok podpajeczynowkowy najczestsza przyczyna to 1…
1.pekniecie tetniaka workowatego
zap opon mozgowych spowodowane glownie 1…
1.zak bakteryjnym
ropne zap opon mozgowych moze przebiegac 1…, manifestuje sie 2.., przyczyna sotrych zap u nowrodkow sa najczesciej 3…, u dzieci i mlodziezy 4…, u mlodziezy i mlodszych doroslych 5…, u starych 6…, objawy 7…
1.ostro lub przewlekle
2.obecnoscia tresci ropnej w przestrzeni podpajeczynowkwoej, glownie w okolicy sklepien polkul - okolicy czolowej
3.streptokoki z grupy B
4.haemophilus influenzae
5.dwoinka zap opon mozgowo rdzeniowych
6.streptococcus pneumoniae
7.sztywnosc karku, bol glowy, wymioty, przymroczenia, utrata swiadomosci
ropien mozgu dzielimy na 1…, pierwotne rozwijaja sie 2…, przerzutowe to 3…, czynniki predysponujace to 4…, morfologia 5…
1.pierwotne i przerzutowe
2.razem z rpocesem zap w otoczeniu np zap zatok albo jako powiklanie otwartych zlaman kosci czaszki
3.wywodza sie spoza OUN - rozwijaja sie w mozgu i mozdzku
4.ostre bakteryjne zap wsierdzia, sinicza wada wrodzona serca
5.ropien otoczony torebka, najpieerw z ziarniny potem z tkanki lacznej wloknistej, od zewnatrz widoczna jest odczynowa glejoza astrocytarna
stwardnienie rozsiane to choroba z demienilizacja 1…, wystepuje u 2…, choroba czesciej u 3…, ostotna rola w rozwoju odgrywaja 4…, morfologia 5…
1.ogniskową istoty bialej
2.osob w kazdym wieku
3.kobiet
4.limfovyty Ty
5.w istocie bialej stwierdza sie ogniska demienilizacyjne - plaki (blaszki) sm, W SEIZYM OGNISKU DEMIENILIZACYJNYM (BLASZKA AKTYWNA) stwierdza sie rozpad mieliny i obfity naciek lipfagow a wokol naczyn naciek z limf T i monocytow, blaszka nieaktywna to glejoza astrocytarna
Choroba Alzheimera objawem jest 1.., choroba glownie u osob 2.., paotgeneza 3…, morfologia 4…, glowne cechy 5…
1.otępienie
2. po 50 rz
3.akumulacja amyloidu ABeta - wywoluje reakcje odczynowa astrocytow i mikrogleju
4.glowna cecha to zanik kory mozgu, mozg pomniejszony i zwezonymi zakretami w platach czolowych, skrioniowych i ciemieniowych, zanik neuronow, zbitki neurofibrylarne - fosforylowanie bialka tau, ubikwitynę i B amyloid, plytki starcze (neurytyczne), cech y angiopatii amyloidowej
5.akumulacja amyloidu Ab, zanik kory mozgu, otepienie
choroba parkinsona to 1.., patogeneza 2…, genetycznie mutacja 3…, morfologia 4…, objawy 5…
1..niedobor dopaminy przez zmiany zwyrodnieniowe i utraty melaninowych neuronow istoty czarnej srodmozgowia
2.przyczyna to zwyrodnienie drogi neonigrostrialnej —>obnizenie stezenia dopaminy w prazkowiu
3.genu kodujacego alfa synukleinę
4.w istocie czarnej i w miejscu sinawym utrata od 60 do 80% nwuronow z glejozą astrocytarną, w cytoplazmie kom nerwowych to cialka Lewiego - eozynofilowe wtręty z ekpresją ubikwytyny, asynuklieny i neurofilamentow
5.drzenia glowy i konczyn przede wszytkim gornych, drobne kroki z propulsją tulowia
objawy zwiazane ze wzrostem cisnienia wewnatrzczaszkowego
bol glowy, nudnosci, wymioty
70% guzow u dzieci rozwija sie 1…, u doroslych 2..
1.podnamiotowo
2.nadnamiotowo
najczesciej wystepujace nowtworoy oun to 1…, potem 2…, potem 3…
1.glejaki
2.przerzuty
3.oponiaki
szczegolne cechy guzow oun (4)
- brak tendencji do przerzutow poza oun
2.mozliwosc rozsiewu droga PMR
3.czeste torbiele wokol guza lub w utkaniu - wplyw lokalizacji na rokowanie
nowotwory gleju gwiazdzistego najczesciej wystepują w 1.., pojawiaja sie zwykle u 2…, przylegajace struktury mozgu 3…, mają tendencję do 4…, do czynnikow zwiekszajacych ryzyko tych nowtworow zalicza sie 5…, zalicza sie je do nowotworow 6…
1.polkulach mozgu
2.doroslych
3.naciekaja w sposob rozlany
4.uzlosliwiania sie we wznowach
5.napromieniowanie okolicy glowy szczegolnie u dzieci z ALL
6.neuroepitelialnych
astrocytoma czyli 1.., jest nowtworem 2… i wystepuje rodzinnie w zespolach takich jak 3…, czesto stwierdzana jest mutacja 4…, wyrozniamy 5.., w badaniu histologicznym wznowy s=zwykle stwierdza się 6.., na inwazyjnym froncie guza stwierdzamy 7…
1.gwiazdziak
2.gleju gwiadzistego
3.zespol li fraumeni
4.tp53 i aneuploidia guza
5.4 stopnie zlosliwosci guza i zeby ja okreslic bierzemy pod uwage atypie jader kom, aktywnosc mitotyczna, proliferacja sroblonkow mikronaczyn i obecnosc martwicy
6.progresje do wyzszego stopnia zlosliwosci
7.tenascynę
astrocytoma diffusum czyli 1…, to nowotwor 2.., jego cechy to 3…, wystepuje najczesciej u 4.., zwykle rozwija sie 5…, morfologiaq 6…, najczestsza psotac histologiczna to 7.., szczegolna sklonnosc do zlosliwienia ma 8…
1.gwiadziak rozlany II stopnia
2.zlosliwy gleju gwiadzistego
3.powolny wzorst, wysoki stopien dojrzalosci (zroznicowania), nacieka sasiadujace tkanki, tendencja do zlosliwienia
4.mlodych doroslych miedzy 20 a 40rz
5.nadnamiotowo najczesciej w platach czolowych/skroniowych
6.nieostro odgraniczony szarawy guz czasem ze zwyrodnieniem torbielowatym, nowotworowe astrocyty i zwiekszona ich liczba jest, czesto z mikrotorbielkami i w luznym podscielisku
7.astrocytoma fibrillare
8.astrocytoma gemistocytium
glioblastoma czyli 1.., to nowtwor 2.., jego cechy to 3…, wystepuje typowo u 4…, lokalizuje sie glownie w 5.., jest najlepiej 6…, morfologia 7.., sredni czas przezycia z pierwotnym glioblastoma to 8..
1.glejak zarodkowy IVstopien
2.najbardziej zlosliwy z nowtworow gleju gwiazdzistego i NAJCZESTSZY ZLOSLIWY
3.bardzo szybki wzrost z martwica i zmianami krwotocznymi, naciekanie sasiedniej tkanki z niszczeniem, brak zroznicowania lub niski stopien kom nowtworou, powstaje de novo - glejak zarodkowy pierwotny albo na drodze progresji zlosliwosci z nowotworow II i III - glejak zarodkowy wtorny
4.doroslych - 50 -60rz
5.polkulach mozgu - platy skroniowe zwykle, ciemieniowe/czolowe
6.unaczynionym nowtworem czlowieka i jego angiogeneza jest uwarunkowana przez nadmierna ekspresje receptorow kinaz tyrozynowych VEGFR i obecnosc ligandow na kom nowotworowych VEGF
7.zbudowany z anaplastycznych niskozroznicowanych kom z duzym polimorfizmem i licznymi mitozami, proliferacja kom scian mikronaczyn, zakrzepy w naczyniach, martwica i zmiant krwotoczne
8.ponizej roku
nowotwory embrionalne OUN przede wszystkim u 1…, sa zazwyczaj 2…, zalicza sie do nich 3…
1.dzieci
2.nieskozroznicowane, duzy stopien zlosliwosci
3.medulloblastoma - rdzeniak zarodkowy IV
medulloblastoma czyli rdzeniak zarodkowy to nowotwor zlosliwy wystepujacy w 1.., mzoe przerzutowac 2…, morfologia 3…
1.mozdzku (75% robak mozdzku) przede wszystkim u dzieci - szczyt zachorowac na 7rz
2.PMR - przerzuty w chwili rozpoznanai u 1/3 chorych
3.drobnokraglokomorkowy, komorki nowtworu moga tworzyc rozetki, liczne mitozy, kom z cechami apoptozy
meningioma czyli 1… to nowtwory 2.., wywodza sie z 3…, wystepuja typowo u 4…, najczesciej umiejscowione są 5…, oponiaki ktore moga dawac nawroty lub agresywny wzrost to 6…, meningotelialny zbudowany jest z 7…
1.oponiak
2.w wiekszosci lagodne, ktore rosna powoli
3. komorek meningotelialnych pajeczynowki
4.doroslych - 60/70rz, czesciej u kobiet
5.wewnatrzczaszkowo na wypuklej powierzchni platow mozgu czesto w poblizu sierpu mozgu, w przylegajacej tkance widac zanik z ucisku
6. atypowy, rabdoidny, brodawkowaty
7.kom z obfita cytoplazma i tworza uklady wirowate, widoczne sa wodniczki srodkadrowe i cialka piszczakowate
chloniaki oun to nowotwor 1.., najczesciej lokalizuje sie 2…, moze rozsiewac sie do 3.., szczyt zachorowan to 4.., morfologia 5..
1.zlosliwy, czesto wieloogniskowy, jest obecny w oun ale nie ma go w zadnym innym ukladzie
2.nadnamiotowo glownie w placie czolowym, skrioniowym
3. opn mozgowych i poza oun
4.60/70rz, czesciej u chlopow
5.zwykle chloniaki nieziarnicze z kom B (CD20+,CD79a+) i naciekaja tkanke mozgowa angiocentrycznie
przerzuty nowtworowe do oun powstaja droga 1…, wewnatrzczaszkowe przerzuty najczesciej są 2.., przerzuty fo mozgu najczesciej powstaja z 3..
1.krwionosna
2.w mozgu (pogranicze kory i istoty bialej polkuli mozgu) i oponie twardej
3.1.raka pluca
2.raka sutka
3.czerniaka
gwiadziak wlosowatokomorkowy czyli 1.., sa nowtworami 2.. i wystepuja najczescije u 3.., najczestsza lokalizacja to 4.., czesto z guzem kojarzy sie 5…, duzo gwiadziakow wiaze sie z mutacją genu 6.., morfologia 7..
1.astrocytoma pilocytica
2.wzglednie lagodnymi
3.dzieci i mlodych dorolsych
4.mozdzek, tez komora 3
5.torbiel
6.braf
7.torbielowaty, dobrze odgraniczony, kom z wypustkami GFAP +, czesto wlokna Rosenthala (eozynofilowe, ziarniste ciala), mikrocysty, rzadko martwica i mitozy
skapodrzewiak czyli 1.., najczesciej wykrywane w 2.. i nalezą do 3.., lokalizuja sie najczesciej w 4.., guzy z delecją 5.., morfologia 6..
1.oligodendogliomata
2.40/50rz
3.glejakow
4.polkulach mozgu - platy czolowe/skroniowe
5.1p i 19q sa wrazliwe na chemioterapie
6.naciekajacy, galaretowata, szara masa z torbielami, krwotoki, zwapnienia, komorki ze sferycznymi jadrami zawierajacymi chromatyne otoczone jasnym halo, anaplastyczny jest bardziej agresywny jbc
wysciolczak czyli 1.., najczesciej są w poblizu 2…, w pierwszych 2 dekadach zycia najczesciej sa w okolic 3…, u doroslych 4..
1.ependymomata
2.komór
3.komory 4
4.rdzen kregowy - szczegolnie czeste u osob znerwiakowlokniowatoscia typu II
nerwiak oslonkowy czyli 1.. to nowtwor 2.., najczestszy zajety nerw to 3.., niektore moga byc zwiazane z 4.., morfologia 5..
1.schwannoma
2.lagodny, otorebkowany w tkankach miekkich, narzadach wewntrznych i korzeniach nerwow rdzeniowych
3.VIII - utrata sluchu
4.nerwikowlokniakowatoscia typu II - podwyzszone ryzyko nerwiakow, opiniakow i wysciolczakow, cecha charakterystyczna to schwannoma obustronna nerwu VIII, mutacja genu merloiny na chrom 22
5.utkanie warianty antoni A i B, kom wrzecionowate z jadrami bogatymi w chromatyne ulozone w wiazki, cialka VEROCAYA, czesto gruboscienne, zeszkliwiale naczynia
nerwiakowlokniaki czyli 1.. to nowotwory 2…, nie są 3..
1.neurofibromata
2.lagodne oslonek nerwow obwodowych
3.otorebkowane
aseptyczne zap opon inaczej 1.., jego cechy to 2.., bad czesto wykazuje 3..
1.wirusowe zap opn
2.ostro rozpoczete podraznienie opon, goraczka, zaburzenia swiadomosci - przebieg mniej piorunujacy niz przy bakteriach
3. zwiekszona liczbe limfocytow w PMR (w bakteryjnym odwortnie), git cukier, lekko podwyzszone bialka
gruzlicze zap opon manifestuje sie zwykle 1.., w badaniach 2…, przewlkle zap gruzlicze moze prowadzic do 3…
1.objawami ogolnymi - bol glowy, zle samopoczucie, splatanie, wymioty
2. bialko podwyzszone, glukoza git lub zmniejszona, umiarkowane podwyzszenie kom
3.wloknienia pajeczynowki a pptem wodoglowia
wirusowe zap mozgu jest zak 1.., najbardziej charakterystyczne typy zmian to 2..
1.srodmiazszowym mozgu, ktore praiwe zawsze istnieje z ZOMR
2.okolonaczyniowe i srodmiazszowe nacieki z kom jednojadrzastych, guzki mikroglejowe i neurofagia
mielinoza mostu charakteryzuje sie 1.., objawy 2..
1.utrata mieliny w srodkowej czesci mostu, najczsciej po szybkim skorygowaniu poziomu sodu, NIE JEST TO PROVES IMMUNOLOGICZNY
2. czesto porazenia wszystkich czterech konczyn
leukodystrofie to choroby 1… zwiazane z 2..
1.wrodzone dysmielinizacyjne
2.nieprawidlowa synteza/przemiana mieliny
leukodystrofia metachromatyczna dziedziczenie i nieprawidlowosc
AR niedobor arylosulfatazy A
choroba krabbego
AR niedobor B galaktozydazy galaktocostam
Adrenoleukodystrofia
AR albo X
defekt peroksysomow, wzrost kwasow tluszczowych o b dlugich lancuchach
choroba canavana
AR niedobor N acetylospartazy
Choroba Pelizaeusa-
-Merzbachera
X
mutacje w bialku proteolipidu
choroba zniakajacej istoty bialej
AR nieprawidlowosc to czynnik inicjucjacy translacje;niejasne
choroba alexandra
AR
mutacje w GFAP
choroba huntingtona jest dzidziczona 1.. powiazana z 2.., typowe objawy to 3.., zwiekszona loiczebnosc 4…, wystepuje zjawisko 5..
1.AD
2.degeneracja prazkowia czyli jadra ogonistego i skorupy, utrata neuronow
3.objawy taneczne, skrecajace ruchy konczyn, zapominanie, zaburzenia myslenia i nastroju
4.powtorzen CAG
5.antycypacji
choroba picka to 1…, objawy 2.., histologicznie 3..
1.asymetryczny zanik kory mozgowej, najczesciej zakretow czolowych i skroniowych
2.postepujace otepienie i zab osobowosci
3.neurony zwyrodniale, obrzmiale, balonowate z cialkami wtretowymi Picka widocznymi po srebrzeniu
zespol von Hippel Lindau dziedzony 1…, mutacja 2.., kryteria 3…, zmiany towarzyszace 4..
1.AD
2.VHL
3.hemangioblastoma modzku/siatkowki, krewni z vhl, nowtwory typowe dla zespolu
4. torbiele, raki nerki, torbiele, guzy trzustki, guz chromochlonny, torbiele najdarza itp
zespol stwardnienia guzowatego ianczej 1.., dziadziczony 2.., mutacja 3…., zmiany 4….
1.choroba bourneville - pringle
2.AD
3.genu TSC1 na chrom 9 i TSC2 na 16
4.wlokniakonaczyniaki na twarzy lub lamy na przedramionach, wlokniaki jamy ustnej, guzki pringle - gruczolaki lojowe, SEGA, rhabdomyoma serca mnogie, guzki korowe, renal angiolipoma, zab szkliwa, torbiele kosci, wlokniaki dziasel, confetti skin lesions
neurofibromatoza 1 dziedziczenie 1.., inaczej 2…., mutacja 3.., nowtwory 4..
1.AD
2.choroba recklinhausena
3.genu na chromosomie 17q
4.astrocytoma, glioblastoma, optic glioma, GIST, MPNST, triton tumor, guz chromochlonny, juvenile chronic myeloyd leucemia, GUZKI LISCHA, PLAMY CAFE AU LAIT, nerwiakowlokniaki,
barweinie immunohistochemiczne w diagnostyce nowtworow oun
GFAP
S100
synaptofizyna
chromogranina
EMA
CK
ki67